Andrzej Wiśniewski
"O funkcjach państwa", M. Maneli,
Warszawa 1963 : [recenzja]
Palestra 7/6(66), 60
60 A n d r z e j W i ś n i e w s k i N r 6 (66)
podstaw ie przem ian, jakim podlegało nasze prawo, n a długo przed szerszym om ó w ien iem zasad, na których norm y te pow inny być oparte. Zagadnienie to staje się szczególnie aktualne w łaśn ie obecnie, gdyż w spółczesna kodyfikacja prawa c y w il nego w ym aga w yczerpującego opracowania sposobu zastosow ania przepisów no w ego kodeksu cyw ilnego do stanu p ra w n e g o ' istn iejącego w chw ili w ejścia jego w życie.
A utor potraktow ał sw ą pracę jako historycznoporów naw czy oraz teoretyczny w ykład zagadnień z zakresu prawa przechodniego. W iele m iejsca pośw ięcono w pracy na om ów ien ie i krytyczną analizę różnych teorii z zakresu praw a prze chodniego oraz na historyczno-porów naw cze przedstaw ienie ustaw odaw stw prze chodnich. Nie brak jednak i rozdziałów podających elem enty i podstaw y rozstrzy gnięcia kolizji norm w czasie.
M. M a n e l i : O fu n k c ja c h p a ń stw a . P W N . W a rsza w a 1963 r., s. 356.
*
Omawiana m onografia daje obszerną analizę zagadnienia funkcji państwa. Roz w ażania sw e autor rozpoczyna od przedstaw ienia pojęcia celu państwa, gdyż pro blem atyka celu oraz fun kcji państw a jest tak ze sobą związana, iż w ielu autorów używ a tych pojęć w ym ien nie, a czasem jedno pojęcie d efiniuje za pośrednictw em drugiego.
Całą działalność państw a można podzielić na dw ie w ielk ie sfery: sferę działal ności w ew nętrznej i sferę działalności zew nętrznej. Podstaw ą tego podziału jest działalność polityczna, tzn. stosunek państw a do poszczególnych klas, w arstw i obyw ateli (sfera w ew nętrzna) oraz do innych p aństw (sfera zewnętrzna). D zięki w yodrębnieniu tych dwóch sfer pow staje m ożliw ość wszechstronnej analizy sto sunków m iędzy aparatem p aństw ow ym a w szystk im i klasam i i w szystkim i oby w atelam i oraz stosunków m iędzy danym państw em a w szystkim i innym i państw a mi. Stosow nie do podziału na te d w ie sfery w yodrębnia się też d w ie funkcje pań stwa: w ew nętrzną i zewnętrzną. Funkcja państw a stanow i istotę danej sfery działalności państw a.
Funkcja w ew nętrzna państw a polega — zgodnie z w ypracow aną przez autora d efinicją — na utrzym yw aniu i um acnianiu kierowniczej roli klasy panującej za pomocą zespołu środków o charakterze ekonom icznym , politycznym i ideologicznym oraz na utrzym aniu przy użyciu siły w p osłuszeństw ie tych w szystkich, którzy w ystępują przeciwko porządkowi społecznem u i prawnem u, ustanow ionem u przez klasę panującą.
Funkcja zew nętrzna polega na rozszerzeniu lub ochronie terytorium oraz na ochronie in teresów państw a — w stosunkach z innym i państw am i — środkami po kojow ym i lub w ojennym i.
K . S o b c z a k : W y w ła szc ze n ie ja k o in s tr u m e n t gosp o d a rski p la n o w ej rad n a ro d o w y ch . T o w a rzy stw o N a u k o w e w T o ru n iu . S tu d ia iu rid ica — to m II. P W N . T o ru ń 1962 r„ s. 88.
W yw łaszczenie — jak stw ierdza autor w swej pracy — jest to akt prawny (adm inistracyjny lu b ustaw a) podejm ow any w w ypadkach i w granicach niezbęd ności oraz w razie ostateczności, na m ocy którego następuje odebranie prawa w łasności nieruchom ości lub innego praw a rzeczow ego bądź ustanow ienie ograni czonego praw a rzeczow ego na nieruchom ości, jeżeli w ym aga tego realizacja zadań państw ow ych określonych w obow iązujących planach gospodarczych.
