Spis treści
Wstęp . . . 7
1. Rodzina jako pierwotne otoczenie rozwojowe . . . 9
1.1. Małżeństwo i rodzina w myśli socjologicznej . . . 9
1.2. Typologia form małżeństwa i rodziny . . . 10
1.3. Struktura, funkcje i system rodziny . . . 12
1.4. Jednostka i rodzina a struktura społeczna w aspekcie zmian mikrostrukturalnych . . . 14
1.5. Postawy rodzicielskie . . . 18
1.5.1. Pojęcie postawy i rodzaje postaw . . . 18
1.5.2. Pojęcie postawy rodzicielskiej . . . 23
1.5.3. Trwałość, kierunek i siła postawy rodzicielskiej . . . 25
1.5.4. Pochodzenie postaw rodzicielskich . . . 25
1.5.5. Typologia postaw rodzicielskich . . . 27
1.6. Rodzina jako podstawowa mikrostruktura wychowująca . . . 28
1.7. Etos rodziny a moralność jednostki . . . 31
2. Kody etyczne a moralność społeczna . . . 34
2.1. Moralność jako regulator życia społecznego . . . 34
2.1.1. Socjologiczne typologie moralności . . . 37
2.1.2. Psychologiczne koncepcje rozwoju moralnego człowieka . . . 39
2.1.2.1. Podejście psychoanalityczne . . . 40
2.1.2.2. Podejście związane z teorią społecznego uczenia się . . . 41
2.1.2.3. Koncepcja poznawczo-rozwojowa . . . 42
2.1.2.4. Koncepcja Lawrence’a Kohlberga . . . 44
2.1.2.5. Paradygmat społeczny . . . 44
2.1.2.6. Teorie temperamentu w wyjaśnianiu rozwoju moralności . . . 46
2.1.3. Normy, wartości oraz procesy wartościowania moralnego . . . 48
2.1.3.1. Problematyka wartości . . . 48
2.1.3.2. Normy moralne w społeczeństwie . . . 50
2.1.3.3. Procesy wartościowania moralnego . . . 52
2.1.3.4. Koncepcja pięciu kodów etycznych . . . 54
2.2. Etyka i moralność sportowa . . . 57
2.2.1. Przedmiot i zakres etyki sportowej . . . 57
2.2.2. Rywalizacja sportowa a kwestia wartości moralnej . . . 58
2.2.3. Geneza ideału fair play w sporcie . . . 60
2.2.4. Zasady zachowania fair play w sporcie . . . 61
Spis treści
6
3. Metodologia badań własnych . . . 65
3.1. Przedmiot i cel badań . . . 65
3.2. Hipotezy, zmienne i wskaźniki . . . 65
3.2.1. Pierwsza grupa hipotez . . . 66
3.2.2. Druga grupa hipotez . . . 68
3.3. Metody i techniki badawcze . . . 69
3.3.1. Kwestionariusz Etyk . . . 70
3.3.2. Kwestionariusz Etyk w Sporcie . . . 71
3.3.3. Kwestionariusz Moralności Sportowej . . . 73
3.3.4. Skala Wartości Schelerowskich . . . 74
3.3.5. Kwestionariusz Temperamentu PTS . . . 75
3.3.6. Skala Postaw Rodzicielskich . . . 77
3.3.7. Kwestionariusz ankiety wersja A (dla młodzieży) . . . 78
3.3.8. Kwestionariusz ankiety wersja B (dla rodziców) . . . 79
3.4. Metoda doboru osób badanych . . . 79
4. Rodzinne uwarunkowania moralności sportowców – wyniki badań . . . 87
4.1. Potoczne rozumowanie moralne, preferowane wartości oraz style wychowania przejawiane przez rodziców badanej młodzieży . . . 87
4.2. Potoczne rozumowanie moralne, preferowane wartości oraz postawy moralne fair play badanej młodzieży . . . 90
4.3. Preferowane wartości, potoczne rozumowanie moralne i postawy moralne fair play oraz hierarchia wartości sportowców i osób nietrenujących . . . 97
4.4. Preferowane wartości, potoczne rozumowanie moralne i style wychowawcze rodziców a potoczne rozumowanie moralne oraz postawy fair play młodzieży . . . 98
4.5. Preferowane wartości, potoczne rozumowanie moralne, stosunek do norm etycznych oraz postawy wychowawcze rodziców sportowców i osób nietrenujących . . . 104
4.6. Normy etyczne w świadomości badanych . . . 113
4.6.1. Obraz małżeństwa i rodziny w świadomości młodzieży oraz jej stosunek do rodziny macierzystej . . . 113
4.6.2. Postawy wobec norm etycznych . . . 119
5. Wnioski . . . 127
Literatura . . . 136
Spis tabel . . . 143
Spis wykresów . . . 145