Z modą przez wieki
?
!
Stroje gotyckie
W tym okresie można zauważyć świadomą stylizację sylwetki kobiety i mężczyzny. Oglądając gotyckie
obrazy malowane na drewnianych tablicach, na ścianach kościołów lub kamienic mieszczańskich, widzimy smukłe, giętkie sylwetki kobiet, z wąskimi ramionami, małym biustem, o wydłużonych,
strzelistych, gotyckich liniach.
Sylwetka męska charakteryzowała się szerokimi barami, uwydatnioną klatką piersiową, wąskimi biodrami oraz długimi nogami.
Kobiety i mężczyźni nosili płaszcze krojone z koła lub wycinka koła. Zapinano je na prawym ramieniu bądź z
przodu, czasami na ozdobne zapięcia – zapony.
Okrywano się również szubami - luźnymi, ciężkimi
płaszczami z długimi rękawami, które często były całe podbite futrem, z charakterystycznymi obszernymi kołnierzami także obszytymi skórkami. Tego typu wierzchnia odzież była noszona od późnego
średniowiecza do XVII wieku.
Kobiety często ubierały dwie suknie. Spodnia miała długie rękawy, u góry była obcisła, od pasa rozszerzała się. Suknie wierzchnie
posiały różne kroje. Jedna z nich, popularna od XII wieku, nie miała rękawów, posiadała głęboko wykrojone pachy (sourcot). Była
często dekorowana bramami czyli ozdobnymi
pasami z futerka albo z drogiego materiału
np. ze złotogłowia.
Drugi rodzaj wierzchniej sukni był dopasowany na górze, od pasa znacznie poszerzany klinami, posiadał krótkie rękawy i dość głęboki dekolt (trójkątny,
owalny lub kwadratowy) zakryty częściowo białą
koszulką. Rękawki i dół sukni dekorowano albo
futerkiem, albo bramami.
Kobiety zasłaniały głowy białymi chustami lub czepcami o bardzo różnorodnych
kształtach.
Często nosiły dwie chusty: jedną zasłaniająca od góry głowę, drugą
ukrywającą brodę i szyję zwaną podwiką.
W późnym średniowieczu mężczyźni nosili barwne nogawice z sukna bądź ze skóry. Pod wierzchnie szaty wkładali krótkie kaftany
(doublety), do których przywiązywali nogawice.
Mężczyźni pracujący fizycznie często odwiązywali część tasiemek mocujących spodnie do kaftana. Nogawice
przywiązane na wszystkie sznurki utrudniały uginanie nóg i siadanie. Na toruńskim obrazie z około 1500 roku postać mężczyzny biczującego Chrystusa została ukazana w
osuwających się spodniach z wiszącymi tasiemkami oraz dziurkami w doublecie. Dzięki temu możemy podejrzeć bieliznę, jaką w tym czasie noszono. Spod krańca białej bielizny wystają zielone skąpe majtki. U schyłku
średniowiecza znano kilka fasonów majtek nazywanych
gaciami. W okresie rozpowszechnienia się obcisłych nogawic popularne były krótkie majtki w kształcie dzisiejszych
męskich slipów.
Kobiety i mężczyźni zakładali różnej
długości, proste, płócienne koszule. Były to luźne, białe koszule z długimi rękawami.
Panowie w czasach gotyku wkładali na głowy
najróżniejsze nakrycia głów.
Były to kaptury, czapki,
kapelusze z filcu lub z futra, posiadające czasami
przedziwne kształty.
Najpopularniejszym materiałem, z którego szyto ubrania było sukno - tkanina z nici
wełnianej. Sukiennicy skupowali wełnę owczą, z której kobiety przędły na kołowrotkach nici.
Następnie na krosnach rzemieślnicy tkali sukno. Po czym czeladnicy surowy materiał zawozili do młyna-folusza, w którym tkanina była myta i odtłuszczana. Następnie zwinięte sukno polewano gorącą wodą i równocześnie drewniane młoty uderzały sukno, aby
materiał uległ spilśnieniu czyli zagęszczeniu nici. Tkaniny po folowaniu trafiały do farbiarzy a następnie w ręce tzw. postrzygaczy, którzy wielkimi, ostrymi nożycami wyrównywali powierzchnię tkaniny.
Zdjęcie z krzyża, Niderlandy, III ćwierć XV w.
Krawcy szyli ubrania z sukna oraz z lnianych bądź konopnych płócien.
Najbogatsi sprowadzali niezwykle kosztowne jedwabne adamaszki, atłasy, aksamity.
Kuśnierze szyli futra lub podbijali płaszcze błamami czyli zszytymi
skórami futerkowych zwierząt. Tanie błamy wykonywano ze skór:
wiewiórczych, króliczych, wilczych czy baranich, drogie z lisich, bobrowych, rysich, gronostajowych, sobolich. Te ostanie miały znaczenie symboliczne, były oznaką dostojeństwa i bogactwa.
Czeka na Was dziesięć pytań dotyczących
dawnych strojów, na które znajdziecie
odpowiedzi w
powyższej prezentacji.
Przydadzą się one do rozwiązania
wykreślanki.
Powodzenia!
Autorzy fotografii: Andrzej Skowroński, Krzysztof
Deczyński, Maria Gessek
?
1. Kobiece nakrycie głowy zakrywające dolna część twarzy, podbródek i częściowo policzki, zwykle biała chusta związana na wierzchu głowy.
2. Początkowo dwie pończochy przywiązywane do kaftana, w XIV wieku zszyte i w dalszym ciągu przywiązywane do spodniej odzieży.
3. Zszyte skóry futerkowe, służące np. do podszycia płaszcza lub uszycia futra.
4.0bramowania stroju w kształcie listwy z materiału, falbany lub tkanych pasów.
5
. Kobiece nakrycie głowy bez ronda. Usztywnieniem uzyskiwano różne kształty. W dawnych czasach obowiązkowe nakrycie głowy mężatek zakrywające włosy.6. Suknia kobieca bez rękawów, z głęboko wykrojonymi pachami, noszona na spodniej sukni.
7.Luźne okrycie wierzchnie, z długimi szerokimi rękawami, najczęściej podbite futrem, z futrzanym kołnierzem.
8. Obcisły kaftan do bioder, watowany, z długimi wąskimi rękawami, do którego przywiązywano nogawice.
9. Ozdobne zapięcie, klamra, broszka, agrafka.
10. Rzemieślnik produkujący wełnianą tkaninę.
Jeśli odpowiedziałeś na wszystkie pytania, to czeka na Ciebie wykreślanka! Odgadnij hasło!
Spośród prawidłowych odpowiedzi wylosujemy trzy osoby, które otrzymają nagrody!
