Walenty Wójcik
Schemat nowego Kodeksu Prawa
Kanonicznego
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 21/1-2, 279-281
SPRAWOZDANIA
Praw o Kanoniczne 2,1 (197«) Nr 1—2
SCHEMAT NOWEGO KODEKSU PRAWA KANONICZNEGO Zgodnie z przew idyw aniam i z jesieni 1975 r.1 ukończone zostały w m a ju 1976 r. prace nad redagowaniem schem atów poszczególnych części nowego kodeksu. Pracow nicy Sekretariatu Kom isji do R ew izji Kodeksu Praw a Kanonicznego mają już do użytku w ewnętrznego schem at całości nowego zbioru. W oprawie przypomina on rozmiarami duży m szał in 4° grubości około 10 cm. Jako autora podano: Pontificia Commissio Codicis Iuris Canonici Recognoscendo. Tytuł brzmi: C odex Iuris Cano nici, Roma, 10 Iunii 1976. Nie ma jeszcze paginacji ciągłej, gdyż zbiór jest tylko zestawieniem schem atów opracowanych przez poszczególne grupy konsultorów komisji. Każdy schem at zachowuje jeszcze własną paginację. Na pierwszych kartkach zamieszczony został prowizoryczny spis rzeczy całego zbioru. Czytelnik zauważa, że przy porządkowaniu treści nowego kodeksu kierowano się tradycyjnym kluczem pochodzą cym od In stitu tion es Gaiusa: osoby, rzeczy, działania*. W m iejsce do tychczasowych 5 ksiąg nowy kodeks będzie posiadał 7. W nazwach nie których ksiąg starano się uwypuklić aspekt duszpasterski nowego zbioru.
P ierw sza księga nazyw a się tak samo jak w obowiązującym kodeksie: N orm ae generales. Obejmuje jednak 177 kanonów zam iast dotychcza sow ych 86. T ytułów ma 9 w m iejsce 6. Na początku będą kanony wstępne. Zasygnalizowano o nich w prowizorycznym spisie rzeczy. W tekście jeszcze ich nie umieszczono. K sięga zaczyna się od tytułu De legibus. Następne tytuły m ówią o źródłach prawa: o zw ycza ju , resk ryp ta ch itd. Dodano m ateriał o aktach prawnych. Na końcu um ie szczono tytu ł De tem poris supputatione.
K sięgę drugą rozpoczyna rubryka D e populo Dei. Obejmuje 2 czę ści: I — o osobach w ogólności z tytułam i: De C h risti fidelibu s i De personis iu ridicis oraz część II — o poszczególnych funkcjonariuszach kościelnych. Omawia ich w 4 działach — sectiones. I — traktuje o du chownych: De m in istris sacris seu de clericis. II — De Ecclesiae con sti tu tion e hierarchica z podziałem na tytuły: De suprem a Ecclesiae uni versalis au ctoritate i De ecclesiis particu laribu s deque earundem coeti- bus. III — zawiera 3 tytuły prawa De in stitu tis vita e consecratae p er professionem consiliorum evangelicorum . IV dział obejmuje normy De
1 Por. W. W ó j c i k , O kres koordyn acji w pracach nad re w izją ko deksu p raw a kanonicznego: W: Zeszyty Nauk. KUL 19 (1976) nr 1 s. 61.
280 Sprawozdania [2]
C h risti fidelibu s laicis. Księga ta będzie mieć 533 kanony w m iejsce dotychczasowych 639.
K sięgę III zatytułow ali kodyfikatorzy: De Eccleeiae m unere docendi. W 5 tytułach traktuje ona o: nauczaniu, m isjach, w ych ow an iu re lig ij n ym , społecznych środkach przekazu a szczególnie o drukach i o skła daniu w yzn an ia w ia ry. Ilość kanonów została niem al ta sam a — 84 w m iejsce dotychczasowych 86.
De Ecclesiae m unere sanctificandi to tytuł księgi IV. Część I traktuje o 7 sakram entach św. II — o m iejscach i czasach św . III — o składaniu przysięgi. Księga ta obejm uje 433 kanony. Obecny kodeks podaje w y m ieniony m ateriał w 527 kanonach.
Księga V traktuje o praw ie p atrym on ialn ym czyli m a ją tk o w y m K o ścioła. Podzielona jest na 54 kanony. Dotychczasowe prawo majątkowe umieszczono w 57 kanonach.
Kościelne prawo karne znajduje się w księdze VI: De sanctionibus in Ecclesia. Część I traktuje o przestęp stw a ch i karach w ogólności. II — o karach za poszczególne p rze stę p stw a . Z dotychczasowych 420 k a nonów pozostało tylko 73.
Ostatnia, VII księga zawiera procedurę ta k sądow ą ja k i adm in istra cyjną. N osi tytuł: De m odo procendi pro tu tela iu riu m seu de processi- bus. Część I traktuje o sądach w ogólności. II — De iudicio contentioso in genere. III — D e iudiciis specialibus. IV — De iudicio crim inali. V — o procesach adm in istracyjnych . W tym dział I m ówi o procesach adm inistracyjnych w ogólności, II — o procedurze przy usuwaniu lub przenoszeniu proboszczów. Księga obejm uje 499 kanonów. Dodano 38 kanonów o procedurze adm inistracyjnej w ogólności. Dotychczasowe normy o w ym ienionych procesach zawarte b yły w 695 kanonach.
N ow y kodeks obejm uje w całości ponad 1600 kanonów. Będzie w ięc o jedną trzecią krótszy od dotychczasowego. Gdy idzie o w yższe jed nostki podziału, będzie ich w nowym zbiorze w ięcej. U w ypukli to n ie w ątp liw ie przejrzystość i zwartość zestaw ienia norm. Dodać należy, że zdecydowano już, aby Lex Ecclesiae fundam entalis wydać poza kodek sem jako dokument o charakterze w ięcej doktrynalnym niż prawnym. Ogłoszenie nastąpi prawdopodobnie dopiero po w ydaniu nowego ko deksu.
Ukończenie prac redakcyjnych nad całością schem atów kodeksu sta now i w ażny etap w dziele nowej k od yfik acji Obecnie kom isja zajmuje się intensyw niej zbieraniem i studiowaniem opinii o przygotowywanych schematach. Dotąd rozesłano już do episkopatów przez Sakretariat Stanu, do dykasterii K urii R zym skiej i uczelni katolickich bezpośrednio przez kom isję drukowane schematy: De sacram entis, De sanctionibus in Ecclesia oraz De procedura ad m in istra tiva in g e n e re 3. Nadesłanych
3 Z nadrukiem „Reservatum”. Teksty te wszyto do schem atu całego kodeksu. W r. 1970 były już zbierane opinie o schemacie L ex Ecclesiae fundam entalis.
[3]
Sprawozdania281
uwag nie zdołano jeszcze rozpracować. W listopadzie 1976 r. dokonano w ysyłk i schematu księgi VII De m odo procedendi pro tu tela iu riu m seu de processibus. W edług relacji udzielonej w sekretariacie k o m isji4 za m iesiąc lub dwa zostanie w ysłany schem at z k sięgi II części II działu III De in stitu tis vita e consecratae per professionem consiliorum e v a n g e lic o ru m 5. Dalsze schem aty zostaną kolejno przebadane i oddane do druku celem w ysłania do opiniodawców. Opracowanie uw ag przez w yliczonych odbiorców z całego św iata trwa około roku. Trzeba je będzie usystem atyzować i poddać studiom w poszczególnych zespołach konsultorów. Mogą w yłonić się problemy, które będą jeszcze wym agać dalszych badań. Ta procedura kodyfikacyjna m usi objąć jeszcze połow ę kanonów nowego kodeksu. Pozostanie po tym adiustacja terminologiczna i językowa całości zbioru. Wtedy dopiero zostanie przedłożony ostatecz ny projekt do przyjęcia i ogłoszenia przez ustawodawcę. N ow y kodeks, choć będzie m iał tak w rubrykach ksiąg, części i działów jak i w bu dowie norm poszczególnych kanonów nastaw ienie w ięcej pastoralne, zachowa jednak charakter czysto prawny. Ambicją kom isji jest, aby dorównał on pod w zględem m etodologicznym w spółczesnym kodeksom.Z tych w zględów na ogłoszenie nowego zbioru w ypadnie czekać jeszcze parę lub raczej kilka lat.
B p W a len ty W ójcik
SPRAWOZDANIE 2 III MIĘDZYNARODOWEGO KONGRESU PRAW A KANONICZNEGO, PAMPLONA 10 — 15. X . 1976. 1. S ro d o w sk o K ongresu
Pamplona, m iasto liczące ok. 170 tys. m ieszkańców leży wśród górzy stej krainy Basków — Navarry, może się poszczycić uczelnią — U n i- versidad de Navara. Skromne początki pierwszych wykładów , organi zowanych staraniem ks. Josemaria Escriva de Balaguer, założyciela „Opus D ei”, sięgają nie dalej jak r. 1952. Uczelnia jednak szybko się rozwijała, w r. 1960 zyskała prawa papieskie i dziś, choć nie jest uczel nią państw ową, rozrosła się jako jeden z najpoważniejszych ośrodków nauki katolickiej w Europie z fakultetam i teologii, prawa kanonicznego, prawa, filozofii, historii, historii Kościoła, m edycyny, farm acji, inżynierii z rozm aitym i w yspecjalizow anym i instytutam i, językoznawstwa, dzien
* Inform acji udzielili 20 XI 1976: sekretarz kom isji bp L.R.J. C a s t i l l o oraz pomocnicy studiów: J. H e r r a n z i F. V o t o — por. Annuario pontificio 1976, 1045.
5 Problemem natury i w ięzów życia Bogu poświęconego zajmie się m.in. C onventus In ternationalis Iu ris Canonici zw ołany na dni 14—19 II 1977 do Rzymu z okazji 100. rocznicy W ydziału Praw a K anonicznego na U niw ersytecie Gregoriańskim.
