AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A ZDROWIE PSYCHICZNE
ZAGADAJ PSYCHOLOGA 1
2
• PODCZAS IV NARODOWEGO KONGRESU ŻYWIENIOWEGO (2019 R.) PRZEDSTAWIONO ZAKTUALIZOWANĄ PIRAMIDĘ ZDROWEGO ŻYWIENIA I STYLU ŻYCIA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY OPRACOWANĄ PRZEZ EKSPERTÓW INSTYTUTU ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA POD KIEROWNICTWEM PROF.
MIROSŁAWA JAROSZA.
• AKTYWNOŚĆ RUCHOWA JEST PODSTAWĄ ZDROWIA ZARÓWNO FIZYCZNEGO JAK I PSYCHICZNEGO
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, PRZEKŁADA SIĘ NA UMIEJĘTNOŚCI
, KTÓRE SĄ NAM POTRZEBNE NA CAŁE ŻYCIE!
• HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=FCXQCO0YEK G
3
UPRAWIANIE SPORTU A OCENY W SZKOLE
• 20-minutowa sesja chodzenia- poprawa zdolności czytania, ortografii (Hillman i in. 2009a)
• Dzieci, które ćwiczyły10-20 minut przed testem matematycznym, osiągały lepsze wyniki niż dzieci w „siedzącej” grupie kontrolnej (Howie i in. 2015).
• Dzieci, które 4 x tygodniowo intensywnie ćwiczyły – poprawiły wyniki w testach do pomiaru zdolności poznawczych i osiągnęli wyższe stopnie w szkole (Ardoy i in. 2014).
• Dzieci, które mają regularne zajęcia z większą aktywnością fizyczną, przewyższają swoich rówieśników w zakresie matematyki i czytania (Tomporowski 2016)
REGULARNY WYSIŁEK FIZYCZNY
• Poprawia pamięć– każda forma wysiłku fizycznego powoduje, że serce bija nam szybciej, co poprawia przepływ krwi do mózgu i wspomaga pamięć.
• Poprawia koncentrację– trening siłowy pomaga skupić się a to w rezultacie poprawia koncentrację.
• Pomaga nawiązać relacje– sport sprawia, że mamy regularne kontakty z ludźmi, a to pozwala na zawieranie nowych znajomości, przyjaźni.
• Pomaga realizować cele – zaplanowanie regularnych treningów w codziennych obowiązkach wymaga nie lada wysiłku, ale jedyną właściwą metodą jest wyznaczenie sobie celu i jego systematyczne realizowanie, małymi krokami dążymy do realizacji celu.
• Podnosi poczucie własnej wartości – jeśli uda nam się zrealizować wyznaczone cele związane z wprowadzeniem w nasze życie systematycznego wysiłku fizycznego, mamy poczucie sprawstwa, co znacznie podnosi poczucie własnej wartości.
5
6
SIEDZISZ ? CHORUJE TWOJE CIAŁO I MÓZG!
• W ciągu ostatnich kilku dekad tryb życia dzieci stawał się w coraz większym stopniu siedzący. Zmiana ta wiąże się ze znacznym wzrostem liczy dzieci otyłych -17% dzieci w wieku od 2 do 19 lat cierpi na otyłość (Ogden, Carroll, 2010).
• W Polsce co trzecie dziecko w wieku ośmiu lat ma nadwagę lub otyłość – wynik najwyższy w Europie. 15 proc. Młodzieży (11–15 lat) waży za dużo, podobnie jak co piąty nastolatek w grupie 16–18 lat. W Polsce ponad 60 proc.Społeczeństwa to osoby z nadwagą (wskaźnik BMI między 25 a 30) albo otyłością (BMI powyżej 30).
• Siedzący tryb życia w dzieciństwie jest także związany z większym ryzykiem wysokiego ciśnienia krwi, wysokiego poziomu cholesterolu, cukrzycy typu 2 i choroby wieńcowej, mogących objawić się przez całe życie (Sisson i in., 2009).
• Mała aktywność fizyczna i niski poziom sprawności wiążą się z niskimi wynikami w szkole, pogorszeniem funkcji poznawczych, niekorzystnymi zmianami w metabolizmie mózgowym jak i w strukturze mózgu (Chaddock i in., 2010).
WPŁYW WYSIŁKU FIZYCZNEGO NA UKŁAD NERWOWY CZŁOWIEKA
• Umiarkowany, regularny wysiłek fizyczny działa ochronnie na centralny układ nerwowy. Głównym czynnikiem przyczyniającym się do tego jest insulinopodobny współczynnik wzrostu (IGF-1), którego receptory licznie występują w centralnym układzie nerwowym. IGF-1 hamuje proces apoptozy komórki nerwowej oraz nasila syntezę białek biorących udział w procesie neurogenezy.
• Neurogeneza - (ang.Neurogenesis – dosłownie oznacza "narodziny neuronów") 7
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA TO LEPSZA PAMIĘĆ
• Badania obrazowania struktury mózgu (np.
MRI) wskazują, że trening fizyczny podnosi nie tylko poziom zdolności poznawczych, lecz także prowadzi do zwiększenia objętości struktur mózgowych tj. Okolic przedczołowych i hipokampa (colcombe i in., 2006; erickson i in., 2011).Ba
HIPOKAMP
• obszar HIPOKAMPA jest odpowiedzialny za procesy:
• poznawcze,
• uczenie się,
• pamięć, czy emocje (za: osiński, 2011).
• Badane osoby były poddane aktywność fizycznej.Wyniki wykazały, że sport może wpływać na zmiany zachodzące w mózgu na poziomie molekularnym oraz komórkowym. Intensywny trening prowadzi do powstawania nowych neuronów oraz skłania komórki nerwowe do tworzenia gęstych sieci połączeń.
9
10
ADAPTACJA UKŁADU NERWOWEGO
• Układ nerwowy charakteryzuje się umiejętnością do zapamiętywania ruchów.
• Za zapamiętywanie odpowiada głównie kora mózgowa, natomiast w uczeniu się poszczególnych ruchów biorą udział móżdżek i jądra podkorowe.
• Pamięć odpowiedzialna za zapamiętywanie ruchów nazywana jest pamięcią ruchową. Zapamiętane ruchy mogą występować w pamięci wtórnej i być w niej do końca życia, tak jak np. pływanie
• Powtarzanie określonego ruchu, doprowadza do ograniczenia aktywności zbędnych mięśni biorących udział w jego wykonaniu. Skutkiem tego jest lepsza koordynacja i wykonanie danego wzorca ruchowego.
• Udowodniono, że samo wyobrażanie wykonania danego ruchu w pamięci, czyli trening samego układu nerwowego powoduje zwiększenie siły skurczu mięśnia (GÓRSKI J., (2006)
KORZYŚCI PSYCHICZNE WYNIKAJĄCE Z UPRAWIANIA SPORTU
• W momencie uprawiania sportu rozładowywane są negatywne emocje osoby trenującej,
• Następuje ogólna poprawa samopoczucia.
• U osób trenujących regularnie zmniejsza się skala lęku, czy też stan depresyjny.
• Poprawia się sen jak i samo zasypianie.
• Wykonywanie ćwiczeń dowartościowuje człowieka. Widoczna poprawa budowy ciała czy samopoczucia zwiększają motywację do dalszego działania.
• Człowiek pokonując swoje granice zaczyna wierzyć w siebie, w swoje możliwości czuje że może osiągnąć czego tylko zapragnie, wystarczy tylko odpowiednia praca w tym kierunku.
11
KORZYŚCI SPOŁECZNE WYNIKAJĄCE Z UPRAWIANIA SPORTU
W ujęciu wychowawczym aktywność fizyczna kształtuje u dzieci wiele pozytywnych cech, są nimi:
• wytrwałość,
• odpowiedzialność,
• rozwój zainteresowań,
• kształtowanie ciała
• kształtowanie osobowości,
• Itp..
KORZYŚCI PŁYNĄCE Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
• Na koniec warto dodać, że poza wymienionymi korzyściami płynącymi z aktywności fizycznej, pozytywnie wpływa ona także na:
• psychikę,
• poprawia styl życia,
• wywołuje optymistyczny nastrój,
• lepsze samopoczucie,
• wyższe poczucie własnej wartości,
• a także obniża lęk i redukuje stres. ( Osiński, 2011).
13
14
PODSUMOWANIE
• Istnieje coraz więcej dowodów naukowych wskazujących na to, że mała aktywność fizyczna i niski poziom sprawności wiążą się z niskimi wynikami w szkole, pogorszeniem funkcji poznawczych, niekorzystnymi zmianami w metabolizmie mózgowym jak i w strukturze mózgu (Chaddock i in., 2010a).
• Obniżenie aktywności fizycznej to jedno z największych zagrożeń dla zdrowia społeczeństwa!
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
15
