Zwykła lodówka czy może No-Frost?
Kupując lodówkę musimy dokonać wielu wyborów – jaka wysokość/szerokość/głębokość, czy z zamrażalnikiem czy bez, czy zamrażalnik na górze czy na dole, na której komorze nam bardziej zależy, jakie ma być dodatkowe wyposażenie. Te wszystkie dylematy są jak najbardziej uzasadnione ponieważ dotyczą bardzo ważnych cech urządzenia które będziemy użytkować przez parę najbliższych lat. Jednak również ważną, jak nie najważniejszą, jest kwestia wyboru systemu chłodzenia. Dlaczego jest to takie ważne? Od tego zależeć będzie jak długo żywność będzie nadawała się do spożycia a przecież po to właśnie kupujemy lodówkę.
Do wyboru mamy system standardowy czyli szronowy i system No-Frost czyli bezszronowy. Oczywiście w tym zestawieniu jedno rozwiązanie jest lepsze od drugiego ale zaraz do tego dojdziemy. Różnicę miedzy tymi dwoma systemami omówię na przykładzie chłodziarko- zamrażarki typu combi ( górna – komora chłodzenia, dół – komora zamrażania. )
Myślę, że nie muszę objaśniać co to jest system szronowy – występuje on w lodówkach niemal od momentu ich powstania. Oczywiście przez te wszystkie lata był on ciągle udoskonalany jednak ogólna zasada działania nie zmieniła się – nie będę rozwodził się nad tym jak działa agregat i czynnik chłodzący. Najbardziej zauważalną oznaką pracy takiej lodówki jest osadzanie się w chłodziarce szronu ( w zamrażarce lodu ),który powstaje z wilgoci pochodzącej z produktów spożywczych i powietrza zewnętrznego, dostającego się podczas otwierania drzwi lodówki. System No-Frost jest to natomiast rozwiązanie polegające na chłodzeniu oraz zamrażaniu powietrzem nawiewanym do komór systemem kanałów powietrznych i wentylatora co powoduje również wymianę powietrza, usunięcie nadmiaru wilgoci ( przez co nie ma szronu ani lodu ) oraz nieprzyjemnych zapachów.
Często stosowana nazwa zamienna czyli system bezszronowy jest trochę mylna. To że wewnątrz komór nie widzimy szronu nie znaczy, że go nie ma.
Tak jak wspominałem wcześniej, dzięki ruchowi powietrza wewnątrz komór i kanałom powietrznym nadmiar wilgoci usuwany jest na zewnątrz komór.
Następnie wilgoć poddana jest tym samym zabiegom co w systemie standartowym – zamiana w szron na powierzchni parownika, rozmrożenie, usunięcie wody poprzez odparowanie.
Lodówki z systemem standardowym występują w ofercie handlowej prawie wszystkich producentów. Mamy dużą możliwość wyboru w zależności od tego jakich rozmiarów poszukujemy ( od chłodziarek hotelowych po wysokie dwumetrowe modele )czy od ilości i rodzaju komór ( sama chłodziarka, zamrażalnik wewnątrz chłodziarki, nad chłodziarką czy pod ).
Sprzęty te mogą występować z manualnym sterowaniem - pokrętło regulujące temperaturę jednocześnie w chłodziarce i zamrażarce.
Dostępne są również modele, które mają dwa termostaty a nawet agregaty dzięki czemu możemy sterować komorami niezależnie ( w
przypadku dwóch agregatów możemy nawet wyłączyć dowolną komorę jednak to rozwiązanie może mieć pewien minus – większy hałas spowodowany pracą dwóch agregatów ). Występuje również sterowanie elektroniczne ( również w wersji z jednym lub dwoma termostatami czy agregatami. ) Dodatkowo z elektronicznym sterowaniem występuje elektroniczny czujnik temperatury, który jest bardziej dokładny niż mechaniczny ( bada temperaturę powietrza bezpośrednio w wnętrzu komór lodówki dzięki czemu szybciej reaguje na zmiany temperatury a produkty dłużej zachowują swoją świeżość ) . Jednym z głównych objawów działania lodówki szronowej ( oprócz utrzymywania odpowiedniej temperatury ) jest produkcja szronu i lodu z wilgoci dostarczonej do wnętrza komór lodówki. I tutaj pojawia się mowa o najbardziej uciążliwej czynności dotyczącej obsługi lodówki – rozmrażanie. Wiadomo – nadmiar szronu i lodu trzeba usunąć zanim lodówka postanowi zrobić to za nas i w najmniej oczekiwanym momencie sama się rozmrozi. Wcześniej wspominałem, że lodówki szronowe ciągle się rozwijają. I to dotyczy również rozmrażania. Dzisiaj lodówka szronowa sama się rozmrozi a przynajmniej jedna z jej komór. W komorze chłodniczej szron osadza się na tylniej ścianie. Aby go usunąć, lodówka podwyższa temperaturę, szron zamienia się w wodę która po ściance spływa najczęściej do rynienki a następnie do otworu i kanaliku odpływowego. Kanalik prowadzi do plastikowego pojemnika osadzonego na agregacie, skąd woda pod wpływem temperatury wytwarzanej prze z agregat podczas pracy, odparowuje. Ten cykl może powtarzać się od kilku do nawet kilkunastu razy na dobę. I tyle w teorii bo z praktyką jest już gorzej. Cześć wody, która powinna trafić do kanalika pozostaje w chłodziarce. Powodów jest kilka – zbyt szybkie rozmrażanie przez co nadmiar wody, zanim spłynie do kanalika, przelewa się przez rant rynienki lub ( co najczęściej się zdarza ) otwór odpływy jest zapchany i cała woda pozostaje w komorze chłodzenia.
Oczywiście otwór można przeczyścić i po sprawie – jednak tak jak wspominałem, cykl rozmrażania może wstępować nawet kilkanaście razy na dobę czyli czyszczenie otworu będzie konieczne dość często – mało wygodne, prawda?. I najważniejsze – ta funkcja dotyczy tylko i wyłącznie komory chłodzenia. Zamrażalnik musimy rozmrozić tradycyjnie, najczęściej wyłączając całe urządzenie z prądu ( no chyba, że mamy dwa niezależne agregaty ale tych urządzeń jest mało ). Mimo iż dzisiejsze urządzenia nie produkują lodu tyle co te starsze ale jednak na rozmrażanie musimy poświęcić 3-4 godziny. Przy tej czynności i tak rozmrozimy komorę chłodzenia ( będziemy mieli okazję ją umyć ). Producenci zalecają rozmrażanie zamrażalnika raz na 6 miesięcy. A więc jak widać system automatycznego rozmrażania w komorze chłodzenia nie jest takim wspaniałym rozwiązaniem jakim często ogłaszają go sprzedawcy podczas rozmowy z klientem. Ponadto pozostająca woda powoduje wzrost poziomu wilgoci co jest właśnie jednym z głównych przyczyn szybszego psucia się produktów spożywczych.
Lodówki z systemem No-Frost są coraz popularniejsze i duża część producentów ma je w swojej ofercie handlowej. Niestety pewnym problemem może być wybór odpowiednich wymiarów, gdyż najniższe dostępne lodówki typu combi mają wysokość 170 cm i wyłącznie 60 cm
szerokości. Również lodówki z górnym zamrażalnikiem praktycznie nie istnieją ( jedyny tego typu model dostępny jest w ofercie firmy Sharp ). Tak jak wspominałem wcześniej w tym systemie występuje zamrażanie i chłodzenie nawiewanym powietrzem a nadmiar wilgoci jest usuwany na zewnątrz komór. Dzięki temu produkty zachowują zdecydowanie dłużej swoją świeżość w stosunku do lodówek szronowych ( np. wędlina prędzej zaschnie niż pokryje się nalotem, charakterystycznym w lodówkach szronowych ale będzie zdatna do zjedzenia nawet przez 8-9 dni ). Częstym zarzutem kierowanym przeciw systemowi No-Frost jest właśnie wysuszanie produktów. Przyznaję, zjawisko to występuje ale naprawdę w bardzo ograniczonym stopniu - zwłaszcza jeżeli lodówka ma dwa niezależne obiegi powietrza w komorach (wilgotność w komorze chłodzenia jest wyższa niż w starszych lodówkach z jednym wspólnym obiegiem co zapobiega wysuszania a nadal przedłuża możliwość przechowywania produktów spożywczych ). Pokarm można przechowywać w pojemnika co również ograniczy ten efekt do zera. Myślę, że ten zarzut najlepiej kwituje wypowiedź jednego z moich klientów „…wolę aby jedzenie mi wysychało niż kiełbasa była obślizgła i musiał ją wyrzucać po trzech dniach…”. Wielu producentów w swoich lodówka stosuje system nawiewów kierowanych na każdą z półek ( różne nazwy handlowe ) dzięki temu na każdej półce mamy taką samą temperaturę ( nie musimy już układać produktów według rozkładu temperatur). Sterowanie wygląda tak samo jak w lodówkach szronowch ( przy czym nie występują lodówki z dwoma agregatami ).
Praktycznie wszystkie posiadają elektroniczne sterowanie i dwa termostaty ( manualne sterowanie posiada tylko kilka modeli ).Dzięki elektronicznemu czujnikowi temperatury lodówka bardzo szybko reaguje na zmiany temperatury co również przedłuża żywotność produktów. Bardzo często stosowane są takie funkcje jak tryb wakacyjny ( możliwość wyłączenia komory chłodzenia przy włączonej zamrażalce ), funkcja super chłodzenia czy super zamrażania ( bardzo szybkie schładzanie lub mrożenie ). Dzięki możliwości kierowania nawiewu na każdą półkę , lodówki No-Frost często wyposażone są w dodatkowe zamknięte komory. Najprostsze mają osobne nawiewy powietrza przez co głównie wilgotność w nich jest powyższona ( przeznaczone do przechowywania głównie świeżych warzyw i owoców ) jednak nie mamy możliwości regulacji temperatury wewnątrz komory.
Najbardziej zaawansowane są niezależnymi komorami chłodzącymi.
Regulacja temperatury ograniczona jest przeważnie tylko do kilku zakresów ale w takich komorach możemy uzyskać temperaturę 0o C czy nawet wartości ujemne niezależnie do temperatury w głównej komorze chłodzenia ( bardzo szybkie schładzanie bez konieczności uruchamiania trybu super chłodzenia w całej komorze ). Lodówki z systemem szronowym również posiadają zamknięte komory jednak nie oferują niczego więcej po za podwyższoną wilgotnością.
Jak widać informacji jest wiele ale mam nadzieję, że pozwoli to nakreślić pełny obraz różnic miedzy tymi dwoma systemami, ich zalety oraz wady.
W innym poście postaram się rozwiać kilka mitów dotyczących systemu No-Frost ( a tych jest dość sporo ).
