Simona Kossak

Simona Kossak

†

Urodziła się 30 maja 1943 w Krakowie, zmarła 15 marca 2007 w Białymstoku.

Simona Kossak była postacią wyjątkową. Krakowianka z urodzenia i białowieżanka z wyboru, w pracy naukowej zajmowała się między innymi ekologią behawioralną ssaków. Określała siebie mianem zoopsychologa.

Słynęła z bezkompromisowych poglądów, wrażliwości na los zwierząt i działań na rzecz ochrony przyrody, zwłaszcza Puszczy Białowieskiej.

Pochodziła ze znanej artystycznej rodziny. Była córką Jerzego Kossaka, wnuczką Wojciecha Kossaka i prawnuczką Juliusza Kossaka – malarzy batalistów rozmiłowanych w koniach, ojczystym krajobrazie i w polskiej historii. Malarką i poetką została także jej starsza siostra Gloria Kossak. Była bratanicą poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz pisarki Magdaleny Samozwaniec.

Po studiach postanowiła wyjechać w Tatry lub Bieszczady. W żadnej z naukowych placówek nie było tam dla niej miejsca, propozycja pracy przyszła natomiast z Białowieży. To miał być tylko przystanek. Została na zawsze.

Lata pracy owocowały dokonaniami, kolejnymi tytułami naukowymi, odznaczeniami i prestiżowymi stanowiskami. Stopień doktora nauk leśnych nadała jej w 1980 roku Rada Naukowa Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie. Jedenaście lat później otrzymała stopień naukowy doktora habilitowanego nauk leśnych. Rok 2000 przyniósł jej tytuł profesora nauk leśnych.

Działalność naukowa Simony Kossak łączyła wiele nurtów współczesnych badań związanych z ochroną przyrody. Na szczególną uwagę zasługują prace z zakresu ekologii behawioralnej ssaków łownych i chronionych, bytujących w środowisku leśnym. Jej dorobek twórczy obejmuje ogółem ponad 140 oryginalnych opracowań naukowych.

Dziedzinka

Mieszkała przez 35 lat w samym sercu Puszczy Białowieskiej – w starej leśniczówce Dziedzinka, położonej w granicach rezerwatu ścisłego Białowieskiego Parku Narodowego. Miała tam wspaniały punkt obserwacyjny. Podpatrywała

zwierzęta w ich naturalnym środowisku.

Dziedzinka to był prawdziwy raj – nic z klimatu miasta i miastowej cywilizacji.

Położona była w miejscu otoczonym wielkimi drzewami i nieprzerwanie zasiedlona mniej lub bardziej dzikimi zwierzętami. Brak prądu zastępowały świece i lampa naftowa. Wnętrze wyposażone było w stare meble ustawione na drewnianej podłodze. W otoczeniu obrazów i artystycznych drobiazgów czas jakby zastygł.

Zagubiona w lesie leśniczówka latem tonęła w kwiatach.

Simona Kossak pokochała ten dom i miejsce oddalone od wsi, położone w sercu puszczy, tuż przy granicy – wówczas z ZSRR, później z Białorusią. Początkowa niechęć zamieniła się wkrótce w wielką przyjaźń. Simona i Lech zostali parą.

Ona codziennie dojeżdżała do pracy w Białowieży (motorowerem, później małym fiatem), on zajmował się robieniem zdjęć, rolnictwem. Wspólnie wychowywali zwierzęta – od pszczół po łosie i lochę. Uważano ich za dziwaków.

Wkrótce w ilustrowanych magazynach, a potem także w albumach autorstwa Lecha Wilczka, pojawiły się zdjęcia

Simony w otoczeniu zwierząt, z sokołem, puchaczem, krukiem Koraskiem, z ogromną, oswojoną lochą Żabką,łosiami Colą i Pepsi, rysicą Agatką.

Za zasługi na polu nauki i popularyzowania ochrony przyrody Simona Kossak otrzymała w 1997 roku Złotą Odznakę "Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i

Gospodarki Wodnej", w 2000 roku – Złoty Krzyż Zasługi, a w 2003 roku – Medal im. Wiktora Godlewskiego.

Już za życia stała się żywą legendą. Od kwietnia 2001 roku, przez sześć lat, codziennie na antenie Radia Białystok opowiadała ciekawie i z sercem o rozmaitych stworzeniach, starając się uczulić ludzi na los owych

braci mniejszych. Gawędy "Dlaczego w trawie piszczy?" zawsze miały rzesze wiernych słuchaczy, zafascynowanych zarówno przyrodą, jak i porywającym, emocjonalnym sposobem opowiadania Simony Kossak.

Przykładowe tematy:

"Jak oszukują ptaki", "Kombinacje ptaków", "Czy zwierzęta myślą?" (kto nazwał zwierzęta "maszyną białkową"?), "O umiejętności wyboru" (czy zwierzęta dokonują wyboru?), "Manipulacje w świecie przyrody", "Samopoznanie u zwierząt" etc. Miarą popularności tych gawęd było przyznanie jej autorce tytułu "Osobowość Radiowa Roku 2003"

– z wyboru słuchaczy Radia Gdańsk.

Realizowała także filmy przyrodnicze, pokazywane i nagradzane na ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach ("Motyle", "Opiekun", "Życie żaby", "Kamasutra"). Przekazywała je nieodpłatnie młodzieżowym ośrodkom edukacji ekologicznej, domom opieki społecznej i osobom prywatnym. Od 2002 roku sprawowała honorowy patronat nad kolejnymi odsłonami Festiwalu Przyrody "Żubrowisko" w Białowieży.

Prezentacja Piotr Tyborowski klasa IV a

Dziedzinka – rysowała Magda Żukowska kl. IV a

Dziedzinka – Simona Kossak i jej zwierzęta – rysowała Magda Żukowska kl. IV a