Maska MC-1. Maski przeciwgazowe - Zimna wojna. Kolekcja: Muzeum wojsk chemicznych. Muzeum: uzi012. Właściciel: Polska. Miejsce pochodzenia:

(1)

Maska MC-1 2021-02-15

1 Maska MC-1

Kolekcja: Maski przeciwgazowe - Zimna wojna Muzeum: Muzeum wojsk chemicznych

Właściciel: uzi012

Miejsce pochodzenia: Polska Stan eksponatu: Bardzo dobry

Opis: Maska MC-1 jest polską kopią czeskiej maski CM-3. Głównymi różnicami był materiał

wykorzystamy przy produkcji komory zaworowej oraz gorszej jakości ogłowie. Produkcję maski CM-3 zaprzestano w roku 1973 , a w Polsce rozpoczęto rok później. Komplet zawiera maskę, filtr P-5, MS-4 lub MS-3, instrukcję, fluar przeciwzaroszeniowy i torbę. Jej największą zaletą jest łatwość produkcji oraz koszt jednostkowy, a największą wadą zaawansowanie

technologiczne samej maski. W stosunku do wielu zagranicznych konstrukcji z podobnego okresu była ona dosyć prymitywna. Początkowo produkowana w kolorze oliwkowym, wraz z gumowym ogłowiem była bardzo niewygodna w noszeniu, potem została ulepszona poprzez zamianę ogłowia na materiałowe oraz zmianę mieszanki gumy na bardziej trwałą o kolorze szarym

(2)

Maska MP-4 2021-02-15

1 Maska MP-4

Datowanie: 1982 Miejsce pochodzenia: Polska

Stan eksponatu: Bardzo dobry

Opis: Maska MP-4 to jedna z wielu kopii maski M17 powstałych na terenie państw Układu Warszawskiego. Nie licząc koloru prawdopodobnie najwierniejsza adaptacja, niemal identyczna z orginałem. Zestawowa torba jest również bardzo podobna do amerykańskiego pierwowzoru. Początkowo produkowana była w oliwkowym kolorze, w latach '80 po ulepszeniu mieszanki w kolorze szarym. Pomimo ponad 40 lat od wprowadzenia nadal znajdują się na wyposażeniu wielu jednostek rezerwowych Wojska Polskiego. Jej główna wada jest wspólna dla wszystkich masek z filtrami policzkowymi - brak możliwości wymiany filtropochłaniaczy bez zdejmowania maski. Pomimo tego maska MP-4 była dużym krokiem naprzód względem masek kapturowych serii SzM-41.

(3)

Maska SzM-41M 2021-02-15

1 Maska SzM-41M

Opis: Drugi wariant maski SzM-41M używanej w Polsce. W tej wersji produkowana była od lat '70 aż do początku lat '90. Maska ponownie oparta na radzieckim pierwowzorze o tej samej nazwie.

Pierwszy model polskiej produkcji różnił się malowaną na ciemną zieleń komorą zaworów, która względem SzM-41 została powiększona oraz otrzymała zdublowany zawór wydechowy w celu poprawy szczelności. Wariant z lat '70 otrzymał również nową rurę wykonaną z czarnej gumy, ostatni wariant filtropochłaniacza E-014 oraz zmodernizowaną torbę stosowaną aż do końca produkcji maski. Produkowana byłą też dla przemysłu pod oznaczeniem OM-14, które jest często błędnie stosowane zamiennie z SzM-41M w odniesieniu do wszystkich masek tego typu.

(4)

Maska SzR2-50 (SR-1) 2021-02-15

1 Maska SzR2-50 (SR-1)

Opis: Nietypowa maska przeciwgazowa będąca na wyposażeniu personelu medycznego LWP.

Przeznaczona była dla osób rannych, które nie były w stanie samodzielnie założyć swojej maski. Nie posiada ona żadnego rozmiaru, a jej specyficzna budowa jest podyktowana tym, że z założenia miała być ona zakładana przez "osobę trzecią" na głowę rannego i dopiero potem dopasowana za pomocą pasków do rozmiarów głowy. Dodatkowy kołnierz usztywniający służył stabilizowaniu głowy rannego przykładowo przy podejrzeniu uszkodzenia kręgosłupa. Na uwagę zasługuje też zamocowanie kanałów Tissot'a, które są osobnym elementem, nie odlanym razem z resztą części twarzowej jak w przypadku innych konstrukcji opartych o SzM-41. Konstrukcja opracowana w ZSRR pod oznaczeniem SzR-1, produkowana w latach '50, potem zastąpiona przez maskę SzR-2. W Polsce produkowana na licencji od lat '60, używana praktycznie do lat dwutysięcznych. Nie licząc części twarzowej, skład zestawu był identyczny jak w przypadku masek SzM-41M lub SzM-41M KF.

(5)

Maska Modell 4 2021-02-15

1 Maska Modell 4

Datowanie: 1968 Miejsce pochodzenia: Izrael

Opis: Pierwsza Izraelska maska przeciwgazowa. Jest to dokładna kopia niemieckiej maski Draeger Simplex. Izrael otrzymał licencję na jej wytwarzanie w ramach reperacji za Holocaust. Przyjęta została zaraz po wojnie sześciodniowej, miała służyć obronie cywilnej. Okazała się na tyle udana że można kupić ją na oficjalniej stronie producenta do dnia dzisiejszego. Ten egzemplarz posiada najstarszy z pochłaniaczy - wyprodukowany jeszcze w Niemczech, Draeger'owskiej produkcji.

(6)

Maska M-74 2021-02-15

1 Maska M-74

Datowanie: 1986 Miejsce pochodzenia: Rumunia

Opis: Ta maska to kopia licencyjna niemieckiej M65. Używana była przez armię Iraku. Jej pochłaniacz jest dość ciężki i mocno utrudnia obracanie głowy, a dołączana torba jest nieprzemakalna i nieporęczna

(7)

Maska Panorama Nova 2021-02-15

1 Maska Panorama Nova

Datowanie: 1972 Miejsce pochodzenia: Niemcy

Opis: Wykonana przez niemiecką firmę Drager maska o dość przełomowej konstrukcji jak na tamte czasy. Przeznaczona na rynek cywilny. W Polsce w miarę łatwo dostępna

(8)

Maska GP-4u 2021-02-15

1 Maska GP-4u

Datowanie: 1967 Miejsce pochodzenia: ZSRR

Opis: Pierwsza powojenna maska powstała dla ludności cywilnej w ZSRR. Wykonana możliwie najmniejszym kosztem, nie posiada nawet gwintu łączącego maskę z rurą - zamontowana jest na stałe. Podobne rozwiązanie stosowane było w dziecięcych maskach serii PDF

(9)

Maska PDF-7 (MD-1a r.3) 2021-02-15

1 Maska PDF-7 (MD-1a r.3)

Stan eksponatu: Dostateczny

Opis: Seria masek dla dzieci od 2 do 7 roku życia. Ten egzemplarz był przeznaczony dla dzieci w wieku 5-7 lat. Moja maska jest w stanie kiepskim. Ma torbę brudną od rdzy, nie ma pochłaniacza

i ma przebarwioną całą lewą stronę, co widać na zdjęciu.

(10)

Maska SzMS 2021-02-15

1 Maska SzMS

Opis: Maska SzMS produkowana była w kolorze czarnym oraz białym. Przeznaczona była dla żołnierzy mający do czynienia z urządzeniami optycznymi (artylerzyści, czołgiści, strzelcy wyborowi). Używana była również w armii DDR

(11)

Maska CO1 2021-02-15

1 Maska CO1

Datowanie: 1953

Miejsce pochodzenia: Czechosłowacja Stan eksponatu: Bardzo dobry

Opis: Maska CO1 to ulepszona wersja maski FM3 i FM1. Rozpoczęcie produkcji datuje się na 1950, a zakończenie na 1953 rok. Ten egzemplarz pochodzi dokładnie z 2 kwietnia 1953 roku

(12)

Maska SzM-41 2021-02-15

1 Maska SzM-41

Opis: Maska ta była licencyjną kopią radzieckiej maski o takiej samej nazwie. Radziecki pierwowzór wywodził się z kolei z SzM-1 powstałej prawdopodobnie w okolicach 1939 roku. SzM-41 od SzM-41M różniła się krótką komorą zaworów, mieszczącą pojedyńczy zawór wdechowy i wydechowy. W tej konfiguracji była produkowana od początku do końca lat '50. Kompletowana była wraz z rurą w parcianym oplocie, wczesnym filtropochłaniaczem MO-2 oraz wczesnym modelem torby bez kieszonki na pakiet IPP i ze skórzanym trokiem. Głównym użytkownikiem było LWP, lecz z czasem maska trafiłą również na wyposażenie Obrony Cywilnej.

(13)

Maska PRW-U 2021-02-15

1 Maska PRW-U

Opis: Maska PRW-U to zmodyfikowana wersja maski SzMS. Była przeznaczona dla żołnierzy wojsk rakietowych. Oprócz zmienionej, lepiej chronionej komory fonicznej w zestawie znajduje się również specjalna niepalna torba oraz osłona rury

(14)

Maska PBF 2021-02-15

1 Maska PBF

Opis: Maska stworzona z myślą o radzieckich oficerach. Była ona przystosowana do używania urządzeń optycznych. Specyficznie umieszczone pochłaniacze na policzkach to oczywiste nawiązanie do amerykańskiej maski M17.

(15)

Maska 75M 2021-02-15

1 Maska 75M

Datowanie: 1960 Miejsce pochodzenia: Węgry

Stan eksponatu: Dobry

Opis: Maska 76M była modernizacją masek 67M. Obie przeznaczone były dla obrony cywilnej oraz obie produkowane były w czterech rozmiarach (1,2,3,4). Wewnątrz jest wykonana z gumy, z zewnątrz jest pokryta materiałem tak jak maski przedwojenne.

(16)

Maska CM-4 2021-02-15

1 Maska CM-4

Datowanie: 1975

Miejsce pochodzenia: Czechosłowacja Stan eksponatu: Bardzo dobry

Opis: Czechosłowacka maska przeciwgazowa przeznaczona dla obrony cywilnej. Jest zdecydowanie bardziej zaawansowana od innych cywilnych masek przeciwgazowych z bloku wschodniej.

(17)

Maska M-51 2021-02-15

1 Maska M-51

Datowanie: 1954 Miejsce pochodzenia: Belgia

Opis: Maska M-51 to zmodernizowana wersja maski C-38 którą Belgowie otrzymali od Francji po II Wojnie Światowej. Z powodu braku nowocześniejszych typów masek obrona cywilna

składowała je aż do lat 90 kiedy to została zastąpiona przez zdecydowanie nowocześniejszą maskę BEM4GP

(18)

Maska IP-5 2021-02-15

1 Maska IP-5

Opis: Maska izolacyjna IP-5 to radziecka konstrukcja przeznaczona do oddychania m. in. pod wodą do głębokości 7m. Miała ona służyć do ewakuacji z zatopionych pojazdów, dlatego wyposażane były w nią różne pojazdy armii Układu Warszawskiego.

(19)

Półmaska PP-2 2021-02-15

1 Półmaska PP-2

Opis: Półmaska PP-2 służyła do ochrony dróg oddechowych przed pyłami nietoksycznymi oraz pyłami radioaktywnymi. Przeznaczona na rynek cywilny.

(20)

Maska 70M 2021-02-15

1 Maska 70M

Datowanie: 1965 Miejsce pochodzenia: Węgry

Opis: Maska bardzo charakterystyczna dzięki umiejscowionemu po boku filtrowi oraz kanałowi oddechowemu który znajduje się pod okularami. Kolejnymi interesującymi cechami są wycięcia w kapturze oraz pasek mający poprawiać dopasowanie maski do głowy. Dzięki specyficznym okularom oraz bocznemi umiejscowieniu pochłaniacza mogła być używana przez strzelców używających celowników optycznych.

(21)

Maska MM-1 2021-02-15

1 Maska MM-1

Opis: MM-1 używana była przez ZSRR, NRD, Bułgarię oraz jugosławiańską flotę. Użytkowana od lat '50 do rozpadu Związku Radzieckiego. Przeznaczona była specjalnie dla personelu

obsługującego środki łączności, żołnierzy marynarki wojennej oraz czołgistów. Zestaw składa się ze standardowej torby typu "A", pochłaniacza EO-16 oraz rury łączącej.

(22)

Maska PDF-7 (MD-1a r.1) 2021-02-15

1 Maska PDF-7 (MD-1a r.1)

Opis: Jest to drugi egzemplarz maski PDF jaki posiadam. Tym razem jednak maska sygnowana jest numerem 1, co oznacza że był to najmniejszy rozmiar dla dzieci w wieku 2-3 lat. Osobiście uważam ją za jedną z tych najdziwniej/najstraszniej wyglądających. Mimo daty produkcji przypadającej na lata 80' i 90' ub. wieku, maska przyszła do mnie w stanie fabrycznym tzn.

filtr nigdy nie był otwierany, a cały komplet był spakowany jakby dopiero wyjechał z linii produkcyjnej.

(23)

Maska GP-5 (SzM-62U) 2021-02-15

1 Maska GP-5 (SzM-62U)

Datowanie: 1984

Opis: Cywilna wersja maski SzM-62. Do dziś na wyposażeniu rosyjskiej obrony cywilnej w milionach sztuk. Wywodzi się od przedwojennej jeszcze radzieckiej maski SzM-41. Od polskich ,,słoniów"

odróżnia się komorą zaworową, która jest krótsza oraz pomalowana na kolor khaki. GP-5, czyli właściwie Grażdanskij Pratiwagaz 5 oznacza w wolnym tłumaczeniu tyle co cywilna maska przeciwgazowa.

(24)

Maska SzMP (SzM-62U) 2021-02-15

1 Maska SzMP (SzM-62U)

Opis: Młodszy brat chyba najbardziej rozpoznawalnej maski przeciwgazowej - SzM-41M. Jej klony i zmodyfikowane wersje były produkowane w Polsce, Czechosłowacji, NRD, Chinach, Korei Północnej, Bułgarii, Jugosławii i na Węgrzech. Jej cywilnym wariantem jest GP-5, a polskimi odpowiednikami OM-14 i MUA.

(25)

Maska ML 2021-02-15

1 Maska ML

Opis: Maska ML to kopia radzieckiej maski GP-4u. Cały nakład produkcji przeznaczony był na potrzeby ochrony ludności cywilnej. Produkowana od 1969 roku do bliżej nieokreślonego momentu w latach '70. Od radzieckiego pierwowzoru różni się budową ogłowia, kolorem gumy oraz materiałem z którego wykonana jest rura. Jest maksymalnie uproszczona i tania w produkcji. Nie posiada wewnętrznej półmaski oraz pierścieni do montażu wkładek nieparującej, więc niezwykle szybko paruje. Rura jest na stałe przymocowana do części twarzowej. Kompletowana była wraz z prostą torbą bez kieszeni na pakiet IPP, standardowym filtropochłaniaczem E-014 oraz ołówkek przeciwpotny.

(26)

Maska GP-5m 2021-02-15

1 Maska GP-5m

Opis: Ze względu na dużą komorę foniczną oraz wycięcia na uszy maska ta przeznaczona była dla radiotelegrafistów, oficerów i innych ludzi mających do czynienia ze sprzętem radiowym.

Wersja wojskowa nosi nazwę PMG-2, a wersja cywilna to GP-5M.

(27)

Maska IP-4 2021-02-15

1 Maska IP-4

Opis: IP-4 jest jedną z masek izolacyjnych produkowanych w ZSRR. Produkowana była w tym samym okresie co IP-5, lecz ten model nie mógł być używany pod wodą. Wydawana była wojskowemu personelowi, który pracował w środowiskach o niskich stężeniach tlenu. W skład zestawu wchodzi również torba z workiem na dwutlenek węgla oraz wytwornica tlenu typu RP-4.

Wytwornica ta pozwałała na około 180 minut pracy. Nieużywana posiada kremowo-biały pasek, zużyta ma pasek przebarwiony na niebiesko. Podczas używania wytwornicy nie należy jej dotykać, ponieważ można się od niej poparzyć. Znaczny wzrost jej temperatury wynika z reakcji chemicznych zachodzących w jej wnętrzu.

(28)

Maska XM28E4 2021-02-15

1 Maska XM28E4

Datowanie: 1969

Miejsce pochodzenia: Stany Zjednoczone Stan eksponatu: Dobry

Opis: Jest to prototypowa maska armii amerykańskiej. Poza egzemplarzami testowymi używanymi głównie przez załogi śmigłówców podczas wojny w Wietnamie nie trafiła ona nigdy do ogólnowojskowej służby. Wyprodukowano stosunkowo niewielkie ilości tych masek. Ich głównymi zaletami miały być wielkość oraz masa, z kolei ich największą wadą są małe filtry, które bardzo szybko tracą swoje właściwości absorbcyjne. Przez żołnierzy nazywane były ,,konikami polnymi" (grasshopper). Do dziś bardzo wyróżniają się one swoim specyficznym wyglądem. Ten egzemplarz ma zachowaną plastikową wytłoczkę, dzięki której maska zachowuje swój kształt.

(29)

Maska PMG-2 2021-02-15

1 Maska PMG-2

Opis: Wprowadzona w 1971 roku, znajdowała się na wyposażeniu Armii Radzieckiej oraz obrony cywilnej. W obu przypadkach miała służyć personelowi obsługującemu sprzęt łącznościowy.

Było tak za sprawą dodania dużej komory fonicznej w centralnej części maski. Wersja cywilna od wojskowej różniła się stosowanym filtropochłaniaczem oraz torbą. Maska produkowana była w kolorze szarym oraz czarnym. Do dzisiaj w ograniczonej ilości służy w rosyjskiej armii oraz siłach zbrojnych innych państw powstałych po rozpadzie ZSRR (Ukraina, Kazachstan, Estonia, Litwa, Łotwa).

(30)

Maska SzM-41 KF (późna) 2021-02-15

1 Maska SzM-41 KF (późna)

Opis: Ostatnia modyfikacja, a co za tym również idzie ostatni wariant produkcyjny maski SzM-41.

Komora foniczna wykonana jest w całości z metalu, pozbyto się też elementu

przypominającego półmaskę wewnętrzną. W tej wersji dostarczana prawdopodobnie od okolic 1980 roku. Zestaw miał identyczny skład jak wszystkie poprzednie warianty tej maski. Już w czasach jej produkcji była dosyć archaiczna i wyraźnie odstawała od większości modeli zachodnich. Wyparta została ostatecznie przez maski MP-4. Często stosowana jest zamiennie nieprawidłowa nazwa MUA, która jest poprawna jedynie w stosunku do masek tego typu przeznaczonych na potrzeby przemysłu.

(31)

Maska SzM-41 KF (wczesna) 2021-02-15

1 Maska SzM-41 KF (wczesna)

Opis: Jest to pierwszy wariant modernizacji SzM-41M polegającej na dodaniu komory fonicznej, który wszedł do szerszej produkcji. Pierwsze egzemplarze posiadały niemal identyczną komorę, różniącą się głównie materiałem z którego została wykonana - początkowo metal, później tworzywo sztuczne. Maska posiada wewnątrz element przypominający wewnętrzną półmaskę, która w teorii miała poprawiać słyszalność mowy. Zestaw, nie licząc części twarzowej, jest identyczny jak w późniejszej wersji SzM-41M. Maska ta we wszystkich wersjach była produkowana równolegle z najpóźniejszym wariantem SzM-41M - od początku lat '70 do upadku PRL. Często stosowana jest zamiennie nieprawidłowa nazwa MUA, która jest poprawna jedynie w stosunku do masek tego typu przeznaczonych na potrzeby przemysłu.

(32)

Maska PDF-7 (r.5) 2021-02-15

1 Maska PDF-7 (r.5)

Opis: Jest to rozmiarowo największy model z serii PDF - masek przeznaczonych do ochrony dzieci i młodzieży. Ten egzemplarz ma rozmiar 5, czyli jest przeznaczona dla nastolatków w wieku do około 15 lat. Budową bardzo przypomina inny model - GP-4U - wprowadzonej w latach '50.

Wyposażona jest w cywilny filtropochłaniacz pochodzący z zestawu GP-5 oraz torbę identyczną jak w innych maskach z tej serii.

(33)

Prototypowa maska MP-4 2021-02-15

1 Prototypowa maska MP-4

Opis: Największy unikat w mojej kolekcji, czyli prototypowy egzemplarz modelu znanego później jako MP-4. Pochodzi z jedynej serii masek wyprodukowanej w 1970 roku z ciemnobrązowej gumy. Dodać można również, że produkcja seryjna wystartowała dopiero w 1973 roku. Posiada numer seryjny 365. Jest skrajnie rzadka nawet w Polsce. Od późniejszych wersji różni się umiejscowieniem oznaczeń, rodzajem oksydy części metalowych, kolorem gumy, lekko innymi filtropochłaniaczami oraz gumowym ogłowiem z bardzo interesującymi wypustkami mającymi poprawić "stabilność" ogłowia po założeniu oraz pełniącymi funkcię regulacji rozmiaru.

Niestety nie można wiele więcej o niej powiedzieć, ponieważ nie wiadomo nic o żadnych dokumentach na jej temat, które przetrwałyby do dzisiaj.