Sporządzenie dokumentacji aplikacyjnej wniosku o dofinansowanie - Analiza kosztów i korzyści projektu
dr Joanna Archutowska Magdalena Adamczuk
Centrum Unijnych Projektów Transportowych październik 2012
2
Szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach pomocy technicznej Programu Infrastruktura i Środowisko
3
DOKUMENTY PODLEGAJĄCE WERYFIKACJI
WNIOSEK (WoD) STUDIUM
WYKONALNOŚCI (SW) ARKUSZ KALKULACYJNY
Dodatkowo, weryfikacji podlega dokumentacja potwierdzająca pozycję rynkową Beneficjenta, standing finansowy Beneficjenta, plan finansowy przedsięwzięcia
!
WNIOSEK C
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI
E
ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI
H
PLAN FINANSOWANIA
najważniejsze
konstatacje SW, w tym:
C.1.1.
analiza popytuC.1.2.
wariantyalternatywne i kryteria ich wyboru
analiza pozycji rynkowej beneficjenta i popytu „na
projekt” stanowiąca wprowadzenie do cz. E
E.1.
analiza finansowaE.2.
analiza społeczno- gospodarczaE.3.
analiza ryzyka i wrażliwościopis założeń i metodologii, tabelaryczne zestawienia
wyników
H.1.
podział kosztówH.2.1.
obliczenie wysokościdofinansowania
H.2.2.
źródławspółfinansowania
zestawienia tabelaryczne
4
5
STUDIUM WYKONALNOŚCI
POZYCJA RYNKOWA BENEFICJENTA
C.1.
ANALIZA POPYTU
C.1.1.
WARIANTOWANIE INWESTYCJI
C.1.2.
ANALIZA FINANSOWA
E.1.
PLAN FINANSOWANIA
H
TRWAŁOŚCI ANALIZAFINANSOWEJ ANALIZA
WYKONALNOŚCI FINANSOWEJ
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
E.2.
ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI
E.3.
ARKUSZ KALKULACYJNY
spójność z Wnioskiem i SW
uporządkowane i logicznie ponazywane zakładki prezentujące „założenia”, osobno zakładki z wyliczeniami do każdej części analizy oraz zakładka
„tabele do Wniosku”, zawierającą wszystkie tabele części E i H Wniosku
otwarte formuły pozwalające na prześledzenie wyliczeń od założeń do wyników prezentowanych w tabelach części E i H Wniosku, bez
wpisywanych wartości liczbowych do formuł
Wyodrębnione założenia i otwarte formuły są niezbędne nie tylko celem
weryfikacji wyliczeń, ale również po to, aby były możliwe symulacje na modelu.
!
ARKUSZ KALKULACYJNY
uporządkowane i logicznie ponazywane zakładki
7
ARKUSZ KALKULACYJNY
PRZYKŁADOWE ZAKŁADKI TEMATYCZNE
ZAŁOŻENIA
TABELE WoD PRZYCHODY
KOSZTY OPERACYJNE
AMORTYZACJA ODTWORZENIE WARTOŚĆ REZYDUALNA
NAKŁADY INWESTYCYJNE
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
WSKAŹNIKI
FINANSOWE I EKONOMICZNE
OBROTY ŁADUNKOWE PRZEPUSTOWOŚĆ
9
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI C.1.
POZYCJA RYNKOWA BENEFICJENTA
C.1.1.
ANALIZA POPYTU
C.1.2.
WARIANTOWANIE INWESTYCJI
9
Analiza pozycji rynkowej Beneficjenta oraz analiza popytu jest niezbędna celem uwiarygodnienia trwałości finansowej projektu. Studia wykonalności
Beneficjentów 7.4 są ze sobą porównywane.
!
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI
DZIAŁALNOŚĆ PROWADZONA PRZEZ BENEFICJENTA
profil działalności: rodzaj prowadzonej działalności w segmencie transportu intermodalnego
gałęzie transportu: gałęzie transportu wykorzystywane przez Beneficjenta i/lub jego klientów do obsługi ładunków intermodalnych
jednostki intermodalne: rodzaj intermodalnych jednostek ładunkowych obsługiwanych przez Beneficjenta
kompleksowość rozwiązań intermodalnych: rozwiązania systemowe oferowane przez Beneficjenta w zakresie transportu intermodalnego
usługi komplementarne: jeśli dotyczy, usługi TSL (transport, spedycja, logistyka), celne i inne handlowe świadczone przez Beneficjenta
C.1.
POZYCJA RYNKOWA BENEFICJENTA
11
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI
POZYCJA HANDLOWA BENEFICJENTA
firmy współpracujące: kluczowe firmy w segmencie transportu intermodalnego świadczące usługi komplementarne w tym samym łańcuchu logistycznym, co Beneficjent
bezpośredni konkurenci: firmy bezpośrednio konkurujące z Beneficjentem
portfolio klientów: lista kluczowych klientów obsługiwanych obecnie przez Beneficjenta
potencjalni klienci: krótka i/lub długa lista potencjalnych klientów
Przez klienta Beneficjenta rozumiemy każdego klienta, który chce skorzystać z usług przeładunkowych i/lub przewozowych, bez względu na profil jego działalności. Klienci z koncernu Beneficjenta i klienci zewnętrzni powinni być traktowani na równych i niedyskryminacyjnych zasadach.
!
C.1.
POZYCJA RYNKOWA BENEFICJENTA
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI
STRATEGIA ROZWOJU
strategia rozwoju: krótkookresowa (3 lata po oddaniu przedmiotowego projektu do eksploatacji) i długookresowa strategia rozwoju Beneficjenta
analiza SWOT projektu: analiza silnych i słabych stron przedmiotowego projektu oraz szans i zagrożeń płynących z otoczenia
C.1.
POZYCJA RYNKOWA BENEFICJENTA
13
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI
okres prognozy: 30 lat
pierwszy rok prognozy: 2012
prognozy makroekonomiczne dla Polski: prognoza MF z września 2012
komponenty analizy:
prognoza intermodalnych obrotów ładunkowych dla Polski
długookresowa prognoza dla Beneficjenta dla W0 (Beneficjent bez projektu) i WI (Beneficjent z projektem)
krótkookresowa prognoza dla Beneficjenta dla W0 i WI
limit przepustowości: limit na prognozie obrotów ładunkowych wynikający z ograniczeń przepustowości w W0 i WI
główna jednostka analizy: TEU
Zarówno we Wniosku, jak i w SW powinna znaleźć się informacja o metodologii wykonania prognozy popytu oraz dokładne wskazanie materiałów źródłowych wykorzystanych
podczas tworzenia prognozy.
!
C.1.1.
ANALIZA POPYTU
Nie jest wymagana pełna analiza finansowo-ekonomiczna wariantów
alternatywnych. Wyjątek stanowią projekty duże o wartości > 50 mln EUR.
WYNIKI STUDIUM WYKONALNOŚCI
warianty alternatywne: warianty techniczne, środowiskowe, lokalizacyjne, itp.
rozważane w fazie wstępnej przygotowania inwestycji, spośród których wybrano WI
analiza wariantów: zasady, na których zidentyfikowano WI jako wariant najlepszy:
szczegółowa analiza jakościowa, lub
przy zastosowaniu analizy DGC (dynamicznego kosztu jednostkowego)
!
C.1.2.
WARIANTOWANIE INWESTYCJI
15
ANALIZA FINANSOWA E.1.1.
METODYKA I ZAŁOŻENIA
E.1.2.
GŁÓWNE PARAMETRY
E.2.2.
WSKAŹNIKI
16
ANALIZA FINANSOWA
okres analizy: 30 lat
pierwszy rok analizy: 2012, nakłady poniesione wcześniej należy skumulować w roku 2012
prognozy makroekonomiczne dla Polski: prognoza MF z września 2012
ceny: stałe (plus korekty NK), netto (płatnicy VAT)
stopa dyskontowa: 5% (2012, t=0)
metoda wyodrębnienia rachunku: standardowa lub różnicowa (W1-W0)
metoda księgowa: metoda kasowa
powiązanie kosztów i przychodów z obrotami w TEU
wartość rezydualna: wartość aktywów netto na koniec okresu analizy (metoda standardowa)
E.1.1.
METODYKA I ZAŁOŻENIA
Nawet jeśli metodyka analizy jest wystandaryzowana, w cz. E.1.1. należy opisać
założenia i metodykę analizy. 16
!
ANALIZA FINANSOWA
Poz. 8: zdyskontowane koszty operacyjne pomniejszone o amortyzację i powiększone o zdyskontowane nakłady odtworzeniowe (jeśli będą one ponoszone w związku z odtworzeniem majątku objętego przedmiotową inwestycją) oraz zdyskontowane
zmiany w kapitale obrotowym netto.
E.1.2.
GŁÓWNE PARAMETRY
!
17ANALIZA FINANSOWA E.1.3.
WSKAŹNIKI
Warunkiem uzyskania dofinansowania w konkursie 7.4. jest aby FRR/c i FRR/k były wyższe od stopy dyskontowej (tu: 5%). Jeśli FRR/k byłby niższy od FRR/c należy załączyć dodatkowe wyjaśnienie.
!
19
ANALIZA FINANSOWA
ANALIZA FINANSOWA
KOMPONENTY RACHUNKU
E.1.3.
WSKAŹNIKI
FRR/c, FNPV/c
przychody
wartość rezydualna
koszty operacyjne
zmiany w kapitale obrotowym netto
nakłady odtworzeniowe
nakłady inwestycyjne (bez
nieprzewidzianych wydatków)
FRR/k, FNPV/k
przychody
wartość rezydualna
koszty operacyjne
zmiany w kapitale obrotowym netto
nakłady odtworzeniowe
koszty finansowania
spłaty kredytów
wkład prywatny Beneficjenta
w finansowanie projektu
21
ANALIZA FINANSOWA
KOMPONENTY RACHUNKU
ANALIZA FINANSOWA
KOMPONENTY RACHUNKU
ANALIZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
E.2.2.
KOSZTY I KORZYŚCI
E.2.3.
WSKAŹNIKI
Opis metodyki analizy społeczno-gospodarczej, oprócz wystandaryzowanych zasad analizy, powinien zawierać opis metodologii wyliczenia przełożenia pracy przewozowej pomiędzy gałęziami transportu wywołanego przez przedmiotowy projekt (pełny w SW, w skróconej formie we Wniosku).
!
23
korekta fiskalna
nakładów inwestycyjnych
nakładów odtworzeniowych
kosztów operacyjnych
wartości rezydualnej
24
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
PRZEPŁYWY FINANSOWE
– PRZYCHODY
+ KORZYŚCI
ZEWNĘTRZNE
NETTO (BCR>1)
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
okres analizy, ceny, stopa dyskontowa, metoda wyodrębnienia rachunku, wartość rezydualna: jak w analizie finansowej
przepływy z analizy finansowej pomniejszone o przychody
korekta fiskalna nakładów inwestycyjnych, odtworzeniowych, kosztów operacyjnych i wartości rezydualnej
przychody „zastąpione” korzyściami zewnętrznymi netto
uruchomienie efektów zewnętrznych: w pierwszym roku eksploatacji proporcjonalnie do liczby miesięcy
E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
Gdyby Beneficjent został poproszony o przeliczenie analizy w związku z wydłużającym się okresem inwestycji, należy wydłużyć okres inwestycji i skrócić okres osiągania
korzyści zewnętrznych.
!
25ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
WSPÓŁCZYNNIKI KOREKTY FISKALNEJ
nakłady inwestycyjne i odtworzeniowe infrastrukturalne oraz wartość rezydualna – współczynnik 0,82
nakłady inwestycyjne i odtworzeniowe nieinfrastrukturalne, nakłady taborowe oraz wartość rezydualna – współczynnik 0,86
koszty operacyjne – współczynnik 0,76
E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
27
ANALIZA SPOŁECZNO-
GOSPODARCZA
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
KALKULACJA KORZYŚCI ZEWNĘTRZNYCH
E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
identyfikacja tras, na których przewozy konwencjonalne i/lub transportem drogowym i/lub o dłuższym przebiegu mogą zostać zastąpione transportem intermodalnym alternatywnymi drogami /gałęziami transportu
oszacowanie masy ładunkowej, która zostanie przełożona na połączenia intermodalne obsługiwane przez przedmiotowy projekt (t)
wyliczenie pracy przewozowej podlegającej przełożeniu dzięki realizacji przedmiotowego projektu (tkm)
obliczenie kosztów społecznych przewozu ładunków podlegających przełożeniu w W0 i WI, a następnie ich różnicy, która stanowi korzyść społeczną przedmiotowego projektu
W0 W1
granica państwa obszar ciążenia
terminala teren sprzedającego
port bazowy
granica UE
ANALIZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA
IDENTYFIKACJA TRAS ALTERNATYWNYCH
E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
Identyfikacja tras musi uwzględniać punkty przełożenia pomiędzy gałęziami transportu oraz przejścia przez granice państw. Każdej z gałęzi transportu przypisuje się inny koszt jednostkowy na 1.000 tkm. Koszt jednostkowy należy ponadto poddać korekcie o siłę nabywczą w zależności od PKB państwa, na którego terenie odbywa się przewóz.
!
29ANALIZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA
EFEKTY ZEWNĘTRZNE
KOSZTY JEDNOSTKOWE NA 1.000 TKM (EUR) W 2000 ROKU (INFRAS/IWW)
E.2.1.
METODYKA, ZAŁOŻENIA, GŁÓWNE WNIOSKI
pojazd ciężarowy kolej żegluga wodna*
wypadki 4,8 0,0 0,0
hałas 4,9 3,2 0,0
zanieczyszczenie
powietrza 38,3 8,3 14,1
korekta kosztu jednostkowego przez współczynnik siły nabywczej: PKB na mieszkańca wg Eurostat z roku 2000 dla państwa, na którego obszarze wykonywany jest przewóz należy podzielić przez PKB na mieszkańca dla EU 15 + Szwajcaria + Norwegia; przez tak otrzymany współczynnik należy przemnożyć koszt jednostkowy INFRAS/IWW
korekta o inflację, a następnie przeliczenie na PLN
* INFRAS / IWW podaje wyliczenie dla żeglugi wodnej śródlądowej. Przełożenie kosztu żeglugi śródlądowej do analizy w transporcie morskim jest zachwiane różnicami tonażowymi. Dlatego też, koszt społeczny żeglugi śródlądowej należy skorygować o autorski współczynnik, który obniży ten koszt w związku z efektem skali występującym na dużym statku w porównaniu z barką żeglugi śródlądowej.
!
31
ANALIZA SPOŁECZNO-
GOSPODARCZA
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
Lista efektów zewnętrznych branych pod uwagę w analizie w bieżącym konkursie 7.4.
została ograniczona do kosztów wypadków, hałasu i zanieczyszczenia powietrza.
Jeśli zdyskontowana wartość danego efektu zewnętrznego jest wartością ujemną, tenże efekt zewnętrzny należy wpisać po stronie kosztów.
!
E.2.2.
KOSZTY I KORZYŚCI
32
33
ANALIZA SPOŁECZNO- GOSPODARCZA
E.2.3.
WSKAŹNIKI
Warunkiem uzyskania dofinansowania unijnego jest aby ERR był wyższy od stopy dyskontowej (tu: 5%).
Wysokość wskaźnika ERR jest ponadto jednym z kryteriów przy tworzeniu listy rankingowej, dlatego metodologia jego wyliczenia podlega ścisłej kontroli.
!
ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI E.3.1.
METODOLOGIA
E.3.2.
WYNIKI
E.3.3.
ANALIZA RYZYKA
35
ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI
E.3.1.
METODOLOGIA
zmienne kluczowe: nakłady inwestycyjne, koszty operacyjne, stawki przeładunkowe, obroty ładunkowe
badane zmiany zmiennych kluczowych: (por. tab. E.3.2.)
zmienne krytyczne: zmienne kluczowe, których 1% zmiana wywołuje zmianę IRR o 1 p.p. i zmianę NPV o 5%
wartości progowe zmiennych kluczowych (switching values): wartości zmiennych kluczowych, dla których NPV=0
w arkuszu kalkulacyjnym: model analizy wrażliwości powinien pozwalać na szybką symulację wyników
Nie jest wymagana analiza dla wariantu pesymistycznego.
!
ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI
E.3.2.
WYNIKI
37
ANALIZA RYZYKA
I WRAŻLIWOŚCI
ANALIZA RYZYKA
I WRAŻLIWOŚCI
39
ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI
E.3.3.
ANALIZA RYZYKA
metoda:
jakościowa
analiza rozkładu prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka zmiany
zmiennych krytycznych (tylko projekty duże i jeśli taka analiza jest możliwa)
forma prezentacji: tabelaryczna w podziale na rodzaje ryzyka, opis ryzyka, ocenę istotności ryzyka oraz ocenę prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka wg
zdefiniowanej skali
ANALIZA RYZYKA I WRAŻLIWOŚCI
RODZAJE RYZYKA
E.3.3.
ANALIZA RYZYKA
ryzyko związane z realizacją projektu
ryzyko wzrostu kosztów inwestycyjnych
ryzyko niewystarczającego popytu
ryzyko kredytowania
ryzyko niewywiązywania się klientów ze zobowiązań fakturowych
ryzyko niewypełnienia zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie, a co za tym idzie:
ryzyko zwrotu środków z dotacji przyznanych na przedmiotowy projekt wraz z odsetkami
ryzyko niewypłacenia środków z dotacji przyznanych na przedmiotowy projekt
inne kluczowe ryzyka (wg rozeznania Beneficjenta)
41
PLAN FINANSOWANIA H.1.
PODZIAŁ KOSZTÓW
H.2.1.
OBLICZENIE WYSOKOŚCI DOFINANSOWANIA
H.2.2.
ŹRÓDŁA
WSPÓŁFINANSOWANIA
Plan finansowania z cz. H. Wniosku powinien zostać uzupełniony w arkuszu kalkulacyjnym i SW o szczegółowe wyliczenie w podziale na poszczególne lata obrachunkowe (metoda kasowa).
!
PLAN FINANSOWANIA H.1.
PODZIAŁ KOSZTÓW
43
PLAN FINANSOWANIA H.2.1.
OBLICZENIE WYSOKOŚCI DOFINANSOWANIA
PLAN FINANSOWANIA
H.2.2.
ŹRÓDŁA
WSPÓŁFINANSOWANIA
45
ANALIZA TRWAŁOŚCI FINANSOWEJ
montaż finansowy projektu: rachunek przepływów pieniężnych (1) Beneficjenta, (2) Projektu i (3) Beneficjenta z Projektem:
prezentacja dokapitalizowania udziałowców: w podziale na dokapitalizowania poszczególnych udziałowców
prezentacja wpływów z dotacji: jeśli Beneficjent otrzymuje kilka dotacji z różnych źródeł jako dofinansowanie tego samego lub różnych realizowanych przez siebie projektów – w podziale wg przedmiotowych projektów oraz funduszy ich udzielających
prezentacja montażu finansowego kilku projektów 7.4.: z wyodrębnieniem poszczególnych przedmiotowych projektów 7.4. (I i II runda)
prezentacja montażu finansowego Beneficjenta i podmiotów upoważnionych:
w podziale na przepływy Beneficjenta i podmiotów upoważnionych
po stronie wpływów
zasoby finansowe
przychody
zmiana zapotrzebowania na kapitał obrotowy
dotacje
zaciągnięcia kredytów, pożyczek i leasingowe
po stronie wydatków
koszty operacyjne (bez amortyzacji)
zmiana zapotrzebowania na kapitał obrotowy
nakłady inwestycyjne i odtworzeniowe
spłata kredytów, pożyczek i rat leasingu
odsetki i prowizje
podatek dochodowy
ANALIZA TRWAŁOŚCI FINANSOWEJ
KOMPONENTY RACHUNKU
Dziękujemy za uwagę
Kontakt:
Centrum Unijnych Projektów Transportowych ul. Bonifraterska 17
00 – 203 Warszawa
tel. (22) 262 05 00; fax (22) 262 05 01
e – mail: jarchutowska@cupt.gov.pl, madamczuk@cupt.gov.pl www.cupt.gov.pl