"Skorowidz przepisów prawnych
ogłoszonych w Dzienniku Ustaw i
Monitorze Polskim w latach
1918-1939 i 1944-1963", Z. Keck,
Warszawa 1964 : [recenzja]
Palestra 9/2(86), 65-66
Nr 2(86)
Przegląd wydawnictw prawniczych
65je j g ałąź w y m ag a w łaściw y ch sobie, n a jb a rd z ie j o dpow iednich fo rm zarządzania. T rzecią g ru p ą za g ad n ień sta n o w ią k o n k re tn e prop o zy cje rozw iązań le g isla c y j n y ch ty c h in s ty tu c ji p raw n y ch , k tó re n a b ie r a ją szczególnej w agi w obecnej sy tu a c ji społecznej. N ale żą do n ic h n ie k tó re in s ty tu c je k o d ek su k arn e g o (p rz estęp czość gospodarcza, d ro b n a przestępczość), z a g a d n ie n ia społecznych sądów ro b o t niczych, o rg a n iz a c ja i z a d a n ia a d w o k a tu ry w n aszy m p a ń stw ie itp.
M. S z e r e r : K a ra n ie a h u m a n izm . P W N . W a rsza w a 1964 r., s. 228.
W książce w ielo letn ieg o sędziego S ąd u N ajw yższego M. S zere ra om ów ione są liczne z a g ad n ien ia zw iązane z w y m ie rz an ie m k a ry przez sędziego. J e s t to p ro b le m a ty k a szczególnie w aż n a dziś, gdy n a u k a p ra w a k a rn e g o ro zszerza s w e ''w id n o k ręg i, k o rz y sta ją c coraz b a rd z ie j z osiągnięć in n y c h n a u k , ja k ekonom ii psycho logii, p sy c h ia trii, a p rz e d e w szy stk im socjologii i n a u k p e n ite n c ja rn y c h . N au k a p ra w a k a rn e g o — czy tam y w książce — z n a jd u je się w te n sposób n a lin ii w zm a g ając y ch się te n d e n c ji in te g ra ln y c h w n au c e. P ro s te d aw n ie j z a g ad n ien ie k a ry z a m ie n ia się w k o m p lek so w ą p ro b le m a ty k ę k a ra n ia . N ie u m n ie jsz a to oczyw iście zn aczen ia d o g m aty k i. C echą p o d sta w o w ą w szelkiego p ra w a je s t p rzecież jego sztyw ność. U sta len ie zasięgu i tre śc i p rzep isó w p ra w n y c h , znajom ość ic h zw iąz ków m iędzy sobą o raz niep o zw alan ie n ą oport.unistyczną ich w y k ła d n ię pozostaje n a d a l p ierw szy m obow iązkiem k a rn ik a . P rz y b y ło je d n a k obow iązków now ych, i to zarów no d la ustaw o d aw cy , ja k i d la sędziego.
B o g ata tr e ś ć k sią ż k i o b ejm u je p rz e d sta w ie n ie ro zw o ju k a ra n ia , om ów ienie p ro b le m aty k i szkodliw ości czynu, p re w e n c ji szczególnej i ogólnej, zag ad n ien ia opinii publiczn ej, n a u k i o w ięzien n ictw ie i celów k a ra n ia . ,
W yciąg ając w n io sk i z ro zw ażań o p re w e n c ji szczególnej i p re w e n c ji ogólnej, a u to r pisze m . in., że p re w e n c ja szczególna i ogólna id ą długi k a w a ł drogi jed n y m te re m . O bie przecież m a ją n a celu m n ożenie w psychice lu d z k iej czynników po tw ie rd z e n ia p o trze b zd y scy p lin o w an ia społecznego. T ylko że je d n a zm ierza do tego celu przez reso c jaliza cję k o n k re tn e j je d n o stk i, a d ru g a zw rac a się do n ie o k reślo n e j liczby osób. W p ew n e j je d n a k ch w ili m e to d y osiągania w spólnego celu m u szą zacząć się różnić. In n a je s t bow iem skuteczność re p re s ji sto so w an ej a k tu aln ie, a in n a re p re s ji zapow ied zian ej, czyli groźby. W p om ieszaniu ty c h d w u od m ie n n y ch w a rto śc i a u to r w idzi n ieb ezpieczeństw o zw u lg ary zo w an ia p re w e n c ji ogól n e j przez sp ro w ad ze n ie je j do pospolitego o d stra s z a n ia w y śru b o w a n ą k a rą .
Z. K e c k : S k o r o w id z p rzep isó w p ra w n y c h ogłoszonych w D zie n n ik u U sta w i M o
n ito rze F o lsk im w latach 1918— 1939 i 1944— 1963 r. W yd . P raw n. W arszaw a 1964 r., s. 648 — X I I .
K o lejn e o p rac o w a n ie znanego sk o ro w id za p rzep isó w p ra w n y c h za w ie ra n ie sp e ł n a 750 h a se ł ułożonych w ed łu g podziału rzeczow ego, o b ejm u ją cy c h p rze p isy p ra w n e ogłoszone w D zien n ik u U sta w i M onitorze P o lsk im w la ta c h 1918— 1939 i 1944— 19-64 i obow iązujące w d n iu 1 sty czn ia 1964 r. H asła o tre śc i ob szern iejszej podzie lo n e zo stały n a po d h asła. W ra m a c h każdego z h aseł zastosow any zo stał je d n o lity p o d ział u k ła d u , zgodnie z k tó ry m n a p o cz ątk u zam ieszczane są p rze p isy o c h a ra k te rz e ogólnym i org an izacy jn y m , a n a s tę p n ie p rze p isy n o rm u ją ce poszczególne z a g ad n ien ia p rze d m io tu . Je że li ja k ie ś zag ad n ien ie je s t u n o rm o w an e w p rzep isach różnego rzęd u , to w sk o ro w id zu zam ieszczane s ą n a jp ie rw a k ty podstaw ow e. K aż
Przegląd, w y d a w n ic tw p ra w n ic zy ch ( Nr 2(86)
dy zapis za w ie ra sk ró co n ą naz w ę ak tu , oznaczenie sym bolem jego ra n g i i ozna czenie organu, w k tó ry m a k t ogłoszono, ze w sk az an iem ro k u , n u m e ru i pozycji. Z e b ra n y w sk o ro w id zu w y k az p rzepisów p ra w n y c h z o k re su m iędzyw ojennego n ie o b ejm u je zaró w n o p rzepisów w y ra ź n ie uch y lo n y ch p ó źniejszym i a k tam i, ja k i przepisów , k tó re — zd a n ie m a u to ra — b ą d ź u tra c iły moc, b ąd ź też sta ły się n ie a k tu a ln e , ja k o sprzeczne z u stro je m P a ń s tw a L udow ego.
S korow idz n ie o b e jm u je ró w n ież ty c h p rzep isó w ogłoszonych w D zienniku U sta w i M onitorze FoLskim, k tó ry c h dalsze zm ian y n ie p o d le g a ją ogłoszeniu w tych o rg an a ch ; n ie o b ejm u je te ż p u b lik o w a n y ch w M onitorze P o lsk im orzeczeń, de cyzji i zarządzeń, m a ją c y c h c h a ra k te r ak tó w a d m in istra c y jn y c h .
W a rto p am iętać, i e o m a w ian y m skorow idzem m ożna się ta k ż e posługiw ać przy k o rz y sta n iu z w y d an y c h ju ż sześciu tom ów U sta w o d a w stw a F o lsk i L udow ej, za w ie ra ją c y c h p rze p isy p ra w n e opu b lik o w an e w D zien n ik u U sta w w la ta c h 1941 — 1956.
J. M u s z y ń s k i : Z a sa d y u stro jo w e są d o w n ictw a w o jsk o w e g o i p ro k u ra tu ry
w o jsk o w e j w Polsce L u d o w e j. W yd . M ON. W a rsza w a 1964 r-., s. 256.
S ąd o w n ictw o w ojskow e, w chodząc w sk ła d jed n o liteg o sy ste m u sądow ego w n a szym p ań stw ie, re a liz u je w ra m a c h ogólnych zad ań w y m ia ru sp raw ied liw o ści te n w ycin ek ow ych zadań, ja k i w y n ik a z ogólnych za d ań Sił Z b ro jn y ch . U tw orzenie je dnolitego S ąd u N ajw yższego podw ażyło w p ew n e j m ie rze dotychczasow ą od ręb n o ść sy stem u są d o w n ic tw a w ojskow ego, a'.e n ie zniosło je j całkow icie. Z resztą c a łk o w ite zn iesienie ty c h o drębności n ie w y d a je się w te j c h w ili an i m ożliw e, ani celow e. K onieczny je s t bo w iem ścisły zw iązek m iędzy z a d a n ia m i w o jsk a a z a d a n ia m i w ojskow ego w y m ia ru sp raw ie d liw o śc i, k tó reg o to zw iązk u n ie m ógłby za p ew n ić pozaw ojskow y w y m ia r sp raw iedliw ości.
C m a w ia n a k sią ż k a je s t w n asze j lite ra tu rz e p ra w n ic z e j jed n y m z nielicznych opraco w ań pośw ięconych u stro jo w i są d o w n ictw a i p r o k u ra tu r y w ojskow ej. P ro b le m a ty k a b ad aw cza te g o p rze d m io tu n ie b y ła bow iem d o sta te czn ie w y o d rę b n io n a, a o rg a n iz a c ja są d o w n ic tw a w ojskow ego b y ła tr a k to w a n a ja k o in te g ra ln a część p ra w a procesow ego. S tą d też zro z u m iała p o trze b a p o ru sze n ia w pierw szym , o b szerniejszym o p rac o w a n iu szeregu za g ad n ień ogólnych, ja k p ojęcie i z a d an ia w ojskow ego w y m ia ru sp raw ie d liw o śc i, sto su n ek w ojskow ego w y m ia ru sp ra w ie d li w ości do pow szechnego w y m ia ru sp raw ied liw o ści, n a u k a o o rg an iz ac ji w y m ia ru sp ra w ie d liw o : ci w w o jsk u .
G łó w n a część k sią żk i pośw ięcona je st c h a ra k te ry sty c e za sa d u s tr o ju sądów w o j skow ych i u s tr o ju p r o k u ra tu ry w ojskow ej. A u to r, poza pojęciem ty c h zasad, om a w ia zasady w yłączności sądów w ojsk o w y ch w sp ra w o w a n iu w y m ia ru sp ra w ie d li w ości w w o jsk u , niezaw isłości sędziów , k olegialności i u d z ia łu czy n n ik a społecz nego w sp raw o w a n iu w y m ia ru sp raw ied liw o ści, o m aw ia d a le j sposób pow oływ a n ia sędziów i ław n ik ó w sądów w ojskow ych, zasad ę h ie ra rc h ic z n o -in sta n c y jn e j o r g an iza cji ty c h sądów , zasad ę n iezależności p ro k u ra tu r y w o jsk o w ej od organów w o jskow ych i zasady c e n tra liz a c ji organów p ro k u ra tu r y w o jsk o w ej oraz je d n o osobow ego k ie ro w n ic tw a w ty c h o rganach, w reszcie sposób p o w o ły w an ia p ro k u ra to ró w i s tr u k tu r ę w e w n ę trz n ą o rganów p ro k u ra tu ry .
W to k u dalszych w yw odów , m a ją c y c h częściowo c h a r a k te r ro zw aż ań h isto ry c z nych, p rz e d sta w io n a je s t o rg a n iz a c ja są d o w n ictw a i p r o k u ra tu r y w o jsk o w ej w P o l sce m ięd zy w o jen n ej oraz w P o ls k ic h . S iłach Z b ro jn y ch w ZSRR. T e u w agi poprze
