Władza ustawodawcza cz. II
SNP (Z)
Prezentację przygotowała Iwona Dyś-Branicka
iwona.dys@uwr.edu.pl
Autonomia Parlamentu
Dwa rozumienia:
1. Wąskie: zgodnie z tradycją sprawy wewnętrznej organizacji i trybu pracy izby określają samodzielnie ( aspekt formalny )
• Ograniczeniem dla ich regulaminów są normy konstytucyjne
• Cel: wyeliminowanie wpływu egzekutywy, zapewnienie niezależności.
• Zasada autonomii Izb w Konstytucji: przyjmowanie przez Izb własnych Regulaminów ( art. 112 i 124 Konstytucji ).
Regulaminy określają:
organizację wewnętrzną i porządek prac
tryb powoływania i działalności jego organów
sposób wykonywania konstytucyjnych i ustawowych
obowiązków organów państwowych wobec Sejmu i
Senatu
•Przepisy szczególne dodają do tego: tryb udzielania obywatelom informacji o działaniu, dostępność dokumentów parlamentarnych
oraz zasady wstępu na posiedzenia izb czy określenie osobnego trybu działania dla tzw. pilnych projektów ustaw (art. 123 ust. 2).
•Ograniczenia autonomii:
ustanowienie już w Konstytucji niektórych organów, np.
Marszałka Sejmu (art. 110 ust. 1)
ustanowienie już w Konstytucji niektórych procedur, np. trybu ustawodawczego,
odesłanie w Konstytucji do ustaw w sprawach regulaminowych
lub proceduralnych, np. tryb działania komisji śledczych (art. 110
ust. 3), zasady pociągania posłów do odpowiedzialności karnej
oraz tryb (art. 105 ust. 6).
•Autonomia to także niezależność pomiędzy samymi izbami
•Regulaminy mają charakter prawny uchwał, a nie ustaw, co wyklucza ingerencję Prezydenta w ich treść i uchwalanie
•Regulaminy izb są zatem dokumentami wewnętrznymi i nie mają charakteru powszechnie obowiązującego - nie mogą nakładać
obowiązków na podmioty poza parlamentem ani dawać uprawnień, które działałyby poza izbami
•Nie mniej, podlegają one kontroli zgodności z Konstytucją przez TK
2. Rozumienie szerokie:
• autonomia personalna (wyłączność w decydowaniu o składzie organów wewnętrznych),
•autonomia budżetowo-finansowa (wyłączność ustalania budżetu i jego wykonywania),
•autonomia terytorialna Sejmu i Senatu (samodzielne
zarządzanie, własna służba porządkowa: Straż Marszałkowska),
•autonomia jurysdykcyjna (wyłączność w sprawach immunitetowych i dyscyplinarnych
).Jest to aspekt materialny.
Funkcje Parlamentu
1. Funkcja ustawodawcza: podstawowa przesłanka określania Parlamentu jako organu władzy ustawodawczej. Polega na stanowieniu aktów prawnych o charakterze powszechnie obowiązującym. Parlament wykonuje tę funkcję na zasadzie wyłączności co oznacza, że żaden inny organ państwowy nie może stanowić aktów o charakterze ustawy, chyba że sama konstytucja dopuszcza to w sposób wyraźny ( wyjątek – patrz art. 234 Konstytucji)
W ramach tej funkcji można wyróżnić:
• Funkcję ustrojodawczą – stanowienie norm konstytucyjnych
• Funkcję ustawodawczą sesnu stricto – stanowienie norm ustawowych
Obie te funkcje skupione sa w rękach Parlamentu, choć
stanowione w nieco innej procedurze.
Tryby uchwalania ustaw
PRACA W GRUPACH EKSPERCKICH