opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania matematyki dla szkoły podstawowej
ZOFIA
MUZYCZKA PAKUJEMY
PREZENTY
dr Anna Rybak
Agnieszka Ratajczak-Mucharska dr Beata Rola
Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Tytuł zajęć:
Pakujemy prezenty
Dział w podstawie programowej:
Obliczenia w geometrii
Klasa:
VI szkoły podstawowej
Czas realizacji:
45 minut
Cele
Cel główny: Projektowanie siatek i wykonanie modelu w konkretnej sytuacji praktycznej.
Cele szczegółowe (w przypadku uczniów ze SPE należy uwzględnić IPET/PDW):
Uczeń:
zna pojęcie siatki,
rozwija wyobraźnię,
dokonuje pomiarów potrzebnych do wykonania projektu,
projektuje siatkę wielościanu,
doskonali umiejętność wnikliwej obserwacji,
potrafi planować działania,
przewiduje skutki swoich działań,
zauważa sytuacje, w których przydatna jest umiejętność projektowania siatek brył,
wyciąga wnioski dotyczące wykonania modelu,
wykorzystuje TIK do praktycznych zastosowań.
Cele wychowawcze (w przypadku uczniów ze SPE należy uwzględnić IPET/PDW):
wdrażanie do planowania działań,
wdrażanie do uważnej i krytycznej obserwacji,
wdrażanie do staranności podczas wykonywania zadań,
kształtowanie poczucia odpowiedzialności za pracę zespołu,
rozwijanie umiejętności współpracy w zespole,
rozwijanie aktywności poznawczej uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb,
rozwijanie odpowiedzialności za własne uczenie się,
angażowanie uczniów w praktyczne wykorzystanie wiedzy teoretycznej.
Metody prowadzenia lekcji:
dyskusja, metoda ćwiczeń praktycznych
Formy pracy:
jednolita, zespołowa
Środki dydaktyczne:
uczniowie – blok rysunkowy, nożyczki do papieru, ołówki, niewielkie przedmioty (figurki, resorówki itp.); nauczyciel – slajdy/plansze z przykładowymi siatkami graniastosłupów i ostrosłupów.
Podstawę teoretyczną scenariusza stanowi konstruktywistyczna teoria uczenia się.
OPIS PRZEBIEGU LEKCJI:
CZĘŚĆ WSTĘPNA LEKCJI (4–5 minut):
powitanie, zapowiedź działań podczas lekcji,
przypomnienie nazwy siatki wielościanu – rozpoznawanie wielościanów na podstawie wyświetlonych siatek.
CZĘŚĆ WŁAŚCIWA LEKCJI (30–35 minut):
1. Nauczyciel organizuje czteroosobowe zespoły, złożone z uczniów o zróżnicowanych możliwościach.
2. Powiadamia uczniów o zadaniu, które będzie polegało na zaprojektowaniu siatki i sklejeniu z niej pudełka – opakowania na wybraną przez zespół figurkę. Przykładowy tok pięciominutowej rozmowy o tym, na co zwrócić uwagę przy projektowaniu
opakowania (staramy się, aby to uczniowie podali, na co zwrócić uwagę):
a) musi być dobrze dopasowane do kształtu przedmiotu (nie powinno być za luźne) – trzeba ustalić w zespole, co zmierzyć,
b) może mieć fantazyjny kształt – nie musi być często spotykanym wielościanem, np.
prostopadłościanem,
c) opakowanie powinno mieć ruchome wieczko.
3. Po upływie około 25 minut referenci prezentują (umieszczają na biurku) wykonane opakowanie i demonstrują jego funkcjonalność (możliwość wyjmowania i wkładania przedmiotu).
CZĘŚĆ KOŃCOWA LEKCJI (5 minut):
praca domowa będzie polegać na ozdobieniu opakowania,
uporządkowanie stołów,
dobrze jest zadać pytania w celu uzyskania opinii uczniów:
»czy dzisiejsze zajęcia podobały się? – co najbardziej?
» czy coś sprawiało Wam kłopot?
» czy umiejętność zaprojektowania opakowania jest przydatna?
» czy chcielibyście, żeby tego rodzaju zajęcia były częściej przeprowadzane?
pożegnanie.
5
Ocena ucznia ze SPE powinna uwzględniać jego możliwości oraz, jeżeli ma opracowany, jego indywidualny plan IPET/PDW. W przypadku pracy zespołowej i właściwie dobranych zadań ocena będzie się pokrywała z oceną zespołu.
Komentarz metodyczny
Dowolność wyboru tak zawartości opakowania, jak i jego kształtu, skłania uczniów do mimowolnego współzawodnictwa, co znacząco wpływa na chęć jak najlepszego wywiązania się z zadania.
Warto lekcję skoordynować projektem z zajęciami informatyki i techniki, gdzie uczniowie mogą samodzielnie zaprojektować i wykonać ozdoby na pudełko.
Inną opcją jest wykorzystanie TIK na lekcji matematyki.
Zajęcia nie powinny być trudne dla uczniów. Tę lekcję można zaproponować jako warsztaty dla uczniów i nauczycieli różnych przedmiotów (przy czynnym udziale zarówno uczniów, jak i nauczycieli).
W trakcie zajęć nauczyciel zwraca uwagę na dobór dzieci w zespołach, tak aby uczniowie tworzyli zróżnicowane pod względem możliwości grupy (dwoje uczniów o mniejszych możliwościach edukacyjnych nie powinno być razem w zespole). Należy uwzględnić (przygotować) dodatkowe zadania dla uczniów o większych możliwościach edukacyjnych.
Jeżeli w klasie znajduje się dziecko (dzieci) z niepełnosprawnością, należy przygotować dodatkowe środki dydaktyczne uwzględniające daną niepełnosprawność dziecka.