Ksenia Juszczak
Szko³a G³ówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
ZMIANY W PRODUKCJI WARZYW GRUNTOWYCH W UNII EUROPEJSKIEJ ZE SZCZEGÓLNYM
UWZGLÊDNIENIEM CEBULI
CHANGES IN PRODUCTION OF FIELD VEGETABLES IN EUROPEAN UNION WITH SPECIAL REGARD ONION
S³owa kluczowe: warzywa gruntowe, cebula, Unia Europejska, produkcja Key words: field vegetables, onion, European Union, production
Synopsis. Przeanalizowano zmiany w produkcji warzyw gruntowych i cebuli w Polsce w latach 1990-2004. Na podstawie tej analizy oceniono konkurencyjnoæ potencja³u produkcyjnego tego sektora w poszerzonej UE.
Wstêp
W produkcji rolinnej w Polsce niezmiennie wa¿n¹ rolê odgrywa uprawa warzyw grunto- wych charakteryzuj¹ca siê relatywnie wysok¹ towarowoci¹. W 1997 roku warzywa polowe w strukturze zasiewów stanowi³y 1,7%, za w globalnej produkcji rolinnej udzia³ ich wynosi³ 12%, a w produkcji towarowej a¿ 20,7% [Cielak-Wojtaszek 2000]. Nale¿y podkreliæ, i¿ znacze- nie tej ga³êzi wzrasta w latach 1970-1975 produkcja warzyw stanowi³a jedynie 12% towarowej produkcji rolinnej [Jab³oñska, Juszczak 2003]. Polskie warzywnictwo ma równie wysokie znaczenie na rynku Unii Europejskiej. Towarowa produkcja warzyw w naszym kraju, utrzymuj¹- ca siê na poziomie oko³o 4000 tys. t rocznie, dawa³a nam w warzywnictwie UE-15 pi¹te-szóste miejsce, po: W³oszech, Hiszpanii, Francji, Grecji i tu¿ przed Holandi¹ [wietlik 2000].
Jednym z czo³owych produktów w polskiej gospodarce warzywniczej jest cebula. Nale¿y ona do szeciu podstawowych warzyw stanowi¹cych ponad 80% w zbiorach warzyw ogó³em. Od dawna by³a wizytówk¹ polskiego warzywnictwa [Kobielska 2000]. Produkcja cebuli na szerok¹ skalê pro- wadzona by³a ju¿ w okresie miêdzywojennym. Wtedy te¿ bylimy ju¿ eksporterem tego warzywa. W ostatnich latach w cebulowym handlu zagranicznym wystêpowa³y okresy wzlotów i upadków, jednak zawsze pozostawalimy w gronie licz¹cych siê w Europie producentów tego warzywa. Utrzy- manie dotychczasowej pozycji zale¿y od tego czy polska cebula zdo³a zachowaæ konkurencyjnoæ.
Rozwa¿aj¹c ten problem oprócz analiz konkurencyjnoci cenowej i jakociowej trzeba udzieliæ od-
powiedzi, czy i w jakim stopniu jestemy konkurencyjni z punktu widzenia wielkoci produkcji, a w
tym aspekcie w stosunku, do których krajów [Jab³oñska 2000]. St¹d te¿ przedmiotem niniejszego
opracowania jest przeledzenie zmian jakie zasz³y w produkcji warzyw gruntowych ogó³em i cebuli
w Polsce oraz w wybranych krajach UE w latach 1990-2004 i na tej podstawie próba oceny w jakim
stopniu nasz potencja³ produkcyjny pozwoli nam konkurowaæ na rynku poszerzonej UE.
Materia³ i metody
Badaniami objêto powierzchniê upraw i zbiory warzyw gruntowych ogó³em oraz cebuli w krajach Unii Europejskiej-25 w latach 1990-2004. Materia³ wyjciowy do badañ stanowi³y dane
wiatowej statystyki FAO, za w przypadku Polski pos³u¿ono siê danymi statystycznymi GUS.
Przystêpuj¹c do analizy dokonano na wstêpie oceny skali produkcji cebuli we wszystkich krajach UE-25 i na tej podstawie objêto szczegó³owymi analizami jedynie pañstwa znajduj¹ce siê w pierwszej dziesi¹tce najwiêkszych producentów cebuli w rozszerzonej UE. Okrelono dla nich dynamikê zmian zachodz¹cych w powierzchni uprawy i zbiorach warzyw gruntowych ogó³em oraz cebuli, któr¹ analizowano w oparciu o wyznaczone linie tendencji dla wartoci wzglêdnych i bezwzglêdnych. Wartoci wzglêdne wyznaczono jako procent w stosunku do
redniej wielolecia 1990-2004. Analiz¹ trendów pos³u¿ono siê równie¿ w przypadku badania zmian w plonach cebuli. Z uwagi na zmiennoæ plonów, ich wielkoci absolutne przedstawiono jako redni plon dla okresów 3-letnich.
W celu pokazania jakie jest znaczenie naszego warzywnictwa na rynku unijnym dodatkowo przedstawiono produkcjê warzyw ogó³em oraz cebuli we wszystkich krajach UE-25, w przelicze- niu na 1 mieszkañca. Zmiany w zbiorach warzyw ogó³em oraz cebuli na 1 mieszkañca przele- dzono odnosz¹c redni zbiór w latach 2001-2003 do sta³ej podstawy, za któr¹ przyjêto redni¹ z lat 1990-1992.
Powierzchnia uprawy cebuli oraz warzyw gruntowych ogó³em
Pod wzglêdem powierzchni uprawy warzyw ogó³em Polska plasuje siê w cis³ej czo³ówce producentów unijnych. rednia powierzchnia uprawy warzyw polowych w naszym kraju w latach 1990-2004 wynosi³a 243,9 tys. ha. Daje nam to czwarte miejsce po W³oszech, Francji i Hiszpanii, które w tym samym czasie pod produkcjê warzyw przeznaczy³y odpowiednio: 598,9;
469,6 i 410,3 tys. ha. W ca³ym badanym wieloleciu malej¹ca tendencja powierzchni uprawy warzyw mia³a miejsce w Wielkiej Brytanii, gdzie obni¿a³a siê rednio rocznie o blisko 3% (4,2 tys. ha) (tab.1). W 2004 roku w stosunku do roku 1990 area³ uprawy warzyw w tym kraju zmala³ o 30%. Spadek powierzchni ww. upraw odnotowano równie¿ w Polsce, Hiszpanii i nieco mniej- szy we W³oszech. wiadcz¹ o tym niskie wspó³czynniki kierunkowe, wynosz¹ce dla ca³ego badanego okresu odpowiednio 2,09; 1,82 i 0,39%. W ostatnim 15-leciu area³ uprawy wa- rzyw obni¿y³ w Polsce siê z 254,6 do 188,5 tys. ha, czyli o 26%. Rosn¹c¹ dynamikê wzrostu powierzchni uprawy warzyw ogó³em odnotowano natomiast w Portugalii, Niemczech, Holandii oraz we Francji. Najwy¿szym tempem wzrostu, wynosz¹cym 2,45% rocznie w stosunku do
redniej z lat 1990-2004, odznacza³ siê area³ uprawy warzyw w Portugalii.
W Polsce rosn¹c¹ dynamikê wzrostu wykazywa³a natomiast powierzchnia uprawy cebuli, choæ by³ to tylko wzrost na poziomie 0,3% rocznie. W latach 1980-1989 dynamika wzrostu by³a o wiele wy¿sza i wynosi³a 1,54% rocznie w stosunku do redniej tego okresu [Jab³oñska, Juszczak 2003]. Pod wzglêdem area³u uprawy jestemy najwiêkszym producentem cebuli wród wszystkich krajów UE. W Polsce rednia powierzchnia uprawy tego warzywa w latach 1990- 2004 wynosi³a 33,6 tys. ha, podczas gdy w Hiszpanii pod uprawê cebuli przeznaczano rednio tylko 24,7 tys. ha. Jeszcze mniejsz¹ powierzchniê zajmowa³a uprawa cebuli w Holandii i we W³oszech, odpowiednio: 14,2 i 15,4 tys. ha, przy czym Holandia i Portugalia, to kraje, w których zaobserwowano najwy¿sz¹ dynamikê wzrostu powierzchni uprawy cebuli w UE. W przypadku Holandii wzrost ten wynosi³ rednio rocznie 3,87%, a w Portugalii a¿ 6,05% w stosunku do
redniej z lat 1990-2004. Tendencjê wzrostow¹ zaobserwowano tak¿e we Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii, gdzie area³ uprawy cebuli wzrasta³ rocznie odpowiednio o: 3,34; 2,46 i 1,56%.
Malej¹c¹ tendencjê wykazywa³ natomiast obszar uprawy cebuli w Hiszpanii oraz we W³oszech.
W ca³ym badanym wieloleciu obni¿a³ siê on rednio rocznie odpowiednio o 2,5 i 1,94%. Spo-
ród 10 krajów poddanych analizie najwy¿szy spadek powierzchni uprawy cebuli odnotowano na Wêgrzech, kraju który jest w Europie rednim co do wielkoci producentem tego warzywa.
W latach 1990-2004 area³ uprawy cebuli mala³ w rekordowym tempie, bo a¿ o 6,23% w stosunku do redniej z tego okresu. Okazuje siê, ¿e ostatnie 15-lecie przynios³o na Wêgrzech spadek nie tylko area³u uprawy cebuli, lecz równie¿ powierzchni uprawy warzyw ogó³em. W stosunku do
redniej ca³ego okresu powierzchnia ta mala³a z roku na rok rednio o 3,14% (3,74 tys. ha). W rekordowym 1990 roku pod uprawê warzyw przeznaczono tam 167,6 tys. ha, podczas gdy w roku 2004 ju¿ tylko 98,5 tys. ha.
Zbiory warzyw, w tym cebuli
Po w³¹czeniu dziesiêciu nowych krajów, w tym Polski, w struktury Unii Europejskiej zbiory warzyw gruntowych w UE-25 wzros³y o 8436,7 tys. t (rednia dla lat 2001-2003), z czego 55%
przypada na nasz kraj. Jest to dowodem na to, ¿e UE zdoby³a w nas nie tylko potencjalny rynek zbytu dla swoich produktów, lecz równie¿ du¿ego producenta warzyw, a zw³aszcza cebuli. W latach 2002-2004 rednia produkcja warzyw w Polsce wynosi³a 4235,6 tys. t, co wraz z W³ocha- mi, Hiszpani¹ oraz Francj¹ stawia nas w cis³ej czo³ówce najwiêkszych producentów warzyw na rynku unijnym. Sporód dziesi¹tki nowych cz³onków UE znacz¹cym producentem warzyw obok Polski s¹ Wêgry ze redni¹ produkcj¹ w latach 2002-2004 wynosz¹c¹ 2260 tys. t.
W globalnej produkcji cebuli w ca³ej UE-25 zajmujemy trzecie miejsce po Hiszpanii i Holan- dii, wyprzedzaj¹c tak du¿ych producentów warzyw, jak: W³ochy, Francja Grecja i Niemcy. W ostatnim 3-leciu udzia³ zbiorów cebuli w zbiorach warzyw ogó³em w UE wyniós³ dla Hiszpanii 22%, Holandii 17,5% i Polski 14,5%.
Do krajów, w których wystêpuje najwy¿sza dynamika wzrostu zbiorów cebuli nale¿¹: Francja, Grecja, Portugalia oraz Holandia (tab.2). W stosunku do redniej 15-lecia objêtego analiz¹ wzrost ten z roku na rok wynosi³ we Francji 4,44%, w Grecji 4,36%, w Portugalii 4,15% i w Holandii
4% (tab. 2). Tendencjê wzrostow¹ wykazywa³y równie¿ zbiory cebuli w Wielkiej Brytanii (3,03%), Niemczech (3,23%) oraz w Polsce (0,89%). Za tendencjê malej¹c¹ zaobserwowano w zbiorach cebuli w Hiszpanii, na Wêgrzech oraz we W³oszech. Przy czym o ile w Hiszpanii spadek ten by³ nieznaczny (0,13%), to na Wêgrzech zbiory cebuli z roku na rok mala³y a¿ o 3,17% i dzia³o siê to w g³ównej mierze w wyniku spadku powierzchni uprawy przeznaczonej pod to warzywo.
4 0 0 2 - 0 9 9 1 h c a t a l w il u b e c z a r o m e
³ ó g o w y z r a w y w a r p u i n h c z r e i w o p w y n a i m Z . 1 a l e b a T
j a r
K W a r z y w a o g ó ³ e m C e b u l a
a i n h c z r e i w o
p r a w y t[ y s . h a ] p
u w s p ó ³ c z y n n i k y w o k n u r e i
k p o w i e r z c h n i a ] a h . s y t[
y w a r p
u w s p ó ³ c z y n n i k y w o k n u r e i k -
0 9 9
1 1 9 9 2 2 0 0 2 - 4 0 0
2 t[ y s . h a ] [ % ] 1 9 9 0 - 2 9 9
1 2 0 0 2 - 4 0 0
2 t[ y s . h a ] [ % ] a
j c n a r F r e c j a G i s z p a n i a H o l a n d i a H i e m c y N o tr u g a il a P W ³ o c h y
a i n a t y r B . W ê g r y W o l s k a P
0 1 , 2 6 4 1 4 1 , 8 8
6 5 , 7 7 4 6 9 , 2 2
3 5 , 9 0 1 8 0 , 7 2
9 8 , 9 1 6 7 0 , 9 3 1 4 6 , 1 9 1 5 6 , 8 7 2
8 8 , 1 7 4 1 3 7 , 8 7
6 1 , 8 7 3 7 8 , 6 6
5 6 , 2 3 1 8 3 , 6 3
4 4 , 7 8 5 1 2 1 , 1 9
4 4 , 6 0 1 8 6 , 0 7 1
3 1 , 1 , 0 5 0 , 4 7 7
0 , 6 6 9 3 , 2 , 2 1 0 , 3 3 2
4 , 2 5
3 , 7 4
5 , 1 0
4 2 , 0 , 0 3 0 , 8 2 1
0 , 9 1 6 9 , 1 , 4 5 2 , 3 9 0
2 , 9 8
3 , 1 4
2 , 0 9
3 2 , 7 , 0 7 8 , 9 7 8 2 1 2 , 3 2
2 6 , 5 , 9 0 1 7 , 5 3 1 7 , 4 5 8 2 , 9 , 2 7 2 3
5 2 , 0 1 7 , 8 1
3 1 , 2 2 0 , 4 0 2 7 , 4 3 0 8 , 4 , 7 4 3 1 8 , 6 1
8 3 , 4 , 0 7 2 3
9 2 , 0 , 0 2 0
0 , 6 2
0 , 5 5 6 1 , 0 , 2 2 0 , 3 0 0
0 , 1 3 5 4 , 0
0 , 1 0
4 3 , 3 , 2 4 0
2 , 5 0
3 , 8 7 6 4 , 2 , 0 5 6 , 9 4 1
1 , 5 6 3 2 , 6
0 , 3 0 .
e n s a
³ w a i n a w o c a r p o : o
³ d ó r
4 0 0 2 - 0 9 9 1 h c a t a l w il u b e c z a r o m e
³ ó g o w y z r a w h c a r o i b z w y n a i m Z . 2 a l e b a T
j a r
K W a r z y w a o g ó ³ e m C e b u l a
]t . s y t[
y r o i b
z w s p ó ³ c z y n n i k y w o k n u r e i
k z b i o r y t[ y s . ]t w s p ó ³ c z y n n i k y w o k n u r e i k -
0 9 9
1 1 9 9 2 2 0 0 2 - 4 0 0
2 t[ y s . ]t [ % ] 1 9 9 0 - 2 9 9
1 2 0 0 2 - 4 0 0
2 t[ y s . ]t [ % ] a
j c n a r F r e c j a G i s z p a n i a H o l a n d i a H i e m c y N o tr u g a il a P ³ o c h y W . B r y t a n i a W ê g r y W o l s k a P
6 , 7 3 5 7 0 6 2 , 5 4 8 7 3 , 0 0 1 3 6 7 6 , 0
8 , 2 1 6 2 0 0 7 , 8 2 4 3 9 , 0 4 1 3 6 7 0 , 9
6 , 7 4 7 1 1 9 1 , 0 5
0 , 2 0 7 8 0 2 3 , 9 4 1 2 0 2 5 2 , 5 6 7 3 6 4 2 , 3 3 2 6 0 , 1 2 7 6 3 , 2 4 1 2 7 1 5 , 4
2 , 8 9 8 1 2 3 5 , 5 4
5 0 , 3 0 1 2 , 2 8
5 3 , 4 3 1 1 , 3 4 6
1 8 , 0 0 1 2 2 , 7 1
5 9 , 5 7 0 , 6 3 8
2 0 , 3 6 8 4 , 3 6
8 1 , 1 , 0 6 0
1 , 1 2 4 0 , 0 , 7 7 2 , 0 0 1 0 , 5 1 7 9 , 2
1 , 0 7 0 5 , 1
0 0 , 2 4 2 2 5 , 9 5 1 0 4 6 , 7 0 1 5 0 9 , 5 0 3 6 , 9 8 1 5 7 , 2 0
9 2 , 2 7 4 5 0 , 2 5 2 7 1 , 1 3 1 9 2 , 3 3 5
1 4 , 8 9 3 0 3 , 0 0 2 0 2 1 , 9 7 1 8 1 1 , 1 7 0 4 , 1 8 2 1 1 0 , 0 0
5 4 , 2 7 3 4 6 , 3 7 3 0 2 , 0 0 1 7 1 , 0 7 6
9 5 , 4 1 6 , 9 0
6 2 , 1
2 6 , 2 7 0 0 , 8 , 8 0 3 , 6 2 4
9 , 6 3 2 6 , 4
5 , 8 9
4 4 , 4 , 3 6 4 , 1 3 0
4 , 0 0 3 2 , 3 , 1 5 4 , 6 1 1
3 , 0 3 7 1 , 3
0 , 8 9 .
e n s a
³ w e i n a w o c a r p o : o
³ d ó r
- z s e i m a n u i n e z c il e z r p w j e i k s j e p o r u E ii n U w il u b e c z a r o h c y w o t n u r g w y z r a w y r o i b Z . 3 a l e b a T a ñ c a k
j a r
K P r o d u k c j a w a r z y w n a 1 M P r o d u k c j a c e b u il n a 1 M ]
g k
[ i n d e k s
= 2 9 9 1 - 0 9 9 1 1 0 0 %
] g k
[ i n d e k s
= 2 9 9 1 - 0 9 9 1 1 0 0 % 2
9 9 1 - 0 9 9
1 2 0 0 1 - 2 0 0 3 1 9 9 0 - 1 9 9 2 2 0 0 1 - 2 0 0 3 a
i a rt s u A e l g i a B y p r C e p . C z e s k a R a n i a D s t o n i a E i n l a n d i a F r a n c j a F i e m c y N r e c j a G ê g r y W lr a n d i a I ³ o c h y W ti w a L o t w a
£ u x e m b u r g L a tl a M o l a n d i a H o l s k a P o tr u g a il a P ³ o w a c j a S ³ o w e n i a S i s z p a n i a H z w e c j a S . B r y t a n i a W
3 , 2 4 4 , 2 6 1 7 7 , 0 1 5 5 , 5 5 , 6 5 0 , 9 5 0 , 6 4 2 , 2 3 1 3 2 , 7
9 , 7 9 3 1 6 9 , 1
2 , 2 7 4 , 1 5 2 9 4 , 6
3 , 0 7 3 7 , 1
8 , 0 4 1 4 4 , 1 2 3 5 , 8 1 0 3 , 0 2 9 1 , 4 3 , 2 3 5 , 8 7 2 2 8 , 7
2 , 4 6
5 , 6 6 9 , 6 7 1 8 7 , 2 1 3 5 , 5 9 , 5 4 4 2 , 1
2 , 4 4 4 , 2 4 1 4 4 , 8
8 , 7 6 3 1 9 3 , 8
9 , 6 5 8 , 7 5 2 7 5 , 2
1 , 3 0 1 3 5 , 9
5 , 4 3 1 3 1 , 7 2 1 1 9 , 9 8 , 2 8 2 6 6 , 6
3 , 7 2 5 , 3 9 2 3 1 , 5
1 , 7 4
7 5 1 0 9 1 0 6 1 6 4 1 8 3 8 0 9 1 0 9 1 3 7 1 9 2 5 1 1 7 9
2 0 1 8 0
7 4 1 9 7
6 9 5 9 8 8 3 9 1 7 3 4 8 0 7 1 1 0 1 7 3
5 , 7 , 8 2 , 7 6 , 5 8 , 7 5 , 5 0 , 6 3 , 2 4 , 4 2 , 3 2 1 6 , 6 1 1 , 7 3 , 8 , 8 9 , 5 3 , 2 0 , 5 7 , 8 3 3 5 , 5 1 5 , 8 0 , 8 , 6 4 , 5 6 2 2 , 3
4 , 4
0 , 3 1 3 , 0
8 , 8 , 2 6 , 5 5 , 0 1 , 5 3 , 8 6 , 4 3 , 8 8 1 1 3 , 1
1 , 2 , 9 6 , 6 5 , 3 7 , 4 0 , 3 9 1 9 , 6 4 1 6 , 6 9 , 0 1 5 , 5
8 , 2 , 0 5 2 2 , 9
8 , 5
2 7 1 0 9 1 3 2 1 7 3 7 9 9 7 1 9 6 1 6 1 4 5 1 5 2 1 7 9 6 2 1 8 3
7 5 0 8 2 4 6 2 5 7 2 4 7 1 0 7 1 8 9 1 6 9 1 6 4 9 2 4 1 3 3 1
k o r a z e n a d a j c a w o
³ S i a k s e z C a k il b u p e R
; 2 9 9 1 k o r a z e n a d a i n e w o
³ S i a w t o
£ , a w ti L , a i n o t s E : a g a w
U 9 9 3 ; B e l g i a i L u k s e m b u r g d a n e z a 2 0 0 0 .r
1 r ó d ³ o : o p r a c o w a n i e w ³ a s n e .
Natomiast z analizy zbiorów przypadaj¹cych na 1 mieszkañca wynika, ¿e nie W³ochy, lecz Grecja ze redni¹ produkcj¹ 367,8 kg/1M jest najwiêkszym producentem warzyw na rynku unij- nym (tab.3). Polska za pod wzglêdem produkcji warzyw na 1 mieszkañca zajmuje jedenaste miejsce wród 25 krajów UE i pi¹te w odniesieniu do produkcji cebuli. W ostatnich latach zbiory cebuli w przeliczeniu na mieszkañca wynosi³y u nas 16,6 kg i by³ to tylko wzrost o 7% w stosunku do redniej z lat 1990-1992, podczas gdy w Holandii na 1 mieszkañca przypada³o 49,6 kg cebuli, co w odniesieniu do pocz¹tku lat 90. jest wzrostem produkcji a¿ o 47%. Znaczny spadek produkcji cebuli na 1M zaobserwowano na Wêgrzech, kraju który w latach 1990-1992 produkowa³ wiêcej cebuli w przeliczeniu na 1 mieszkañca ni¿ Polska.
Plony cebuli
W latach 1990-2004 najbardziej dynamicznie ros³y plony cebuli w Grecji (rednio rocznie o 4,41%
w stosunku do redniej tego okresu), w Hiszpanii (2,37%) oraz na Wêgrzech (2,90%), co w warto-
ciach bezwzglêdnych oznacza rednio roczny wzrost odpowiednio o 6,1 i 9,6 dt/ha (tab.4). Wysok¹ dynamik¹ plonów charakteryzowa³y siê równie¿ Wielka Brytania oraz Francja. W latach 2002-2004 plony cebuli w tych krajach w stosunku do pocz¹tku lat 90. wzros³y o 16%. Malej¹c¹ tendencjê plonów cebuli w ca³ym badanym wieloleciu zaobserwowano jedynie w Portugalii, gdzie odnotowa- no wprawdzie wzrost zbiorów, ale jedynie w wyniku wzrostu area³u upraw, co dowodzi, ¿e znaczenie cebuli w produkcji warzywniczej tego kraju jest coraz mniejsze. Podobn¹ sytuacjê dostrzega siê w Holandii oraz w Niemczech. Wzrost zbiorów jest w tych krajach wynikiem w g³ównej mierze wzrostu area³u uprawy cebuli, a nie wzrostu plonów. Z tabeli 4 wynika, ¿e w Polsce produkcja cebuli charak- teryzuje siê niskimi plonami. Pomimo, ¿e wydajnoæ cebuli z jednostki powierzchni w latach 1990- 2004 rednio rocznie wzrasta³a o 1,7 dt/ha (0,86%), to jednak stawia to nasz kraj na ostatniej pozycji, wród czo³owych producentów cebuli w UE. W ca³ym badanym wieloleciu rekordowe plony (21,5 t/ha) osi¹gnêlimy w 1998 roku, podczas gdy plony cebuli w Holandii w tym samym roku wynosi³y 63,3 t/ha, w Niemczech 38 t/ha, za w Wielkiej Brytanii 36 t/ha. Jest to dowód na to, ¿e w krajach le¿¹cych w tej samej strefie klimatycznej plony mog¹ byæ nawet 3-krotnie wy¿sze. Nie oznacza to jednak, ¿e w naszym kraju w ogóle nie ma gospodarstw warzywniczych, w których plony cebuli s¹ na poziomie oko³o 60 t/ha, czyli wy¿sze nawet ni¿ redni plon w Holandii, czy Hiszpanii. Jednak ma³a skala produkcji wiêkszoci gospodarstw, zbyt wolne wprowadzanie nowych technologii oraz brak
rodków finansowych ograniczaj¹ rozwój polskiej gospodarki warzywniczej. Dla porównania, red- nia powierzchnia uprawy cebuli w Holandii jest prawie szeæ razy wiêksza ni¿ w Polsce i wynosi 5,42 ha [wietlik 2005]. Natomiast wyniki Powszechnego Spisu Rolnego GUS w 2002 roku pokaza³y, ¿e w Polsce rednia powierzchnia gospodarstwa uprawiaj¹cego cebulê wynosi 0,23 ha.
4 0 0 2 - 0 9 9 1 h c a t a l w il u b e c h c a n o l p w y n a i m Z . 4 a l e b a T
j a r
K redniplon[d/tha] Wspó³czynnik y w o k n u r e i k 2
9 9 1 - 9 9
1 1993-1995 1996-1998 1999-2001 2002-2004 [d/tha] [%] a
j c n a r Frecja Giszpania Holandia Hiemcy Notrugaila PW.Brytania
y h c o
³ Wêgry Wolska P
7 , 4 3 355,9 161,5 343,3 4340,2 1 , 1 0 345,4 369,4 287,3 184,3 1
9 , 1 6 372,6 157,2 315,9 4382,0 8 , 7 6 296,0 373,2 253,3 190,7 1
4 , 3 9 399,2 198,9 369,2 592,3 354,4 251,5 385,3 237,5 203,7 2
5 , 6 9 344,8 246,6 4567,1 6 , 5 0 4237,0
0 , 1 3 4301,3
7 , 9 4 298,7 1
5 , 8 8 360,0 261,4 416,4 4380,7 2 , 9 2 201,6 4271,1 2 , 2 3 209,8 2
3 4 , 4,10 9,59 9,43 2,06 3,81 5
4,94 6 0 , 1,14 6,70 1
8 1 , 1,41 4,37 2,50 0,81 0,25 2
1,28 8 3 , 0,90 2,86 0
