Buddyjska sztuka argumentacji. Kilka uwag o systemie Dharmakirtiego
Michał Lipnicki
Zakład Logiki Stosowanej UAM
lelipou@wp.pl
Logika rozpatrywana jako fragment teorii poznania jest bardzo ważnym elementem filozofii buddyjskiej, a zdolność sprawnego rozumowania i sku- tecznego argumentowania praktyczną umiejętnością, w której po dziś dzień szkoli się mnichów w buddyjskich klasztorach. W dziedzinie tej ciągle ak- tualne pozostają ustalenia żyjącego w VII w. n.e. w Indiach buddyjskiego filozofa — Dharamkirtiego (Dharmak¯ırti ), który większość ze swoich prac poświęcił rozważaniom nad tymi zagadnieniami.
W odczycie analizujemy pewne fragmenty teorii rozumowania Dharma- kirtiego wyłożonej w traktacie Ny¯aya-bindu z perspektywy współczesnych dyscyplin logicznych; ma on zatem charakter komparatystyczny. W refera- cie postaramy się pokazać, iż treści zawarte w omawianym dziele pozwalają uznać proponowane przez Dharamkiertiego schematy poprawnego rozumo- wania za: (a) procedury wyjaśniające spełniające warunki, jakie na tego ty- pu wypowiedzi nakłada się we współczesnej literaturze metodologicznej; (b) przykłady wypowiedzi argumentacyjnych, których struktura daje się wpisać w schematy wypracowane na gruncie współczesnych teorii argumentacji.
1