Oksford okolic Olkusza

KWllrtalnik Geologiczny, t. 25, nr 4, 19RI, p. 687-702

UKD 551.162.31.022:564.53(438.232 Olkusz - okolice)

And<zej GĄSlEWJCZ

Oksford okolic Olkusza

Omówiona zastal a biostratygrafia i litostratygralia utworów oksfordzkich w rejonie Olkusza. Występu­

jąca tu fauna amonitowa pozwala na zaliczenie wydzielonych jednostek litostratygralicznych do oksfor- du srodkowego i górnego w podziale submedytenuiskim.

WST~P

Do niedawna brak było szczegółowych, opartych o poziomy amonitowe, opra-

cowań stratygraficznych górnej jury na zachód od Olkusza. Od lat pięćdziesiątych

prowadzono na obszarze Jury Polskiej szereg prac, których wyniki odnoszą się także do badanego terenu. Do ważniejszych opracowań utworów górnojurajskich tego regionu Polski należą prace: S. Ożułyńskiego (1952, 1953), S.Z. Różyckiego

(1953,1960), L. Malinowskiej (1963, 1972), A. Wierzbowskiego (1966), W. Broch-

wicza-Lewińskiego (1970, 1975, 1976). W latach siedemdziesiątych nastąpił postęp

w rozpoznaniu stratygrafii górnej jury rejonu olkuskiego. Pod kierunkiem prof.

Jana Kutka z Instytutu Geologii Podstawowej UW wykonano tu szereg prac ma- gisterskich, a ostatnio także pracę doktorską (T. Zapaśnik, 1977), która objęla

m.in. i wymieniony teren.

Na podstawie· badań prowadzonych przez aulora w latach 1973-1975 oraz w 1980 r., które objęły obszar Sułoszowej, Przegini i Racławic (fig. I), została

wykonana mapa geologiczna tego terenu Oraz zebrano maleriały faunistyczne i litologiczne lA. Gąsiewicz, 1975).

Za pomoc w czasie prac terenowych i dyskusje dotyczące przedstawionego tematu składam serdeczne podziękowania drowi T. Zapaśnikowi, a drowi W.

Brochwiczowi-Lewińskiemu za uwagi krytyczne dotyczące artykułu oraz Pani O. Oleksiak za wykonanie fotografii.

BIOSTRATYGRAFIA

Wraz z intensyfikacją badań geologicznych na obszarze Jury Polskiej następuje

stopniowe doskonalenie podziału biostratygraficznego oksfordu. Celem badań

stratygraficznych jest wypracowanie takiego podziału biostratygraficznego, który odzwierciedlalby możliwie naj pełniej charakter fauny (amonity) tego rejonu Polski Oraz dawałby jak najlepsze korelacje stratygraficzne.

688 ^{Andrzej Gąsiewicz}

OLKUSZ

I

"" "" ^{. ~}

Kosmolew

°K~ 'b.~utoS7.0wa f~ze~rmor(

Przegfniao. ^<5

'-...n •• O Skała

'- ~ Iq ... .

•

~

'90

O

2."2 O

Ojców

ORoclawice 057.klary

OBolechowice O Krz.e5z.owice

Fig. I. Lokalizacja obszaru badan (I) i omawianych odslonięe

Lacalion of the sludied areu (I) and oUlcrops mentioned in the text

Z zestawienia prac dotyczących problematyki stratygraficznej wymienionego regionu a także innych obszarów Polski wynika. że uzasadnione jest przyjęcie submedyterańskiego podziału oksfordu na terenie poludniowej Polski; dyskusja na temat stosowanych podziałów biostratygraficznych górnej jury Polski poza- karpackiej zawarta jest w pracy L. Malinowskiej (1978).

Submedyterański podział oksfordu stosowany jest w pracach stratygraficznych geologów Europy Zachodniej (np. E. Cariou i in., 1971; R. Mouterde i in., 1971).

Dla Jury Polskiej do określenia biostratygrafii obszaru między Częstochową a Zar- karni W. Brochwicz-Lewiński (1.970, 1975, 1976) przyjął, z pewnymi zmianami,

podział oksfordu stosowany przez geologów francuskich (E. Cariou i in., 1971).

Podział amonitowy oksfordu zaproponowany przez W. Brochwicza-Lewińskiego został zmodyfikowany przez J. Kutka i in. (1977); w niniejszej pracy przyjęto

ten nowszy podział biostratygraficzny.

Na podstawie zebranej fauny amonitowej (tab. I) na badanym obszarze wy-

różniono 2 poziomy amonitowe: transversarium i bifurcatus należące do oksfordu

środkowego oraz górnooksfordzki poziom bimammarum.

Utwory poziomu rrallsversarium (zapewne naj wyższa część tego poziomu) stwierdzono w odsłonięciu nr 23 w Racławicach. W odsłonięciu tym znaleziono

następujące amonity: Glochiceras sp., Neopriol1oceras sp., N. henrici henrici (d' O r b.) i Perisphincres (Dichotomosphinctes) sp.

Z pogranicza poziomów transversarium i bifurcatus występują utwory w od-

słolJięciu nr 19b w okolicy Czubrowie. Znalezione tani. amonity - Neoprionoceras sp., Perisphinctes (Dichotomoceras) sp. ex gr. bifurcatoides - stenocye/oides, Subdiscosphinctes er. richei de R i a z oraz Subdiscosphincres sp. - wskazują

na wyższą część poziomu transversarium i spągową część poziomu bĘfurcatus.

Amonity Perisphinctes (Dichotomoceras) sp. i P. (D.) bifurcarus (Q u.) - wy-

stępujące stosunkowo licznie w odsłonięciach nr 5, 15 i 19a - świadczą o przy-

należności wymienionych odkrywek do poziomu bifu/'catus.

Tabela J Występowanie amonitów w okolicach Suloszowej Przegini

Odsłonięcia Wapienie skaliste

Gatunki i rodzaje okolic SułoszQwej

1 2 4 5 12 15 16 17 19. 19b 21 23 i Przegini

Amoeboceras er. freboldi S p a t h + + + _I

Amoeboceras sp. +

,

Ella.\pidocera.\' hypselum (O p P e 1) + +

Euaspidoceras sp. ex gr. hypselum (O p P e 1) +

Euaspidoceras sp. + +

Glochiceras sp. + + + + +

Glochiceras (Coryceras) modestiforme O p P e I +

Microbiplices vanae (O p P e n h.) + I

Microbiplices sp. + +

Neoprionoceras henrici henrici (d' O rb.) +

Neoprionoceras lautlillgensis (R o 11.) +

Neoprionoceras sp. + +

Ochetoceras canaliculatum (B u c h) +

Ochetoceras

er.

Orlhosphincles sp. + + + +

Perisphinctes (Dicholomoceras) sp. + + + + + + +

Perisphinctes (D.) sp. ex gr. bifurcatoides,sleno-

ey/oides + +

Perisphinctes (D.) bifurcatus (Q u.) + + + + +

Perisphinctes (D.) bifurcatoides Enay + +

Perisphinctes (D.) er. bifurcatus (Q u.) + ^,

Perisphinctes (D.) crassus Enay + +

Perisphincres (D.) ef. crassus Enay +

Perisphinctes (Dichoromosphincles) sp. +

Perisphinc!es sp. + +

Ringsteadia jlexuoides (Q u.) +

Ringsleadia sp. +

Subdiscosphincres er. riche; de R i az +

Subdiscosphinctes sp. + +

Taramelliceras (Metahaploceras ?) sp. +

Taramelliceras (Taramelticeras) cosratum (Q ^u.) + +

Taramelliceras (T.) er. costalum (Q u.) +

Taramellicera.f sp. + +

690 ^{Andrzej Gąsiewicz}

Na badanym obszarze udało się wyróżnić górną częsc poziomu bijurcatus

odpowiadającą horyzontowi grossouvrei. Utwory tej części omawianego poziomu reprezentowane są przez stosunkowo bogatą faunę występującą w odsłonięciu

nr 17 w okolicy Przegini oraz w odsłonięciu nr 21 w Racławicach. Znaleziono tam następujące taksony: Amoeboceras cf. lreboldi S p a t h (według oznaczeń

R.M. Sykesa i l.H. Callomona (1979) do tej formy zalicza się amebocerasy opisy- wane z lury Polskiej przez l. Znoskę (1951), L. Malinowską (1963) i W. Brochwicza-

-Lewińskiego (1976) jako Amoeboceras a/ternans-o\'Q/e), Euaspidoceras sp., G/ochi- ceras sp., PeriJphinctes (Dichotollloceras) sp., P. (D.) bijitrcatus (Q u.), P. (D.) bi(urcatoides E n a y. P. (D.) crassus E n a y. P. (D.) cf. crassus E n a y, Sub- discosphinctes sp. i Taramel/iceras. sp. Należy tutaj zaznaczyć, że forma Amoebo- ceras cf. fi'ebo/di S p a t h występuje bardzo licznie w odsłonięciu nr 17. gdzie tworzy rodzaj "zlepów amonitówych", odpowiadających horyzontowi amebo- cerasowemu regionu częstochowskiego (W. Brochwicz-Lewiński, 1976; Z. Różak,

W. Brochwicz-Lewiński, 1978).

Występująca w odsłonięciu nr 16 w okOlicy Przegini fauna: Amoeboceras cf.

/rebo/di S p a t h, G/ochiceras sp., Microbiplices sp., M. vanae (O p P e n h.), Neoprionoceras /aur/ingen,is (R o I J.), OchelDceras canalicu/atum (B u c h). O.

cf. mna/icll/atum (B u c h), PeriJphinctes (Dichotomoceras) sp., P. (D.) sp. ex gr. bijurcatoides-steno<ycloides i P. (D.) bi(urcatus (Q u.) - wskazując na najwyż­

szą część poziomu bifurcatus, bardzo bliską granicy z poziomem bimammatum.

Podobnie jak w odleglym o kilkaset metrów odsłonięciu nr 17, i tutaj masowo

występują amebocerasy tworząc "zlepy amonitowe".

Najmłodsze utwory badanego rejonu lury Polskiej repr.ezentowane są przez poziom bimammatum. W obrębie tego poziomu w odsłonięciach nr l i 2 w Suło­

szowej wyróżniono podpoziom hypse/um. Ten podpoziom amonitowy udokumen- towany jest obecnością amonitów: masowo występującymi formami Amoeboceras cf. /rebo/di S p a t h oraz taksonami: Euaspidoceras sp., E. sp. ex gr. hypse/um, E. hypse/um (O p p e I), Microbip/ices sp., Orthosphinctes sp. i Ringsteadia sp.

Zespół amonitowy występujący w odsłonięciu nr 4 w Sułoszowej i w odsłonięciu

nr 12 w Zad olu : G/ochiceras sp., G. (Coryceras) modesti(orme O p p e l, Ortho- sphinctes sp., Ringsteadia f/exuoides (Q u.). Taramel/iceras (? Metahap/oceras) sp., T. (Taramel/iceras) costatum (Q u.) i T. (T.) cf. costatum (Q u.) wskazuje na

część poziomu bimammatum wyższą od podpoziomu hypse/um. Na taką pozycję stratygraficzną wymienionych odsłonięć wskazują również dane bio- i litostraty- graficzne z sąsiednich terenów (l. Kutek i in., 1977; T. Zapaśnik. 1977) oraz lo- kalna sytuacja geologiczna.

LITOSTRATYGRAFIA

Litostratygralia badanego teren u została ustalona na podstawie wykonanej mapy geologicznej, danych z wierceń (których opisy udostępnił mi T. Zapaśnik)

oraz informacji ustnych T. Zapaśnika.

Przyjmując rozmaite kryteria litologiczne wydzieleń litostratygraficznych. np.:

marglistość, brak lub obecność uławicenia, slopień zwięzłości i porowatości, wy-

stępowanie krzemieni diagenetycznych i mikrytowej masy podstawowej. obecność

skladników' ziarnistych i szkieletowych, już nawet na małym obszarze lury Pol- skiej (np. badany obszar) można wyróżnić sporą liczbę typów litologicznych.

Mnogość takich wydzieleń, zwłaszcza na większym obszarze, stanowi poważną trudność w ustalaniu litostratygrafii w ogóle (por. l. Kutek i in., 1977), dlatego też

wydaje się całkowicie uzasadnione stosowanie tradycyjnych (por. W. Brochwicz-

"

wE ^y

~~ e~

.,

nE gg

-, _15.E

" ^.,

1i."

6.5 i5..§

~ ~~

Oksford okolic Olkusza

.,

1

!

v 1

.,

y y

y

.,

v

C2ę':,Ć w góFna

~~

uE! _Cu 0"

~~

w~

.::"::

o. ~~

li

A A

A A A

A A

A 4 A A

A A A

A A

Fig. 2. Zbiorcze proJile litostratygraficzn~. odsłoniętych utwOrów górnej jury Summative Iithostratigraphic sections or the exposed Upper Jurassic rocks

691

l - północna część obszaru między SulosZOWlI <l Zedcrmancm: Jl - południowa częk obszaru między Przegilliii li Racławicami: I - wapienie pylaste: 1: - główny wapień skalisty; 3 - wapienie z<lwOdziańskie: 4 - dołny wapień

~k<lJisIY: 5 - ~apienie zawodziańskie dolne

1-Ilorthern parlor Ihc ~Iudied area. belw~en Sułoszowa and Zederman; II - southern pUrt. between Przeginia and Racławice: ł - chalkv limeslones: 2 - \IIai11 Massi\'e Limeslone: 3 - Zawodzie Limestones; 4 - Lower Massi\'e Limcslonc: 5 - Lowćr Z"wod/ie Limeswncs

-Lewiński, 1975) wydzieleń litostratygraficznych, np. wapienie skaliste, wapienie za wodziańskie.

Zasadnicze znaczenie dla wydzieleń litologicznych i litostratygraficznych mają więc cechy fizyczne skał, jak zwięzłość i uławicenie. Biorąc pod uwagę te kryteria

można na badanym terenie - zgodnie z Zasadami polskiej klasyfikacji termino- logii i nomellklatury stralygraficon~i (1975) - wyróżnić następujące nieformalne jednostki litostratygraficzne (fig. 2): dolny wapień skalisty rozdzielający wapienie

zawodziańskie na dolne i górne, główny wapień skalisty i wapienie pylaste.

Najbardziej zwięzłe, na ogół nie uławicone i nie porowate są wapienie skaliste zdecydowanie dominujące w odsłonięciach okolic Suloszowej i Przegini. Sporadycz- nie można zaobserwować, że wapienie zawodziańskie - przechodząc facjalni e w wapienie skaliste - są bardzo grubo uławicone (Sułoszowa) lub nieco częściej niewyraźnie uławicone (okolice Przegini).

Wapienie zawodziańskie są dość zwięzłe, na ogół słabo porowate, przeważnie średnioławicowe, z plamkami tuberoidów (termin tuberoid rozumiany jest tutaj sensu B.A. Matyja, 1978), często z krzemieniami i gąbkami (por. H. Kaziuk i in,

1978).

692 ^{Andrzej Gąsiewicz}

Najmniej zwięzłe są wapienie pylaste. Są to na ogół wapienie miękkie, mikro- porowate, mażące, średnioławicowe, czasem z krzemieniami i tuberoidami, prawie bez fauny.

Najstarsze utwory stanowiące niższą część dolnych wapieni zawodziańskich odsłaniają się w Racławicach. Są to szare i ciemnoszare wapienie bez fauny należące

zapewne do niższej części poziomu transversarium ewentualnie stanowiące najwyższą część pod poziomu antecedens. Taką pozycję stratygraficzną sugeruje' sytuacja te- renowa, znajdują się one bowiem bezpośrednio pod jasnymi wapieniami zawo-

dziańskimi' dolnymi, datowanymi na podstawie fauny na poziom transversarium.

Części poziomów transversarium i bijurcatus obejmują również wapienie zawo-

dziańskie dolne - występujące w SUłoszowej, w okolicach Przegini i Czubrowic -

Racławic - Oraz dolny wapień skalisty występujący w południowo-wschodniej części opisanego terenu. Jak wynika z danych wiertniczych i z obserwacji tereno- wych, dolny wapień skalisty - podobnie jak na innych obszarach Jury Polskiej (pOL S. Dżułyński, 1952; S.Z. Różycki, 195~, 1960; J. Kutek i in., 1977) - nie tworzy ciągłego pokładu, zanikając w kierunku zachodnim i północno-zachodnim

i przechodzi facjalnie w wapienie zawodziańskie. Natomiast w kierunku general- nie wschodnim dolny wapień skalisty zrasta się z głównym wapieniem skalistym (T. Zapaśnik, 1977).

Cały podpoziom hypselum i najprawdopodobniej dolną część podpoziomu bimammatum reprezentują wapienie zawodziańskie górne występujące w Suło­

szowej. .

. Część podpoziomu bimammatum obejmuje główny wapień skalisty. Najwyższa część tego wapienia na badanym obszarze nie występuje. Z danych zawartych w niepublikowanym opracowaniu T. Zapaśnika (1977) wynika, że główny wapień

skalisty kontynuuje się tu aż do dolnej części poziomu planula. Wapień ten wy-

stępuje w części północnej badanego obszaru (okolice. Sułoszowej) i być może

w części zachodniej, między Sułoszową a Przeginią, gdzie jego pozycja litostraty- graficzna nie jest jasna ze względ u na brak fauny. W porównaniu z częścią północną

Jury Polskiej (patrz J. Kutek i in., 1977) spąg głównego wapienia skalistego w okoli- cach Sułoszowej nie obniża się aż do podpoziomu rypselum, lecz rozpoczyna się

w dolnej części podpoziomu bimammatum.

Najmłodszymi utworami badanego terenu są wapienie pylaste odsłaniające się

w Sułoszowej, Przegini i Zadolu. Należą one zapewne do górnej części poziomu birnammatum lub dolnej części poziomu planula (pOL T. Zapaśnik, 1977) ..

Zespół Geologii ZIM Siarki Instytutu Geologicznego Warszawa, ul. Rakowiecka 4 Nadesłano dnia 12 maja 1981 f,

PISMJENNICTwO

BROCHWICZ-LEWINSKI W. (1970) - Biostratigraphy of Oxfordian HmestOnes from the Za- wodzie quarries in Częstochowa, Polish Jura Chain. BulI. Acad: Pol. Sci., Ser. Sd. Geol.

Geogr., 18, p. 226- 243, nr 4.

BROCHWICZ-LEWIŃSKI W. (1975) - Stratygrafia oksfordu okolic Częstochowy. Prz. GeoL, 23, p. 432 -435, nr 9.

BROCHWICZ-LEWIŃSKI W. (1976) - Oxfordian of the Częstochowa area. I. Biostratigraphy . . !Jull. Acad. Pol. Sei., Ser, Sci. Terre. 24, p. 37 - 46, nr I.

Oksford okolic Olkusza 693

CARIOU E., ENAY R., TINTANT H. (1971) - Les faunes oxfordiennes d'Europe meridionale.

Essai de zonation. Colloque du Jurassique, Luxemburg 1967, Mem. B.R.B.G. France, 75.

p. 635 -664.

DŻULYŃSKI S. (1952) - Powstanie wapieni skalistych jury krakowskiej. Rocz. Pol. Tow. GeoL, 21, p. 125-162, nr 2.

DŻUŁYŃSKI S. (1953) - Tektonika południowej części Wyżyny Krakowskiej. Acta Geol. PoL.

3, p. 325 -440, nr 3.

GĄSIEWICZ A. (1975) - Górna jura okolic Sułoszowej i Przegini. Arch. lnst. Geol. Podst. UW.

Warszawa.

KAZIUK H .. BEDNAREK J., ZAPAŚNIK T. (1978) -. Szczególow" Mapa geologiczna Polski.

Objasnienia, arkusz Ogrodzieniec. Inst. GeoL Warszawa.

KUTEK J., WIERZBOWSKI A., BEDNAREK J., MATYJA B.A., ZAPAŚNIK T. (1977) - Z pro- blematyki stratygraficznej osadów górnojurajskich Jury Polskiej. Prz. GeoJ., 25, p. 438- 445, nr 8/9.

MALINOWSKA L. (1963) - Stratygrafia oksfordu Jury Częstochowskiej na podstawie amonitów.

Pr. Inst. Geol., 36.

MALINOWSKA L. (1972) - Środkowy i górny oksford w pótnocno-zachodniej częsci Jury CzęstO­

chowskiej. Biul. Ins1. Geol.. 233, p. 3 -44 .

. ' MALINOWSKA L. (1978) - Podziały biostratygraficzne górnej jury Polski pozakarpackiej. Kwart.

Geol., 22, p. 309 - 320. nr 2.

MATYJA B.A. (1978) - Struktury wczesnodiagenetyczne w wapiennych utworach oksfordu. Prz.

Gcol .. 26. p. 156 - 158, nr 3.

MOUTERDE R., ENAY R. i in. (1971) - Les zones Jurassiques en France. C. R. Som. Sćanc.

Soc. Geol. France, fasc. 6, p. 125.

RÓŻAK Z .. BROCHWICZ-LEWJŃSKJ W. (1978) - Upper Oxfordian ol' Częstochowa; Some new data. Bull.Acad. Pol. Sci. Ser. Sci. Terre. 26, p. 55 - 57, nr J.

RÓŻYCKI S.Z. (1953) - Górny dogger i dolny malm Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Pr. Insc.

GeoJ., 17.

RÓŻYCKI S.Z. (1960) - Stratygrafia i zmiany facjalne najwyższego doggeru i malmu Jury Często­

chowskiej. Prz. Geol., 8, p. 415- 418. nr 8.

SYKES R.M., CALLOMON J.H. (1979) - The Amoeboceras zonation ofthe Boreal Upper Oxford- ian. Palaeóntology, 22, p. 839- 903, nr 4.

WIERZBOWSKI A. (1966) - Górny oksford i dolny kimeryd Wyżyny Wie1uńskiej. Acta Geol. Po!., 16, p. 127 - 193, nr 2.

ZAPAŚNIK T. (1977) - Tektonika pokrywy jurajskiej obszaru olkusko-wolbromskiego. Arch. Inst.

GeoL Podst. UW. Warszawa.

ZASADY POLSKIEJ KLASYFIKACJI, TERMINOLOGII I NOMENKLATURY STRATYGRA- FICZNEJ (1975) - Instrukcje i Metody Badań Geologicznych, z. 33.

ZNOSKO J. (1951) - Uwagi o niektórych przedstawicielach fauny borealnej w Jurze Krakowsko-

-Częstochowskiej. Rocz. Pol. Tow. Geol., 21, p. 311 -316, z. 3.

694 ^{Andrzej GJlsiewicz}

AH.Q>Kei1 rOHCEBIo14

OKC<I>OPA B OKPECTHOCTlIX OnbKYWA

PellOMe

B pa60Te npe,QCTQ811eHO 6110CTpoTl1rpoqll"" M J1MTOCTpOTlolrpoq,H.II OKCCPOPACKMX OTnO)l(eHHH, 06HQ)!(OlOl1.IHXCII B CynowOBoH. n)l(erHHH H Pauno81t1.\OX HQ 3 OT OnbKYWQ (cpHr. 1). BblAeneHbl cneAYIOLLlHe Hect>opMol1bHble m'TocTpaTHrpQcIHl~ecKHe 3J1eMeHTbl (q,Hr. 2): HH>KHHe )OBOA1IIHCKHe 111BeCTHRJ(lo1, HIol>KHI1H CKQllHCTblH H1BeCTHlIK, aepXHl1e lOBOA1JtHCKHe .t3BeCTHRKIII, rno8HblH CKP1HfCTbIH I'I3BeCTHRK H nbll1HCTble H3BeCTH.IIKH.

Cl>aYHo. lonerOIOu.tOR B 06HO)l(Otol1.lHXC.fI nopoAox OKCq,OPAQ (To6. 1), cBIt,QeTeJlbCTByeT 0 npl1- Hop,ne)!(HOCTH BblAeneHHblX l1HTOcTpoTHrpo41114ecKHx 3neMeHT08 K cpeAHeMy (ropH30HTbl lransver- sorium. bifurcotus) H BepxHeMY (rOpI110HT bimommotum) OKCq,0PAY no cy6cpeAHleHHoHopCKOMY poc- '411eHeHHIO.

B Hly'40eHOH poi1oHe ASO)l(Abl Ho611IOAonocb Moccosoe 3011erOHHe oMe6oLtcpoT. Bnepsble OHM nORSl1RIOTCfl (HeCTOMM) e eepxox ropH10HTO bifurcatus S CKOnl1CTblX M3SeCTHJlKOX. BTOPH'4HO OHM aCTpe'40IOTCR S 3080AlRHCKMX lo1leeCTHRKOX a ropH30HTe nypselulJ].

Andrzej GI\SIEWICZ

THE OXFORDlAN IN THE VICINITIES OF OLKUSZ

Summary

The paper presents biostratigraphy and lithostratigraphy of Oxfordian deposits cropping out at Suloszowa, Przeginia and Raclawice W of Olkusz (Fig. I). The following unformallithostratigraphic units are dilferentialed (Fig. 2): Lower Zawodzie Limestones. Lower Massive Limestone. Upper Zawodzie Limestones, Main Massive Limestone, and Chalky Limestones.

Ammonite fauna recorded in oUlcropping Oxfordian deposits (Table I) shows that the above litho- stratigraphic units may be assigned to the Middle (transversarium and bifurcatus zones) and Upper Oxfordian (bimammatum zone) in the Submediterranean subdivision.

In the studied area. the Oxfordian sections display ^[WO mass Occurrences of ammonites of the genus Amoeboceras. The ammonites !irs! appear in masses in massive limestones of upper pa rr of the bifurcatus zone (local mass occurrence'?) and thereafter in the Zawodzie Limestones of the hypselum subzonc.

Kwart. Ocol., nr 4, 1981 r. TABLICA I

Fig. 3

Fig. 4

Andrzej GĄSJEWICZ - Oksford okolic Olkusza

•

TABLICA l

Fig. 3. Perisphinctes (Dicholomoceras) er. bifurcolus (Q u.).

Jest to, być może, forma przejściowa pomiędzy grupą P. (D.) bifur,-atoides-stenocycloides i P. (D.) hi- furcarus (Q u.); Racławice (21), poziom hi/urca/us; wielkość naturalna

This may be a transitional form belween the P. (D.) bifurcatoide.\'-SII'1I0c:ycloide.\' group and P. (D.) bifurcatus (Q u.); Racławice (21), bifurcatus Zone; natural size

Fig. 4. Perisphincres (Dichotomoceras) craSSU$ E n a y

Racławice (21), poziom bifurcatu.5: wielkość naturalna

Racławice (21), bifurcatus Zone; natural size

Kwarl. Geol.. nr 4, 1981 r. TABLICA II

Fig. 7 Fig. 8

Andrzej GĄSIEWICZ - Oksford okolic Olkusza

TABLICA II

Fig. 5. Perisphincll!J (Dic:hownJoceras) sp. ex gr. o{fu/'catoides-slenocyc/oides

Czubrowicc (19bl, pogranicze poziomów trans)'ersariunJ i b{furcalus; wielkość naturalna Czuhrowice (19b). transversarium-bifurcatus junction beds: natural size'

Fig. 6. NeoprionoccrQ.\" laut/inge/JSis (R o II:) Przeginia (\6). poziom bijitrt:atus: wielkość nalUralna Przeginia (16), bifurcatus Zone; natura! size Fig. 7. OrthosphillCfI!S sp.

Suloszowa (2), poziom bimammow/1/, podpoziom hyp.I'elum; wielkość naturalna Suloszowa (2), bimammalum Zone. hypselum Subzone: natural size

Fig. 8. Subdiscosphincll!s er. richei d e R i a z

Czubrowice (l9b), pogranicze poziomów transl'er.wriu/I1 i b{fim:orus: wielkość naturalna Czubrowice (19b), transversariuffi-bifurcatus junction beds: natural size

Kwart. GeoJ. nr 4, 1981 f. TABLICA III

Fig. 10 Fig. II

Andrzej GĄSIEWICZ - Oksford okolic Olkusza

TABLICA III

Fig. 9. Perisphi"cres (DicholonJoceras) er. crassus E n a}

Racławice (21), poziom bifurcarus; wielkość naturalna

Racławice (21), bifurcatus Zone: natural size Fig. 10. Orthosphinctes sp.

Sułoszowa (4), poziom bimammatum; wielkość naturalna Suloszowa (4), bimammatum Zone: natura I size

Fig. II. Pel'isphincll?s (Dichotomoceras) b!furcatoides E n a y Racławice (21). poziom bifllrcatus; wielkość naturalna

Racławice (21), bifurcatus Zone: naturał size

Kwart. Geol., nr 4, 1981 r. TABLICA IV

Fig. 13

Fig. 12

Fig. 14 Fig. 15

Andrzej GĄSIEWICZ - Oksford okolic Olkusza

TABLICA IV

Fig. 12. PerisphinClf!S (Dicholomoceras) blfun:atus (Q u.) Przeginia (16), poziom bifurcatus; ^wielkość naturalna Przeginia (16), bifurcatus Zone; natural size Fig. 13. OchelOceras canaliculatum (B u c h)

Przeginia (16), poziom bifurcatus; wielkość naturalna Przeginia (16), bifurcatu5 Zone; natural size Fig. 14. Euaspidoceras sp. ex gr. hypselum (O p p e I)

Suloszowa (2), poziom bimammatum, podpoziom hypselum; wielkość naturalna Suloszowa (2), bimammalum Zone, hypselum Subzone; natural size

Fig. 15. Perisphinctes (Dichoromoceras) sp. ex gr. bifurcatoides-stenocyc/oides Przeginia (16), poziom bifurcatus; wielkość naturalna

Przeginia (16), bifurcatus lane; natura] sile