80-lecie Katedry i Kliniki Dermatologii w Poznaniu. Część II: 1977-2002

(1)

8 80 0--lle ec ciie e K Ka atte ed drry y ii K Klliin niik kii D

De errm ma atto ollo og giiii w w P Po oz zn na an niiu u C

Cz zę ęś ść ć IIII:: 1 19 97 77 7– –2 20 00 02 2

JERZY BOWSZYC, WOJCIECH SILNY

Katedra i Klinika Dermatologii, Akademia Medyczna w Poznaniu, kierownik Katedry i Kliniki prof. zw. dr hab. med. Wojciech Silny

Na stanowisko kierownika Kliniki powo³ano z dniem 1.10.1977 r. prof. Jerzego Bowszyca (ur. 1932 r.), wychowan- ka Kliniki Dermatologicznej w Gdañsku, prowadzonej przez prof. Franciszka Miedziñskiego, doktora habilitowanego n. med. od 1976 r., docenta od 1977 r., profesora nadzwyczaj- nego od r. 1983 i profesora zwyczajnego od 1989 r.

Nowy kierownik Kliniki nie dokona³ ¿adnych zmian orga- nizacyjnych ani personalnych. Ordynatorami obu oddzia³ów pozosta³y: dr med. Barbara Raszeja-Kotelba (Oddzia³ Mêski) i dr med. Danuta Janicka (Oddzia³ Kobiecy), obie zatrudnio- ne na stanowisku adiunkta. Kierownikiem Regionalnej Przy- klinicznej Poradni Konsultacyjnej pozosta³a dr med. Tatiana Machoñko, kierownikiem dzia³u rentgenoterapii i fizykotera- pii adiunkt, dr med. Olga Frezer. Pracowniê Histopatologicz- n¹ prowadzi³a nadal dr med. Danuta Janicka, pe³ni¹ca tê funk- cjê od r. 1971, Pracowniê Mikologiczn¹ prowadzi³ lek. med.

M. Skowroñski, Pracowniê Cytopatologiczn¹ – dr med. Woj- ciech Silny, a Pracowniê Serologiczn¹ – dr n. przyr. Mieczy- s³aw Gibowski. Klinika liczy³a 96 ³ó¿ek, posiada³a 2 oddzia-

³y, mêski i kobiecy, nie dysponowa³a oddzia³em dzieciêcym, mia³a Regionaln¹ Przykliniczn¹ Poradniê Konsultacyjn¹, Re- gionaln¹ Poradniê GruŸlicy Skóry prowadzon¹ przez by³ego adiunkta Klinki, dr med. Eugeniê Peisert oraz mieœci³a w swo- ich pomieszczeniach Wojewódzk¹ Poradniê Chorób Zawodo- wych Skóry, prowadzon¹ przez dr med. Izabellê Hryniewiec- k¹. Przez pierwsze 2 lata nie zosta³ równie¿ zmodyfikowany dotychczasowy system dydaktyczny – szkolono rocznie ok.

350–400 studentów IV r. wydzia³u lekarskiego i 80–100 stu- dentów V r. oddzia³u stomatologii.

Pierwszymi zapocz¹tkowanymi przez nowego kierownika Klinki zmianami by³o:

rozwiniêcie klinicznej bazy laboratoryjno-diagnostycznej,

po³o¿enie nacisku na rozwijanie badañ naukowych.

Rozwiniêciu bazy diagnostyczno-laboratoryjnej poœwiê- ci³ prof. Jerzy Bowszyc du¿¹ czêœæ swojej dzia³alnoœci w pierwszym 10-leciu kierowania Klinik¹. Wydatn¹ pomo- c¹ s³u¿y³ mu w tych poczynaniach dr med., a od r. 1984 dr hab. i docent Wojciech Silny. W r. 1977 Klinika dysponowa-

³a tylko 1 etatem laborantki analitycznej (w pracowni histo-

patologicznej) i 1 pracownikiem z wy¿szym wykszta³ceniem biologicznym (pracownia serologiczna). W latach 80. Klini- ka zatrudnia³a ju¿ ³¹cznie 11 laborantek analitycznych ze œrednim wykszta³ceniem oraz 7 pracowników z wy¿szym wykszta³ceniem (3 biologów, 3 chemików i 1 fizyka). Po- nadto stale na pó³etacie lub umowach zleconych pracowa³o dodatkowo od 2 do 4 laborantek. Utworzono nowe labora- toria i pracownie: immunomorfologii, kierowan¹ przez dr med. Bogumi³ê Stêpieñ (diagnostyka chorób tkanki ³¹cznej) i dr med. Ewê Neumann (diagnostyka chorób pêcherzo- wych), wykonuj¹ce badania diagnostyczne dla ca³ej Polski, immunochemii kierowan¹ przez dr. med. Janusza Prokopa, immunoserologii kierowan¹ przez dr. n. przyr. Mieczys³awa Gibowskiego, kriobiologii komórkowej kierowan¹ przez dr n. przyr. Janinê Bowszyc, izotopow¹ III klasy i metodyk ra- dioimmunologicznych i okreœlaj¹cych dope³niacz i kr¹¿¹ce kompleksy immunologiczne prowadzon¹ przez dr. med. Zyg- munta Adamskiego, pracowniê immunoenzymatyczn¹, a od r. 1988 i diagnostyki AIDS kierowan¹ przez dr. med. Ryszar- da ¯abê oraz pracowniê diagnostyki zaka¿eñ chlamydialnych prowadzon¹ przez lek. med. Mariolê £¹czkowsk¹. Pra- cowniê diagnostyki testowej alergii wczesnej zorganizowa- n¹ od podstaw przez doc. W. Silnego prowadzi³a pocz¹tkowo dr med. Ma³gorzata Wojnerowicz-Grajewska, a póŸniej lek.

med. Iwona Pytel. Rozbudowie uleg³a pracownia mikolo- giczna, której prowadzenie obj¹³ dr med. Zygmunt Adam- ski, zatrudniaj¹c w niej magistra biologii i laborantkê. Zor- ganizowana zosta³a równie¿ na nowo pracownia fotograficzna, której kierownictwo obj¹³ p. Dionizy Dardas, kierownik by³ej pracowni fotograficznej Kliniki za czasów prof.

A. Straszyñskiego i J. Rosnera, a odebranej Klinice w ramach organizacji centralnej pracowni fotograficznej szpita- la pod koniec lat 60.

Poza wzmocnieniem kadrowym, Klinika, a konkretnie wymienione wy¿ej pracownie diagnostyczne, wzbogaci³y siê o nowoczesn¹ i unikaln¹ aparaturê.

Pracownia immunologii komórkowej i kriobiologii zosta-

³a du¿ym wysi³kiem prof. J. Bowszyca bardzo dobrze wyposa¿ona, posiadaj¹c m.in. pokój ch³odniê, 2 autoklawy, pokój ja³owy, 3 boksy laminarne do pracy w warunkach ja³owych,

(2)

zamra¿arki, lodówki, wirówki, w tym 3 du¿e wirówki ch³o- dzone i 1 wysokoobrotow¹, cieplarkê z regulowanym stê¿e- niem CO₂, cieplarki ustawione na ró¿ne temperatury, prototy- powe polskie urz¹dzenie do programowego (z dowolnie wy- bran¹ szybkoœci¹ sch³adzania) zamra¿ania zawiesin komórkowych w p³ynnym azocie i tzw. bank azotowy. Wy- mieniona wy¿ej aparatura kriogeniczna do celów laboratoryjnych by³a jedyn¹ tego rodzaju w regionie wielkopolskim i s³u-

¿y³a nie tylko uczelni, ale i innym placówkom naukowym Po- znania i Wielkopolski do przechowywania próbek laboratoryjnych zawiesin ró¿nych ¿ywych komórek. Poza tym wymieniona pracownia dysponowa³a dezintegratorem ultra- dŸwiêkowym oraz urz¹dzeniami ultradŸwiêkowymi do mycia szk³a laboratoryjnego oraz destylarkami szklanymi o du¿ej wy- dajnoœci (w tym tak¿e z kwarcu) do produkcji wody podwój- nie i potrójnie destylowanej, liofilizatorem oraz wysokiej klasy mikroskopami zwyk³ymi i fluorescencyjnymi, z aparatur¹ do fotografowania oraz pokojem-ciemni¹ do fotografowania i powiêkszania.

Pracownie immunoserologii i immunochemii wyposa¿o- ne zosta³y m.in. w wysokiej klasy spektrofotokolorymetr prze- p³ywowy, spekole, kolektory frakcji, wirówki ch³odzone, mi- kroskopy i aparaturê do ró¿nych modyfikacji metod elektro- foretycznych, cieplarki, zamra¿arki.

Pracownia immunomorfologii, poza 2 mikroskopami fluorescencyjnymi, posiada³a dwa kriostaty z mikrotomami, wi- rówki ch³odzone, zamra¿arki, urz¹dzenia do zamra¿ania tka- nek CO₂i p³ynnym azotem.

Pracownia izotopowa posiada wyposa¿enie odpowiadaj¹- ce wymogom pracowni III klasy, a ponadto licznik promieni gamma, wyci¹g chemiczny, boks laminarny do pracy w warunkach ja³owych.

Pracownie immunoenzymatyczna i diagnostyki AIDS oraz diagnostyki zaka¿eñ chlamydialnych posiada³y apara- turê Quantum II firmy Abbott do diagnostyki, m.in. rze¿¹czki, zaka¿eñ chlamydialnych, dro¿d¿akowych, bakteryjnych i AIDS, cieplarki, lodówki, zamra¿arki oraz boks laminarny do pracy w warunkach ja³owych. Ponadto zosta³a ca³kowicie wyposa¿ona, sk³adaj¹ca siê z 2 pomieszczeñ pracownia fotograficzna. Klinika od 1990 r. dysponowa³a równie¿

w³asn¹ kserokopiark¹.

Poza wymienionymi laboratoriami powsta³y w latach 1978–1980 trzy nowe pracownie: jedna, maj¹ca charakter naukowo-atestacyjny: Pracownia Oceny Kosmetyków prowadzo- na przez dr med. Barbarê Raszejê-Kotelbê i dwie dalsze, maj¹- ce charakter us³ugowo-naukowy, a mianowicie krioterapii i fo- toterapii, prowadzone przez dr med. Marka KaŸmierowskiego.

Dwie ostatnie zosta³y wyposa¿one w nowoczesn¹ aparaturê do krioterapii p³ynnym azotem i podtlenkiem azotu oraz kabinê pol- skiej produkcji MOD 10 do fotochemoterapii. Pracownia Oce- ny Kosmetyków dysponowa³a w³asnym segmentem w zwierzê- tarni Katedry i Zak³adu Histologii AM, s³u¿¹cej równie¿ i innym pracowniom Kliniki. Odpowiedzialnym za prace na zwierzêtach by³ dr n. przyr. Mieczys³aw Gibowski.

W latach 1977–1987 Klinika prowadzi³a 12 tematów i 1 podtemat w ramach problemów centralnie koordynowa- nych: PR 6 (onkologia), MR 14 (ergonomia i ekologia – optymalizacja metod diagnostycznych wykrywaj¹cych skutki za- wodowego nara¿enia na zwi¹zki chromu, kobaltu i niklu), wê- z³owy 0.513 (zastosowanie azotu w medycynie – krioterapia chorób skóry i prezerwacja zawiesin komórkowych w p³ynnym azocie do celów laboratoryjnych). Ponadto Klinika roz- winê³a szeroko badania wdro¿eniowe atestuj¹c w 10-leciu 1977–1987 rocznie 50 nowo wprowadzanych do produkcji kosmetyków lub surowców kosmetycznych na zlecenie prze- mys³u kosmetycznego i chemii gospodarczej oraz prowadz¹c badania nad nowymi lekami (leki przeciwgrzybicze, przeciw- tr¹dzikowe, TFX, ketotifen) na zlecenie Zak³adów Przemy- s³u Farmaceutycznego POLFA.

Wy¿ej wymienione programy badawcze pozwoli³y ustaliæ i kontynuowaæ g³ówne kierunki badawcze, które by³y przed- miotem, tzw. planu badañ w³asnych uczelni i wspó³pracy naukowej z Klinik¹ Dermatologiczn¹ w Halle (NRD). Mo¿na je uj¹æ nastêpuj¹co:

1. Immunodiagnostyka i badania nad etiopatogenez¹ cho- rób skóry i wenerycznych.

2. Nowe metody leczenia chorób skóry: fotochemioterapia – (PUVA), g³ównie ³uszczycy i ziarniniaka grzybiastego, krioterapia p³ynnym azotem ma³ych nowotworów skóry, stanów przedrakowych i wielu dermatoz nienowotworo- wych, ustalenia wskazañ i optymalizacja leczenia nowymi preparatami, takimi jak Zovirax i Isoprinosine (choroby wirusowe wywo³ywane przez Herpes virus), TFX (³usz- czyca stawowa, kolagenozy, niektóre nowotwory, choroby wirusowe).

Wprowadzono m.in. tak¿e now¹ metodê leczenia ki³y póŸ- nej, g³ównie uk³adu nerwowego i bezobjawowej wczesnej megadawkami penicyliny krystalicznej podawanej do¿ylnie, z okreœleniem poziomu penicyliny w p³ynie mózgowo- -rdzeniowym oraz metodê miejscowego leczenia nitrogranu- logenem ziarniniaka grzybiastego. Szeroko rozwiniêto stoso- wanie plazmaferezy, m.in. w porfirii skórnej póŸnej oraz jako metody wspomagaj¹cej w pêcherzycy i pemfigoidzie pê- cherzowym. We wdra¿aniu nowych metod leczenia szczególnie czynni byli: doc. Silny, dr Janicka, dr Neumann, dr Machoñko i dr KaŸmierowski.

3. Wenerologia kliniczna, spo³eczna i doœwiadczalna (badania nad nowymi metodami diagnostycznymi w kile, rze-

¿¹czce, rzêsistkowicy, zaka¿eniach C. trachomatis).

4. Onkologia dermatologiczna.

5. Choroby zawodowe skóry.

W latach 1977–1986 zakoñczono w Klinice 2 przewody habilitacyjne (Jerzy Zabel, Wojciech Silny) oraz 11 doktor- skich (Bogumi³a Stêpieñ, Ewa Neumann, Joanna Dziubiñska- -Mizgalska, Maria Borczyñska, Aleksander Karpisiewicz, Ma³- gorzata Wojnerowicz-Grajewska, Marek KaŸmierowski, Zyg- munt Adamski, Janina Bowszyc i Ryszard ¯aba), a 11. doktorat wykonany w Pracowni Cytologicznej Kliniki pod kierunkiem doc. W. Silnego dotyczy³ neurologa – Hanki Hertmanowskiej (promotor prof. M. Wender). Ponadto w tym czasie stopieñ doktora nauk medycznych w zakresie dermatologii uzyska³y

(3)

3 dalsze osoby – Z. Karaœ (Wojewódzki Szpital Zespolony w Poznaniu), R. Maleszka (Szpital MSW w Poznaniu) i W. So- roko (Wojskowy Szpital Garnizonowy w Poznaniu), których prace recenzowa³ prof. J. Bowszyc.

W 10-leciu 1977–1987 wydrukowano ogó³em 278 publikacji, w tym 23 w czasopismach zagranicznych lub obcojê- zycznych. Wiele z nich zosta³o wyró¿nionych nagrodami rek- torskimi III°, a ni¿ej wymienieni otrzymali nagrody I° – in- dywidualne lub zespo³owe Instytutu Wenerologii, przyznawane co 2 lata za najlepsze polskie prace z zakresu wenerologii klinicznej, spo³ecznej lub doœwiadczalnej: Mie- czys³aw Gibowski (4-krotnie), Tatiana Machoñko (2-krotnie), Ryszard ¯aba (2-krotnie) oraz Janina Bowszyc, Ewa Neu- mann, Zygmunt Adamski i Jerzy Bowszyc. Wojciech Silny w r. 1980 zosta³ odznaczony pierwsz¹ nagrod¹ Austriackie- go Towarzystwa Dermatologicznego za pracê z zakresu che- motaksji w ³uszczycy. Jerzy Bowszyc zosta³ w r. 1981 odznaczony nagrod¹ I° Ministra Szkó³ Wy¿szych, Nauki i Techni- ki za prace badawcze i wdro¿eniowe, dotycz¹ce zastosowañ p³ynnego azotu w medycynie.

O¿ywiona dzia³alnoœæ naukowa Kliniki znajdowa³a wyraz w prezentacji osi¹gniêæ badawczych na kongresach i sympozjach miêdzynarodowych i krajowych. £¹cznie w latach 1977–1987 za granic¹ wyg³oszono 35 referatów lub doniesieñ, a na zjazdach krajowych – 87. Pracownicy Kliniki brali udzia³ w 29 zjazdach zagranicznych i 25 krajowych.

W ramach dzia³alnoœci dydaktycznej w 1983 r. wydano pod redakcj¹ J. Bowszyca skrypt studencki Dermatologia i wenerologia. J. Bowszyc jest autorem wydanego w 1983 r. pod- rêcznika-skryptu Anatomia i patofizjologia skóry oraz szeregu rozdzia³ów w podrêcznikach: Zarys pediatrii (1984), Fizyko- terapia (1987) i Farmakologia kliniczna (1986) – wszystkie wydane nak³adem PZWL. Za podrêcznik-monografiê: Rent- genoterapia dermatologiczna, PZWL 1982, jego autorzy J. Bowszyc i Olga Frezer zostali odznaczeni w 1983 r. nagro- d¹ Ministra Zdrowia I°.

Za wspó³autorstwo 2-tomowego podrêcznika Dermatolo- gia dla specjalistów pod red. F. Miedziñskiego (PZWL 1982) prof. J. Bowszyc zosta³ odznaczony w 1984 r. nagrod¹ Mini- stra Zdrowia i Opieki Spo³ecznej I°.

W Klinice Dermatologicznej w Poznaniu przyjêto zasa- dê ³¹czenia zainteresowañ naukowych z prac¹ dydaktyczn¹ i us³ugow¹, a tak¿e diagnostyk¹ laboratoryjn¹. Wiêkszoœæ lekarzy ma swoje dzia³y, w ramach których œledzi bie¿¹ce pi- œmiennictwo, prowadzi wyk³ady seminaryjne i æwiczenia, przeprowadza diagnostykê laboratoryjn¹ i prowadzi odpo- wiednich chorych w poradni przyklinicznej po ich wypisaniu z Kliniki. W tym te¿ dziale mieœci siê najczêœciej jakiœ wê¿- szy wycinek prowadzonej aktualnie przez danego asystenta pracy badawczej.

Wa¿n¹ czêœci¹ szkolenia podyplomowego i kszta³cenia ka- dry specjalistycznej dla obsadzania poradni dermatologicznych

w Poznaniu i województwie by³o objêcie patronatu przez Kli- nikê 2 najwiêkszych zoz-ów w Poznaniu, a mianowicie Grun- wald i Wilda, ³¹cznie obs³uguj¹cych ponad 350 tys. mieszkañ- ców z 10 poradniami dermatologicznymi. Wymiana rotacyjna lekarzy, specjalizacje w Klinice i konsultacyjna funkcja Klini- ki sprawi³y, ¿e w ci¹gu kilku lat ca³kowicie wyrównano do- tychczasowe braki kadrowe, a przez zasilenie odchodz¹cymi z Kliniki asystentami – wydatnie wzros³a jakoœæ us³ug pionu dermatologicznego tych zoz-ów. Dobrze uk³ada³a siê wspó³- praca z Wojewódzk¹ Przychodni¹ Skórno-Wenerologiczn¹, któr¹ kierowa³ by³y adiunkt Kliniki dr med. Hipolit Rakowski od z gór¹ 20 lat.

Klinika Dermatologiczna w Poznaniu i Polskie Towarzystwo Dermatologiczne wydaje od 1984 r. drugi w Polsce periodyk der- matologiczny – rocznik Postêpy Dermatologii, pod redakcj¹ prof.

J. Bowszyca, w ramach Biblioteki Poznañskich Roczników Me- dycznych. Rocznik ma charakter naukowo-szkoleniowy, zamiesz- cza prace oryginalne, pogl¹dowe, przeznaczone dla lekarzy prak- tyków oraz rozprawy doktorskie i habilitacyjne w ca³oœci. Bar- dzo du¿y udzia³ w pracy zespo³u redakcyjnego mia³ dr n. przyr.

Mieczys³aw Gibowski. W 2000 r. periodyk przekszta³ci³ siê w kwartalnik Postêpy Dermatologii i Alergologii, a jego wspó³- redaktorami naczelnymi zostali prof. J. Bowszyc i prof. W. Sil- ny. Od 2003 r. periodyk jest 2-miesiêcznikiem.

W ostatnim 10-leciu w ramach prac badawczych, zarów- no subwencjonowanych z grantów KBN, jak i z tzw. badañ sta- tutowych i w³asnych uczelni lub miêdzyuczelnianych, powsta-

³ych m.in. przy wspó³pracy z Uniwersytetem im. Adama Mic- kiewicza w Poznaniu i Instytutem Immunologii i Terapii Doœwiadczalnej PAN we Wroc³awiu, Uniwersytetem i Akade- mi¹ Medyczn¹ w £odzi, og³oszono drukiem kilkadziesi¹t publikacji, w tym kilkanaœcie w czasopismach zagranicznych o wysokim impact factor. W ramach wspó³pracy miêdzynaro- dowej opublikowano równie¿ kilkanaœcie prac w czasopismach zagranicznych, m.in. przy wspó³pracy z klinikami uniwersy- teckimi w Japonii (Tokio), Uniwersytetem w Londynie i Man- chesterze (Wielka Brytania), Erlangen, Monachium i Halle (Niemcy) i kilkanaœcie innych o tematyce alergologicznej, mi- kologicznej, wenerologicznej lub dotycz¹cych chorób pêche- rzowych skóry. Tematyka ta bêdzie omówiona w osobnych ko- lejnych czêœciach: III – Alergologia, IV – Mikologia, V – We- nerologia i VI – Choroby pêcherzowe i tkanki ³¹cznej; pracy, pt. 80-lecie Katedry i Kliniki Dermatologii.

£¹cznie w ostatnim 25-leciu og³oszono drukiem ok. 600 publikacji, w tym kilkadziesi¹t w czasopismach obcojêzycz- nych, zagranicznych o zasiêgu miêdzynarodowym; przedsta- wiono ponad 300 referatów i doniesieñ na zjazdach, kongresach czy sympozjach zagranicznych lub krajowych o zasiêgu miêdzynarodowym lub ogólnopolskim i przygotowano 30 mo- nografii lub rozdzia³ów do podrêczników, atlasów i skryptów.

W ostatnim 25-leciu wydrukowano 9 rozpraw habilita- cyjnych, z których 8 zakoñczono przyznaniem stopnia doktora habilitowanego, 5 osób uzyska³o tytu³ profesora (Jerzy Bowszyc, Wojciech Silny, Barbara Raszeja-Kotelba, Ryszard

(4)

¯aba, Zygmunt Adamski) oraz obroniono 25 prac doktor- skich (Bogumi³a Stêpieñ 1978, Ewa Neumann 1979, Joan- na Dziubiñska-Mizgalska 1979, Maria Borczyñska 1979, Aleksander Karpisiewicz 1980, Ma³gorzata Wojnerowicz- -Grajewska 1983, Marek KaŸmierowski 1983, Zygmunt Adamski 1984, Janina Bowszyc 1985, Ryszard ¯aba 1986, Janusz Prokop 1987, Hanka Hertmanowska 1980, Marian Dmochowski 1991, Mariola Pawlaczyk 1992, Jian Mousta- fa 1993, Magdalena Czarnecka-Operacz 1995, Hussein Be- namer 1995, Anna Paw³owicz 1996, Maurycy Piotrowski 1996, Ma³gorzata Alexiewicz 1999, Anna Chojecka-Adam- ska 2000, Beata Cieœla 2001, Monika Bowszyc-Dmocho- wska 1991, El¿bieta Go³¹bka 1999).

Szczególnie œcis³¹ wspó³pracê naukow¹ z zagranic¹ w ca-

³ym minionym 25-leciu prowadzono z klinikami dermatologicznymi w Halle (NRD), Bratys³awie i Pradze czeskiej oraz Erlangen, a tak¿e w Tokio (Japonia).

Profesorowie J. Bowszyc, W. Silny, B. Raszeja-Kotelba, R. ¯aba i Z. Adamski byli redaktorami lub cz³onkami kole- giów redakcyjnych 7 czasopism naukowych wydawanych w Polsce i 2 za granic¹.

Prof. Jerzy Bowszyc by³ w latach 1984–1989 prezesem Zarz¹du G³ównego Polskiego Towarzystwa Dermatologicz- nego, a prof. Wojciech Silny jego sekretarzem generalnym, natomiast prof. Zygmunt Adamski jego skarbnikiem. W latach nastêpnych prof. J. Bowszyc by³ wiceprzewodnicz¹cym ZG PTD, a póŸniej cz³onkiem prezydium ZG PTD, natomiast prof. Wojciech Silny przewodnicz¹cym (do dnia dzisiejsze- go) Sekcji Alergologicznej PTD i cz³onkiem ZG. Obecnie cz³onkami Zarz¹du G³ównego PTD z Poznania s¹ równie¿

prof. Zygmunt Adamski, prof. Ryszard ¯aba i doc. Magdale- na Czarnecka-Operacz.

Prof. Jerzy Bowszyc by³ w latach 1997–1998 konsultan- tem krajowym w dziedzinie dermatologii i wenerologii, a w latach 1984–1990 wchodzi³ w sk³ad Rady Naukowej przy Mini- sterstwie Zdrowia.

Prof. J. Bowszyc jest cz³onkiem honorowym towarzystw dermatologicznych: niemieckiego i czechos³owackiego.

Prof. Wojciech Silny od kilkunastu lat pe³ni funkcjê konsultanta wojewódzkiego w zakresie dermatologii i wenerologii dla Wielkopolski i ziemi lubuskiej oraz konsultanta re- gionalnego w zakresie alergologii.

Habilitacje 1977–2002

1. Jerzy Zabel: Badania nad rol¹ testosteronu w patogenezie tr¹- dzika pospolitego. 1982, wyd. AM w Poznaniu. Patron: doc.

dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

2. Wojciech Silny: Chemotaksja leukocytów, immunoglobulina E oraz niektóre subpopulacje limfocytów u chorych na atopowe zapalenie skóry. 1984, wyd. AM w Poznaniu. Patron: prof.

3. Barbara Raszeja-Kotelba: Badania nad unowoczeœnieniem i weryfikacj¹ testów stosowanych do oceny dzia³ania dra¿ni¹-

cego i uczulaj¹cego kosmetyków, wyrobów chemii gospodarczej oraz ich surowców. Toksyczne i alergiczne odczyny u u¿yt- kowników tych wyrobów oraz u osób zatrudnionych przy ich produkcji. Post Derm, 1988, Poznañ, 539-600. Patron: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

4. Ryszard ¯aba: Znaczenie interleukiny-2 w zjawiskach odpor- noœciowych w kile króliczej i kile u ludzi. Post Derm, 1994, Po- znañ, 197-328. Patron: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

5. Zygmunt Adamski: Badania nad rol¹ dro¿d¿aków lipofilnych Malassezia furfur (Pityrosporum ovale, Pityrosporum orbicu- lare) w ró¿nych dermatozach. Post Derm, 1995, Poznañ, 349- 454. Patron: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

6. Janusz Prokop: Wspó³zale¿noœæ miêdzy wystêpowaniem se- kwencji homologicznych do regionu gas-pol wirusa HIV-1 w DNA z surowic chorych z chorobami tkanki ³¹cznej, a wy- krywaniem autoprzeciwcia³ przeciw sk³adnikom j¹dra komór- kowego. Post Derm, 1995, Poznañ, 455-561. Patron: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

7. Marian Dmochowski: Antygeny desmosomu i po³¹czenia skór- no-naskórkowego wi¹zane przez przeciwcia³a w pêcherzowych chorobach skóry o pod³o¿u autoimmunologicznym. Post Derm, 1998, Poznañ, 259-66. Patron: prof. dr hab. med. Barbara Ra- szeja-Kotelba.

8. Magdalena Czarnecka-Operacz: Immunoterapia swoista w le- czeniu chorych na atopowe zapalenie skóry. Poznañ, 2000, wyd. w Poznañskich Zak³adach Graficznych SA, 1-178.

Patron: prof. dr hab. med. Wojciech Silny.

9. Marek KaŸmierowski: Wyniki leczenia kriochirurgicznego cie- k³ym azotem i podtlenkiem azotu raków skóry i stanów przedrakowych skóry. Post Derm, Poznañ, supl. do t. XVII, 2000, 1-93. (Praca opublikowana; z dalszych etapów przewodu ha- bilitacyjnego autor zrezygnowa³). Patron: prof. dr hab. med.

Jerzy Bowszyc.

10. Monika Bowszyc-Dmochowska: Badania nad patogenez¹ pemfigoidu pêcherzowego. Poznañ, AM, 2002, 1-152. Patron:

prof. dr hab. med. Wojciech Silny.

Prace doktorskie 1978–2002

1. Bogumi³a Stêpieñ, 1978: Tzw. hospitalizacja domowa w dermatologii ze szczególnym uwzglêdnieniem leczenia owrzodzeñ podudzi. Promotor: doc. dr hab. med. Adam Burda.

2. Ewa Neumann, 1979: Wartoœæ prób œródskórnych ze zwi¹z- kiem trójwartoœciowego chromu w wykrywaniu alergii chro- mowej i ocena przydatnoœci tych prób w badaniach profilak- tycznych. Promotor: doc. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

3. Joanna Dziubiñska-Mizgalska, 1979: Wystêpowanie, diagnostyka, profilaktyka, rehabilitacja i orzecznictwo w wyprysku chromowym pracowników Zak³adów Naprawczych Taboru Kolejowego w Poznaniu. Promotor: doc. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

4. Maria Borczyñska, 1979: Badania nad etiopatogenez¹ i diagnostyk¹ przewlek³ych i nawracaj¹cych krostkowych schorzeñ d³oni i stóp. Promotor: doc. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

5. Aleksander Karpisiewicz, 1980: Immunoglobuliny i powierzch- niowe receptory limfocytów u chorych z wypryskiem chromowym. Promotor: doc. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

6. Ma³gorzata Wojnerowicz-Grajewska, 1983: Pokrzywka w œwie- tle obserwacji klinicznych i badañ laboratoryjnych. Promotor:

prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

7. Marek KaŸmierowski, 1983: Wyniki leczenia chorych z ró¿ny- mi postaciami ³uszczycy przy zastosowaniu promieni UVA i psoralenów. Promotor: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

(5)

8. Zygmunt Adamski, 1984: Komplement i kompleksy immunologiczne u chorych na opryszczykowate zapalenie skóry. Pro- motor: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

9. Janina Bowszyc, 1985: Ocena prze¿ywalnoœci i przydatnoœci do badañ immunologicznych in vitro komórek nowotworowych i limfocytów zamra¿anych i przechowywanych w p³ynnym azocie. Promotor: doc. dr hab. med. Zygmunt Przybylski.

10. Ryszard ¯aba, 1986: Wartoœæ metod immunoenzymatycznych w diagnostyce rze¿¹czki i nierze¿¹czkowych zapaleñ cewki mo- czowej. Promotor: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

11. Janusz Prokop, 1987: Wystêpowanie autoprzeciwcia³ przeciw sk³adnikom j¹dra komórkowego w wybranych chorobach tkanki ³¹cznej. Post Derm, 1987, Poznañ, 394-404. Promotor: prof.

12. Hanka Hertmanowska, 1984: Chemotaksja monocytów i gra- nulocytów wielop³atowych krwi obwodowej u chorych na stwardnienie rozsiane. Praca wykonana pod kierunkiem dr.

med. Wojciecha Silnego w prowadzonej przez niego Pracow- ni Cytopatologii Kliniki Dermatologii. Promotor: prof. dr hab.

med. Mieczys³aw Wender.

13. Marian Dmochowski, 1991: Rola Propionibacterium spp.

w etiopatogenezie tr¹dzika pospolitego w œwietle wyników leczenia szczepionk¹ wstrzykiwan¹ podskórnie, sporz¹dzon¹ z tych bakterii oraz erytromycyn¹ stosowan¹ zewnêtrznie. Post Derm, 1991, Poznañ, 405-64. Promotor: prof. dr hab. med. Je- rzy Bowszyc.

14. Monika Bowszyc-Dmochowska, 1991: Wyniki leczenia chorych na ³uszczycowe zapalenie stawów grasiczym preparatem TFX-Polfa. Post Derm, 1991, Poznañ, 501-42. Promotor: doc.

dr hab. med. Wojciech Silny.

15. Mariola Pawlaczyk, 1992: Diagnostyka i przebieg zaka¿eñ chlamydialnych przenoszonych drog¹ p³ciow¹. Post Derm, 1992, Poznañ, 269-362. Promotor: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

16. Jian Moustafa, 1993: Obraz kliniczny, diagnostyka serologiczna i epidemiologia boreliozy skóry. Post Derm, 1993, Poznañ, 231-266. Promotor: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

17. Magdalena Czarnecka-Operacz, 1995: Rola Dermatophagoides pteronyssinus w patomechanizmie atopowego zapalenia skó- ry. Post Derm, 1995, Poznañ, 281-318. Promotor: prof. dr hab.

med. Wojciech Silny.

18. Hussein Benamer, 1995: Ocena bezpoœrednich i odleg³ych wy- ników krioterapii ciek³ym azotem wybranych chorób skóry w warunkach ambulatoryjnych. Post Derm, 1995, Poznañ, 319- 48. Promotor: prof. dr hab. med. Jerzy Bowszyc.

19. Anna Paw³owicz, 1996: Epidemiologia grzybic skóry ow³osio- nej g³owy ze szczególnym uwzglêdnieniem grzybicy woszczy- nowej w Wielkopolsce. Post Derm, 1996, Poznañ, 347-400.

Promotor: prof. dr hab. med. Barbara Raszeja-Kotelba.

20. Maurycy Piotrowski, 1996: Analiza porównawcza wyników leczenia pokrzywki aspirynowej za pomoc¹ diety eliminacyjnej i wy- twarzania tolerancji na kwas acetylosalicylowy. Post Derm, 1996, Poznañ, 401-46. Promotor: prof. dr hab. med. Wojciech Silny.

21. Rashid Nabila, 1997: The role of Isotretinoin (Roaccutane) in the treatment of acne vulgaris, 1997 AM Poznañ. Promotor:

dr hab. med. Zygmunt Adamski.

22. Ma³gorzata Alexiewicz, 1999: Ocena wyników leczenia nie- których typów wy³ysieñ ze szczególnym uwzglêdnieniem Alo- pecia areata. Post Derm, 1999, Poznañ, 9-76. Promotor: prof.

23. El¿bieta Go³¹bka, 1999: Ocena nadwra¿liwoœci typu wczesnego prze- ciwko alergenom wybranych py³ków roœlin u chorych na atopowe zapalenie skóry. Promotor: prof. dr hab. med. Wojciech Silny.

24. Anna Chojecka-Adamska, 2000: Znaczenie eozynofilowego bia³ka kationowego jako wskaŸnika procesu chorobowego w atopowym zapaleniu skóry. Post Derm, 2000, Poznañ, 87- 122. Promotor: prof. dr hab. med. Wojciech Silny.

25. Kamal Faour, 2000: Epidemiology and Clinical aspects of HIV and AIDS in United Arab Emirates during 1996-1998. Promo- tor: dr hab. med. Ryszard ¯aba.

26. Jacek Król, 2001: Ocena skutecznoœci leczenia wrastaj¹cego paznokcia przy u¿yciu lasera chirurgicznego CO₂w ambula- toryjnej praktyce dermatologicznej. Promotor: dr hab. med.

Ryszard ¯aba.

27. Beata Cieœla, 2001: Rola Helicobacter pylori w etiopatogenezie tr¹dzika ró¿owatego. Promotor: prof. dr hab. med. Barba- ra Raszeja-Kotelba.

28. Grzegorz Grzybowski, 2001: Wp³yw leczenia maœci¹ salicy- low¹, cignolinow¹, fototerapi¹ i cyklosporyn¹ A na wybrane parametry biochemiczne krwi w ciê¿kich postaciach ³uszczycy. Promotor: prof. dr hab. med. Ryszard ¯aba.

29. Pawe³ Silny, 2001: Znaczenie reakcji alergicznej typu natych- miastowego wywo³anej przez alergeny powietrznopochodne w atopowym zapaleniu skóry. Promotor: prof. AM dr hab. med.

Zygmunt Adamski.