Andrzej Fabianowski
Jubileuszowy Zjazd Towarzystwa
Literackiego im. Adama Mickiewicza
Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza 22, 145-147
1987
W ystawa Jubileuszowa w Pałacu R zeczypospolitej w Warszawie. Plansza poświęcona założycielom T ow arzystw a. Widok ogólny sali
Wystawa Jubileuszowa w Warszawie. Plakaty Sesji Mickiewiczowskich z 1955 r. w Warszawie i Katowicach
Wystawa Jubileuszowa w Warszawie. Od lewej: doc. W ładysław Słodkowski, mgr Alicja Kasprzycka, dr Andrzej Guzek, dr Jakub Lichański
Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza X X II (1987)
A n d rze j Fabianowski
JU B ILEU SZO W Y ZJAZD
TOW ARZYSTW A LITERACK IEGO IM. ADAMA M ICKIEW ICZA
24 -2 5 X 1986 r. w e W rocław iu odbyła się sesja n aukow a oraz o b ra dy Jubileuszow ego Z jazdu zwołanego w 100-lecie istn ienia T ow arzystw a L iterackiego im. A dam a M ickiewicza. D elegaci Oddziałów , zaproszeni goście oraz p rzedstaw iciele polonistyki z całego k ra ju zeb rali się w r e p rez e n ta c y jn ej A uli Leopoldinie U n iw ersy tetu W rocław skiego. W im ieniu U niw ersy tetu zebrany ch pow itał prof. N o rb ert M orciniec, p ro re k to r uczel ni. W sw ym w y stąp ien iu przyp o m n iał dzieje założonego w 1702 r. u n i w ersy tetu , w k tó ry m zawsze b ył żyw y n u r t polskiego życia naukow ego i k u ltu ra ln e g o (W ładysław N eh rin g był n aw et rek to rem un iw ersy tetu ). W czerw cu 1939 r., w tej w łaśnie zabytkow ej auli, hitlerow cy ogłosili za kaz w stępu n a u n iw e rsy te t P olakom „na zaw sze”. N ieom al sześć la t póź n iej, d e k re tem z sierpnia 1945 r. powołano w e W rocław iu u n iw e rsy te t polski. Obok u n iw e rsy te tu pom ocy w zorganizow aniu Z jazdu udzielili — w rocław ski O środek D oskonalenia N auczycieli i Z ak ład N arodow y im . Ossolińskich.
W im ieniu Z arządu Głównego T ow arzystw a zeb ran ych pow itał jego prezes, prof. Zdzisław L ibera. W sw ym w y stąp ien iu podkreślił, że To w arzystw o, wchodząc w d ru g ie 100-lecie istnienia, a zarazem w w iek X X I, m usi n a d a l „stać n a stra ż y k u ltu ry n aro d ow ej” , a będąc organizacją niezależną program ow o i o tw a rtą , skupiać szeroki k rąg badaczy i m iłoś ników lite ra tu ry .
N astępnie odczytano tele g ra m y do Zjazdu, k tó re nadesłali: W ikto r Hensel, s e k re ta rz W ydziału I Polskiej A kadem ii N auk, H en ry k M ark ie wicz w im ien iu K o m itetu B adań L iterack ich PA N , prof. A nna K aupu ż z W ilna oraz członkowie honorow i T ow arzystw a — E dm und Jan k o w sk i i Ju liu sz W. Gom ulicki.
R e fe ra ty n a sesji poświęconej tw órczości M ickiewicza w ygłosili n a j w y b itn iejsi znaw cy przedm iotu: K on rad G órski — n e sto r historyk ów
li-— 146 —
te r a tu r y polskiej, W ik to r W eintraub, Czesław Zgorzelski, Bogdan Za krzew ski, Jaro sław M aciejew ski. O dczytano także re fe ra t nieobecnej Ali n y W itkow skiej. G e rtru d a W ichary i H en ry k G radkow ski ukazali recep cję M ickiewicza w szkole. S tanisław F ita przed staw ił dzieje Tow arzystw a, a K ry sty n a K orzon przypom niała jego zw iązki z Z akładem N arodow ym im. O ssolińskich w e Lw ow ie (re fera ty wygłoszone podczas sesji d ruk o w an e są w n in iejszym tom ie „Rocznika”). Na zakończenie głos zabrał prezes w rocław skiego oddziału T ow arzystw a, prof. M ieczysław Klimowicz. P o d k reślił on w ielotem atyczność obrad, in teg raln ie zw iązaną z c h a ra k te rem działalności naukow ej i popu lary zatorsk iej T ow arzystw a.
Podczas p rzerw y w obradach uczestnicy Zjazdu zwiedzili okolicznoś ciową w ystaw ę zorganizow aną przez Bibliotekę O ssolineum pt. ,,100-lecie T ow arzystw a L iterackiego im. A dam a M ickiewicza w zbiorach B iblioteki O ssolineum ”. W cz te rn a stu gablotach zilustrow ano dzieje, n ajw ażniejsze in ic ja ty w y T ow arzystw a oraz przedstaw iono anim atorów jego działalnoś ci. M iędzy fotografiam i założycieli um ieszczano pierw szy s ta tu t T ow arzy stw a, fo rm u larze ów czesnych d ek laracji członkow skich. W innej gablocie zn alazły się pierw sze egzem plarze „P am iętn ika T ow arzystw a L ite rac k ie go”, redagow anego przez R om ana P iła ta „o rg anu ” naukow ego TL. Odpo w ied n im i do kum entam i zilustrow any został udział T ow arzystw a w spro w ad zen iu na W aw el Prochów A dam a M ickiewicza, a także w ystaw ienie pom ników poety w K rakow ie i w W arszaw ie (Tow arzystw o m iało bowiem asp iracje działalności ponadzaborow ej). Zaprezentow ano także in te re su jące m ate ria ły dotyczące in icjaty w y T ow arzystw a w ydan ia krytycznego
P is m A dam a M ickiewicza. O ddzielne m iejsce zajęły sy lw etki założycieli
— R. P iła ta, B. G ubrynow icza, W. Bełzy, W. B ruchnalskiego i prezesów T ow arzystw a — J. K lein era i J. Krzyżanow skiego. O statn ie gabloty o bra zow ały w spółczesne życie Tow arzystw a: P ierw sze n u m ery „R ocznika” z 1966 r. oraz p lak a ty i zaw iadom ienia o spotkaniach, odczytach, w y k ła dach publicznych, sesjach popularnonaukow ych i inn ych działaniach upo w szechniających wiedzę o lite ra tu rz e polskiej w środow isku w rocław skim .
W ieczorem goście Z jazdu obejrzeli inscenizację „Jan u lk i, córki F iz- d e jk i” W itkacego, delegaci zaś zebrali się na sp o tk an iu tow arzyskim . U czestnicy Z jazdu obejrzeli też Panoramę Racławicką. W gronie zw iedza jący ch znalazło się k ilku sędziw ych polonistów, pam iętający ch płótno S ty k i i K ossaka ze Lwowa. Zgodnie tw ierdzili oni, że P an o ram a w e W ro cław iu w yeksponow ana je st korzystniej.
Sobota była dniem obrad Jubileuszow ego Zjazdu, w k tó ry m u czest niczyło 65 delegatów rep re z en tu ją c y c h ponad 1800 członków zrzeszonych w 34 O ddziałach. Poza spraw ozdaniam i i dysku sją w y b ran o now y Z arząd G łów ny, pow ierzając stanow isko P rezesa ponow nie prof. Zdzisław ow i
— 147 —
Liberze. Z jazd pow ołał też now ych członków honorow ych T ow arzystw a: W ładysław a F lo ry an a, A rtu ra H utnikiew icza, M ieczysława Klim ow icza, S te fa n a Ż ółkiew skiego oraz z zagranicy: K arola D edeciusa, S an te G ra-
ciottiego, Siem iona S. Ł andę, Czesław a Miłosza.
P rzed staw iciele T ow arzystw a w zięli także udział w uroczystości 40-lecia III L iceum O gólnokształcącego im. A dam a M ickiewicza w e W ro cław iu. W akadem ii, uśw ietnionej uczniow ską inscenizacją fragm en tó w
Dziadów cz. III, udział w zięli m. in. A. B iernacki, S. F ita, B. Koc, J. Od-
row ąż-P ieniążek , R. T aborski, W. W ein trau b , Cz. Zgorzelski. W im ieniu T ow arzystw a przem aw iali: R. T aborski (inform acja o pracach TL) i Cz. Zgorzelski (M ickiewicz jako przedm iot w łasnych badań). D y re k to r M uzeum L ite r a tu r y im. A. M ickiewicza, Ja n u sz O drow ąż-Pieniążek, ofia row ał Szkole p am iątk o w y m edal M uzeum z w izerun kiem A dam a Mic kiew icza.
Zarów no sesja naukow a, ja k i zjazd delegatów w ykazały, że T ow arzy stw o L iterack ie odgryw a w ażną rolę ku ltu ro tw ó rczą, a dynam iczna rze czyw istość społeczna staw ia przed nim now e zadania i oczekiw ania, k tó ry m będzie m usiało sprostać.
W iesława Kordaczuk
100 LA T TOW ARZYSTW A LITERACK IEGO IM. ADAMA M ICKIEW ICZA
W ystaw a
W dniach od 25 listo pad a do 14 g ru d n ia 1986 r. w siedzibie B iblioteki N arodow ej w P ałacu Rzeczypospolitej w W arszaw ie czynna była w y sta w a pośw ięcona T ow arzystw u L iterackiem u . In te n c ją tw órców tej w y sta w y było pokazanie sp raw n ajw ażn iejszy ch dla daw nej i w spółczesnej działalności Tow arzystw a.
W ystaw a, k tó rej p atron o w ała rzeźba A ntoniego K u rzaw y M ickiewicz
budzący geniusza poezji skład a się z czterech części: I. Życie k u ltu ra ln e
i naukow e Lw ow a w końcu X IX w. II. T ow arzystw o L iterack ie im. A da m a M ickiewicza. P oczątki i rozwój. III. Tow arzystw o L iterack ie im. A da m a M ickiewicza. W spółczesność. IV. O ddziały T ow arzystw a L iterackiego. W części pierw szej pokazano, a raczej zasygnalizow ano przejaw y ży cia n aukow o-literackiego i k u ltu ra ln e g o Lw ow a w końcu ubiegłego s tu
