Aniela Piorunowa
"Środowisko robotnicze. Głoś
socjologa", Jolanta Kulpińska [w:]
"Literatura a współczesne przemiany
społeczne. Sondaże" Praca zbiorowa
pod red. A. Brodzkiej i M.
Żmigrodzkiej, Warszawa 1972 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 16/48, 185
( I I ' KOWALEWSKA Salomea: 7/zory osobowe r o b o t n i k a . Głos so c j o l o g a . ?/: L i t e r a t u r a a współczesne przemiany społeozne.Sonda ż e . Eraca zbiorowa pod r e d .A .B r o d z k ie j i Ki.Żmigrodzkie j . War szawa 1972. IBL PAN. H i s t o r i a i T e o r i a L i t e r a t u r y . Studia. 31, s . 136-171.
A r t y k u ł j e s t " g ł o s e m s o c j o l o g a " » k t ó r y t r a k t u j ą c utwór l i t e r a c k i jako s w o is ty dokument świadomości, szuka w nim w iedzy o
ż y c iu społecznym, k o n k r e tn ie - wzorów osobowych rob o tn ik a.P rzed miotem badań c z y n i autorka n i e w i e l k i l i c z e b n i e zestaw p o w ie ś c i z okresu powojennego, p r z e d s t a w ia ją c y c h ż y c i e l u d z i pracy w P o l s c e , p rzed e wszystkim poświęoonych środowiskom przemysłowym, w który ch l o s y bohaterów poznajemy na t l e procesów uprzem ysło w ie n ia . >7 wyniku przeprowadzonych a n a l i z autorka w yróż n ia wśród wzorów osobowych r o b o t n ik a n a s tę p u ją c e t y p y : 1' p i o n i e r z y i no w a t o r z y ; 2 ' l u d z i e z a g r o ż e n i ; 3) n ie u ś w ia dom ie n i; 4 ) w y k o l e j e n i ; 5) u ja w n ie n i w ro go w ie; 6 ' r o b o t n i c y o h a r m o n ijn e j osobowo- ś o i ; 7) awansowani; 8 ) d z i a ł a o z e p o l i t y c z n i .
BP/48/40 A .P .
( I I ) KULPIŃSKA J o l a n t a : Środowisko r o b o t n i c z e . Głos s o c j o l o g a . W: L i t e r a t u r a a w spółczesne przemiany s p o łe c z n e .S o n daże. Praoa z b io ro w a pod r e d . A . B r o d z k i e j i M . Ż m i g r o d z k i e j . Warszawa 1972. IBL P M . H i s t o r i a i T e o r i a L i t e r a t u r y . Stu d i a . 31, s . 203-287.
Rozprawa j e s t "głosem s o o j o l o g a " na temat sposobów o p i s y wania środow iska r o b o t n i c z e g o we współczesnych d z i e ł a c h l i t e r a c k i c h ; z e s t a w ia u j ę c i e t e g o środow iska p r z e z l i t e r a t u r ę i p r z e z s o c j o l o g i ę . Omówiwszy w ą tk i p o w ie ś c i o środowisku r o b o t niczym n a j o z ę ś c i e j podejmowane p r z e z w spółczesnych p i s a r z y pol-
sk io h , autorka s t w i e r d z a , że tematyka l i t e r a c k a o g r a n i c z a ł a slą w i s t o c i e do środ ow isk a g ó r n i c z o - h u t n i c z e g o , c z ę ś c io w o w ł ó k - n i a r s k i e g o , 00 stanow i ogromne zaw ężenie z ain tere sow ań w s t o
sunku do badań s o c j o l o g i c z n y c h . S y g n a l i z u j e również n i e d o s t r z e g a n i e p r z e z l i t e r a t u r ę bogactwa problemów k s z t a ł t o w a n i a się no wej k la sy r o b o t n i c z e j wywodzącej s i ę ze w s i, ubóstwo s t e r e o t y pów, brak z a in t e r e s o w a n ia l i t e r a t u r y d l a r e a l i ó w obyczajow ych, p o m ija n ie u c z e s t n i c t w a r o b o t n i o z e g o w k u lt u r z e narodu i t p .
