KURATORIUM OŚWIATY W KATOWICACH
XXX
WOJEWÓDZKI
KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII
FINAŁ
rok szkolny 2006 / 2007
Gratulujemy udziału w finale tegorocznego, już trzydziestego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Geografii. Przed Tobą etap składający się z 12 zadań, które pozwolą na sprawdzenie wiadomości i umiejętności dotyczących geografii, a w szczególności geografii kraju ojczystego oraz na wyłonienie laureatów Konkursu. Życzymy jak najlepszego wyniku.
Autorzy
Bielsko-Biała, Częstochowa, Katowice, Rybnik 21.03.2007 r.
Zad. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
SumaMaks.
pkt.
5 5 7 8 5 8 2 5 5 9 5 6 70
Uzyskano Punktów Podpis
jurora kontrolującego sprawdzającego
NUMER KODOWY UCZESTNIKA
Zadanie 1. (5 pkt) Na podstawie poniższego tekstu odpowiedz na pytanie i wykonaj następujące polecenia:
a) Dlaczego meteorolodzy twierdzą, że rok 2006 był w Portugalii cieplejszy od przeciętnego?
...
b) Wymień trzy anomalie pogodowe, jakie nawiedziły Portugalię.
- ...
- ...
- ...
c) Podaj nazwę procesu odpowiedzialnego za te zmiany klimatyczne.
...
„Portugalski Instytut Meteorologiczny poinformował, że 2006 rok dołączył do czołówki najcieplejszych lat w historii portugalskiej meteorologii. Tylko pięć lat było cieplejszych od tego roku, a mianowicie rok 2005, 1949, 2004 i 2003. W tym roku średnia temperatura na obszarze całego kraju była wyższa od normy wieloletniej o 1 stopień. (...) Nie brakowało też dziwacznych zjawisk atmosferycznych. W styczniu na stolicę Portugalii, Lizbonę, spadł śnieg po raz pierwszy w tym miesiącu od 1954 roku. Rok 2006 rozpoczął się falą chłodów, ale lato, jesień i pierwszy miesiąc zimy okazały się z kolei rekordowo ciepłe. W lipcu podczas fali upałów każdej nocy w Portugalii temperatura przekraczała 20 stopni. Portugalscy meteorolodzy, tak jak ich koledzy z innych krajów, za zmiany klimatyczne obarczają nadmierną ilość dwutlenku węgla w ziemskiej atmosferze, co jest wynikiem działalności człowieka. Dwutlenek węgla to podstawowy gaz cieplarniany, powodujący postępowanie globalnego ocieplania się klimatu i zmian klimatycznych.” Źr.: Twoja Pogoda (30.12/15:10).
Zadanie 2. (5 pkt) Europa ma zróżnicowaną budowę geologiczną. Na obszarze Polski spotykają się trzy duże jednostki tektoniczne Europy i można znaleźć ślady różnych wydarzeń geologicznych.
Na
podstawie przekroju geologicznego odpowiedz na poniższe pytania:
a) Co świadczy o aktywnym wulkanizmie? ...
b) Na postawie czego można wnioskować o przejściu lodowca? ...
c) Czy na tym obszarze zachodziły fałdowe ruchy górotwórcze?...
d) Które skały są starsze: wapienie czy tufy wulkaniczne? ...
e) Bazalt jest skałą wylewna czy głębinową? ...
Zadanie 3. (7 pkt) Na obszarze Polski występują zjawiska krasowe. Odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia:
a) W jakich skałach rozwijają się procesy krasowe? ...
b) Na czym polega proces krasowienia skał? ...
...
c) Wymień nazwy trzech krain (regionów) geograficznych Polski, w których można spotkać formy krasowe ...
d) Rozpoznaj formy krasowe i wpisz cyfry w odpowiednie miejsca na rysunku:
1.korytarz 2.ponor 3.stalagmit
4.komin 5.kolumna 6.wywierzysko
Zadanie 4. (8 pkt) Wiele europejskich jezior ma genezę polodowcową. Wykonaj polecenia:
A. Uzupełnij zdania:
a. Największym polodowcowym jeziorem Europy jest Jez. ...
b. W Polsce największym jeziorem polodowcowym jest Jez. ...
c. Na Niżu Polskim spotyka się trzy typy jezior polodowcowych: ..., ... i ..., a w górach ...
B. Opisz kolejne etapy rozwoju jeziora przedstawione na rysunkach od I do IV
I...
...
II...
...
III...
...
IV...
...
Zadanie 5. (5 pkt) Połącz w pary poniższe surowce mineralne i miejsca ich występowania:
A. Tarnobrzeg 1. węgiel brunatny
B. Olkusz 2. siarka
C. Wrocław 3. rudy cynku i ołowiu
D. Kłodawa 4. rudy miedzi
E. Lubin 5. sól kamienna
F. Bełchatów 6. ropa naftowa
Uwaga – jedno miejsce i jeden surowiec nie są do pary.
Zadanie 6. (8 pkt) Piramida wieku i płci przedstawia strukturę biologiczną ludności Polski u progu XXI wieku. Na jej podstawie odpowiedz na pytania:
a. Urodziło się wtedy więcej chłopców czy dziewczynek?
...
b. W wieku lat 50 było więcej mężczyzn czy kobiet?
...
c. W którym roczniku liczba mężczyzn i kobiet była taka sama?
...
d. O czym świadczy górny element wykresu „85 i więcej”?
...
e. Jaka jest przyczyna wyraźnie mniejszej liczby ludności w wieku 55-60 lat?
...
f. Który przedział wiekowy (rocznik) był najliczniejszy?
...
g. Jaka jest granica wieku emerytalnego?
...
h. Jaka jest tendencja liczby urodzeń w ostatnim dziesięcioleciu?
Zadanie 7. (2 pkt) Na wykresie poniżej przedstawiono wielkość wydobycia węgla kamiennego w Polsce. Wybierz właściwy komentarz do sytuacji przedstawionej na diagramie. Podaj nazwę procesu opisanego tym komentarzem.
. mlnloo
1950 1960 1970 1980 1990 1999 Wydobycie węgla kamiennego w Polsce
A.. Spadek wielkości wydobycia węgla kamiennego w Polsce, obserwowany od polowy lat 80, wynika ze znacznego wzrostu produkcji energii z tzw. „czystych źródeł" (energii wodnej, wiatrowej i geotermicznej), której wykorzystanie pokrywa prawie w 80% zapotrzebowanie na energię.
B. Ograniczenie wydobycia węgla kamiennego w Polsce w ostatnim dwudziestoleciu wynika z ogromnych kar finansowych nakładanych na kopalnie w związku z degradowaniem środowiska naturalnego wskutek eksploatacji złóż węgla.
C. Wydobycie węgla kamiennego w Polsce spada m.in. ze względu na konieczność likwidowania nierentownych lub niebezpiecznych kopalni, a także z powodu wyczerpywania się łatwo dostępnych złóż, co zmusza do znacznie mniej opłacalnego wydobycia na większych głębokościach oraz wprowadzania energooszczędnych technologii i zmniejszenia zapotrzebowania na to paliwo.
Wybieram komentarz ... Ten proces nazywa się ...
Zadanie 8. (5 pkt) W województwie śląskim jest wiele zabytków, które świadczą o bogatej historii tej ziemi. Połącz w pary zabytkowe obiekty z miejscowościami, w których się znajdują. (Jeden obiekt i jedna miejscowość nie utworzą pary)
Obiekt zabytkowy Miejscowość Rozwiązani
e (para) 1. Romańska Rotunda św. Mikołaja z XI wieku. A. Podzamcze
k. Ogrodzieńca
1 -
2. Ruiny gotycko-renesansowego zamku, największego z
„orlich gniazd”.
B. Rudy
2 -
3. Neorenesansowy pałac z parkiem, obecnie Muzeum Wnętrz Pałacowych.
C. Cieszyn
3 -
4. Zamek Piastów Śląskich. D. Częstochowa
4 -
5. Zespół klasztorny OO Paulinów znany z obrony przed wojskami szwedzkimi.
E. Trzebnica
5 -
6. Pocysterski zespół pałacowo-klasztorny z rozległym parkiem, do Polski wrócił po II wojnie światowej.
F. Pszczyna
6 -
Zadanie 9. (5 pkt) Województwo śląskie jest powszechnie uznawane za region przemysłowy. Zapomina się czasem, że użytki rolne zajmują połowę obszaru województwa. Wybierz takie zakończenia zdań, by otrzymać zdania prawdziwe:
A. Niekorzystnym dla rolnictwa zjawiskiem ostatnich lat jest:
a. wzrost powierzchni gruntów ornych, b. spadek powierzchni użytków rolnych, c. spadek powierzchni odłogów i ugorów, d. wzrost udziału powierzchni leśnych.
B. Największy udział użytków rolnych (ponad 60%), występuje w powiatach:
a. północnej części województwa, b. wschodniej części województwa, c. południowej części województwa, d. zachodniej części województwa.
C. Najlepsze dla produkcji rolnej warunki przyrodniczo-glebowe występują w rejonie:
a. Zawiercia, b. Żywca, c. Będzina, d. Raciborza.
D. Wśród upraw wyraźnie dominuje, a nawet zwiększa się powierzchnia zasiewów:
a. roślin przemysłowych, b. zbóż,
c. roślin pastewnych d. ziemniaków.
E. Charakterystyczne dla rolnictwa śląskiego są ogródki działkowe. Najwięcej jest ich w:
a. południowej części województwa b. północnej części województwa c. środkowej części województwa d. zachodniej części województwa
Zad. 10. (9 pkt) Dużym problemem polskiego rolnictwa jest erozja gleb. Korzystając z poniższej mapy i własnej wiedzy wypełnij tabelę.
Obszar Nazwa krainy
geograficznej Typ gleby
(tylko jeden) Czynniki sprzyjające erozji
A 1.
2.
B 1.
2.
C 1.
2.
Typy
gleb do
wyboru (jest o jeden więcej): bielicowe, brunatne gleby kwaśne, czarne ziemie, czarnoziemy, (pozostałe komórki tabeli wypełnij samodzielnie).
Zadanie 11. (5 pkt) Jedną z charakterystycznych dla Polski upraw są ziemniaki.
Posługując się poniższą mapą (kartodiagramem) i własną wiedzą wykonaj polecenia.
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny 2005 a. Podaj nazwy województw o najwyższych plonach:
...
b. Podaj nazwę województwa o najniższych plonach. …………...
c. Które województwo zajmuje pierwsze miejsce w zbiorach - ..., a które ostatnie? - ...
d. Województwo śląskie ma plony powyżej, czy poniżej średniej krajowej? ...
e. Ziemniaki można wykorzystywać na wiele sposobów. Podaj trzy różne sposoby ich wykorzystania. ...
...
...
...
Zadanie 12. ( 6 pkt) Posługując się tabelą prezentującą 15 największych producentów węgla kamiennego na świecie wykonaj poniższe polecenia:
źródło: Rocznik Statystyczny 2005 a. Podaj, które miejsce na świecie zajmowała Polska w wielkości wydobycia węgla
kamiennego w 2003 r.. - ...
b. Które kraje europejskie wydobyły w 2003 r. więcej węgla niż Polska?
...
c. Które miejsce zajmowała Polska w 1995 r? - ...
d. W których krajach europejskich rysuje się tendencja zmian wydobycia węgla podobna do Polski?
...
e. Podaj nazwę kraju o najwyższym wzroście wydobycia węgla. - ...
f. Podaj nazwę kraju o najwyższym spadku wydobycia węgla. - ...
Dziękujemy - Autorzy
