2016
Wydawca:
Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa ul. Gombrowicza 19, 01-682 Warszawa
tel.: 22 864 03 90, fax: 22 864 03 61 www.fdpa.org.pl
ISBN: 978-83-942485-2-9
2017 © Copyright by Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna cześć opracowania nie może być
SPIS TREŚCI
List od Rady Fundacji
...5
List od Zarządu Fundacji
...6
Misja Fundacji
...9
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
...11
DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
...12
„Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi”
...12
VIII edycja konkursu „Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość”
...13
DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
...15
Inicjatywy na rzecz ochrony środowiska
.Lokalne ekologiczne inicjatywy obywatelskie „RAZEM DLA ŚRODOWISKA”
...15
„Razem dla klimatu”
...29
Efektywność energetyczna „Przedsiębiorca z klimatem”
...30
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
...33
PROGRAM POŻYCZKOWY
...35
POŻYCZKOBIORCY
...41
PODSUMOWANIE FINANSOWE
...53
ZESPÓŁ FUNDACJI I KONTAKT
...61
Rok 2016 nie był łatwy dla organizacji pozarządowych, do któ- rych należy także nasza Fundacja. Pogorszyła się atmosfera poli- tyczna w zakresie relacji między instytucjami władzy państwowej a instytucjami społeczeństwa obywatelskiego. Pojawiły się oba- wy dotyczące możliwości korzystania przez te instytucje z fundu- szy publicznych, a także niebezpieczeństwo niekorzystnych dla organizacji pozarządowych rozwiązań prawnych. Z poważnymi trudnościami przebiegał też w naszym kraju proces urucha- miania programów i funduszy unijnych, przewidzianych na lata 2014-2020.
Nasza Fundacja dobrze poradziła sobie w tych niełatwych wa- runkach i zakończyła ubiegły rok dodatnim wynikiem finanso- wym. W utrzymaniu dobrej kondycji finansowej, organizacyjnej i programowej FDPA bardzo ważne znaczenie miało to, że w ubiegłych latach Fundacja zgromadziła dość znaczne fundusze własne, potrafiła pozyskać nowe fundusze, ma bardzo kompe- tentną i zaangażowaną załogę, znakomicie działający Zarząd i wysoką pozycję w środowisku instytucji pozarządowych. Spraw- nie realizowana była, najważniejsza dla Fundacji, działalność mi- kropożyczkowa. Zwiększyła się aktywność Fundacji w dziedzinie programowania, wzbogacania wiedzy, szkoleń i wdrażania roz- wiązań praktycznych sprzyjających ochronie środowiska oraz upowszechniania odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza na ob- szarach wiejskich.
W ubiegłym roku ukazał się kolejny „Raport o stanie wsi” (Polska wieś 2016), będący sztandarową publikacją Fundacji, na którą zawsze czekają przedstawiciele różnych środowisk zajmujących się sprawami wsi. Raport ten, jak i poprzednie, ukazał się zarów- no w języku polskim, jak i angielskim. Promocja Raportu, połą- czona z dużą konferencją, była okazją nie tylko do popularyzacji tej publikacji, ale też promocji Fundacji.
Kontynuowany był projekt konkursowy Fundacji zatytułowany:
„Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość” i wyłoniono kolejnych laureatów tego konkursu.
Sprawna i owocna działalność Fundacji oraz wiele sukcesów osiągniętych przez nią w 2016 r. były możliwe dzięki wielkiemu zaangażowaniu Zarządu i wszystkich pracowników, a także do- brej atmosferze, jaka od dawna towarzyszy współpracy Rady, Zarządu i pracowników Fundacji.
Za możliwość takiej współpracy i osiągnięte rezultaty serdecznie dziękuję w imieniu Rady Fundacji.
Z poważaniem, Jerzy Wilkin Przewodniczący Rady Programowej FDPA
Szanowni Państwo,
LIST OD RADY FUNDACJI
LIST OD ZARZąDU FUNDACJI
W ramach programu pożyczkowego udało nam się w tym roku wesprzeć kwotą ok. 34 mln zł ponad 300 przedsiębiorstw z sek- tora MŚP, w tym 95 nowoutworzonych. To przełożyło się na stwo- rzenie 111 nowych miejsc pracy. Fundusze na ten cel wzorem lat ubiegłych pochodziły zarówno ze środków własnych FDPA, jak i dofinansowania z Regionalnych Programów Operacyjnych i Ini- cjatywy JEREMIE.
W minionym roku wydaliśmy kolejną edycję „Raportu o stanie wsi. Polska wieś 2016”. W dziewiątej już edycji Raportu sporo uwagi poświęcono pokazaniu sytuacji polskiej wsi, a zwłaszcza przemian ludnościowych i rolnictwa, na tle innych krajów euro- pejskich. Autorzy raportu wskazali, że dystanse rozwojowe, dzie- lące wieś i miasto, zmniejszają się. Następuje proces upodabnia- nia się najważniejszych wskaźników charakteryzujących poziom rozwoju społecznego i gospodarczego, poglądów politycznych, aspiracji edukacyjnych, wzorców konsumpcji, sytuacji demogra- ficznej i wielu innych, między miastem a wsią w naszym kraju.
Towarzysząca promocji raportu konferencja jak i sam raport spo- tkały się, jak zwykle, z dużym zainteresowaniem wiernych czy- telników.
Działalność gospodarcza człowieka, w tym również działalność rolnicza powodują, że nasilają się problemy związane z jako- ścią środowiska naturalnego oraz niedoborem zasobów (wody, surowców mineralnych). Negatywne zjawiska, takie jak wzrost zanieczyszczeń (szczególnie niska emisja), spadek bioróżnorod- ności, ubywanie ziemi wykorzystywanej rolniczo i zawłaszczanie przestrzeni publicznej, stają się coraz bardziej dotkliwe i od- czuwalne dla wszystkich. Dodatkowo globalne zmiany klimatu
zwiększają częstość występowania ekstremalnych zjawisk po- godowych, takich jak powodzie i susze, które również wpływają na jakość życia, środowiska i stan gospodarki. Inwestycje w dzia- łania infrastrukturalne z zakresu ochrony środowiska, chociaż potrzebne, okazują się niewystarczające. Konieczne wydają się systemowe działania, uwzględniające również zaangażowanie użytkowników i społeczności lokalnych, w przeciwdziałanie i roz- wiązywanie problemów środowiskowych. Taki cel przyświecał działaniom lokalnych społeczności, zrealizowanych przy udziale FDPA, w ramach „Lokalnych ekologicznych inicjatyw obywatel- skich RAZEM DLA ŚRODOWISKA” i projektu regrantingowego
„Razem dla klimatu”, dofinasowanych przez NFOŚiGW. Kilkadzie- siąt inicjatyw, o których możecie Państwo przeczytać w raporcie, rozwiązało nie tylko konkretne problemy ekologiczne, ale rów- nież zintegrowało lokalne wspólnoty.
Dotychczas promowana idea trwałego i zrównoważonego roz- woju wyraźnie wskazuje na powiązania ochrony środowiska z rozwojem społeczno-gospodarczym.
Dziś, ze względu na skalę i natężenie wykorzystywania zaso- bów środowiska, kluczowe jest skoncentrowanie działań na zasobooszczędnym gospodarowaniu, jako ważnym aspekcie stymulowania zrównoważonego rozwoju. Zasobooszczędne gospodarowanie, czyli efektywne wykorzystywanie zasobów (resource-efficiency) oznacza wszelkie działania mające na celu zachowanie dóbr przyrodniczych dla przyszłych pokoleń przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu życia społeczeń- stwa i efektywnie rozwijającej się gospodarce.
Z przyjemnością przekazujemy Państwu Raport Roczny stanowiący podsumowanie
działań Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa w 2016 roku.
7 konferencji regionalnych zorganizowanych w ramach pro- jekt pn. „Przedsiębiorca z klimatem”, było okazją do spotkań z przedsiębiorcami i promowania konkretnych rozwiązań po- prawiających efektywność energetyczną, stosowania odnawial- nych źródeł energii, wdrażania niskonakładowych rozwiązań, które obniżają zużycie energii, a tym samym emisję CO2 do atmosfery.
Przejście na gospodarkę zasobooszczędną wymaga reo- rientacji nie tylko na poziomie polityki krajowej ale przede wszystkim podniesienia świadomości użytkowników, a więc konsumentów, indywidulanych gospodarstw domowych, przed- siębiorstw, władz lokalnych. Szczególną grupą wydają się miesz-
kańcy wsi w tym rolnicy i doradcy rolni, do których kierujemy nasze działania i które planujemy kontynuować w kolejnych latach.
W imieniu Zarządu składamy serdeczne podziękowania wszyst- kim pracownikom Fundacji, Radzie oraz naszym partnerom i współpracownikom, za wkład i zaangażowanie w podejmowane przez nas działania.
Zarząd Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa
MISJA
FUNDACJI
Misją Fundacji jest wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a w szczególności przedsiębiorczości i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy oraz zapewnienia równych szans kobietom, osobom bezrobotnym i młodzieży.
Misja Fundacji realizowana jest poprzez działalność mikropożyczkową i dota- cje inwestycyjne na tworzenie i rozwój małych przedsiębiorstw na terenach wiejskich; programy rozwoju lokalnego, publikacje, opracowania i specjali- styczne raporty społeczno-ekonomiczne, obrazujące stan polskich obszarów wiejskich.
DZIAŁALNOŚĆ
STATUTOWA
ŹRÓDŁO FINANSOWANIA: środki własne Fundacji ODBIORCY: przedstawiciele ministerstw i instytucji publicz- nych, agencje rządowe, organizacje pozarządowe, ośrodki doradztwa rolniczego, instytuty badawcze, naukowcy, studenci, dziennikarze
Jaki jest rzeczywisty obraz polskiej wsi i rolnictwa? Jakie są kie- runki zmian w strukturach gospodarczych i społecznych na wsi?
Jakie problemy nadal pozostają nierozwiązane i jakie zagrożenia można zidentyfikować dla dalszego rozwoju rolnictwa i obsza- rów wiejskich w Polsce? Okazją do dyskusji m.in. na te tematy była prezentacja najnowszego raportu Fundacji na rzecz Rozwo- ju Polskiego Rolnictwa „Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi”.
Fundacja zaprezentowała najnowsze wydanie „Polska wieś 2016.
Raport o stanie wsi”. Podczas spotkania, które odbyło się w Pa- łacu Staszica, z udziałem środowisk naukowych, gospodarczych, przedstawicieli resortu rolnictwa i mediów. Wydarzenie było okazją do dyskusji i pokazania, jaki jest rzeczywisty obraz polskiej wsi i rolnictwa po latach trudnych reform i 12 latach członkostwa w Unii Europejskiej.
Prof. dr hab. Jerzy Wilkin, inicjator i redaktor tego unikatowego przedsięwzięcia, podkreślił, że „Raport o stanie wsi” jest przede wszystkim diagnozą, czyli opisem oraz wyjaśnieniem najważniej- szych procesów, struktur i problemów występujących na obsza- rach wiejskich w Polsce.
Niezmiennie od 2000 r. raport cieszy się wśród czytelników dużym uznaniem, ponieważ w sposób kompleksowy analizuje i upowszechnia wiedzę o sektorze rolnym i obszarach wiejskich
w Polsce. Ten sektor gospodarki, wbrew negatywnym opiniom sprzed wejścia do UE, nie tylko nie był barierą hamującą pol- ską integrację z UE, ale stał się znaczącym uczestnikiem Jed- nolitego Rynku Europejskiego i jedną z lokomotyw polskiego eksportu.
W raporcie sporo uwagi poświęcono pokazaniu sytuacji polskiej wsi, a zwłaszcza przemian ludnościowych i rolnictwa, na tle in- nych krajów europejskich. Autorzy raportu wskazali, że dystanse rozwojowe, dzielące wieś i miasto, zmniejszają się. Następuje proces upodabniania się najważniejszych wskaźników charakte- ryzujących poziom rozwoju społecznego i gospodarczego, poglą- dów politycznych, aspiracji edukacyjnych, wzorców konsumpcji, sytuacji demograficznej i wielu innych, między miastem a wsią w naszym kraju.
Prof. Jerzy Wilkin jednocześnie zwrócił uwagę, że zagrożenie dla polskiego rolnictwa stanowi nieracjonalne gospodarowanie gruntami rolnymi. W latach 2002-2014 obszar gruntów rolnych zmniejszył się aż o 2,3 mln ha. Przyczyniły się do tego wady za- równo polityki rolnej, jak i polityki przestrzennego zagospodaro- wania kraju.
Raport „Polska wieś” wydawany jest przez Fundację od 2000 roku. Wielkie znaczenie ma jego wymiar informacyjny i publika- cja w dwóch wersjach językowych: polskiej, która ukazuje się za- równo w formie drukowanej, jak i elektronicznej, oraz angielskiej (tylko w wersji elektronicznej). Obie wersje językowe są bezpłat- nie udostępniane na stronach internetowych Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa www.fdpa.org.pl.
DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
„Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi”
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa od 8 lat ogłasza konkurs na prace dotyczące polskiego rolnictwa i obszarów wiejskich pod nazwą „Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość”.
Celem konkursu jest promocja polskiego rolnictwa, tematyki związanej z obszarami wiejskimi i dziedzictwem kulturowym oraz wzbogacenie debaty publicznej na temat polskiej wsi.
Polska wieś i rolnictwo są istotną częścią naszej tożsamości.
Szczególną ich wartością jest dziedzictwo kulturowe, na które składają się dorobek materialny i duchowy poprzednich poko- leń oraz dorobek naszych czasów. Dziedzictwo polskiej wsi to nie tylko architektura, sztuka, ale także tradycyjne obrzędy, zwyczaje oraz formy gospodarowania (sposoby uprawy, tradycyjne gatun- ki hodowanych zwierząt i uprawianych roślin). Niewiele z tych elementów przetrwało i zachowało się dla przyszłych pokoleń.
Dlatego tak ważne są działania, których celem jest ochrona spu- ścizny po naszych przodkach.
Do VIII Edycji konkursu „Polska Wieś-dziedzictwo i przyszłość”
zgłoszono łącznie 26 prac (11 prac w pierwszej i 15 w drugiej kategorii). Pośród autorów nadsyłanych opracowań znaleźli się przedstawiciele świata nauki, studenci, regionaliści i pasjonaci, którzy z zamiłowaniem dokumentowali historie, zwyczaje oraz kulturę polskiej wsi. Wśród nadesłanych zgłoszeń znalazły się prace naukowe, studia przypadków wsi, pokazujące ludzi, ich życie, działania, pomysły w konkretnych układach lokalnych, mo- nografie wsi, cenne wspomnienia i zbiory opowiadań. Najwięcej prac nadesłano z woj. śląskiego, lubelskiego i wielkopolskiego.
W VIII edycji Konkursu, decyzją Członków Kapituły nie przyznano nagrody głównej w żadnej z kategorii konkursowych. Ze wzglę- du na wartość zgłoszonych prac oraz wysiłek podjęty przez au- torów, Kapituła Konkursu podjęła decyzję o wyróżnieniu trzech opracowań.
W pierwszej kategorii, obejmującej prace naukowe, popularno- naukowe i inne prezentujące szczególnie inspirujące i innowa- cyjne spojrzenie na problematykę rozwoju wsi, przyznano dwa wyróżnienia:
• dla pani dr Katarzyny Środy-Więckowskiej za pracę pt.:
„Instytucjonalne formy obrotu wytworami sztuki ludo- wej. Analiza socjologiczna wybranych imprez artystycz- no-handlowych”, doceniając nowatorski charakter pracy, podejmującej zagadnienie rynku sztuki ludowej. W opinii prof. dr. hab. Rocha Sulimy, praca stanowi przedsięwzięcie pionierskie, a poruszone w niej zagadnienia mają istotną wartość dla analizy polskiej kultury;
• dla pani dr Pauliny Sobiesiak-Penszko za pracę pt.:
„Partycypacja społeczna w społecznościach wiejskich.
Przemiany, uwarunkowania, konteksty. Studium hi-
VIII edycja konkursu „Polska wieś – dziedzictwo i przyszłość”
OKRES REALIZACJI: luty 2016 – listopad 2016 ŹRÓDŁO FINANSOWANIA: środki własne Fundacji
UCZESTNICY: mieszkańcy wsi, przedstawiciele świata nauki, studenci, dziennikarze, regionaliści, publicyści
storyczno-socjologiczne na przykładzie wsi Markowa w powiecie łańcuckim”, stanowiącej studium problemów wsi podkarpackiej poświęcone zagadnieniu aktywności spo- łecznej jej mieszkańców na przestrzeni stu lat. Prof. dr hab.
Józef Styk podkreślił, że praca stanowi przykład oryginalnej i dobrej pracy z zakresu socjologii wsi.
W kategorii drugiej, w której złożono prace prezentujące dorobek kulturowy kraju i regionu, opisujące inicjatywy lo- kalne, dziedzictwo historyczne wsi (monografie wsi, archi-
walne zbiory zdjęć stanowiące element dokumentacji, pa- miętniki) oraz prace ilustrujące przykład sukcesu w rozwoju polskiej wsi, przyznano wyróżnienie dla pani Anny Błachuckiej autorki pracy pt. „Wykradziony”. Jest to zbiór opowia- dań, które jak podkreślił prof. dr hab. Roch Sulima – mają charakter niefikcjonalny, o dużym walorze faktograficz- nym, stanowiąc literacki zapis realiów, dokonanych nie tyl- ko z duża kulturą literacką, ale również (…)z odkrywczością językową”.
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
PROJEKT: Lokalne ekologiczne inicjatywy obywatelskie RAZEM DLA ŚRODOWISKA
OKRES REALIZACJI: sierpień 2015 – grudzień 2016
DOFINANSOWANIE: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
ODBIORCY: Lokalne społeczności
Celem projektu jest poprawa stanu środowiska naturalnego po- przez zaangażowanie społeczności lokalnej w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Fundacja w ramach projektu „Lokalne ekologiczne inicjatywy obywatelskie – RAZEM DLA ŚRODOWISKA” realizuje 20 inicja- tyw lokalnych związanych z działaniami na rzecz poprawy sta- nu środowiska naturalnego. Projekty były zgłaszane do Fundacji przez lokalne organizacje, jednostki samorządu terytorialnego, świetlice, straże pożarne, szkoły, związek rolników, stowarzysze- nia i fundacje.
Nasze inicjatywy są bardzo zróżnicowane pod względem tema- tycznym i obejmują działania związane m. in. z:
• ochroną i wzbogacaniem bioróżnorodności, poprzez odtwa- rzanie łąk kwietnych, zakładanie przyszkolnych ogródków, zalesienia, tworzenie alejek dendrologicznych,
• ochroną i poznawaniem świata zwierząt m. in. monitoro- waniem gatunków chronionych: kozicy i nietoperzy, tworze- niem i rozwojem pasiek, które zminimalizują zjawisko zani- kania owadów zapylających,
• wpieraniem działań na rzecz ochrony wód i rozwiązywania problemów zanieczyszczania zbiorników wodnych, poprzez akcje czyszczenia rzek, budowy hybrydowej hydrofitowej oczyszczalni ścieków,
• zwiększaniem efektywności energetycznej obiektów uży- teczności publicznej, takich jak: szkoły i świetlice, poprzez ich termomodernizację, wymianę części instalacji grzew- czych, oświetlenia, czy stolarki okiennej i drzwiowej.
Wszystkie realizowane inicjatywy oprócz elementów inwesty- cyjnych posiadają wymiar edukacyjny i społeczny. Chcemy, aby sfinansowanie danej inwestycji zobowiązywało lokalną społecz- ność do podejmowania kolejnych działań podnoszących świa- domość z zakresu problemów środowiska, atmosfery, klimatu i sposobów na ich rozwiązanie.
Wspólne rozwiązanie problemów w ramach inicjatyw powoduje zauważalną integrację środowisk lokalnych i wspólne działania na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego. W inicjatywy są zaangażowane różne grupy: nauczyciele, uczniowie, rodzice, rolnicy, organizacje pozarządowe oraz uczelnie.
DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ EDUKACJI EKOLOGICZNEJ Inicjatywy na rzecz ochrony środowiska
Inicjatywy zrealizowane w 2016 roku:
1. Ptasi zakątek
POMYSŁODAWCA: Fundacja Łąka LOKALIZACJA: Błonie
OKRES REALIZACJI: marzec 2016 – sierpień 2016
WYDARZENIE: zakup roślin, nasion, materiałów do
wykonania budek dla ptaków i hoteli dla zapylaczy, karmnika, materiałów informacyjnych, organizacja pikniku, działania edukacyjne.
W maju 2016 roku w Błoniu odbył się piknik, podczas którego uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Błoniu oraz mieszkań- cy gminy wspólnie posadzili 130 krzewów, 30 drzew, 30 roślin miododajnych oraz utworzyli łąkę kwietną. Zawieszono 30 bu- dek lęgowych dla ptaków, które oznaczono tabliczkami informa- cyjnymi. Zamontowano również poidełko, karmnik i hotel dla zapylaczy.
Podczas pikniku, obecny był ornitolog, który opowiadał o życiu ptaków i nadzorował wykonanie prac. Każdy miał okazję złożyć własnoręcznie budkę dla ptaków. Nad prawidłowym sadze- niem roślin czuwali eksperci z Fundacji „Łąka” oraz nauczyciele przyrody.
Inicjatywa w wymierny sposób wpłynęła na poprawę siedlisk dla ptaków i zapylaczy. Zwiększono liczbę miejsc lęgowych ptaków, wzbogacono drzewostan, nasadzono nowe krzewy, co poprawiło stan bioróżnorodności oraz stworzyło dogodne miejsce dla pta- ków i owadów.
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
2. Gdy żarówki wyłączamy, o przyrodę dobrze dbamy
POMYSŁODAWCA: Urząd Gminy Jedlińsk/ Publiczna Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki w Jedlińsku
LOKALIZACJA: Jedlińsk
OKRES REALIZACJI: wrzesień 2015 – luty 2016
WYDARZENIE: wymiana oświetlenia w budynku Publicznej Szkoły Podstawowej im. T. Kościuszki w Jedlińsku, działania edukacyjne dla dzieci.
W celu obniżenie zużycia energii w szkole zdecydowano, aby w ramach inicjatywy wymienić oświetlenie w salach lekcyj- nych i zapleczach oraz na korytarzu szkolnym wraz z wyłączni- kami i rozdzielnią prądu. Dodatkowo dyrekcja szkoły zadbała o zagospodarowanie terenów zielonych nasadzając drzewa i krzewy.
W ramach projektu przeprowadzono także szereg działań eduka- cyjnych. W marcu 2016 r. odbyły się w szkole zajęcia z pszczela- rzem. Uczestniczyło w nich łącznie 60 dzieci.
Zorganizowano minikonkurs dla uczniów na najlepsze hasło eko- logiczne. W odpowiedzi wpłynęło 56 haseł. Komisja konkursowa wyróżniła hasło „Chrońmy by przetrwać, chrońmy by żyć”.
W kwietniu 2016 r. przeprowadzono konkurs o tematyce eko- logicznej, który był już XIV edycją gminnego konkursu wiedzy o regionie. Wśród pytań do testu ponad połowa dotyczyła spraw związanych z projektem tj. ochrony środowiska i oszczędzania energii. W konkursie wystartowało 7 trzyosobowych zespołów.
Zwycięzcami zostali uczniowie z PSP w Zawadach Nowych. Prze- prowadzono również zajęcia w szkole nt. oszczędzania energii, podczas których wyświetlono prezentację multimedialną.
Uczniowie przygotowali inscenizację promującą postawy pro- ekologiczne, którą wystawiono 15 czerwca podczas imprezy wręczania nagród konkursowych.
Poprzez wymianę oświetlenia została podniesiona efektywność energetyczna budynku szkoły, a tym samym nastąpiła popra- wa stanu środowiska naturalnego. Nowe lampy zmniejszyły
emisję szkodliwych gazów do atmosfery oraz obniżyły koszty energii elektrycznej. W wyniku zrealizowanych działań zwięk- szyła się świadomość uczniów, rodziców i nauczycieli, którzy w codziennym życiu będą mogli wykorzystywać zdobytą wiedzę.
3. Łąki kwietne i wyspy z dziką roślinnością
POMYSŁODAWCA: Fundacja „Łąka”
LOKALIZACJA: Park Szczęśliwiecki, Warszawa-Ochota OKRES REALIZACJI: kwiecień 2016 – październik 2016 WYDARZENIE: stworzenie 10 wysp roślinnych o łącznej powierzchni 2500 m2 i obsianie ich mieszanką dzikich roślin rodzimych gatunków, zorganizowanie pikniku ekologicznego oraz warsztatów z botanikami i entomologami skierowanych do mieszkańców i uczniów z pobliskich szkół, którzy będą w przyszłości prowadzić prace pielęgnacyjne na łąkach.
Park Szczęśliwiecki o powierzchni 34 ha jest największym z admi- nistrowanych przez Dzielnicę Warszawa Ochota obiektów zieleni, cieszący się niezmiennie wysoką frekwencją wśród mieszkańców Warszawy. Znaczną powierzchnie parku zajmują powierzchnie
trawiaste, co wymaga nakładów finansowych, związanych z ko- szeniem, które doprowadza do zmniejszania bioróżnorodności tego obszaru.
W kwietniu 2016 r. Fundacja Łąka wspólnie z mieszkańca- mi Ochoty (grupa ok. 40 osób) obsiała nasionami łąki kwiet- nej rysunek pszczoły, wykonany techniką landart na zboczu Górki Szczęśliwieckiej. Podczas wydarzenia uczestnikom przy- bliżono tematykę miejskich łąk kwietnych. Wszyscy uczest- nicy zostali zaproszeni do koszenia nowopowstałej łąki jesienią.
Impreza pn. „Koszenie łąki” odbyła się 1 października 2016 roku i miała charakter otwarty. Zgromadziła około 50 osób, dorosłych i dzieci z Ochoty.
Podczas pikniku odbyło się wiele warsztatów tematycznych dla dzieci i dorosłych m. in. segregacja nasion, warsztaty botaniczne podczas których zbierano nasiona z łąki i wykonywano bomby kwiatowe, warsztaty z pszczelarzem czyli Proces powstawania miodu, wspólne robienie budek dla owadów. Łącznie wykonano 40 domków dla zapylaczy, które powieszono w okolicy łąki.
Zamiana części terenu parku na łąki kwietne i obszary z dziką roślinnością przyczyni się do ograniczenia zabiegów koszenia do 1-2 w sezonie wegetacyjnym (zamiast 4-5) i dodatkowo zwiększy bioróżnorodność obszaru objętego działaniami. Projekt był oka- zją do poruszenia problemu zachowania dzikich siedlisk i zwięk- szenia świadomości ekologicznej mieszkańców. Łąki kwietne i wyspy z dziką roślinnością w Parku Szczęśliwieckim była inicjaty- wą, która miała na celu wpłynąć na władze miasta i doprowadzić do zmiany spojrzenia na temat pielęgnacji terenów zielonych.
Nisko koszone trawniki to biologiczna pustynia nieprzyjazna ro- dzimym zwierzętom i roślinom. Inicjatywa poprawiła stan środo- wiska naturalnego w tym miejscu.
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
4. Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci
POMYSŁODAWCA: Rada Rodziców przy Zespole Oświatowo- -Wychowawczym w Strzale/ Urząd Gminy Siedlce
LOKALIZACJA: Strzała
OKRES REALIZACJI: wrzesień 2015 – czerwiec 2016 WYDARZENIE: reorganizacja kompostownika na terenie Zespołu Oświatowo-Wychowawczego w Strzale oraz zakup pojemników do segregacji odpadów, wykonanie ogródka z na sadzeniami, działania edukacyjne dla dzieci.
W ramach inicjatywy „Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci - wspólnie tworzymy naszą przyszłość” prowa- dzono zarówno działania inwestycyjne, jak i edukacyjne. Zaku- piono 4 zestawy pojemników do segregacji odpadów, które zo- stały ustawione na korytarzach szkolnych.
Wykonano reorganizację kompostownika, a następnie przepro- wadzono pogadankę dla rodziców na temat wykorzystania kom- postowników, jak również zasad ich przygotowania oraz korzyści płynących z ich posiadania.
Przygotowano miejsce pod ogródek szkolny. Wykonano ogro- dzenie, rabaty i ścieżki. Zakupiono rośliny ogrodowe i niezbędne środki ochrony oraz podstawowe narzędzia ogrodnicze. Nauczy- ciele wspólnie z uczniami wykonali nasadzenia roślin. Dodatko- wo zakupiono atlasy botaniczne i klucze do oznaczania roślin, które wykorzystywane są na zajęciach z przyrody. Ogród został oznaczony tablicami edukacyjnymi.
Poprzez realizację inicjatywy zmniejszono ilości śmieci niesegre- gowanych. Zwiększyła się też ilość pozyskanej makulatury. Dzię- ki ogródkowi dydaktycznemu w efektywny sposób prowadzony jest cykliczny program ekologiczny. Uczestnictwo i obserwacja cykli przyrody w powstałym ogródku pozwala uczniom zapoznać się ze zmianami w przyrodzie, zachodzącymi w kolejnych porach roku i opiekę na tym ogródkiem.
5. Przeciwdziałanie zanikaniu owadów zapylających
POMYSŁODAWCA: Janusz Kłys LOKALIZACJA: Łomża
OKRES REALIZACJI: kwiecień 2016 – lipiec 2016
WYDARZENIE: zakup i wymiana 30 uli, 10 kombinezonów ochronnych oraz przesiedlanie rodzin pszczelich, działania edukacyjne dla rolników, dzieci i młodzieży.
Ostatnie badania wskazują na silną relację pomiędzy działa- niami pszczół a wielkością plonów upraw rolniczych. Niestety wciąż wielu rolników, bądź sadowników, nie łączy roli obecności pszczoły z rozmiarem zbiorów. Choć tereny łomżyńskie są boga- te w pola uprawne, łąki, sady, plantacje malin, truskawek i in- nych miododajnych roślin, ilość pszczół na tym terenie jest wciąż niewystarczająca.
W rozwiązywanie tego problemu wpisało się przedsięwzię- cie „Przeciwdziałanie zanikaniu owadów zapylających”, któ- re rozpoczęło się od zakupu 30 nowych uli i umieszcze- niu w Pasiece Mistrza Pszczelarskiego - Janusza Kłysa. Ule zostały pomalowane (zaimpregnowane) drewnochronem przed działaniem zewnętrznych czynników atmosferycznych.
Do gotowych uli przeniesiono „odkłady” czyli młode rodziny pszczele.
W ramach przedsięwzięcia zrealizowano wiele działań eduka- cyjnych dedykowanych zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Jako pierwsze zostały zorganizowane zajęcia dla rolników, które od- były się w marcu 2016 r. w Rejonowym Związku Rolników, Kółek
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
i Organizacji Rolniczych. Tematem spotkania było „Stosowanie środków chemicznych w rolnictwie, wpływających negatywnie na zdrowie i żywotność pszczół”. W zajęciach uczestniczyło łącz- nie ponad 40 rolników.
Następnie przeprowadzono zajęcia edukacyjne dla przedszkola- ków. Dzieci dowiedziały się jak wygląda pszczoła, gdzie żyje, co najbardziej lubi robić. Zobaczyły, jak wygląda ul w środku.
Miały okazję dotknąć ramki, węzy, powąchać, jak pachnie praw- dziwy wosk i zobaczyć prawdziwą świeczkę z wosku pszczele- go. Własnoręcznie wykonały świeczkę z węzy. Pan Janusz opo- wiedział kilka ciekawych historii z życia pasieki. Pokazał sprzęt pszczelarski, rozpalił podkurzacz. Na zakończenie zajęć podano słodki poczęstunek w postaci wafli z miodem, a do picia wodę z miodem.
Kolejnymi gośćmi pasieki byli uczniowie klasy 2 A I Liceum Ogól- nokształcącego w Łomży.
Celem zajęć było zwiększenie świadomości wśród młodzieży na temat istoty życia w symbiozie ludzi i pszczół, poprawy bytowa- nia rodzin pszczelich, oraz ukazanie, jakim wspaniałym przykła- dem jest połączenie tradycyjnej metody stacjonarnego chowu pszczół z nauką i podpatrywaniem życia tych fascynujących owa- dów w ich naturalnym środowisku.
Warsztaty podzielone były na dwa etapy. Pierwszy to zajęcia teo- retyczne. Młodzież mogła obejrzeć ul pokazowy, dowiedziała się jak jest zbudowany, jak funkcjonuje rodzina pszczela, co potrze- buje do przeżycia, jakie zagrożenia czyhają na pszczoły, oraz jaki wpływ na ich prawidłowy rozwój i funkcjonowanie ma nowocze- sna gospodarka i cywilizacja.
Druga część – praktyczna wymagała odpowiedniego przygoto- wania. Uczniom zostały rozdane kombinezony ochronne. Kla- sa została podzielona na kilka mniejszych grup, aby w spokoju i ciszy mogli obserwować pszczoły przy pracy. Przy otwartym
wiem na różnym etapie rozwoju oraz te z zasklepionym miodem.
Głównym zadaniem było odnalezienie królowej (matki) w każ- dym z przeglądanych uli i to się udało. Uczniowie mieli też moż- liwość zajrzeć do pracowni, gdzie dowiedzieli się w jaki sposób miód z ramki trafia do słoika, gotowy do zjedzenia.
Na zakończenie warsztatów podano „miodny” poczęstunek, czyli korzenny piernik z miodem oraz wodę z miodem, miętą i cytryną.
Wymiana uli na nowe zapewniła lepsze warunki bytowania rodzin pszczelich, szczególnie w trudnym okresie zimowym i ochroniła pszczoły przed niesprzyjającymi warunkami atmos- ferycznymi. Podniesiona została również świadomość rolników w zakresie odpowiedniego używania środków owadobójczych oraz ich wpływu na pszczoły i środowisko naturalne. Ponadto nastąpiło zwiększenie świadomości wśród młodzieży, na temat współpracy ludzi i owadów. Pasieka została udostępniana dla chętnych zwiedzających.
6. Wymiana oświetlenia w szkole w Borkach Wyrkach
POMYSŁODAWCA: Regionalne Stowarzyszenie Kulturalno- -Oświatowe „Kornel”
LOKALIZACJA: Borki Wyrki
OKRES REALIZACJI: styczeń 2016 – luty 2016
WYDARZENIE: wymiana oświetlenia znajdującego się
na korytarzach szkoły i w czterech salach lekcyjnych, wykonanie oświetlenia zewnętrznego – 2 lampy, działania edukacyjne dla dzieci.
W szkole przeprowadzono przedsięwzięcie polegające na wy- mianie oświetlenia oraz działaniach edukacyjnych z zakresu efektywności energetycznej i oszczędzania energii. Na seme- stralnym spotkaniu z rodzicami odbyła się pogadanka na temat sposobów obniżenia zużycia energii i jej wpływu na ochronę śro- dowiska naturalnego.
Na terenie ogrodu edukacyjnego przeprowadzone zostały warsz- taty o tematyce ekologicznej dla uczniów, nauczycieli oraz rodzi- ców. Poruszone zostały zagadnienia związane ze zmniejszeniem emisji CO2 do atmosfery oraz ograniczeniem zużycia energii na przykładzie zastosowania żarówek LED oraz segregacji odpadów.
Nauczyciele z rodzicami zagospodarowali przyszkolny ogródek, sporządzając tabliczki z opisem roślin chronionych w Polsce oraz wykonali alejki umożliwiające poruszanie się po ogródku.
Uczniowie wykonali prezentację multimedialną na temat korzy- ści dla ludzi i środowiska wynikających z oszczędności energii i ochrony przyrody.
Dzięki wymianie oświetlenia, zmniejszono zużycie energii i emi- sję dwutlenku węgla do atmosfery. Przeprowadzone zajęcia podniosły świadomość dzieci i ich rodziców na temat wpływu człowieka na środowisko.
7. Sprzątanie Narwi
POMYSŁODAWCA: Łomżyński Klub Płetwonurków
„Podwodny Jeleń”
LOKALIZACJA: Łomża
OKRES REALIZACJI: maj 2016 – czerwiec 2016
WYDARZENIE: zakup sprzętu do nurkowania oraz zorganizo- wanie akcji pn. „Sprzątanie Narwi” i usuwanie skutków
mechanicznego zniszczenia i dewastacji siedlisk przyrodniczych.
W ramach przedsięwzięcia został zakupiony sprzęt do nurkowa- nia: ponton z silnikiem, echosondy, latarki, akumulator i ładowarka.
Akcja „Sprzątanie Narwi” była promowana poprzez lokalne ra- dio, prasę, stronę internetową klubu oraz poprzez portale spo- łecznościowe (Facebook - ponad 1000 wyświetleń).
W wydarzeniu uczestniczyło 21 płetwonurków z grupy PDWOD- NY JELEŃ z Łomży, SCUBAMAMIAK z Zambrowa, Mazury Diving z Rucianej Nidy i Pisza oraz mieszkańcy Łomży.
Wszystkie „podwodne skarby” zostały wyrzucone na brzeg i sfo- tografowane. Największym znaleziskiem okazała się metalowa płyta, która zapewne jeszcze kilka lat temu znajdowała się na
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
balustradzie mostu. Z wody wyciągano głównie butelki szklane, zardzewiałe puszki, różne metalowe elementy, konary drzew.
Przybyli na to wydarzenie goście oraz członkowie klubu posprzą- tali śmieci zalegające na plaży miejskiej, pod mostem „Hubala”
oraz parkingu. Zebrane śmieci zostały złożone w jedno miejsce i wywiezione na wysypisko śmieci przez służby miejskie.
Po zakończonej akcji uczestnicy wydarzenia mogli posilić się ciepłymi kiełbaskami z grilla, ciastem oraz innymi smakołykami, a także wziąć udział w losowaniu drobnych gadżetów ufundo- wanych przez sponsorów, oraz nagrody głównej – komputera nurkowego. Przygotowano również drobne upominki dla dzieci.
Celem przedsięwzięcia było podniesienie świadomości na temat zanieczyszczenia wód Narwi oraz uwrażliwienie mieszkańców na poważny problem, jakim jest degradacja środowiska naturalne- go i niszczenia naturalnych siedlisk fauny i flory rzecznej.
Wydarzenie zabezpieczała Straż Pożarna.
8. Obserwatorium nietoperzy połączone z rozwijaniem ich siedliska
POMYSŁODAWCA: Stowarzyszenie Muzeum Wapiennik ze Stronia Śląskiego
LOKALIZACJA: Stronie Śląskie, Wapiennik OKRES REALIZACJI: wrzesień 2015 – maj 2016
WYDARZENIE: zakup sprzętu do monitoringu nietoperzy, zakup budek lęgowych oraz powstanie strony internetowej, działania edukacyjne.
Podkowiec mały, jeden z gatunków nietoperzy, jest pod ścisłą ochroną jako gatunek narażony na wyginiecie. Przez lata ich liczba w zabytkowym wapienniku na terenie gminy Stronie Śląskie regu- larnie rosła. Na tym terenie żerują też nocki duże i nocki orzęsione, dlatego niezbędnym wydaje się rozwój ich siedliska i obserwacja zagrożonych gatunków. Istnieje również nieuzasadniony pogląd dotyczący negatywnego postrzegania tych wyjątkowych ssa-
W ramach projektu „Obserwacja nietoperzy połączone z roz- wijaniem ich siedliska ” zakupiono i zamontowano: 6 kamer, 2 monitory i rejestrator. Kamery umieszczono na dwóch kondy- gnacjach zabytkowego pieca do wypalania wapna. Umożliwiło to podglądanie przez całą dobę kolonii nocków dużych i pod- kowców małych w naturalnych warunkach życiowych. Jeden z dwóch monitorów zamontowany został na parterze pieca, co umożliwia podglądanie nietoperzy w nocy, na żywo podczas ich największej aktywności.
Powstała strona internetowa http://chiropterium.pl/pl/ i profil na portalu społecznościowym facebook, co ma na celu lepszą popularyzację wiedzy o tych rzadkich i cennych ssakach.
Na terenie lasu przylegającego do obiektu powieszono 40 spe-
Od zakończenia inwestycji prowadzone są zajęcia edukacyjne na temat nietoperzy dla dzieci i młodzieży.
Obserwatorium nietoperzy będzie mieć duży wpływ na pod- noszenie świadomości ekologicznej wśród dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Edukacja poprzez nieinwazyjne i nieprzeszka- dzające w żaden sposób nietoperzom obserwacje, dzięki spe- cjalnym kamerom i monitorom oraz mikrofonowi, umożliwia- jącemu podsłuchiwanie dźwięków wydawanych przez nocki duże, to jedna z podstaw ochrony tych rzadkich i pożytecznych gatunków.
Dzięki realizacji tej inicjatywy nastąpi poprawa stanu środowi- ska naturalnego poprzez zwiększenie liczebności rzadkich gatun- ków nietoperzy. Prowadzone działania edukacyjne wśród dzieci
podniosły ich świadomość na temat poszanowania środowiska naturalnego oraz zwróciły uwagę na problem zagrożonych wygi- nięciem gatunków.
9. Eko rolnik
POMYSŁODAWCA: : Regionalny Związek Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w Łomży
LOKALIZACJA: Łomża
OKRES REALIZACJI: sierpień 2015 – październik 2016
WYDARZENIE: zakup i montaż 39 okien, działania edukacyjne dla rolników.
Regionalny Związek Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w Łomży dokonał wymiany 39 okien w budynku Związku. Wpły- nęło to na znaczące zmniejszenie zużycia energii i tym samym ograniczenie zużycia oleju opałowego. Inwestycja przyczyniła
się do stworzenia lepszych warunków do prowadzenia działal- ności edukacyjno-szkoleniowej Związku. W ramach projektu, w okresie od października do grudnia 2016 roku, zostało zorga- nizowanych 7 szkoleń, w których wzięło udział łącznie 98 osób.
Spotkania prowadziła Pani Henryka Janina Mioduszewska - pre- zes zarządu oraz Pani Bogumiła Roszczyk-Parzych - wiceprezes zarządu RZRKiOR, posiadające uprawnienia doradcy rolnośrodo- wiskowego i doradcy rolnego.
Podczas spotkań poruszano następujące zagadnienia:
• Działania Fundacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa w zakresie poprawy stanu środowiska naturalnego,
• Działania ekologiczne i wpływ na ochronę środowiska,
• Zasady rolnictwa ekologicznego,
• Płodozmian w gospodarstwie ekologicznym,
• Uprawa zbóż w gospodarstwie ekologicznym,
• Przetwórstwo i sprzedaż bezpośrednia,
• Uprawa warzyw i przetwórstwo a żywność ekologiczna.
Szkolenia miały na celu podniesienie świadomości społeczeń- stwa na temat adaptacji do zmian klimatu i wpływu działań czło- wieka na poprawę stanu środowiska
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
10. W PSP 26 energię oszczędzamy i dlatego zieloną planetę mamy
POMYSŁODAWCA: Urząd Miasta Radom / Publiczna Szkoła Podstawowa nr 26 w Radomiu
LOKALIZACJA: Publiczna Szkoła Podstawowa nr 26 w Radomiu OKRES REALIZACJI: luty 2016 – sierpień 2016
WYDARZENIE: wymiana lamp na korytarzach szkolnych, wymiana kontaktów oraz włączników, zakup nasion i wykonanie ogródka dydaktycznego, działania edukacyjne dla dzieci.
W ramach projektu wymieniono instalację elektryczną wraz z lampami na terenie Publicznej Szkoły Podstawowej nr 26 w Ra- domiu.
Utworzono szkolny ogródek warzywno-ziołowy, z którego uczniowie korzystają przyrządzając drugie śniadanie podczas za- jęć technicznych.
W dniu 1 czerwca 2016 odbyła impreza połączona z Pikni- kiem z okazji Dnia Dziecka zatytułowana „Śniadanie daje moc”.
Uczniowie klas I-III przygotowywali posiłki m.in. z produktów po- chodzących z ogródka szkolnego. W wydarzeniu udział wzięło 49 uczniów wraz z rodzicami.
Wykonano tabliczki znamionowe z nazwami drzew – 15 sztuk, które umieszczono na terenie szkoły. W ramach zajęć w klasach I-III odbyła się lekcja przyrody wraz ze spacerem po parku szkol- nym z prelekcją nauczyciela na temat różnorodnych gatunków
drzew, rozpoznawania ich po korze i liściach. Dzięki zamontowa- nym tabliczkom znamionowym uczniowie poznali polskie i ła- cińskie nazwy drzew. Park w przyszłości posłuży uczniom innych szkół do przeprowadzania lekcji przyrody.
Dzięki zrealizowanej inicjatywie nastąpiła poprawa stanu śro- dowiska naturalnego poprzez zwiększenie efektywności ener- getycznej budynku, ograniczeniu emisji szkodliwych gazów do atmosfery. Placówka obniżyła koszty zużycia energii . Zwrócono uwagę uczniów na to, jak ważna jest ochrona przyrody, szczegól- nie gatunków chronionych, wpisanych na listę pomników przy- rody.
11. Rozwój ogrodu dydaktyczno-dendrologicznego i alpinarium przy Szkole Podstawowej w Wadlewie
POMYSŁODAWCA: Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Arciszewskiego w Wadlewie / Urząd Gminy Drużbice LOKALIZACJA: Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Arciszewskiego w Wadlewie
OKRES REALIZACJI: styczeń 2016 – sierpień 2016 WYDARZENIE: przygotowanie ścieżki edukacyjno- -przyrodniczej, działania edukacyjne dla dzieci.
W ramach projektu zakupiono materiały do wyposażenia ogrodu dydaktyczno- dendrologicznego i alpinarium.
Teren został przygotowany przez lokalną społeczność, pracow- ników szkoły i członków koła LOP. Posadzono nowe sadzonki i umieszczono tabliczki informacyjne z opisem gatunków roślin.
Powstała tablica zawierająca informacje o obserwatorium pogo- dowym i elementach jego wyposażenia, które również zostało zakupione w ramach projektu. Klatka meteorologiczna wyposa- żona została w elementy np. do pomiaru ciśnienia oraz siły wia- tru.Trzecia z tablic opisuje horyzontalny zegar słoneczny, który stanowi piękny element architektoniczny.
Zakupiono altanę ogrodową, która posłuży w czasie organizo- wanych wydarzeń edukacyjno-kulturalnych. Utworzono również przekrój profilu glebowego oraz wysiano łąkę kwietną.
Dzięki inicjatywie ogród, oczko wodne i alpinarium, jak również cały teren wokół szkoły został wzbogacony o liczne i ciekawe gatunki roślin, drzew, krzewów i bylin. Odnowiony i wypielęgno- wany ogród stał się wizytówką szkoły i całej miejscowości oraz miejscem spotkań mieszkańców.
Uczniowie nabyli wiedzę dotyczącą ogrodu, alpinarium i łąki kwietnej oraz występujących tam roślin i zwierząt, poznali rów- nież zasady pielęgnacji roślin. Została zwiększona świadomość ekologiczna lokalnej społeczności. Nastąpiło też zwiększenie ilo- ści gatunków roślin na terenie ogrodu, lasu, alpinarium i łące.
Projekt ma przyczynić się do wzbogacenia terenów zielonych w Wadlewie.
12. Termomodernizacja budynku Publicznej Szkoły Podstawowej w Krogulczy Suchej
POMYSŁODAWCA: Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Krogulcza Sucha i Krogulcza Mokra
LOKALIZACJA: Szkoła Podstawowa, Krogulcza Sucha OKRES REALIZACJI: czerwiec 2015 – sierpień 2016 WYDARZENIE: prace termomodernizacyjne polegające na ociepleniu stropu i fundamentów, działania edukacyjne dla dzieci.
W ramach projektu docieplony został strop budynku Publicznej Szkoły Podstawowej w Krogulczy Suchej. Osuszono i ocieplono również fundamenty szkoły.
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
Dodatkowo zagospodarowano teren zielony wokół szkoły.
Posadzono krzewy i drzewa. Rodzice uczniów przygotowa- li karmniki dla ptaków, a rolnicy z okolicy dostarczyli karmę.
W okresie zimowym uczniowie dokarmiali zwierzęta.
Inwestycji towarzyszyły działania edukacyjne. Przygotowana zo- stała prezentacja „Z ekologią na co dzień”, która została wyświe-
tlona podczas zajęć szkolnych, w Szkolnej Akademii Przedsiębior- czości i podczas spotkań drużyny zuchowej. W zajęciach wzięło udział 17 dzieci z klas 0-3 i 14 z Zespołu Wychowania Przedszkol- nego. Prezentacja została również udostępniona innym placów- kom: PSP w Orońsku, Przedszkolu Samorządowemu w Orońsku i Świetlicy w Orońsku.
13. Społeczna pasieka
POMYSŁODAWCA: Stowarzyszenie Monar LOKALIZACJA: Sobolew
OKRES REALIZACJI: luty 2016 – październik 2016
WYDARZENIE: zakup 7 uli wraz z wyposażeniem, uprawa roślin miododajnych, warsztaty dla podopiecznych MONARU.
W przedsięwzięciu pn. „Społeczna pasieka” założona została uprawa roślin miododajnych o powierzchni 1 ha w Sobolewie.
Na terenie należącym do Stowarzyszenia MONAR ustawiono 7 uli z rojami. Zakupiono również bluzy pszczelarskie, dłuto, wa- nienkę do odsklepiania, miodarkę i podkurzacz.
W ramach działań edukacyjnych zorganizowano warsztaty dla podopiecznych Stowarzyszenia MONAR w Sobolewie oraz
„pszczelą imprezę” MIODOBRANIE.
Projekt miał na celu aktywizację społeczną i zawodową osób przebywających w MONARZE tj. osób bezdomnych, najuboż- szych oraz dotkniętych uzależnieniem, jak również promocję pszczelarstwa, jako dodatkowego źródła dochodów i prezento- wanie problematyki związanej z wymieraniem pszczół.
Odbyło się pięć warsztatów tematycznych:
1. Życie rodziny pszczelej - przegląd kondycji rodziny w sezonie
2. Zasady i terminy prac w pasiece - opis sprzętu, zasady panujące w pasiece, przygotowanie uczestników do samodzielnej pracy, harmonogram prac w pasiece.
3. Rozmnażanie i hodowla matek pszczelich 4. Miodobranie
5. Zamknięcie sezonu - przygotowanie pasieki do zimy, leczenie pszczół, harmonogram prac w zimie
Uczestnicy uzyskali wiedzę na temat prowadzenia pasieki i po- zyskiwania miodu oraz zakładania uprawy Ślazówki Turyngskiej i innych roślin miododajnych. Poznali nowe metody wykorzysta- nia potencjału terenów wiejskich. Ponadto w ramach inicjatywy została zwiększona populacja pszczoły miodnej, powstał pożytek pszczeli, z którego będą korzystać również dzikie zapylacze. Owa- dy przyczynią się do zwiększenia zapylania roślin w najbliższej okolicy (dzikie rośliny, ogródki przydomowe, uprawy rolnicze), a popularyzacja pszczoły i zwiększenie jej populacji poprawi stan
14. Podążające światło
POMYSŁODAWCA: Rada Rodziców przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Stoku Lackim/ Starostwo
Powiatowe w Siedlcach LOKALIZACJA: Stok Lacki
OKRES REALIZACJI: grudzień 2015 – marzec 2016 WYDARZENIE: wymiana oświetlenia na korytarzach w budynku Ośrodka Szkolno-Oświatowego uruchamianego czujnikami ruchu, wykonanie tablicy edukacyjnej
„Od żarówki żarowej do lampy LED”, działania edukacyjne.
Ośrodek w Stoku Lackim jest placówką dydaktyczno-wycho- wawczo-opiekuńczą dla dzieci z niepełnosprawnością umysłową w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim oraz z różnymi sprzężeniami, w tym z autyzmem. W ośrodku przebywa 90 pod- opiecznych, a na ich rzecz pracuje 67 pracowników.
Oświetlenie zamontowane w szkole oparte było o tradycyj- ne świetlówki 2 x 36W, które systematycznie się przegrzewały z uwagi na długi dzienny czas eksploatacji. W efekcie klosze czę- sto pękały i trzeba było je wymieniać. Poza tym koszty opłat za energię były bardzo wysokie.
W ramach projektu wymieniono oświetlenie na ledowe urucha- miane czujnikami ruchu, co pozwoliło na zmniejszenie zużycia energii elektrycznej. Nowa instalacja w budynku głównym ośrod-
ka, który codziennie odwiedza znaczna ilość uczniów, rodziców i nauczycieli, pozwoliła na rozpowszechnienia prostej, zrozumia- łej nawet dla podopiecznych z niepełnosprawnością idei: idę światło się zapala, odchodzę światło się gasi.” Instalacja będzie działała automatycznie, ale przyczyni się do wyrobienia bardzo istotnego nawyku oszczędzania energii, który może być zastoso- wany w domach przez uczniów – gdy światło jest niepotrzebne trzeba je zgasić. Dodatkowo dla lepszego zrozumienia problemu, na korytarzu została umieszczona tablica edukacyjno-poglądowa
„Od żarówki żarowej do lampy LED”.
15. Obserwacja kozic i innych rzadkich zwierząt m. in. ssaków, ptaków, płazów itd. w Masywie Śnieżnika
POMYSŁODAWCA: Stowarzyszenie Aktywizacji i Integracji Społecznej w Stroniu Śląskim
LOKALIZACJA: Masyw Śnieżnika
OKRES REALIZACJI: wrzesień 2015 – maj 2016 WYDARZENIE: zakup sprzętu do monitoringu (kamery, karta pamięci, laptop, dysk), działania edukacyjne dla dzieci, raport z obserwacji kozic.
Inicjatywa polegała na obserwacji kozic, a przy okazji innych ga- tunków ssaków oraz ptaków za pomocą sprzętu zakupionego w ra- mach projektu. Obserwację prowadzono w Kletnie i trwała od paź- dziernika 2015 do maja 2016. Monitoring dostarczył informacji na temat relacji zwierząt z różnych gatunków, kto jak zaznacza swoje terytorium, jak odbywa się na tym terenie penetracja ptactwa, ostrzeganie przed niebezpieczeństwem, migracja zwierząt, sezo- nowość intensywności żerowania, preferencje żywieniowe itp.
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
Dzięki obserwacjom powstał raport zawierający szereg infor- macji o życiu kozic opatrzony wieloma zdjęciami. Opracowa- nie zostało udostępnione szkołom i opublikowane na stronie www.fdpa.org.pl.
Filmy z monitoringu oraz zdjęcia, upowszechniono w Internecie na stronach:
www.rdlp.wroclaw.lasy.gov.pl www.ladek.wroclaw.lasy.gov.pl
W ramach przedsięwzięcia przeprowadzono szereg działań edu- kacyjnych:
• od stycznia do maja 2016 roku odbyły się zajęcia w Izbie Edukacji Ekologicznej, w których uczestniczyło 50 uczniów ze Szkół Podstawowych w Stroniu Śląskim, w Lądku Zdro- ju, w Trzebieszowicach. Zaprezentowano i omówiono filmi- ki i zdjęcia powstałe podczas obserwacji. Przeprowadzono również warsztaty o piętrach roślinności w Masywie Śnież-
• przeprowadzono konkurs plastyczny pn. „Kozice i inne rzad- kie gatunki zwierząt w Masywie Śnieżnika”. Wpłynęło 50 prac, 25 z nich zostało nagrodzonych. Nagrodami w konkur- sie były publikacje książkowe, atlasy przyrodnicze o ptakach, o faunie i florze, opowieści przyrodnicze mrówki Zofii itp.;
• uroczyste wręczenie nagród odbyło się 10 maja 2016 rok w Centrum Edukacji i Kultury w Stroniu Śląskim, podczas którego zaprezentowano prace plastyczne złożone w kon- kursie. Można je było podziwiać na wystawie w Centrum Edukacji i Kultury w Stroniu Śląskim od maja do września 2016;
• odbyły się spotkania informacyjne nt. realizacji projektu i jego efektów. W spotkaniach wzięli udział: podopieczni Centrum Psychiatrii w Stroniu Śląskim, Zakładu Karnego w Kłodzku, uczniowie szkoły podstawowej w Stroniu Śląskim oraz Liceum Ogólnokształcącego z Lądka Zdroju. W spotka- niach uczestniczyło 200 osób;
• prowadzone były również grupowe zajęcia w terenie w celu pokazania śladów i tropów kozic i innych zwierząt występu-
PROJEKT: „Razem dla klimatu”
OKRES REALIZACJI: grudzień 2015 – październik 2017 DOFINANSOWANIE: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
ODBIORCY: Lokalne społeczności www: www.klimat.fdpa.org.pl
Celem głównym projektu „Razem dla klimatu” jest aktywizacja społeczeństwa w zakresie realizacji kompleksowych projektów dotyczących efektywnego edukowania i informowania na temat adaptacji do zmian klimatu oraz przeciwdziałania jego skutkom i wpływu działań człowieka na poprawę stanu środowiska.
W ramach projektu Fundacja przeprowadziła konkurs grantowy w celu wyłonienia najlepiej przygotowanych, najciekawszych i od- powiadających na potrzeby lokalne przedsięwzięć zmierzających do adaptacji do zmian klimatu. Konkurs miał także zainicjowanie oddolnych działań lokalnych na rzecz środowiska naturalnego.
Był adresowany do wszystkich podmiotów, a w szczególności do organizacji pozarządowych, jednostek samorządu terytorialne- go, LGD, lokalnych liderów, ośrodków doradztwa rolniczego i in- nych zainteresowanych działalnością na rzecz ekologii i adaptacji do zmian klimatu działających na terenie woj. mazowieckiego, łódzkiego, lubelskiego i świętokrzyskiego.
Kategorie konkursu:
1. Woda i gleby:
• adaptacja do zmian klimatu, w tym zagospodarowanie wód opadowych, mała retencja z uwzględnieniem uwarunkowań przepisów UE (w tym Ramowej Dyrekty- wy Wodnej i Dyrektywy Powodziowej);
• sadzenie drzew na obszarach narażonych na krótko- trwałe powodzie i erozję gleb.
2. Rolnictwo i leśnictwo:
• dostosowanie gospodarowania, w tym produkcji rolnej i gospodarki leśnej do zmian
3. Gospodarka:
• ochrona przed skutkami zmian klimatu - infrastruktura, transport, budownictwo.
4. Człowiek i środowisko:
• znaczenie powierzchni biologicznie czynnej na terenach zurbanizowanych;
• zdrowie i społeczeństwo, a zmiany klimatu 5. Plany adaptacji do zmian klimatu:
• kompleksowe plany adaptacji do zmian klimatu.
6. Inne:
• łączące kilka działań z różnych tematów i wykraczające poza te tematyki. klimatu.
Inicjatywy na rzecz ochrony środowiska
DZIAŁALNOŚĆ STATUTOWA
W roku 2016 wyłoniono zwycięzców konkursu. Złożono 60 wnio- sków na kwotę dofinansowania łącznie 1. 045,918,00 PLN. Fun- dacja wsparła 28 przedsięwzięć kwotą 302 400,00 PLN. Pierw- szym etapem projektu było przeszkolenie beneficjentów w celu prawidłowej realizacji przedsięwzięć, między innymi w kwestii związanej z rozliczaniem grantów, sprawozdawczości, obsługi strony internetowej oraz sposobu promowania i informowania
o projektach. Od lipca 2016 r rozpoczęła się realizacja przedsię- wzięć. Wśród nich znalazło się oczyszczanie stawu łazienkowego, zakup stacji pogodowej, szkolenia z bartnictwa, zamontowanie lampy solarnej na boisku szkolnym i wiele innych działań nakie- rowanych na poprawę stanu środowiska naturalnego.
Projekt będzie kontynuowany w roku 2017.
PROJEKT: „Przedsiębiorca z klimatem”
OKRES REALIZACJI: sierpień 2014 – październik 2016
DOFINANSOWANIE: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
ODBIORCY: Przedsiębiorcy
www: www.przedsiebiorcazklimatem.pl
Celem projektu było podnoszenie wiedzy w zakresie ogranicze- nia oddziaływania mikro, małych i średnich przedsiębiorstw na środowisko i zmiany klimatyczne, poprzez promowanie:
• proekologicznych rozwiązań możliwych do zastosowania w każdym przedsiębiorstwie,
• prostych i niskonakładowych działań zmniejszających zuży- cie energii,
• możliwości zastosowania odnawialnych źródeł energii,
• korzystania z lokalnych zasobów i usług regionalnych przedsiębiorców.
W ramach projektu zrealizowano działania informacyjno-edu- kacyjne z zakresu efektywności energetycznej w przedsiębior- stwach, zmierzające do ograniczenia zużycia energii i obniżenia kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.
W 2016 roku działania projektowe były kontynuowane. Przepro-
z klimatem”, które odbyły się w Zambrowie, Siedlcach, Płocku, Radomiu, Nowym Sączu, Połczynie Zdroju i Łańcucie.
Celem konferencji było:
• zwiększenie świadomości przedsiębiorców z zakresu efek- tywności energetycznej,
• upowszechnienie niskonakładowych rozwiązań ograniczają- cych zużycie energii możliwych do zastosowania w przedsię- biorstwie,
• propagowanie postaw proekologicznych oraz kreowanie wśród przedsiębiorców poczucia odpowiedzialności wzglę- dem środowiska naturalnego i klimatu,
• promocja „Przedsiębiorców z klimatem” czyli tych, którzy podjęli działania zwiększające efektywność energetyczną swojej firmy,
• promowanie i dystrybucja poradnika „Przedsiębiorca z klimatem”.
Uczestnikami konferencji byli: przedsiębiorcy, uczniowie szkół średnich, przedstawiciele władz samorządowych, organizacji pozarządowych, ośrodków doradztwa rolniczego oraz lokalnych mediów.
W wydarzeniu wzięli udział eksperci z Krajowej Agencji Posza- nowania Energii oraz Instytutu Energetyki Odnawialnej, któ-
Efektywność energetyczna
kontrolowaniu zużycia energii i jej kosztów, takich jak audyt energetyczny, monitoring zużycia energii, dobór taryf energe- tycznych do profilu przedsiębiorstwa. Prelegenci zaprezento- wali beznakładowe lub niskonakładowe działania ograniczające zużycie energii, jak np. dobór energooszczędnego oświetlenia i urządzeń, efektywnego wykorzystania ciepła i chłodu. Podczas spotkania przedstawiono efekty termomodernizacji w przed- siębiorstwie i najnowsze trendy w technologiach stosowanych w budownictwie. Omówione zostały możliwości zastosowania odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwie, ich wpływ na poprawę jakości zasilania i zmniejszenie kosztów zaopatrzenia firm w energię. Przedstawiciele Urzędów Marszałkowskich, Wo- jewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zaprezentowali programy, w których przewidziano fi- nansowanie inwestycji związanych z efektywnością energetycz- ną oraz odnawialnymi źródłami energii, możliwości skorzystania z usług doradców energetycznych w ramach projektu „Ogól- nopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywno- ści energetycznej oraz OZE”. Na konferencji wystąpili również przedsiębiorcy, którzy wprowadzili już do swoich firm rozwią- zania ograniczające zużycie energii i tym samym obniżyli koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy podzielili się swoimi doświadczeniami związanymi z realizacją inwestycji, ich kosztami oraz osiągniętymi efektami. Część z nich mówiła również o wsparciu, które udało im się pozyskać na ten cel. Jed- nak jak się okazało, większość przedsiębiorców, którzy ponieśli już koszty inwestycji związane z poprawą efektywności energe- tycznej, finansowało je ze środków własnych lub kredytów ko- mercyjnych. Zaproszone zostały również przedsiębiorstwa, które zaprezentowały nowe technologie budowlane, systemy fotowol- taiczne oraz wentylacyjne.
Konferencje regionalne były również okazją do interesujących dyskusji pomiędzy przedsiębiorcami, ekspertami oraz instytu- cjami odpowiedzialnymi za wdrażanie programów wsparcia dla przedsiębiorców z zakresu efektywności energetycznej i odna- wialnych źródeł energii. Najgorętsze dyskusje dotyczyły noweli- zacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, która pojawiła się podczas serii naszych konferencji regionalnych. Przedsiębiorcy
okazywali swoje niezadowolenie, uznając nowe pomysły prawo- dawców za uderzające w przedsiębiorców i wspierające koncer- ny energetyczne. Największym problemem, który wskazywali była rezygnacja z taryf gwarantowanych. W konferencjach regio- nalnych wzięło udział 405 osób.
Ostatnim elementem projektu było przygotowanie raportu na te- mat zrealizowanego projektu „Przedsiębiorca z klimatem” wraz z prezentacją wyników badań ankietowych sprawdzających świa- domość i wiedzę u 700 przedsiębiorców z efektywności energe- tycznej, sposobów obniżania zużycia energii, możliwości wyko- rzystania odnawialnych źródeł energii, rodzaju kosztów energii i monitorowania jej zużycia oraz podstawowych pojęć związa- nych z energią. Raport dostępny jest na stronie www.fdpa.org.pl Projekt zainicjował zmiany w przedsiębiorstwach, zwrócił uwagę na korzyści płynące z większej efektywności energetycznej. Pod- sunął szereg rozwiązań, które nie muszą łączyć się z dużymi in- westycjami, a które poprzez świadome nią zarządzanie i zmianę dotychczasowych nawyków obniżą zużywanie energii, jak rów- nież koszty prowadzenia działalności gospodarczej.
Projekt upowszechnił dobre praktyki w zakresie efektywności energetycznej i promował proekologiczne postawy wśród spo- łeczeństwa.
DZIAŁALNOŚĆ
GOSPODARCZA
PROGRAM
POŻYCZKOWY
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Fundusz pożyczkowy FDPA został powołany przez władze Fun- dacji na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa w 1993 roku w celu wsparcia społeczności wiejskiej w okresie transformacji gospo- darczej i dostosowywania polskiego rolnictwa do funkcjonowa- nia w ramach struktur Unii Europejskiej. Wiedząc, że większość osób dotkniętych konsekwencjami prywatyzacji państwowych gospodarstw rolnych nie znajdzie już zatrudnienia w rolnictwie, Fundacja postanowiła skoncentrować się na promowaniu przed- siębiorczości i tworzeniu pozarolniczych miejsc pracy na wsi i w małych miastach. Najważniejsze było to, aby pomóc miesz- kańcom gmin wiejskich i miejsko-wiejskich przekwalifikować się, zdobyć nowe umiejętności, żeby wesprzeć ich poprzez szkolenia, usługi doradcze, dotacje i pożyczki na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej.
Pierwszy w Polsce mikro-pożyczkowy program obsługujący ob- szary wiejskie województw: małopolskiego, podlaskiego, ma- zowieckiego i zachodniopomorskiego został utworzony dzięki dofinansowaniu Polsko – Amerykańskiego Funduszu Przedsię- biorczości, Caritasverband Deutschland oraz Levi Strauss Cor- poration. Fundacja otrzymała do dyspozycji 3 mln złotych. Od tego czasu FDPA pozyskało dodatkowe fundusze od licznych kra- jowych, zagranicznych i międzynarodowych organizacji i instytu- cji, w tym również od Unii Europejskiej i nieprzerwanie wspiera polskich przedsiębiorców.
Dziś oferta Funduszu Pożyczkowego FDPA kierowana jest do wszystkich przedsiębiorców z sektora MSP, zarówno do firm, które prowadzą swoją działalność od dłuższego czasu, jak i tych w trakcie organizacji, które nie mają jeszcze doświadczenia, tzw. start-upów. Realizowane przez nas programy mają na celu:
zachęcanie do zakładania i rozwijania własnych firm, pomoc w prowadzeniu działalności gospodarczej, zapewnienie źródeł fi-
konkurencyjności oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Oferuje- my wsparcie finansowe w formie niskooprocentowanych poży- czek, które mają na celu nie tylko zaspokojenie inwestycyjnych, obrotowych i doraźnych potrzeb finansowych drobnych firm, ale w dużej mierze także aspekt edukacyjny, ponieważ kierowane są między innymi do osób, które nie korzystały dotychczas z ze- wnętrznych źródeł finansowania.
Nasza działalność pożyczkowa prowadzona jest za pośrednic- twem siedmiu oddziałów zlokalizowanych na terenie woje- wództw: mazowieckiego - w Płocku, Siedlcach i Radomiu, pod- laskiego - w Zambrowie, zachodniopomorskiego - w Połczynie Zdroju, małopolskiego - w Nowym Sączu, oraz podkarpackiego – w Łańcucie.
Rok 2016, podobnie jak kilka poprzednich, był dla nas rokiem intensywnej pracy nad realizacją projektów pożyczkowych do- finansowanych przez Unię Europejską z Europejskiego Fun- duszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnych Progra- mów Operacyjnych. Kontynuowaliśmy realizację następujących projektów:
• Fundusz Pożyczkowy Janosik – dofinansowany w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego
• Fundusz Pożyczkowy Sami Swoi – dofinansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla woj. podlaskie- go, powiększony w roku 2016 o dodatkowe 3 mln zł
• Fundusz Pożyczkowy MIŚ – dofinansowany w ramach Regio- nalnego Programu Operacyjnego dla woj. mazowieckiego
• oraz rozpoczęliśmy realizację nowego projektu:
• Fundusz Pożyczkowy dla Województwa Zachodniopo- morskiego w ramach inicjatywy JEREMIE – dofinansowa- ny w 2016 r. kwotą 6 mln zł w formie pożyczki globalnej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla woj.
Program Pożyczkowy FDPA
W roku 2016 realizowaliśmy również projekt współfinanso- wany przez PARP ze środków budżetu państwa, dzięki któ- remu utworzony został fundusz pożyczkowy dla przedsię- biorców z powiatu limanowskiego. W grudniu pozyskaliśmy
także fundusze na uruchomienie powiatowego funduszu pożyczkowego dla firm prowadzących działalność gospodar- czą w powiecie myślenickim. Projekt ten będzie realizowany w 2017 r.
Na koniec 2016r. wartość kapitału pożyczkowego pozostającego w dyspozycji FDPA wynosiła ponad 97,8 mln zł. Z czego ponad 71,4 mln zł, a więc 73%, zaangażowane było w pożyczki. Współ- czynnik strat wynosił 0,11% przy łącznej kwocie wypłaconych od początku działalności pożyczek, wynoszącej ponad 337 mln zł. Łączna liczba wypłaconych od początku działalności fundu- szu pożyczek to blisko 7,6 tys., a średnia wartość to 44,5 tys. zł.
Ponad 85% kapitału funduszu pożyczkowego FDPA pocho- dzi z Unii Europejskiej. Jednak dotacje pozyskane z Regio- nalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013, sta- nowiące ponad 60% kapitału pożyczkowego mają charakter zwrotny i są jedynie powierzone w zarządzanie na określony czas.
Źródła finansowania Funduszu Pożyczkowego FDPA
Ogółem zagraniczni grantodawcy 5% Budżet państwa
8% Samorząd powiatowy (Świdwin, Limanowa, Zambrów, Myślenice) 0%
Fundusze Europejskie (SPO WKP) 25%
13%Małopolski RPO RPO Województwa Podlaskiego15%
RPO Województwa Mazowieckiego 24%
RPO Województwa Zachodniopomorskiego
9%
Odsetki 1%
Rys. 1.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
W 2016 r. wypłaciliśmy 250 pożyczek na łączną kwotę blisko 28 mln zł. Oznacza to spadek akcji pożyczkowej przy porównaniu ogólnej wartości wypłaconych pożyczek w stosunku do roku 2015 o 41%. W analizowanym okresie wzrosła średnia wartość pożyczek wypłacanych z 87,7 tys. zł w 2015 r. do 111,9 tys. zł w roku 2016 (wzrost o 27,6%).
Średnia wartość pożyczki Cel pożyczki
20 40 60 80 100 120
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
0
średnia wartość pożyczki w tys. zł
Rys. 2.
inwestycyjno-obrotowe 33%
50%inwestycyjne
obrotowe17%
Rys. 3.
Wśród wypłaconych w 2016 r. pożyczek dominowały pożyczki przeznaczone na cele inwestycyjne. Stanowiły one niespełna 50% wszystkich udzielonych przez nas pożyczek. Na pożyczki mieszane, a więc finansujące zarówno cele obrotowe jak i in- westycje, przeznaczono 33,4%, a na pożyczki obrotowe 16,8%
kapitału wypłaconego ogółem w 2016 r.
