Technologia LaserGraver - nowość w produkcji pieczątek i stempli

Z CAŁEGO KRAJU

Technologia LaserGraver

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 218

67

Technofogóa

LaserGraver-nowość w produkcji pieczątek 0 stempli

Technologia LaserGraver daje sze­ rokie możliwości przy projektowaniu szaty graficznej pieczątek gumowych (co praktycznie nie było możliwe w pieczątkach gumowych wykonywa­ nych metodą tradycyjną) pozwalając wykonywać fotografie, 1-2-punktowe

W trakcie pobytu na Międzynarodo­ wych Targach Maszyn, Materiałów i Usług Poligraficznych „POLIGRAFIA 96”, w Poznaniu w dniach 14-17 kwietnia 1996 roku, wśród ogromu firm wystawiających swoje wyroby, szcze­ gólnie godna uwagi dla ekspertów ba­ dań dokumentów okazała się oferta Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Ba- dawczego „ALPHA”.

Zaprezentowane przez rosyjskich konstruktorów urządzenie jest kolej­ nym przykładem coraz powszechnie­ jszego wykorzystania lasera do wyko­ nywania zabezpieczeń dokumentów. Chodzi oczywiście o pośrednie zabez­ pieczenie w postaci naniesienia na do­ kument skomplikowanej kompozycji graficznej identyfikującej wystawcę. Efekt taki można uzyskać z odbitki pieczątki gumowej wykonanej przy użyciu wiązki promienia laserowego dużej mocy, sterowanej komputerem. Bezpośrednie grawerowanie gumo­ wego arkusza promieniem lasera umożliwia wykonanie głębokiego cię­ cia przy bardzo precyzyjnym odwzoro­ waniu elementów obrazu. Grawero­ wana guma nie wymaga żadnej koń­ cowej obróbki, a bezpośrednio po tym może być pocięta do odpowiednich kształtów i przyklejona do automatów

polegającego na wykonaniu nowych pieczątek fotopolimerowych ze wzoru odbitki oryginalnej pieczątki wykona­ nej przy użyciu technologii LaserGra- ver.

Oceny pieczątki gumowej, wykona­ nej przy użyciu technologii LaserGra- ver, dokonano na podstawie materia­ łów reklamowych otrzymanych od fir­ my „ALPHA”. Guma, którą poddano laserowemu grawerowaniu, jest kolo­ ru czarnego, o grubości około 2 mm, cechuje się dużą sprężystością, śred­ nią twardością i małą podatnością na rozciąganie. Uzyskany relief jest głę­ boki i równy na całej powierzchni, o bardzo wyrazistych konturach, do­ kładnym odwzorowaniu obrazu z za­ chowaniem wszystkich zaprojektowa­ nych elementów. Kontury znaków lite­ rowych są równomierne na całej dłu­ gości, nawet przy stosowaniu małych rozmiarów krojów pism dwuelemento- wych. Tekst umieszczony w kontrze nawet mimo zastosowania małej czcionki jest w pełni czytelny, otoczo­ ny idealnie gładką powierzchnią nie naruszonej gumy. Kompozycja rysun­ ku (ryc. 1) obfituje w wiele skompliko­ wanych elementów składających się

Ocena pieczątki wykonanej w technologii LaserGraver i uzyskanej odbitki

czcionki i skomplikowane wzory gilo­ szowe. Współpraca urządzenia gra­ werskiego z komputerem daje możli­ wość zdefiniowania kąta nachylenia zbocza elementów grafiki druku w celu przedłużenia żywotności pieczątki i uniknięcia zniekształcenia obrazu podczas niewłaściwego stemplowa­ nia. Technologia ta pozwala na wyko­ nywanie obrazów z rozdzielczością 2032 dpi, ale istnieje możliwość pod­ niesienia rozdzielczości do 2540 dpi. Wykorzystanie tak dużej rozdzielczo­ ści obrazu umożliwia wykonanie mi­ krodruku, linii o grubości 0,1 mm, ra­ strowych obrazów półtonowych i skomplikowanych rysunków z ele­ mentami zabezpieczającymi.

Problemy opiniowania związane z badaniami identyfikacyjnymi odbitek pieczątek i stempli dobrze są znane ekspertom badań dokumentów. Anali­ za identyfikacyjna obok cech grupo­ wych (produkcyjnych) takich jak: ro­ dzaj pieczątki, jej kształt, format, krój znaków literowych obejmuje głównie bardziej istotne dla eksperta cechy indywidualne. Jest ona tym trudniej­ sza, im mniej występuje w nich cech indywidualnych w postaci ubytków w znakach, deformacji i zabrudzeń.

Zastosowanie komputerów do pro­ jektowania szaty graficznej pieczątek, fotopolimeru jako materiału do produ­ kcji 1 wymywarek ultradźwiękowych do otrzymywania finalnego produktu umożliwiają wykonanie zjednej matry­ cy nieskończonej liczby identycznych pieczątek. Fakt ten pozwala eksperto­ wi najczęściej na przeprowadzenie je­ dynie identyfikacji grupowej odbitek z uwagi na brak cech eksploatacyjnych, które nie ujawniły się na skutek krót­ kiego używania pieczątki oraz rodzaju materiału, z jakiego została wykona­ na.

Powszechna dostępność sprzętu komputerowego i brak jakichkolwiek uregulowań prawnych przy wytwarza­ niu pieczątek daje fałszerzom potężny atrybut przy próbach ich podrabiania, szczególnie gdy są one mało skompli­ kowane, składające się głównie z liter i cyfr szaty graficznej.

Niniejsza publikacja będzie omó­ wieniem nowej metody, będącej kro­ kiem naprzód w technologii wykony­ wania pieczątek i stempli oraz próbą

dokonania oceny protekcji (zabezpie- stemplarskich lub kołków, czenia) dokumentu ostemplowanego

przy ich użyciu. Na wstępie zostanie przedstawiona technologia wykony­ wania tego rodzaju pieczątek oraz charakterystyka produktu finalnego i uzyskanej odbitki. Dalsza część publi­ kacji będzie opisem eksperymentu

Z

CAŁEGO

KRAJU

0

r

I

y

68

AtpdAA-LWl

[;i^o

tywowej, daje wrażenie obrazu trudne­ go do podrobienia (ryc. 1 a, b).

Wykonana odbitka tuszowa również odwzorowania najdrobniejszych szczegółów. Wszystkie zaprojekto­ wane elementy, które miały składać się na ogólną kompozycję, znalazły swoje odzwierciedlenie w odbitce. Rozmiary uzyskanego odcisku są identyczne ze wzorcem z zachowa­ niem przyjętej formy, bez widocznych jej zniekształceń i deformacji. Wygląd odbitki sprawia wrażenie uzyskanego z wydruku laserowego lub kopii ksero­ graficznej.

na całość obrazu. Wykonanie cięć na różnych wysokościach, przy wielu punktach przecinania i zbiegania się grawerowanych linii oraz elementach o charakterze rastrów w formie

pozy-Ryc. Li, b. Pieczątka gumowa i jej odbitka tuszowa Fig. 1 a, b. A rnbbcr stamp and ds inipression

W celu zbadania wartości projekcyj­ nych odbitki wykonanej za pomocą stempla przygotowanego przy użyciu technologii LaserGraver przeprowa­

dzono eksperyment polegający na wy­ konaniu nowych pieczątek fotopolime- rowych - jedną z najczęściej spotyka­ nych metod podrabiania - tj. z odbitki autentycznej pieczątki.

wzorzec do sporządzenia podrobio­ nych pieczątek (ryc. 2b).

Odbitka ta charakteryzowała się niezbyt ostrym oddaniem szczegółów Ryc. 2a, b. Autentyczna pieczątka i jej odbitka, która posłużyła jako wzorzec do sporządzenia podrobio­ nych pieczątek

Fig. 2a, b. Genuine stamp and its inipression, which was used as a patiem for makiiigforged stamps

U

r

i

S

OóopynoBaHwe wfl naroroiuiemw

m (pjicKcorpatficKWc d»opM

no TL*xBonorwH

LaserGraver

Teji./tjMKC (095) 494-9588

irrliSlF-

w

w odbiciu negatywowym, b - w odbiciu Realizując eksperyment, z pieczątki

przyjętej za autentyczną (ryc. 2a) wy­ konano na kartce papieru koloru białe- charakteryzuje się wysoką jakością go szereg odbitek, następnie losowo wybrano jedną, która posłużyła jako

1*L Ul WH U4JJ. ■ >■■■

■ cgyj-w po>) ĄpęiA -ct

9TH3yi

_____

__________________

RSH9KffOTOn£H RKH.3HHfiaOAyqt>6O

GOKMSTHI tii3Tfiy0n ZHHaSEEH. y.qocb xroi30fiąio3X3nip h istoto TOt&I. mnoitoHxsT on

882Q-m (ĆQO) 3>ibó\.ii3T i AAb<PA , i

w

r

'

-.i

/ -i

Ryc. 3.1, b. Wydruk laserowy (600 dpi) odbitki pieczątki a - pozytywowym, lustrzanym

Z CAŁEGO KRAJU

Wnioski

PROBLEMY KRYMINALISTYKI 218

69

i nierównomiernym kryciem tuszu, co realizowało założenie badawcze, iż nie wszystkie dokumenty mają wręcz idealne odwzorowanie szczegółów pieczątki wynikające z różnych

warun-Ryc. 5. Odbitka otrzymana z podrobionej pieczątki; a - wymytej ręcznie, b - odbitka uzyskana z piecząt­ ki polimerowej wymytej za pomocą ultradźwięków Fig. 5. Forged staiiip mipressions: a - sdamp ~was htind

washed, b - polimeric slamp clcaiied by nieans of ultia-

aonic clcaner

zaś za pomocą wymywarki ultradźwię­ kowej (ryc. 4b).

Rycina 5a przedstawia odbitkę otrzymaną już z podrobionej pieczątki wymytej ręcznie. Charakteryzuje się ona bardzo małym odwzorowaniem szczegółów, rozmyciem niemal wszy­ stkich elementów, w niektórych przy­ padkach nawet ich zanikiem. Teksty pisma są mało czytelne, a umieszczo­ ne w kontrze, na zewnętrznym otoku, całkowicie zamazane. System

cienio-W pierwszym przypadku wymycia naświetlonego fotopolimeru dokonano ręcznie przy użyciu szczoteczki ze

Przeprowadzone badania ekspery­ mentalne potwierdziły zalety pieczątki wyprodukowanej przy użyciu techno­ logii LaserGraver. Połączenie kompu­ tera, lasera i gumy jako materiału do produkcji wypełniło lukę między pie­ czątkami polimerowymi a gumowymi wykonywanymi metodą tradycyjną „na gorąco”. Dla zobrazowania końco­ wych efektów uzyskanych po przepro­ wadzeniu eksperymentu, zamiesz­ czono fotografie fragmentów odbitek stempli w dużym powiększeniu, gdzie rycina 6a prezentuje odbitkę ze stem­ pla wykonanego technologią Laser- Graver, natomiast ryciny 6b i c - odbit­ ki uzyskane z pieczątek polimerowych wymytych ręcznie i przy zastosowaniu ultradźwięków.

Różnice między odbitkami otrzyma­ nymi z pieczątki wykonanej technolo­ gią LaserGraver, a odbitkami uzyska­ nymi z wykonanych pieczątek ekspe­ rymentalnych prezentuje tabela.

Jak wynika z zestawienia, różnice pomiędzy odbitkami sąznaczące i tym samym łatwe do identyfikacji. Dlatego też godne polecenia dla instytucji i firm byłoby zamawianie tego typu pieczą­ tek, będących indywidualną kompozy-wań za pomocą rastrów został wymyty i stanowi teraz przestrzeń o białym polu. Cienkie linie uległy również wy­ myciu i nie stanowią już ciągłości. Drobne elementy w postaci kółeczek o białym polu, ograniczonym cienką

linią, uległy częściowemu zabrudzeniu

i utraciły swój pierwotny kształt.

Natomiast rycina 5b prezentuje od­ bitkę uzyskaną z pieczątki polimero­

wej wymytej za pomocą ultradźwię­ ków. Pomimo, wydawałoby się, bar­ dziej precyzyjnej metody przygotowa­ nia odbitki, uzyskany końcowy efekt jest zbliżony, a w niektórych fragmen­ tach nawet gorszy od poprzedniego.

Mogło to wynikać z różnej twardości naświetlanych polimerów (wymywany ultradźwiękami bardziej twardy), co w

ostateczności doprowadziło do wię­

kszego zaniku elementów o najbar­ dziej subtelnym charakterze.

2) w odbiciu pozytywowym, lustrza­ nym.

Na przygotowanych foliach zostały wykonane nowe pieczątki fotopolime- rowe w technologiach stosowanych w ków stemplowania np.: twarde podło- dwóch zakładach stemplarskich. ze, na którym położony jest dokument,

mała ilość tuszu lub zbyt mała siła nacisku osoby stemplującej.

W dalszej kolejności uzyskana od- sztucznego włosia (ryc. 4a), w drugim bitka stempla została zeskanowana

przy użyciu skanera płaskiego z roz­ dzielczością 600 dpi, skontrastowana za pomocą programu graficznego Photoshop 2.5 i wydrukowana na fo­ liach matowych. Wydruk laserowy przy rozdzielczości 600 dpi wykonano w dwóch postaciach ze względu na różną technologię wytwarzania pie­ czątek fotopolimerowych (ryc. 3 a, b):

1) w odbiciu negatywowym.

Ryc. 4a, b. Nowe fotopolimerowe pieczątki a - wy­ myte ręcznie, b - za pomocą wymywarki ultra­ dźwiękowej

Fig. 4a, b.New pholopolinteric slantps:a-hand washed, b - clcaned by nieans of ultrasoiiic clcaner

Z CAŁEGO KRAJU

pieczątki polimerowej wymytej ręcznie i c - przy

Tabela

ZESTAWIENIE CECH Lp.

Zlewanie sięliter, zanik druku pisma

3

r

Zanik szczegółów (wymycie) 6 BIBLIOGRAFIA 4 SUMMARY PiotrOsemlak

PROBLEMY

KRYMINALISTYKI

70

cją graficzną, zaprojektowaną przez

grafika komputerowego, wykorzy­ stującego nowe wzory pieczątek i stemplicharakteryzujące się:

-złożonymkrojemczcionek,

- specjalnym układem geometrycz­

nymelementów składowych,

- subtelnymi obwódkami.

Zestawienieróżnicmiędzypieczątkami wykonanymi technologią LaserGraver

i polimerowymi

Comparison of differences between stamps madę bymeans of LaserGraver and polimeric technique

The article presentsthe method of makingrubberstamps bymeans of LaserGraver techniąue. The tech- nologyof making rubberstamps is

1. Wójcik W.: Kryminalistycznyaspekt pie­

czątek, „ProblemyKryminalistyki" 1970, nr 87, s.477.

Odciski wykonane za pomocą pieczątek polimerowych

discussed, as well as features of

finałproductand of its impressions. The experimental examinations were

aimed atassessingthe riskof

photo-polimeric falsification based on origi-

nal stamp impressionsof thestamps madę bymeansof LaserGraver

tech-nology.

2

4

5

Nierówna(poszarpana) krawędź odcisku Zanik czytelnościtekstu

Mikrodruk zamazany______ Rastry i cieniowanie wymyte

Ryc 6a, b, c. Powiększenie fragmentu odbitki ze stempla wykonanego a - technologią LaserGravcr, b

-zastosowaniu ultradźwięków

Fig. 6a, b, c. Enlargcd fragment of,an nnpression madę unth a - stamp produccd by means of Laser Graver technolog/, b - hond waslied polimeric stamp, c - stamp cleaned by means

nltrason ic t cclmiy i ie

CzyteSmey

f jpiszeie

' d® tego daśaSu i

Odciskwykonany zapomocą

pieczątki wykonanej technologią LaserGraver

Ostry zarys konturówodcisku______

Test wkontrze na zewnętrznym otoku

wpełni czytelny______

Ostre kontury, nie zamazane

wewnętrzneświatła liter___________

Czytelny mikrodruk______________

System cieniowaniai rastrów idealnie

ostry_________________________ Szczegółyukładu typograficznego wyraźne