ZARZĄDZANIE PROJEKTEM
(wybrane zagadnienia planowania)
Prof. dr hab. inż. Józef Gawlik
Katedra Inżynierii Procesów Produkcyjnych jozef.gawlik@pk.edu.pl
jgawlik.pk@gmail.com
tel. 12374 3246; 607318655
Zarządzanie projektem – złożone, niepowtarzalne przedsięwzięcia, dla których wskazano końcowy rezultat.
Są one realizowane w określonym czasie przy ograniczonych zasobach.
Różnorodność projektów wynika z różnego rodzaju celów i powiązanych z nimi końcowych efektów, różnej ilości wykorzystywanych zasobów i czasów realizacji.
Projekty małe: budowa domu jednorodzinnego, lokalnej drogi, organizacja przyjęcia, wdrożenie określonej technologii w firmie …
Projekty średnie: budowa galerii handlowej, odcinka autostrady, budowa hali fabrycznej w firmie,…
Projekty duże – bardzo duże: budowa szybkiej kolei, lotniska z infrastrukturą, zderzacza hadronów, światowego systemu nawigacji satelitarnej,…
Na realizację projektu składa się szereg cząstkowych działań, których zaplanowanie jest zadaniem zarządzania projektami.
Zarządzanie czasem w projekcie – wzajemne relacje
Teoria grafów i relacji – techniki sieciowe. W technikach sieciowych najmniejszymi rozważanymi elementami są czynności, opisane czasem trwania i przejściem ze stanu poprzedzającego przed wykonaniem czynności, do stanu po wykonaniu danej czynności.
Czynności muszą być ustawione w pewnym porządku, poprzez przejście do kolejnych stanów, zapewniają wykonanie zadań, a wykonanie zadań jest warunkiem realizacji całego projektu.
Sieć czynności jest grafem skierowanym – przykład rys. – sieć w formie grafu.
Projekt wymaga realizacji dziewięciu czynności: a, b, c, d, e, f, g, h, i.
Zdefiniowane są relacje między czynnościami:
Oznacza to, że:
• czynność b poprzedza czynności e oraz f
• czynności a oraz e poprzedzają czynność d
• czynność d poprzedza czynności h
• itd..
Sieć w postaci grafu
1
a b c
d
f e
g
i h
2
3
4
5
6 7
Sieć może być przedstawiona w postaci dogodnej do generowania w programie komputerowym, gdzie nie ma jawnie wyróżnionych stanów, nazwana jest siecią działań.
Sieć działań
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Strukturę sieci opisują zależności relacyjne, które tworzą model matematyczny, określający kolejność wykonywania czynności. Oznacza to, że np. czynności B i C mogą być realizowane po wykonaniu czynności A; czynność G może nastąpić po wykonaniu czynności D i E, itd.
Kolejność wykonywania czynności może być zapisana w postaci tabelarycznej w sposób opisowy, ze wskazaniem czynności poprzedzających
● Tabela. Parametry sieci działań
● Czyn ność
● Czynność
● poprzedza jąca
● Czas (t) wykona
nia czynnoś
ci
● Rezerw a czasu
(Δt)
● Czynno ść krytyczn
a
● Zasoby
● A ● brak ● 2 ● 0 ● tak ● 2
● B ● A ● 3 ● 0 tak ● 3
● C ● A ● 1 ● 1 ● nie ● 2
● D ● B ● 2 ● 0 ● tak ● 1
● E ● C ● 3 ● 1 nie ● 1
● F ● C ● 2 ● 5 ● nie ● 2
● G ● D, E ● 3 ● 0 tak ● 2
● H ● F, G ● 3 ● 0 tak ● 3
Oznaczając:
- najwcześniejszy moment rozpoczęcia czynności - najwcześniejszy moment zakończenia czynności - najpóźniejszy moment rozpoczęcia czynności - najpóźniejszy moment zakończenia czynności
– rezerwa (zapas) czasu można utworzyć metryki przypisane do każdej czynności w sieci działań
Wyróżniony ciąg czynności bez rezerwy czasu ( = 0) tworzy ścieżkę krytyczną. Każde opóźnienie wykonania czynności leżących na ścieżce krytycznej spowoduje opóźnienie w realizacji całego projektu. Czynności poza ścieżką krytyczną, w ramach rezerw czasu mogą być rozpoczęte - zakończone później, bez wpływu na realizację całego projektu.
Model zarządzania czasem można przedstawić w formie harmonogramu – wykresu Gantta
● czynnoś ć
● t ● -
● ● -
wykres Gantta - zarządzanie czasem. Dwa warianty: dla najwcześniejszych oraz dla najpóźniejszych momentów rozpoczęcia czynności, ale zakończenie w tym samym czasie.
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Zarządzanie zasobami dotyczy zasobów:
• ludzkich: pracownicy o różnej wiedzy, kompetencjach i umiejętnościach;
• finansowych: środki finansowe;
• materialnych: materiały, surowce;
• energetycznych: paliwa, energia elektryczna;
• techniczne: maszyny i urządzenia technologiczne, transport, aparatura.
Dla rozważanego przykładu można określić model zapotrzebowania na zasoby ludzkie,
przypisując do określonych czynności pracowników – przykłady na rysunkach (dla tej samej liczby pracowników zatrudnionych do realizacji projektu)
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Zarządzanie logistyką produkcji – magazyny.
Poziom zapasów w magazynie powinien zapewnić płynność produkcji przy możliwie niskich zapasach ze względu na koszty. Spełnienie tych warunków zależy głównie od modelu organizacji dostaw (wielkości i terminów dostaw).
Model magazynu produkcyjnego
Modele realizacji dostaw do magazynu
Model magazynu – stała wielkość dostaw
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Model symulacyjny magazynu – stała wielkość dostaw
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Model magazynu – zmienna wielkość dostaw
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Model symulacyjny magazynu – zmienna wielkość dostaw
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Model magazynu – zmienny okres między dostawami
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Model symulacyjny magazynu – zmienny okres między dostawami
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)
Model symulacyjny magazynu z losowymi zakłóceniami dostaw
(wg. W. Gierulski: Modelowanie w inżynierii systemów)