• Nie Znaleziono Wyników

Możliwości turystyczne i regionalizm miasta i gminy Koziegłowy

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Możliwości turystyczne i regionalizm miasta i gminy Koziegłowy"

Copied!
14
0
0

Pełen tekst

(1)

Dorota Zarzeczna, Ryszard

Zarzeczny, Cezary Michalski,

Larysa Głazyrina

Możliwości turystyczne i regionalizm

miasta i gminy Koziegłowy

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura

Fizyczna 7, 201-213

(2)

Seria: KULTURA FIZYCZNA z. VII, 2007

D orota Zarzeczna, R yszard Zarzeczny,

C ezary M ichalski, L arysa G łazyrina

Możliwości turystyczne i regionalizm miasta

i gminy Koziegłowy

Słowa kluczowe: turystyka, gm ina K oziegłow y, plecionkarstw o.

Touristic possibilities and regional culture

of the city and the commune of Koziegłowy

K ey words: tourism , The K oziegłow y com m une, plaiting

A bstract

T h e K o z i e g ł o w y c o m m u n e i s s i t u a t e d o n t h e e d g e o f t h e K r a k ó w - C z ę s t o c h o w a u p l a n d , i n t h e l i n e o f S i l e s i a u p l a n d . I n i t s s c e n e r y d o m i n a t e p l a i n s a n d v a l l e y s w i t h B o ż y S t o k , Z ł o t y S t o k , S a r n i S t o k a n d B r y n i c a r i v e r s . A b o u t 1 7 % o f t h e t o t a l K o z i e g ł o w y c o m m u n e a r e a i s c o v e r e d b y f o r e s t s . T h e o n l y i n t h e c o m m u n e s a n c ­ t u a r y “ C i s y w H u c i e S t a r e j ” a i m s t o p r o t e c t y e w - t r e e s a n d c o v e r s a n a r e a o f 2 ,1 h e c t a r e s . A s o f t a n d t e m p e r a t e c l i m a t e i s f a v o r a b l e t o a g r i c u l t u r e . I n t h e c i t y a n d t h e c o m m u n e o f K o z i e g ł o w y t h e r e a r e s e v e r a l w o r t h - s e e i n g X V - a n d X V I I - c e n ­ t u r y m o n u m e n t s o f a r t. T h e m o s t i m p o r t a n t a r e c h u r c h e s : “ C o r p u s C h r i s t i a n d S t. M a r y M a g d a l e n e ” , “ S t. B a r b a r a ” i n K o z i e g ł o w y ; “ S t. L a w r e n c e ” i n C y n k ó w a n d “ S t. M i c h a e l A r c h a n g e l ” i n P i ń c z y c e . T h e r e a r e t h r e e t o u r i s t i c t r i a l s t h r o u g h o u t K o z i e g ł o w y c o m m u n e : t w o o f t h e m a r e b i c y c l e t r i a l s a n d o n e w a l k i n g t r i a l . A d o ­ m i n a t e s p o r t i n t h e c o m m u n e i s c y c l i n g . F o u n d e d i n 1 9 7 8 a s p o r t c l u b “ B ł ę k i t n i M A R C A R K o z i e g ł o w y ” c a n b e p r o u d o f m a n y n a t i o n a l r e p r e s e n t a t i v e s i n r o a d - , c r o s s c o u n t r y - a n d m o u n t a i n - c y c l i n g . H o w e v e r , t h e K o z i e g ł o w y c o m m u n e i s f a ­ m o u s f o r i t s h a n d i c r a f t - e s p e c i a l l y p l a i t i n g . I n c o n c l u s i o n : i n s p i t e o f i n t e r e s t i n g p l a c e s w o r t h t o s e e i n t h e K o z i e g ł o w y c o m m u n e , i t s t o u r i s t i c o f f e r i s s t i l l i n s u f f i ­ c i e n t .

I. W stęp

T e r m i n - t u r y s t y k a k o j a r z y s i ę z a z w y c z a j z e z w i e d z a n i e m , b ą d ź z w y p o c z y n ­ k i e m . P o c h o d z i o d f r a n c u s k i e g o s ł o w a „ t o u r ” , k t ó r e o z n a c z a w y c i e c z k ę l u b p o ­ d r ó ż k o ń c z ą c ą s i ę p o w r o t e m d o p u n k t u w y j ś c i a . W i ę k s z o ś ć o s ó b t w i e r d z i , ż e o

(3)

u c z e s t n i c z e n i u w t u r y s t y c e d e c y d u j ą m o ż l i w o ś c i e k o n o m i c z n e . Z w y k l e j e d n a k m a j ą o n i n i k ł e r o z e z n a n i e w o f e r c i e t u r y s t y c z n e j d o t y c z ą c e j o b s z a r u p o ł o ż o n e g o n a j b l i ż e j s w o j e g o m i e j s c a z a m i e s z k a n i a , a k o r z y s t a n i e z n i e j n a p e w n o n i e w y m a ­ g a o d n i c h d u ż y c h n a k ł a d ó w f i n a n s o w y c h , j e d y n i e c h ę c i i w y k a z a n i a s i ę m i n i ­ m u m z a i n t e r e s o w a n i a h i s t o r i ą n a j b l i ż s z e g o t e r e n u . Z w i e d z a n i e m o ż e m y r o z p o c z ą ć o d g m i n p o ł o ż o n y c h n a j b l i ż e j n a s z e g o m i e j s c a z a m i e s z k a n i a , g d y ż j a k t w i e r d z i P r z e c ł a w s k i „ .. . t u r y s t y k ą j e s t c a ł o k s z t a ł t z j a w i s k r u c h l i w o ś c i p r z e s t r z e n ­ n e j , z w i ą z a n y c h z d o b r o w o l n ą , c z a s o w ą z m i a n ą m i e j s c a p o b y t u , r y t m u i ś r o d o w i ­ s k a ż y c i a , o r a z w e j ś c i e m w s t y c z n o ś ć o s o b i s t ą z e ś r o d o w i s k i e m o d w i e d z a n y m ( p r z y r o d n i c z y m , k u l t u r o w y m b ą d ź s p o ł e c z n y m ) ” [ 9 ] . D o m n i e j z n a n y c h , a p r z e z t o r z a d z i e j o d w i e d z a n y c h p r z e z t u r y s t ó w g m i n , z r z e s z o n y c h w Z w i ą z k u G m i n J u r a j s k i c h n a l e ż y g m i n a K o z i e g ł o w y . W p r z e w o d ­ n i k a c h t u r y s t y c z n y c h p o ś w i ę c o n y c h W y ż y n i e K r a k o w s k o - C z ę s t o c h o w s k i e j m o ­ ż n a z n a l e ź ć t y l k o n i e l i c z n e , p o d s t a w o w e i n f o r m a c j e n a t e m a t g m i n y K o z i e g ł o w y . W a r t o j ą j e d n a k o d w i e d z i ć c h o c i a ż b y z e w z g l ę d u n a j e j h i s t o r y c z n ą p r z e s z ł o ś ć , z n a j d u j ą c e s i ę n a j e j o b s z a r z e o b i e k t y z a b y t k o w e c z y k u l t y w o w a n e d o d n i a d z i ­ s i e j s z e g o n i e c o d z i e n n e r ę k o d z i e l n i c t w o . C e l e m p r a c y j e s t p r z e d s t a w i e n i e w a l o r ó w t u r y s t y c z n y c h m i a s t a i g m i n y K o ­ z i e g ł o w y z u w z g l ę d n i e n i e m i c h s p e c y f i c z n e g o r e g i o n a l i z m u .

II. C harakterystyka fizjograficzna

R zeźba

G m i n a K o z i e g ł o w y n a l e ż ą c a d o p o w i a t u m y s z k o w s k i e g o , p o ł o ż o n a j e s t n a k r a w ę d z i W y ż y n y K r a k o w s k o - C z ę s t o c h o w s k i e j , w p a s i e W y ż y n y Ś l ą s k i e j [ 1 0 ] . J e j o b s z a r t o 1 6 1 k m 2. C h a r a k t e r y z u j e s i ę ł a g o d n y m u k s z t a ł t o w a n i e m p o w i e r z c h ­ n i . N i e w i e l k i e p a g ó r k i n a l e ż ą d o t z w . G a r b u W o ź n i c k i e g o , k t ó r y j e s t c z ę ś c i ą s k ł a d o w ą P r o g u G ó r n o t r i a s o w e g o . G a r b t e n r o z c i ą g a s i ę o d B ę d u s z a p r z e z K o ­ z i e g ł o w y , W o ź n i k i w k i e r u n k u p ó ł n o c n o - z a c h o d n i m , o s i ą g a j ą c w y s o k o ś ć o d 3 2 0 d o 3 8 0 m n . p . m . F a l i s t a p o w i e r z c h n i a P r o g u s k ł a d a s i ę z l i c z n y c h , s z e r o k i c h , z a ­ o k r ą g l o n y c h l u b s p ł a s z c z o n y c h g a r b ó w , p o o d d z i e l a n y c h d o l i n a m i o w y g l ą d z i e n i e c e k l u b d o l i n p ł a s k o d e n n y c h z p o d m o k ł y m i d n a m i . P r ó g w y t w o r z y ł s i ę n a s k a ł a c h g ó r n o t r i a s o w y c h , s p o d k t ó r y c h n a n i e w i e l k i e j p o w i e r z c h n i u k a z u j ą s i ę s t a r s z e o s a d y ś r o d k o w o t r i a s o w e , a l o k a l n i e p r z y k r y w a j ą j e m ł o d s z e u t w o r y d o l n e j j u r y ( l i a s ) [ 6 ] .

W ody

W k r a j o b r a z i e g m i n y d o m i n u j ą r ó w n i n y o r a z d o l i n y r z e k : B o ż e g o S t o k u w r a z z j e g o d o p ł y w a m i - Z ł o t e g o S t o k u i S a r n i e g o S t o k u o r a z B r y n i c y . W o d y B o ż e g o S t o k u ł ą c z ą s i ę z w o d a m i W a r t y w Z a l e w i e P o r a j s k i m . Z e w z g l ę d u n a m a ł o p r z e ­ p u s z c z a l n e p o d ł o ż e w y s t ę p u j ą c e w z l e w n i W a r t y t e r e n t e n p o c i ę t y j e s t g ę s t ą s i e c i ą s t r u g i r o w ó w m e l i o r a c y j n y c h . I c h w o d y r e g u l a r n i e z a s i l a j ą n u r t y r z e k . C e n t r a l n ą c z ę ś ć g m i n y z a j m u j e d o r z e c z e B o ż e g o S t o k u . R z e k a t a w y p ł y w a z t e r e n ó w p o ł o ż o n y c h n a p o ł u d n i o w y z a c h ó d o d m i e j s c o w o ś c i W o j s ł a w i c e . J e j d o p ł y w

(4)

-S a r n i -S t o k s w e ź r ó d ł a m a w o k o l i c y m i e j s c o w o ś c i M z y k i . P r z e z t e r e n y p ó ł n o c n e g m i n y , p o c z ą w s z y o d m i e j s c o w o ś c i W y l ą g i - p r z e p ł y w a d r u g i z d o p ł y w ó w - Z ł o t y S t o k . W p o ł u d n i o w o - z a c h o d n i e j c z ę ś c i g m i n y , w K r u s i n i e k o ł o C y n k o w a , n a w y s o ­ k o ś c i 3 4 0 m n . p . m . z n a j d u j ą s i ę ź r ó d ł a M a ł e j P a n w i . Ź r ó d ł a t e o k r e s o w o w y s y ­ c h a j ą . Z k o l e i B r y n i c a s w e p o c z ą t k i b i e r z e z o b s z a r ó w l e ś n y c h r o z c i ą g a j ą c y c h s i ę w k i e r u n k u p o ł u d n i o w y m o d m i e j s c o w o ś c i P u s t k o w i e M y s ł o w s k i e ( 3 5 0 m n . p . m . ) . P r z e z p i e r w s z e 1 5 k m m a p o s t a ć s t r u g i l e ś n e j [ 6 ] . W o b s z a r z e g m i n y n i e w y s t ę p u j ą n a t u r a l n e j e z i o r a . N a p ó ł n o c y g m i n a K o z i e g ł o w y g r a n i c z y z g m i n ą P o r a j . K r ó t k i o d c i n e k t e j ż e g r a n i c y p r z e b i e g a n a Z a l e w i e P o r a j s k i m w y b u d o w a n y m w 1 9 7 7 r o k u n a W a r c i e . K o r y t o W a r t y s t a n o w i c z ę ś ć w s c h o d n i e j g r a n i c y g m i n y K o z i e g ł o w y . W o d y p o d z i e m n e s ą p o d s t a w o w y m ź r ó d ł e m d o b r e j w o d y p i t n e j w y k o r z y s t y ­ w a n e j d o z a o p a t r z e n i a k o m u n a l n e g o . G ł ó w n e p i ę t r o w o d o n o ś n e z w i ą z a n e j e s t z e ż w i r a m i i p i a s k o w c a m i d o l n e j i ś r o d k o w e j j u r y [ 6 ] .

K lim at

Ł a g o d n y , u m i a r k o w a n y k l i m a t n a o b s z a r z e g m i n y s p r z y j a r o z w o j o w i r o l n i c ­ t w a , a s z c z e g ó l n i e u p r a w o m z b ó ż i r o ś l i n o k o p o w y c h s t r e f y u m i a r k o w a n e j . Ś r e d ­ n i a r o c z n a t e m p e r a t u r a p o w i e t r z a ( n a p o z i o m i e r z e c z y w i s t y m ) w y n o s i 7 , 5 - 8 , 0 oC . N a j z i m n i e j s z y m m i e s i ą c e m j e s t s t y c z e ń , k t ó r e g o ś r e d n i a t e m p e r a t u r a m i e ś c i s i ę w p r z e d z i a l e o d - 2 , 5 d o -3 oC , n a j c i e p l e j s z y m - l i p i e c , z e ś r e d n i ą t e m p e r a t u r ą o k o ł o 1 8 oC . Ś r e d n i a r o c z n a s u m a o p a d ó w t o 6 5 0 - 7 0 0 m m . R o z k ł a d o p a d ó w w r o k u n i e j e s t r ó w n o m i e r n y . N a j w i ę c e j j e s t i c h w m i e s i ą c a c h l e t n i c h , z m a k s i m u m w l i p c u ( 1 0 0 m m ) , n a j m n i e j w l u t y m ( 3 0 m m ) . P r z e w a ż a j ą w i a t r y z k i e r u n k u p ó ł n o c n o - z a ­ c h o d n i e g o i p o ł u d n i o w o - z a c h o d n i e g o [ 6 ] .

Fauna i flora

O k o ł o 1 7 % o b s z a r u g m i n y s t a n o w i ą l a s y . R o z c i ą g a j ą s i ę : n a p ó ł n o c y o d S i e d l ­ c a M a ł e g o p o S i e d l e c D u ż y i G ę ż y n o r a z w p a s i e p o m i ę d z y K u ź n i c ą S t a r ą , a G r a ­ b o w c e m ; n a p o ł u d n i u - o d R z e n i s z o w a p o Z a b i j a k , K o c l i n , K o z i e g ł ó w k i o r a z n a p o ł u d n i e o d C y n k o w a ; n a w s c h o d z i e - o d L g o t y G ó r n e j p o G l i n i a n ą G ó r ę , P u s t k o ­ w i e L g o c k i e , M y s z k ó w . W l a s a c h n a j l i c z n i e j w y s t ę p u j e s o s n a i ś w i e r k , r z a d z i e j d ą b , j o d ł a i b r z o z a . L a t e m i j e s i e n i ą l a s y o b f i t u j ą w g r z y b y ( j a d a l n e - b o r o w i k i , k o ­ z a k i , m a ś l a k i , k u r k i , r y d z e , z i e l e n i a t k i ) , j a g o d y , b o r ó w k i i j e ż y n y . Ż y j ą w n i c h m . i n .: s a r n y , j e l e n i e , d z i k i , l i s y , z a j ą c e , k u n y , w i e w i ó r k i i m y s z y p o l n e , a z p t a k ó w : s i k o r y , w i l g i , m u c h ó w k i , d z i ę c i o ł y , b a ż a n t y , k u r o p a t w y , s ó j k i , m y s i k r ó l i k i . W 1 9 5 7 r o k u n a d l e ś n i c t w o S i e w i e r z u t w o r z y ł o k o ł o H u t y S z k l a n e j - r e z e r w a t l e ś n y : „ C i s y w H u c i e S t a r e j ” . R e z e r w a t z a j m u j ą c y p o w i e r z c h n i ę 2 ,1 h a , m a n a c e l u o c h r o n ę n a t u r a l n e g o s t a n o w i s k a c i s ó w . R o ś n i e t u t a j n a d a l k i l k a d z i e s i ą t o k o ł o s t u l e t n i c h c i s ó w .

(5)

W g m i n i e K o z i e g ł o w y m o ż n a o d n a l e ź ć d w a m i e j s c a z p o m n i k a m i p r z y r o d y : 1 ) w l e s i e k o ł o L g o t y - d w a d ę b y s z y p u ł k o w e 2 ) w m i e j s c o w o ś c i P o s t ę p n a d W a r t ą - t r z y d ę b y s z y p u ł k o w e . W 1 9 9 4 r o k u w l a s a c h s o s n o w y c h p o d R z e n i s z o w e m u r z ą d z o n o t e r e n y r e k r e ­ a c y j n e .

G leby

W g m i n i e p r z e w a ż a j ą g l e b y b i e l i c o w e w y t w o r z o n e z p i a s k ó w i g l i n n a p o d ł o ż u w a p i e n n y m - u b o g i e w p r ó c h n i c ę , w r a ż l i w e n a b r a k w i l g o t n o ś c i . P o d w z g l ę d e m p r o d u k t y w n o ś c i s ą o n e k w a l i f i k o w a n e d o k l a s o d I V d o V I [ 6 ] . J e d y n i e w o k o l i c y G n i a z d o w a , R z e n i s z o w a i P i ń c z y c w y s t ę p u j ą b a r d z i e j u r o d z a j n e g l e b y b r u n a t n e . W y t w o r z y ł y s i ę o n e w m i e j s c a c h , g d z i e p o d ł o ż e w a p i e n n e l u b k r e d o w e p o k r y ł a w a r s t w a g l i n y l u b l e s s u . W d o l i n a c h r z e k i p o t o k ó w o r a z p o z o s t a j ą c y c h p o d w p ł y w e m w ó d g r u n t o w y c h o b n i ż e n i a c h t e r e n u , w y s t ę p u j ą g l e b y b a g i e n n e i t o r f o w e . M o ż n a j e s p o t k a ć w o k o l i c a c h K o z i e g ł ó w , R o s o c h a c z a , S i e d l c a D u ż e g o i W i n o w n a .

Ludność

G m i n ę z a m i e s z k u j e 1 4 ,8 t y s . o s ó b .

III. H istoria m iasta i gm iny K oziegłow y

P i e r w s z e ś l a d y d z i a ł a l n o ś c i c z ł o w i e k a n a t e r e n i e K o z i e g ł ó w z o s t a ł y u j a w n i o n e p o d c z a s b a d a ń a r c h e o l o g i c z n y c h p r o w a d z o n y c h n a w z g ó r z u z a m k o w y m w l a t a c h 1 9 6 6 - 1 9 6 9 i z a l i c z o n e d o t z w . K u l t u r y Ł u ż y c k i e j . O d n a l e z i o n e w ó w c z a s m o n e t y , f r a g m e n t y z a b u d o w a ń , c e r a m i k ę , a t a k ż e p r z e d m i o t y c o d z i e n n e g o u ż y t k u , m o ż n a o b e c n i e o g l ą d a ć w M u z e u m O k r ę g o w y m w C z ę s t o c h o w i e . P i e r w s z e w z m i a n k i o K o z i e g ł o w a c h ś w i a d c z ą , i ż o k o ł o r o k u 1 1 0 6 o s a d ę w r a z z p r z y l e g ł o ś c i a m i o r a z p r a w e m z a ł o ż e n i a w s i k r ó l B o l e s ł a w K r z y w o u s t y d a r o w a ł D r o g o s ł a w o w i h e r b u Z e r w i k a p t u r . P r a w d o p o d o b n i e w ł a ś n i e o d h e r b u D r o ­ g o s ł a w a w y w o d z i s i ę n a z w a K o z i e g ł ó w - w b r u d n y m p o l u m i a ł o n t r z y s z a r e g ł o w y k o z i e . O s a d a z o s t a ł a j e d n a k o d e b r a n a s p a d k o b i e r c o m D r o g o s ł a w a - S o b ­ k o w i i D a s z k o w i z e w z g l ę d u n a i c h r a b u n k o w ą d z i a ł a l n o ś ć . K r ó l K a z i m i e r z S p r a ­ w i e d l i w y o d d a ł w i e ś n a j p o t ę ż n i e j s z e m u z ó w c z e s n y c h m a g n a t ó w m a ł o p o l s k i c h - M i k o ł a j o w i h e r b u L i s , b r a t u b i s k u p a k r a k o w s k i e g o P e ł k i [ 1 0 ] . N o w y w ł a ś c i c i e l o d r a z u p r z y s t ą p i ł d o b u d o w y z a m c z y s k a - t y p o w e g o g r o d u p i e r ś c i e n i o w a t e g o , k t ó r e g o m a j d a n o t a c z a ł y d w a o b w o d y w a ł ó w , a o d s t r o n y w s c h o d n i e j p r z y l e g a ł o d o n i e g o p o d g r o d z i e z b l i ż o n e k s z t a ł t e m d o p r o s t o k ą t a [ 3 , 4 , 1 0 ] . U s y t u o w a n i e w a ­ r o w n i n a o b s z a r z e k r z y ż o w a n i a s i ę s z l a k ó w h a n d l o w y c h p r z e b i e g a j ą c y c h : z P i o t r ­ k o w a T r y b u n a l s k i e g o p r z e z C z ę s t o c h o w ę , K o z i e g ł o w y d o B ę d z i n a o r a z z O p o l a p r z e z L e l ó w d o K r a k o w a , s p r z y j a ł o r o z w o j o w i h a n d l u w p o d g r o d z i u . W 1 2 4 1 r o k u n a z i e m i ę k o z i e g ł o w s k ą n a j e c h a l i T a t a r z y . O s a d ę z n i s z c z o n o , a z a m e k c z ę ­ ś c i o w o s p a l o n o .

(6)

W d r u g i e j p o ł o w i e X I V w i e k u w ł a ś c i c i e l e m K o z i e g ł ó w z o s t a ł k a s z t e l a n s ą d e c ­ k i K r y s t y n I h e r b u L i s . C i e s z ą c y s i ę s ł a w ą w o j s k o w ą , p o w s z e c h n i e s z a n o w a n y K r y s t y n I b y ł j e d n y m z m o ż n y c h m a ł o p o l s k i c h n a l e ż ą c y c h d o n a j b l i ż s z e g o g r o n a k r ó l a W ł a d y s ł a w a J a g i e ł ł y . O j e g o z a a n g a ż o w a n i u p o l i t y c z n y m ś w i a d c z y ć m o ż e f a k t , i ż w d o k u m e n t a c h k r ó l e w s k i c h d o t y c z ą c y c h l a t 1 3 8 6 - 1 4 1 7 j e g o i m i ę p o j a w i a s i ę a ż 1 1 0 r a z y [ 5 , 6 ] . Z a p e w n e t e ż w u z n a n i u z a s ł u g w ł a ś c i c i e l a K o z i e g ł ó w , w 1 4 0 2 r o k u d o t y c h c z a s o w e j w s i p r z y z n a n o p r a w a m i e j s k i e . K r y s t y n I z m a r ł p r a w ­ d o p o d o b n i e w r o k u 1 4 1 8 l u b 1 4 1 9 . J e g o s y n K r y s t y n I I k o n t y n u o w a ł p o l i t y k ę o j c a i u t r z y m y w a ł b l i s k i k o n t a k t z d w o r e m k r ó l e w s k i m . N a z a m k u k o z i e g ł o w s k i m g o ­ ś c i ł k r ó l a W ł a d y s ł a w a J a g i e ł ł ę w 1 4 2 6 r o k u . W c z a s a c h p a n o w a n i a r o d u L i s ó w z i e m i a k o z i e g ł o w s k a p r z e ż y w a ł a o k r e s r o z k w i t u . W y b u d o w a n o : k a p l i c e , k u ź n i c e , b r o w a r y , m ł y n y . R o z w i j a ł o s i ę g ó r n i c t w o i h u t n i c t w o ż e l a z a . K r y s t y n I I z m a r ł p r a w d o p o d o b n i e w 1 4 3 9 r o k u . S p o r y o p o d z i a ł o j c o w i z n y z a p o c z ą t k o w a ł y u p a ­ d e k p o l i t y c z n o - e k o n o m i c z n y L i s ó w K o z i e g ł o w s k i c h . O s t a t n i e p r z e k a z y o l o s a c h L i s ó w d o t y c z ą K r y s t y n a I V - g o , s y n a J a n a S t a r s z e g o . W 1 5 1 9 r o k u s p r z e d a ł o n k o m p l e k s k o z i e g ł o w s k i b i s k u p o w i k r a k o w s k i e m u J a n o w i K o n a r s k i e m u . D o o s t a t e c z n e j r u i n y z a m e k d o p r o w a d z i l i S z w e d z i p o d c z a s o d w r o t u s p o d J a ­ s n e j G ó r y w 1 6 5 5 r o k u . D o d n i a d z i s i e j s z e g o p o z o s t a ł o p o n i m t y l k o w z n i e s i e n i e i t r u d n e d o r o z p o z n a n i a f r a g m e n t y f u n d a m e n t ó w . K a m i e ń i c e g ł ę p o c h o d z ą c ą z e z n i s z c z o n e j w a r o w n i w 1 8 3 5 r o k u w y k o r z y s t a n o d o b u d o w y d r o g i p r o w a d z ą c e j z K o z i e g ł ó w d o G n i a z d o w a . O d z i e j a c h z a m k u i j e g o m i e s z k a ń c a c h w ś r ó d l u d n o ś c i K o z i e g ł ó w n a d a l k r ą ż ą l e g e n d y [ 1 4 , 1 5 ] . J e d n a z n i c h w n i e c o i n n y s p o s ó b w y j a ś n i a p o c h o d z e n i e n a z w y m i e j s c o w o ś c i . W e d ł u g t e j ż e l e g e n d y n a z w a K o z i e g ł o w y p o c z ą t e k m a w f o r t e l u z a s t o s o w a n y m p r z e z s p r y t n y c h o b r o ń c ó w z a m k u w o b e c o b l e g a j ą c y c h g o T a t a ­ r ó w . W X I I I w i e k u c z ę ś ć c z a m b u ł ó w z e Z ł o t e j O r d y C z i n g i z - c h a n a c h c i a ł a z ł u p i ć z a m e k , a j e g o m i e s z k a ń c ó w w z i ą ć w j a s y r . G d y k o l e j n e a t a k i n i e p r z y n o s i ł y o c z e ­ k i w a n e g o s k u t k u , T a t a r z y p o s t a n o w i l i w z i ą ć z a m e k g ł o d e m . P o k i l k u t y g o d n i a c h o b l ę ż e n i a , n a z a m k u d o z j e d z e n i a p o z o s t a ł y j u ż t y l k o t r z y k o z y . Z r o z p a c z e n i o b ­ r o ń c y u c i e k l i s i ę d o p o d s t ę p u . C i a ł a k ó z z j e d l i , a l e n i e n a r u s z o n e g ł o w y p r z e r z u c i l i z a m u r y o b r o n n e . W i d z ą c t o T a t a r z y , z a n i e c h a l i o b l ę ż e n i a z a m k u m y ś l ą c , ż e n a ­ w e t p o t a k d ł u g i m o k r e s i e i z o l a c j i m u s i b y ć w n i m d o s t a t e k ż y w n o ś c i - s k o r o i c h o b r o ń c ó w s t a ć n a t a k i e m a r n o t r a w s t w o . T o w ł a ś n i e d l a u p a m i ę t n i e n i a s z c z ę ś l i w e j o b r o n y z a m k u w h e r b i e m i a s t a m i a n o u m i e ś c i ć t r z y b i a ł e k o z i e g ł o w y n a c z e r w o ­ n y m t l e . O d b u d o w a s p o ł e c z n o - g o s p o d a r c z a m i a s t a K o z i e g ł o w y t r w a ł a d ł u g o . S y t u a c j a p o p r a w i ł a s i ę d o p i e r o p o d k o n i e c X V I I I w i e k u . N a s t ą p i ł r o z w ó j r z e m i o s ł : s z e w ­ s t w a , r z e ź n i c t w a , p i e k a r n i c t w a , k o w a l s t w a i p r z e d e w s z y s t k i m t k a c t w a . W y r a b i a ­ n e w K o z i e g ł o w a c h s u k n o z n a n e b y ł o w c a ł e j ó w c z e s n e j P o l s c e . N a S e j m i e C z t e r o l e t n i m p o s t a n o w i o n o K o z i e g ł o w y w c i e l i ć d o R z e c z y p o s p o l i t e j ( 1 7 9 0 r . ) , a 2 7 k w i e t n i a 1 7 9 2 r . k r ó l S t a n i s ł a w A u g u s t w w y d a n y m p r z y w i l e j u o g ł o s i ł K o ­ z i e g ł o w y w o l n y m m i a s t e m .

(7)

W o k r e s i e r o z b i o r ó w P o l s k i m i e s z k a ń c y K o z i e g ł ó w u c z e s t n i c z y l i w p r ó b a c h o d z y s k a n i a n i e p o d l e g ł o ś c i [ 1 0 ] . W s k u t e k r e p r e s j i z a z r y w y p o w s t a ń c z e w 1 8 7 0 r o k u K o z i e g ł o w y u t r a c i ł y p r a w a m i e j s k i e i w c i e l o n o j e d o t y p o w o w i e j s k i e j g m i ­ n y - R u d n i k W i e l k i . P o o d z y s k a n i u n i e p o d l e g ł o ś c i o s a d a o t r z y m a ł a w ł a s n ą a d m i n i s t r a c j ę . N i e o d ­ z y s k a ł a j e d n a k p r a w m i e j s k i c h . W o k r e s i e d w u d z i e s t o l e c i a m i ę d z y w o j e n n e g o K o z i e g ł o w y i o k o l i c a p r z e ż y w a ł y g ł ę b o k i k r y z y s . Z a n i e d b a n a , w y j a ł o w i o n a z i e ­ m i a d a w a ł a n i s k i e p l o n y . R z e m i o s ł o i h a n d e l o p a n o w a l i Ż y d z i . P o d c z a s I I W o j n y Ś w i a t o w e j K o z i e g ł o w y p o d z i e l i ł y l o s c a ł e g o k r a j u . N a t e ­ r e n g m i n y N i e m c y w k r o c z y l i 3 w r z e ś n i a 1 9 3 9 r o k u , a 8 p a ź d z i e r n i k a w c i e l i l i j ą d o R z e s z y ( 1 0 ) . G m i n ę w y z w o l o n o z 1 9 / 2 0 s t y c z n i a 1 9 4 5 r o k u . P r a w a m i e j s k i e K o ­ z i e g ł o w y o d z y s k a ł y w 1 9 5 0 r o k u .

IV. Z abytki m iasta i gm iny K oziegłow y.

W g m i n i e K o z i e g ł o w y z n a l e ź ć m o ż n a w i e l e a t r a k c y j n y c h z a b y t k ó w d o s t ę p ­ n y c h d l a p o t e n c j a l n y c h z w i e d z a j ą c y c h . Ś w i a d c z y ć o t y m m o ż e c h o c i a ż b y f a k t , ż e w o j e w ó d z k i k o n s e r w a t o r z a b y t k ó w , d e c y z j ą P r e z y d i u m W o j e w ó d z k i e j R a d y N a ­ r o d o w e j w K a t o w i c a c h , d n i a 3 1 m a r c a 1 9 5 3 r o k u u z n a ł z a z a b y t e k m i a s t o K o ­ z i e g ł o w y - w r a m a c h h i s t o r y c z n e g o z a ł o ż e n i a m i e j s k i e g o . D o d n i a d z i s i e j s z e g o z a c h o w a ł s i ę d a w n y u k ł a d u r b a n i s t y c z n y m i a s t a . W c e n ­ t r u m z n a j d u j e s i ę c z w o r o b o c z n y r y n e k , o t o c z o n y p a r t e r o w y m i i j e d n o p i ę t r o w y m i d o m a m i . Z n a r o ż n i k ó w r y n k u w y b i e g a j ą u l i c e . D a w n i e j n a j e g o ś r o d k u z n a j d o w a ł s i ę r a t u s z . O k a z a ł y b u d y n e k r a t u s z a k i l k a k r o t n i e u l e g a ł p o ż a r o m . D o s z c z ę t n i e s p ł o n ą ł w p i e r w s z e j p o ł o w i e X V I w i e k u , a l e z a s p r a w ą b u r m i s t r z a i r a d n y c h z o s t a ł o d b u d o w a n y . P e ł n i ł f u n k c j ę s w o i s t e g o a d m i n i s t r a c y j n o - g o s p o d a r c z e g o c e n t r u m . W c z ę ś c i p o ł u d n i o w e j b u d y n k u m i e ś c i ł y s i ę b i u r a , w p ó ł n o c n e j s k l e p y , a w ś r o d k u p r z e c h o w y w a n o s p r z ę t p r z e c i w p o ż a r o w y . W s k l e p a c h s p r z e d a w a n o ś w i e c e i s m o ł ę p r o d u k o w a n ą w m i a s t e c z k u . D o n a j w a ż n i e j s z y c h z a b y t k ó w m i a s t a n a l e ż y k o ś c i ó ł p a r a f i a l n y p o d w e z w a ­ n i e m B o ż e g o C i a ł a i ś w . M a r i i M a g d a l e n y , w y b u d o w a n y o k o ł o 1 4 7 0 r o k u [ 1 , 8 ]. M a o n c i e k a w ą , r o z b u d o w a n ą b r y ł ę ( p ó ź n o g o t y c k ą , z t r ó j b o c z n i e z a m k n i ę t y m p r e z b i t e r i u m ) n a k r y t ą w y s o k i m , d w u s p a d o w y m , g o n t o w y m d a c h e m . P o z a c h o d ­ n i e j s t r o n i e w i e ń c z y g o c h a r a k t e r y s t y c z n a , c z ę ś c i o w o d r e w n i a n a w i e ż a z k o p u l a ­ s t y m d a c h e m . N a w a k o ś c i o ł a p i e r w o t n i e b y ł a d r e w n i a n a . N a j e j m i e j s c u p r z e d 1 5 9 5 r o k u z b u d o w a n o d o d z i ś s t o j ą c ą - m u r o w a n ą , o p i ę t ą s z k a r p a m i . P r z y n a w i e o d s t r o n y p o ł u d n i o w e j z n a j d u j e s i ę k a p l i c a ś w . S t a n i s ł a w a . T o k a p l i c a g r o b o w a r o d z i n y K r a w i e c k i c h p o c h o d z ą c a z X V I I w i e k u . P o s t r o n i e w s c h o d n i e j m o ż n a p o d z i w i a ć j e d n ą z p e r e ł ś w i ą t y n i : d r e w n i a n y , g o t y c k i O g r o j e c z p o c z ą t k u X V I w i e k u [ 1 , 8 ]. W e w n ą t r z k o ś c i o ł a w a r t o o b e j r z e ć p r e z b i t e r i u m , w c a ł o ś c i p o k r y t e m a l o ­ w i d ł a m i . U n i k a l n e , ś r e d n i o w i e c z n e f r e s k i o d k r y t o p o d c z a s p r a c r e n o w a c y j n y c h p r o w a d z o n y c h w l a t a c h 1 9 7 3 - 1 9 7 7 . O k a z a ł y s i ę o n e p o l i c h r o m i ą d w u w a r s t w o w ą

(8)

- z w i e r z c h u r e n e s a n s o w ą , a p o d s p o d e m g o t y c k ą . P r z e d s t a w i a j ą 2 7 s c e n M ę k i P a ­ ń s k i e j . W o ł t a r z u b o c z n y m z w r a c a u w a g ę d a t o w a n a n a 1 6 9 4 r o k u , p o s t a ć M a t k i B o ­ s k i e j o d z i a n a w s r e b r n ą s u k n i ę . C i e k a w o s t k ę d l a t u r y s t ó w m o g ą s t a n o w i ć u m i e s z ­ c z o n e w n a w i e o d s t r o n y p o ł u d n i o w e j - d u ż e , d r e w n i a n e d r z w i z o k u c i a m i i o g r o m n y m k l u c z e m w z a m k u . J a k g ł o s i t r a d y c j a , p o c h o d z ą o n e z n i e i s t ­ n i e j ą c e g o j u ż z a m c z y s k a [ 1 ] . P o d o ł t a r z e m g ł ó w n y m i k a p l i c ą ś w . S t a n i s ł a w a z n a j d u j ą s i ę m i e j s c a p o c h ó w k u d w ó c h s t a r o s t ó w : k o z i e g ł o w s k i e g o - A l e k s a n d r a D e n i s a z 1 6 1 6 r o k u i s i e w i e r s k i e g o - S t a n i s ł a w a K r a w i e c k i e g o z 1 6 7 3 r o k u . G r o ­ b o w c e z n a j d u j ą s i ę r ó w n i e ż n a z e w n ą t r z , t w o r z ą c u r o k l i w y , m a l e ń k i c m e n t a r z y k p r z y k o ś c i e l n y . H i s t o r y c z n e z n a c z e n i e d l a K o z i e g ł o w i c z a n m a b u d y n e k , k t ó r y d a w n i e j p e ł n i ł f u n k c j ę P a ł a c u B i s k u p i e g o . Z a m i e s z k i w a l i w n i m p r z y b y w a j ą c y n a w i z y t a c j e b i ­ s k u p i k r a k o w s c y . Z o s t a ł o n z b u d o w a n y n a p o c z ą t k u X V I I w i e k u [ 1 0 ] . B u d o w l a w k s z t a ł c i e p o d k o w y m i a ł a d w u t r a k t o w y u k ł a d w n ę t r z . K r ó t s z e z e s k r z y d e ł o d b u d o ­ w a n o w X V I I I w i e k u . K o l e j n e p r z e b u d o w y c i ą g l e z m i e n i a ł y j e j w y g l ą d . G r u n t o w ­ n e j p r z e b u d o w y d o k o n a n o p o I W o j n i e Ś w i a t o w e j . W 1 9 2 6 r o k u w b u d y n k u p a ł a c o w y m u m i e s z c z o n o s z k o ł ę r o l n i c z ą , a w l a t a c h 1 9 4 6 - 1 9 6 4 l i c e u m o g ó l n o ­ k s z t a ł c ą c e [ 1 0 ] . W 1 9 7 0 r o k u r o z e b r a n o z a b y t k o w ą c z ę ś ć , a n o w ą p r z e z n a c z o n o n a p r z e d s z k o l e . D o c e n n y c h z a b y t k ó w z a l i c z a s i ę t a k ż e p o c h o d z ą c y z d r u g i e j p o ł o w y X V I I w i e k u Z e s p ó ł K o ś c i o ł a S z p i t a l n e g o p o d w e z w a n i e m ś w . B a r b a r y . P o s t a ć ś w i ę t e j p a t r o n k i k o ś c i o ł a z o s t a ł a w y e k s p o n o w a n a w r e n e s a n s o w y m , b o g a t o z ł o c o n y m , o z d o b i o n y m c z t e r e m a k o l u m n a m i o ł t a r z u . B u d y n e k k o ś c i e l n y j e s t m u r o w a n y , b e c z k o w o s k l e p i o n y , p o k r y t y g o n t e m . O z d o b ę s t a n o w i z w i e ń c z a j ą c a d a c h b a r o ­ k o w a w i e ż a [ 1 0 ] . O b i e k t z o s t a ł o d n o w i o n y w 1 9 9 4 r o k u . W p r z e s z ł o ś c i k o ś c i ó ł ł ą c z y ł s i ę z e s z p i t a l e m , a l e o k o ł o 1 8 6 3 r o k u s z p i t a l t e n p r z e m i a n o w a n o n a p r z y ­ t u ł e k d l a s t a r c ó w i k a l e k . N a t e r e n i e p r z y k o ś c i e l n y m , d o m o m e n t u j e g o z a p e ł n i e ­ n i a g r z e b a n o z m a r ł y c h . N i e d a l e k o k o ś c i o ł a ś w . B a r b a r y m o ż n a o b e j r z e ć z a b y t k o w ą , d r e w n i a n ą , k r y t ą d a c h ó w k ą i o z d o b i o n ą g o t y c k ą w i e ż ą k a p l i c z k ę . O p i e k u j ą s i ę n i ą M a r i a w i c i . I n n ą , t y m r a z e m m u r o w a n ą k a p l i c z k ę m o ż n a o d n a l e ź ć p r z y d r o d z e d o G n i a z d o ­ w a . P o c h o d z i z 1 6 7 5 r o k u , a z o s t a ł a o d n o w i o n a w 1 9 6 1 [ 1 0 ] . D o c i e k a w s z y c h , m u r o w a n y c h , j e d n o p i ę t r o w y c h d o m ó w w K o z i e g ł o w a c h n a l e ż y p l e b a n i a z 1 8 0 2 r o k u . D w u s p a d o w y , k r y t y d a c h ó w k ą d a c h p o d k r e ś l a s t y l p l e b a n i , k t ó r a z a c h o w a ł a p i e r w o t n e c e c h y d o d n i a d z i s i e j s z e g o . Z b u d o w l i ś w i e c k i c h n a u w a g ę z a s ł u g u j e s t u d n i a u l i c z n a z X V w i e k u , s t a n o ­ w i ą c a p a m i ą t k ę p o b r o w a r z e p r z y u l i c y Ś w i ę t o k r z y s k i e j i d o m p r z y r y n k u z p i e r w ­ s z e j p o ł o w y X I X w i e k u . W g m i n i e K o z i e g ł o w y - z e w z g l ę d u n a z n a j d u j ą c e s i ę t a m k o ś c i o ł y - w a r t o o d w i e d z i ć c o n a j m n i e j j e s z c z e t r z y m i e j s c o w o ś c i : C y n k ó w , K o z i e g ł ó w k i i P i ń - c z y c e .

(9)

W C y n k o w i e z n a j d u j e s i ę d r e w n i a n y k o ś c i ó ł p o d w e z w a n i e m ś w . W a w r z y ­ ń c a . W y b u d o w a ł g o W a l e n t y R u r a j a z P y s k o w i c w 1 6 3 1 r o k u [ 1 0 ] . K o ś c i ó ł j e s t j e d n o n a w o w y , z w ę ż s z y m , t r ó j b o c z n i e z a m k n i ę t y m p r e z b i t e r i u m , k r y t y g o n t e m 0 k o n s t r u k c j i s u m i k o w o - ł ą t k o w e j . D r e w n i a n y o ł t a r z g ł ó w n y d a t o w a n y j e s t n a p i e r w s z ą p o ł o w ę X V I I w i e k u . W 1 9 9 3 r o k u k o ś c i ó ł z o s t a ł o k r a d z i o n y . Z a g i n ę ł o w i e l e z a b y t k o w y c h r z e ź b i o b r a z ó w . K o ś c i ó ł p a r a f i a l n y p o d w e z w a n i e m ś w . A n ­ t o n i e g o w K o z i e g ł ó w k a c h b u d o w a n o w l a t a c h 1 9 0 3 - 1 9 0 8 [ 1 0 ] . S t y l o w o z b l i ż o n a d o w ł o s k i e g o r e n e s a n s u , m u r o w a n a b u d o w l a p o w s t a ł a n a p l a n i e k r z y ż a ł a c i ń s k i e ­ g o . C a ł o ś ć z d o b i ą g z y m s y i f i l a r y . W k o ś c i e l e j e s t p i ę ć o ł t a r z y . S z c z e g ó l n ą u w a g ę z w r a c a o ł t a r z ś w . A n t o n i e g o P a d e w s k i e g o . D o c e n n y c h z a b y t k ó w k o ś c i o ł a z a l i ­ c z a s i ę : b a r o k o w y r e l i k w i a r z , o b r a z p r z e d s t a w i a j ą c y ś w . M i k o ł a j a o r a z s i e d e m n a ­ s t o w i e c z n e w o t a . Z a b y t k o w a , m u r o w a n a p l e b a n i a p o c h o d z i z k o ń c a X I X w i e k u . M u r o w a n e o g r o d z e n i e p r z y p l e b a n i w y b u d o w a n o n a p o c z ą t k u X V I I w i e k u ( r e ­ m o n t o w a n o j e w 1 7 6 3 r o k u ) . W P i ń c z y c a c h m o ż n a o b e j r z e ć w z n i e s i o n y w 1 7 8 4 r o k u k o ś c i ó ł p a r a f i a l n y p o d w e z w a n i e m M i c h a ł a A r c h a n i o ł a , k t ó r y n i e g d y ś s t a n o ­ w i ł k a p l i c ę p a ł a c o w ą p r z y n a l e ż ą c ą d o z e s p o ł u p a ł a c o w e g o . W d a w n y m b u d y n k u p a ł a c o w y m o b e c n i e m i e ś c i s i ę p l e b a n i a .

V. Szlaki turystyczne.

P r z e z z i e m i ę k o z i e g ł o w s k ą p r z e b i e g a j ą t r a s y w y c i e c z k o w e [ 2 , 1 3 ] o r a z 3 s z l a ­ k i t u r y s t y c z n e : 2 - r o w e r o w e , 1 - p i e s z y . S z l a k i t u r y s t y k i r o w e r o w e j : C z - 7 0 0 1 s - o z n a k o w a n y k o l o r e m c z a r n y m : K o z i e g ł o w y - K u ź n i c a M a ł a - Ż a r k i L e t n i s k o - P r z e w o d z i s z o w i c e , d ł u g o ś c i 2 3 k m ( p r z e b i e g a j ą c y n a t e r e n i e G m i n y K o z i e g ł o w y n a o d c i n k u o d K o z i e g ł ó w d o p r z e k r o c z e n i a r z e k i W a r t y w L g o c i e N a d w a r c i e ) ; C z - 7 0 0 3 s - o z n a k o w a n y k o l o r e m c z a r n y m : K o z i e g ł o w y - K o z i e g ł ó w k i - M y s ł ó w - H u t a S z k l a n a - P i ń c z y c e , d ł u g o ś c i 11 k m ( w c a ł o ś c i p r z e b i e g a j ą c y n a t e ­ r e n i e g m i n y K o z i e g ł o w y ) . S z l a k t u r y s t y k i p i e s z e j : C z - 1 0 1 0 s z l a k ż a r e c k i W o ź n i k i - Ż a r k i , o z n a k o w a n y k o l o r e m ż ó ł t y m : G n i a - z d ó w - K o z i e g ł o w y - M i ł o ś ć - K u ź n i c a N o w a - L g o t a N a d w a r c i e - Ż a r k i L e t n i s k o - K o z a - Ż a r k i ( m i a s t o ) - L e ś n i ó w - P r z e w o d z i s z o w i c e , d ł u g o ś c i 2 8 k m ( p r z e b i e ­ g a j ą c y n a t e r e n i e G m i n y K o z i e g ł o w y n a o d c i n k u o d G n i a z d o w a d o p r z e k r o c z e n i a r z e k i W a r t y w L g o c i e N a d w a r c i e ) .

V I. B aza turystyczna.

B a z a t u r y s t y c z n a g m i n y j e s t d o ś ć u b o g a . P r z e w o d n i k i i m a p y t u r y s t y c z n e p o l e ­ c a j ą d w a m i e j s c a n o c l e g o w e . P i e r w s z e t o m o t e l „ M a r g o s ” w m i e j s c o w o ś c i M a r ­ k o w i c e p r z y t r a s i e D K - 1 ( 4 5 m i e j s c - 1 6 p o k o i 2 - o s o b o w y c h , 3 p o k o j e 3 - o s o b o w e , 1 p o k ó j 4 - o s o b o w y ) , d r u g i e - t o Z a k ł a d U s ł u g S z k o l e n i o w o - W y p o c z y n k o w y c h E l e k t r o c i e p ł o w n i „ B ę d z i n ” w m i e j s c o w o ś c i R z e n i s z ó w Ł a z y ( 5 0 m i e j s c w p o k o ­ j a c h 2 i 3 o s o b o w y c h ) . W g m i n i e f u n k c j o n u j ą r ó w n i e ż d w a g o s p o d a r s t w a a g r o t u ­

(10)

r y s t y c z n e . P i e r w s z e - w m i e j s c o w o ś c i S i e d l e c M a ł y ( u l . L e ś n a 7 ) - d y s p o n u j e d w o m a p o k o j a m i ( 4 - o s o b o w y m i 2 - o s o b o w y m ) o r a z d w o m a w o l n o s t o j ą c y m i d o m k a m i l e t n i s k o w y m i ( w k a ż d y m 4 m i e j s c a n o c l e g o w e ) . D r u g i e - w m i e j s c o w o ­ ś c i M i ł o ś ć ( n r d o m u 2 ) - d y s p o n u j e w o l n o s t o j ą c y m , d w u p o k o j o w y m d o m k i e m ( p o k ó j 2 - o s o b o w y i 4 - o s o b o w y ) .

V II. Sport i im prezy sportow o - rekreacyjne na terenie gminy.

W 1 9 7 8 r o k u n a t e r e n i e g m i n y p r z y S K R w K o z i e g ł o w a c h p o w s t a ł a s e k c j a k o ­ l a r s k a p o d n a z w ą L u d o w y Z e s p ó ł S p o r t o w y . J e j p r e z e s e m z o s t a ł M a r i a n N o s z ­ c z y k , a p i e r w s z y m t r e n e r e m Z y g m u n t C h m u r z e w s k i . W 1 9 8 3 r o k u s e k c j a k o l a r s k a p r z e s z ł a d o K l u b u - L Z S G n i a z d ó w , a l e w l u t y m 1 9 9 3 r o k u p o w r ó c i ł a d o K o z i e g ł ó w i p r z y j ę ł a n o w ą n a z w ę - M i e j s k o - G m i n n y L u d o w y K l u b S p o r t o w y „ B ł ę k i t n i ” M A R C A R K o z i e g ł o w y . F i r m a M o t o r y z a c y j n a M A R C A R z M y s z k o ­ w a j e s t s p o n s o r e m K l u b u . P r e z e s e m j e s t S ł a w o m i r M a t y j a , t r e n e r e m A n d r z e j C h m u r z e w s k i . K l u b o r g a n i z u j e : 1 ) k w i e t n i o w y k l a s y k o P u c h a r B u r m i s t r z a G m i ­ n y i M i a s t a K o z i e g ł o w y , k t ó r y j e s t z a l i c z a n y d o P u c h a r u P o l s k i ( r e k o r d o w ą l i c z b ę u c z e s t n i k ó w - 6 6 4 o s o b y , o d n o t o w a n o w 1 9 9 4 r o k u ) ; 2 ) j e s i e n n y W y ś c i g P r z e ł a j o ­ w y o P u c h a r F . M . M A R C A R - r ó w n i e ż r o z g r y w a n y w r a m a c h P u c h a r u P o l s k i ; 3 ) i m p r e z y d l a d z i e c i i m ł o d z i e ż y z t e r e n u g m i n y i s p o z a n i e j . B y ł o n r ó w n i e ż o r g a n i ­ z a t o r e m M i s t r z o s t w P o l s k i w k o l a r s t w i e s z o s o w y m , p r z e ł a j o w y m i g ó r s k i m . W y ­ c h o w a ł c z ł o n k ó w K a d r y N a r o d o w e j t a k i c h j a k : J a r o s ł a w P o t e m p s k i , A r t u r N o w a k , M a r e k C u p i a ł , J a c e k C u p i a ł , R o b e r t Ł a t a n i k , Z b i g n i e w A d a m u s , R o b e r t O s t r o w s k i , A d a m D z i u k , Z b i g n i e w K o p e c k i , E w e l i n a K o c h . K l u b m o ż e p o s z c z y c i ć s i ę w i e l o m a o s i ą g n i ę c i a m i i n d y w i d u a l n y m i i d r u ż y n o ­ w y m i n a a r e n i e o g ó l n o p o l s k i e j j a k i m i ę d z y n a r o d o w e j . R e p r e z e n t a n c i K l u b u s t a r ­ t u j ą n a s z o s a c h c a ł e g o k r a j u i E u r o p y . U c z e s t n i c z y l i w M i s t r z o s t w a c h Ś w i a t a w k o l a r s t w i e p r z e ł a j o w y m , w e w s z y s t k i c h k o n k u r e n c j a c h k o l a r s k i c h M i s t r z o s t w P o l s k i , w T o u r d e P o l o g n e . W y s t a r c z y w s p o m n i e ć , ż e w y c h o w a n e k K l u b u - Z b i ­ g n i e w A d a m u s - t o w i e l o k r o t n y M i s t r z i v - c e M i s t r z P o l s k i w k o l a r s t w i e p r z e ł a j o ­ w y m , r e p r e z e n t a n t P o l s k i n a M i s t r z o s t w a c h Ś w i a t a . D o w i ę k s z y c h o s i ą g n i ę ć K l u b u n a l e ż ą t a k ż e : s r e b r n y m e d a l n a M i s t r z o s t w a c h P o l s k i w k o l a r s t w i e p r z e ł a j o w y m i b r ą z o w y m e d a l n a M i s t r z o s t w a c h P o l s k i w w y ­ ś c i g u g ó r s k i m n a s z o s i e R o b e r t a Ł a t a n i k a , b r ą z o w y m e d a l n a M i s t r z o s t w a c h P o l ­ s k i w k o l a r s t w i e s z o s o w y m w k a t e g o r i i J u n i o r e k E w e l i n y K o c h , b r ą z o w y m e d a l n a M i s t r z o s t w a c h P o l s k i w k o l a r s t w i e p r z e ł a j o w y m w k a t e g o r i i J u n i o r ó w A d a m a D z i u k a .

VIII. Strategia rozw oju m iasta i gm iny K oziegłow y.

G m i n a K o z i e g ł o w y j e s t c z ł o n k i e m Z w i ą z k u G m i n J u r a j s k i c h , k t ó r e g o p o d s t a ­ w o w y m c e l e m j e s t p r o m o w a n i e t u r y s t y k i n a o b s z a r z e W y ż y n y K r a k o w s k o - C z ę ­ s t o c h o w s k i e j . S t a r a n i e m Z w i ą z k u , d o r e j o n ó w o k r a j o w y m z n a c z e n i u d l a r o z w o j u r e k r e a c j i i t u r y s t y k i z a l i c z o n o : p ó ł n o c n o - w s c h o d n i e i w s c h o d n i e k r a ń c e g m i n y ( d o l i n ę r z e k i W a r t y , z b i o r n i k w o d n y w P o r a j u - n a j w i ę k s z y o b i e k t r e k r e a c j i w o d ­

(11)

n e j w r e g i o n i e o r a z Z e s p ó ł J u r a j s k i c h P a r k ó w K r a j o b r a z o w y c h ) ; d o l i n ę r z e k i M a ł a P a n e w w r a z z p r z y l e g ł y m i t e r e n a m i l e ś n y m i . W l i s t o p a d z i e 2 0 0 3 r o k u B u r m i s t r z G m i n y i M i a s t a K o z i e g ł o w y J a c e k Ś l ę c z k a z a p o c z ą t k o w a ł s t a r a n i a w c e l u n a w i ą z a n i a w s p ó ł p r a c y z a g r a n i c z n e j z f r a n c u s k i m m i a s t e m S a r g u e m i n e s .

IX. R egionalizm .

J e d n y m z n i e t y p o w y c h r z e m i o s ł u p r a w i a n y c h d o d n i a d z i s i e j s z e g o w g m i n i e K o z i e g ł o w y j e s t p l e c i o n k a r s t w o . W e d ł u g p o d a ń p o c z ą t k i p l e c i o n k a r s t w a s i ę g a j ą t u p o c z ą t k u X X w . B e z p o ś r e d n i ą p r z y c z y n ą r o z w o j u t e g o r z e m i o s ł a m i a ł s t a ć s i ę f a k t p r z y w i e z i e n i a p r z e z k o z i e g ł o w s k i c h m ę ż c z y z n - u c z e s t n i k ó w w o j n y r o s y j ­ s k o - j a p o ń s k i e j z 1 9 0 5 r . - s ł o m y r y ż o w e j [ 1 1 ] . Z n i e j t o k o b i e t y u p l o t ł y p i e r w s z e w y r o b y . Z c z a s e m w s p r a w n y c h r ę k a c h k o b i e t z a c z ę ł y p o w s t a w a ć : k o s z y c z k i n a ś w i ę c o n e , m a t y - „ d y w a n y ” d o d e k o r a c j i ś c i a n , „ g r z e b i e n i a r k i ” , „ p a n t o f e l k i ” n a z e g a r k i . P o c z ą t k o w o w y r o b y w y k o n y w a n o t y l k o w o k r e s i e j e s i e n n o - z i m o w y m . T u t e j s z a l u d n o ś ć u t r z y m y w a ł a s i ę z u p r a w y r o l i i p l e c i o n k a r s t w e m z a j m o w a ł a s i ę t y l k o w t e d y g d y n i e b y ł o p i l n y c h p r a c p o l o w y c h . S w e w y r o b y s p r z e d a w a ł a n a p o ­ b l i s k i c h t a r g o w i s k a c h . U m i e j ę t n o ś c i K o z i e g ł o w i a n w y k o r z y s t a l i Ż y d z i . D y s p o ­ n u j ą c s z e r o k i m i k o n t a k t a m i z a c z ę l i s p r o w a d z a ć s ł o m ę r y ż o w ą i a n g a ż u j ą c z n a c z n ą c z ę ś ć t u t e j s z y c h r ę k o d z i e l n i k ó w z a p o c z ą t k o w a l i p r o d u k c j ę o p a r t ą n a p r a ­ c y n a k ł a d c z e j . S ł o m ę z C h i n i J a p o n i i d o s t a r c z a ł i m Ż y d W e j c e r z O d e s s y [ 7 ,1 1 ] . K o b i e t y - c h a ł u p n i c e r o b i ł y z n i e j t z w . „ ś t u c z k i ” , c z y l i t a ś m y p l e c i o n e z : t r z e c h , p i ę c i u l u b s i e d m i u ź d z i e b e ł s ł o m y , a n a s t ę p n i e s z y ł y z n i c h k a p e l u s z e . Z p o w o d u b a r d z o z ł e g o w y n a g r a d z a n i a k o b i e t , w y r ó b k a p e l u s z y z r ą k Ż y d ó w p r ó b o w a l i p r z e j ą ć ( b e z p o w o d z e n i a ) m i e j s c o w i k s i ę ż a . Ś w i a d c z ą o t y m c h o c i a ż b y z a p i s k i k s i ę d z a S t a n i s ł a w a Z a p a ł o w s k i e g o p e ł n i ą c e g o f u n k c j ę p r o b o s z c z a w K o z i e g ł ó w - k a c h w l a t a c h 1 9 0 0 - 1 9 1 3 . P i s a ł o n : „ . . . W p a r a f i i K o z i e g ł o w a c h i K o z i e g ł ó w k a c h t y s i ą c e l u d z i , n a w e t d z i e c i , z a j m o w a ł o s i ę p l e c i o n k a r s t w e m : z e s ł o m y i ł y c z k a p l e c i o n o w s t ę g i n a k a p e l u s z e . C z y n i l i t o t a k w p r a w n i e , ż e p l e t l i n a w e t p r z y k s i ę ­ ż y c u . ... N a t u r a l n i e w s z y s t k o z n a j d o w a ł o s i ę w r ę k a c h Ż y d ó w , k t ó r z y d o s t a r c z a l i m a t e r i a ł ó w p ł a c ą c z a r o b o t ę . N i k t b y n i e u w i e r z y ł j a k w y z y s k i w a n o r o b o t n i k ó w ” [ 7 , 1 1 , 1 2 ] . C h o c i a ż p o d a n a l i c z b a r ę k o d z i e l n i k ó w w y d a j e s i ę b y ć p r z e s a d z o n ą , z p o d a ń p r z e k a z y w a n y c h k o l e j n y m p o k o l e n i o m w i a d o m o , ż e t y l k o n i e l i c z n e r o ­ d z i n y w K o z i e g ł o w a c h n i e t r u d n i ł y s i ę w y r o b e m p l e c i o n e k . W p r o d u k c j i b y ł y w y ­ k o r z y s t y w a n e d z i e c i , a o b o w i ą z e k w y k o n a n i a p r z e z n i e o k r e ś l o n e j i l o ś c i „ ś t u c z e k ” b y ł p r z e z r o d z i c ó w e g z e k w o w a n y z w i ę k s z ą g o r l i w o ś c i ą n i ż o b o w i ą z e k s z k o l n y [ 1 1 ] . P l e c i o n k i z a p o ś r e d n i c t w e m k u p c ó w w y s y ł a n o d o R o s j i . Ż y d z i k o n ­ t r o l ę n a d p l e c i o n k a r s t w e m u t r z y m y w a l i a ż d o I I W o j n y Ś w i a t o w e j . I n d y w i d u a l n i w y t w ó r c y s ł o m ę r y ż o w ą z a s t ą p i l i ż y t n i ą i p s z e n i c z n ą , a w c e l u p o d n i e s i e n i a t r w a ł o ś c i w y r o b ó w , z d e c y d o w a l i s i ę n a z a s t o s o w a n i e n o w e g o r o d z a ­ j u s u r o w c a t j . o s i k o w y c h w i ó r . Z e w z g l ę d u n a f a k t , ż e t y l k o n i e k t ó r e g a t u n k i o s i k i - r o s n ą c e n a g r u n c i e p o d m o k ł y m , w z w a r t y c h s k u p i s k a c h , o d a j ą c y m s i ę r ó w n o c i ą g n ą ć ł y k u - n a d a j ą s i ę d o p r o d u k c j i w i ó r k ó w , s p r o w a d z a n o j e z L a s ó w S u c h e ­

(12)

d n i o w s k i c h i t e r e n u P u s z c z y B i a ł o w i e s k i e j [ 1 1 ] . Z w y s u s z o n y c h k l o c k ó w d r e w n a p r e c y z y j n i e o d c i n a n o w ą s k i e p a s k i ł y k a , a n a s t ę p n i e w y p l a t a n o z n i c h : r a j s k i e p t a ­ k i , k o g u c i k i , k o s z y c z k i , p a l m y , o z d o b y c h o i n k o w e . N a j p o p u l a r n i e j s z e z w y r o b ó w - s ł o m k o w e k a p e l u s z e , s t a n o w i ł y e l e m e n t c o d z i e n n e g o s t r o j u c h ł o p s k i e g o , a l e n o s i ł y j e r ó w n i e ż k o b i e t y . W o k r e s i e m i ę d z y w o j e n n y m r y n e k z b y t u z n a c z n i e s i ę r o z s z e r z y ł . P r z e d s t a w i c i e l e r o d z i n , z a j m u j ą c y s i ę s p r z e d a ż ą w y r o b ó w d o c i e r a l i d o : K r a k o w a , W i e l i c z k i , B o c h n i , P r z e m y ś l a , J a r o s ł a w i a , Ł a ń c u t a , R z e s z o w a , S t a ­ r e g o i N o w e g o S ą c z a , G r y b o w a , a n a w e t L w o w a [ 7 ] . H a n d l o w a l i t e ż n a t e r e n a c h p ó ł n o c n y c h k r a j u . E l e g a n c c y k u r a c j u s z e s p a c e r o w a l i n a d m o r z e m o s ł o n i ę c i p r z e d s ł o ń c e m k a p e l u s z a m i w ł a ś n i e z K o z i e g ł ó w . N a j w i ę k s z y m p o w o d z e n i e m c i e s z y ł y s i ę k a p e l u s z e t y p u „ p a n a m a ” . W s p o m n i a n e p r z e d m i o t y z d o b n i c z e i u ż y t k o w e z e w z g l ę d u n a p o z y s k i w a n e z n i c h c o r a z w i ę k s z e d o c h o d y , z a c z ę t o w y r a b i a ć s y s t e m a t y c z n i e , p r z e z c a ł y r o k , z g o d n i e z r y t m e m d o r o c z n y c h ś w i ą t k o ś c i e l n y c h ( k o s z y c z k i n a ś w i ę c o n e i p a l m y p r z e d W i e l k a n o c ą , o z d o b y c h o i n k o w e p r z e d B o ż y m N a r o d z e n i e m ) i z m i a n ą p ó r r o k u ( k a p e l u s z e p r z e d s e z o n e m l e t n i m ) . P o I I W o j n i e Ś w i a t o w e j a s o r t y m e n t p r z e d m i o t ó w z ł y k a p o s z e r z o n o o k w i a t y [ 7 ,1 1 ] . N a j w i ę k s z ą p o p u l a r n o ś c i ą c i e s z y ł y s i ę : m a k i , g r o s z k i , c h a b r y i r ó ż e . W i ó ­ r k i i s ł o m ę b a r w i o n o b a r w n i k a m i n a t u r a l n y m i . W e w z o r n i c t w i e i k o l o r y s t y c e k i e ­ r o w a n o s i ę w i e r n o ś c i ą w o b e c k s z t a ł t ó w i b a r w w y s t ę p u j ą c y c h w n a t u r z e . W r a z z e w z r o s t e m l i c z b y z a m ó w i e ń i p o j a w i e n i e m s i ę s z t u c z n y c h b a r w n i k ó w w i e r n o ś ć k o l o r y s t y c z n a u l e g ł a z a c h w i a n i u . K w i a t y w y k o r z y s t y w a n o d o p r z y s t r a j a n i a g r o b ­ ó w n a W s z y s t k i c h Ś w i ę t y c h , s t r o j e n i a s t r z e l n i c o d p u s t o w y c h , d e k o r o w a n i a w y ­ s t a w s k l e p o w y c h , s a l k o n f e r e n c y j n y c h , s c e n t e a t r a l n y c h . S t a ł y s i ę e l e m e n t e m d e k o r a c y j n y m d o ż y n e k , f e s t i w a l i i t p . R o z p o c z ę t o p r o d u k c j ę k o l e j n y c h w z o r ó w : w i a n k ó w , s ł o ń c , p a j ą k ó w i tp . W 1 9 6 4 r o k u p r z y s p ó ł d z i e l n i „ Z a w a d a ” d z i a ł a j ą c e j n a t e r e n i e g m i n y K a m i e n i ­ c a P o l s k a p o s t a n o w i o n o u t w o r z y ć d z i a ł w y r o b ó w l u d o w y c h r e g i o n u : K o z i e g ł ó w , K o z i e g ł ó w e k , W o j s ł a w i c - w r a m a c h p r a c y n a k ł a d c z e j . S p ó ł d z i e l n i a j e d n a k n i e z m o n o p o l i z o w a ł a r y n k u . T y l k o c z ę ś ć w y t w ó r c ó w p o d j ę ł a w n i e j p r a c ę . G ł ó w n y m o d b i o r c ą w y r o b ó w s p ó ł d z i e l n i b y ł a C e p e l i a . K o z i e g ł o w s k i e w y r o b y r ę k o d z i e l n i ­ c z e t r a f i ł y d o : U S A , H i s z p a n i i , B e l g i i , H o l a n d i i , A u s t r i i , S z w e c j i , F r a n c j i , A n g l i i i R F N . W 1 9 7 0 r o k u - n a w n i o s e k z a w o d o w e g o p l a s t y k a z a t r u d n i o n e g o p r z e z s p ó ł d z i e l n i ę , o d b y ł s i ę p i e r w s z y k o n k u r s n a n o w e w z o r y . W ś r ó d n a g r a d z a n y c h o s ó b n a j c z ę ś c i e j p o j a w i a ł y s i ę n a z w i s k a : T e r e s a K a c z o r o w s k a , B a r b a r a B ł o ń s k a , S t a n i s ł a w a S o j s k a , B o ż e n a W y d e r k o [ 7 ] . O b e c n i e m o ż n a j e s z c z e k u p i ć w K o - z i e g ł ó w a c h k a p e l u s z e z ł y k a , c h o c i a ż s u r o w i e c t e n j e s t c o r a z c z ę ś c i e j w y p i e r a n y p r z e z t w o r z y w o s z t u c z n e , p r z y w o ż o n e z W ł o c h . D o n a j p o p u l a r n i e j s z y c h w y r o b ­ ó w p r o d u k o w a n y c h w g m i n i e n a l e ż ą s z t u c z n e k w i a t y w y k o r z y s t y w a n e d o w y r o b u w i e ń c ó w o r a z c h o i n k i z t w o r z y w a s z t u c z n e g o . P o w s t a ł o w i e l e p r z e d s i ę b i o r s t w p r o d u k u j ą c y c h o p r ó c z s z e r o k i e j g a m y c h o i n e k t a k ż e s t r o i k i , w i ą z a n k i i o z d o b y ś w i ą t e c z n e . W n a j l e p s z y m o k r e s i e r o z w o j u p r z e m y s ł u c h o i n k a r s k i e g o w g m i n i e K o z i e g ł o w y d z i a ł a ł o 1 3 0 p r z e d s i ę b i o r s t w . N i e s t e t y c z ę ś ć p r o d u c e n t ó w w c h w i l i

(13)

o b e c n e j u p a t r u j e z a g r o ż e n i a d l a s w o j e j p r o d u k c j i w n a p ł y w i e t a n i c h w y r o b ó w m . i n . z C h i n . N a d a l j e d n a k w i e l u h u r t o w n i k ó w i i n d y w i d u a l n y c h k l i e n t ó w w p o ­ s z u k i w a n i u ł a d n e g o d r z e w k a ś w i ą t e c z n e g o t r a f i a d o K o z i e g ł ó w . C h o i n k i s t ą d p o ­ c h o d z ą c e z n a n e s ą w k r a j u i p o z a j e g o g r a n i c a m i . W p o d s u m o w a n i u n a l e ż y s t w i e r d z i ć , ż e G m i n a K o z i e g ł o w y n i e d y s p o n u j e b o ­ g a t ą o f e r t ą t u r y s t y c z n o - r e k r e a c y j n ą . Ś w i a d c z y ć o t y m m o ż e f a k t , i ż p r z e z o b s z a r g m i n y p r z e b i e g a j ą t y l k o t r z y s z l a k i t u r y s t y c z n e , z k t ó r y c h d w a p r a k t y c z n i e p o k r y ­ w a j ą s i ę w s w y m p r z e b i e g u . T y l k o j e d e n s z l a k - r o w e r o w y - c z a r n y - p r z e b i e g a p r z e z j e d y n y w g m i n i e r e z e r w a t „ C i s y w H u c i e S t a r e j ” . P o n a d t o g m i n a d y s p o n u j e u b o g ą b a z ą n o c l e g o w ą . B r a k t u c h o c i a ż b y w i ę k s z e j i l o ś c i g o s p o d a r s t w a g r o t u r y ­ s t y c z n y c h . W a r t o j e d n a k j ą o d w i e d z i ć z e w z g l ę d u n a z a b y t k i o c h a r a k t e r z e s a k r a l ­ n y m z n a j d u j ą c e s i ę w K o z i e g ł o w a c h , K o z i e g ł ó w k a c h , C y n k o w i e i P i ń c z y c a c h . P r z y o k a z j i m o ż n a p o r o z m a w i a ć z n a j s t a r s z y m i m i e s z k a ń c a m i g m i n y , k t ó r z y z a ­ p e w n e p a m i ę t a j ą c z a s y r o z k w i t u n i e c o d z i e n n e g o r ę k o d z i e l n i c t w a j a k i m j e s t p l e ­ c i o n k a r s t w o i z a k u p i ć o b e c n i e w y t w a r z a n e t u w y r o b y . M i ł o ś n i k o m k o l a r s t w a w a r t o z k o l e i p o l e c i ć i m p r e z y c o r o c z n i e o r g a n i z o w a n e p r z e z t u t e j s z y K l u b S p o r ­ t o w y „ B ł ę k i t n i ” M A R C A R K o z i e g ł o w y .

Piśm iennictw o:

[ 1 ] B e d n a r c z u k - R z e p k o W . ( r e d . ) , 2 0 0 1 ,

Polska na weekend,

P a s c a l , W a r s z a w a . [ 2 ] B r o n i s z S ., 1 9 8 5 ,

Wycieczki piesze po województwie częstochowskim. Dokąd

w wolną sobotę część III,

C e n t r a l n y O ś r o d e k I n f o r m a c j i T u r y s t y c z n e j O d d z i a ł w C z ę s t o c h o w i e , C z ę s t o c h o w a .

[ 3 ] B ł a s z c z y k W . , 1 9 6 5 ,

Zamki Jury Krakowsko - Wieluńskiej

, C z ę s t o c h o w a . [ 4 ] B ł a s z c z y k W . , 1 9 8 2 ,

Będzin przez wieki,

P o z n a ń .

[ 5 ] D ł u g o s z J . , 1 9 6 8 ,

Dzieje Polski, t. III,

p r z e k ł a d M e c h e r z y ń s k i K . , K r a k ó w . [ 6 ] K i r y k F . ( r e d . ) , 1 9 9 4 ,

Siewierz Czeladź Koziegłowy

, M u z e u m Ś l ą s k i e , K a t o w i ­

c e .

[ 7 ] K u r a l B . , 1 9 7 7 ,

Ludowe (?) kwiaty z wiórów,

P o l s k a S z t u k a L u d o w a , 4 , 2 1 1 - 2 1 4 .

[ 8 ] M a l i k K . , R a c i b o r s k a M . ( r e d . ) , 1 9 9 7 ,

Przewodnik po Polsce,

S p o r t i T u r y s t y ­ k a , W a r s z a w a .

[ 9 ] P r z e c ł a w s k i K . , 1 9 7 3 ,

Turystyka a wychowanie,

N K , W a r s z a w a . [ 1 0 ] W i ś n i e w s k a J . , 1 9 9 6 ,

Dzieje Miasta i Gminy Koziegłowy,

K a t o w i c e . [ 1 1 ] Z a k r z e w s k i A . , 1 9 8 8 ,

Rozwój rękodzieła artystycznego w gminie Ko­

ziegłowy

, Ł ó d z k i e S t u d i a E t n o g r a f i c z n e , t o m X X V I I , P T L , O d d z i a ł w Ł o d z i , P W N , W a r s z a w a - Ł ó d ź .

[ 1 2 ] Z a p a ł o w s k i S ., 1 9 3 6 ,

Moje trzynastoletnie pasterzowanie w Koziegłów-

kach

, W a r s z a w a .

(14)

[ 1 3 ] Z i n k o w J . , K o t a r s k i M . , 1 9 8 4 ,

Rowerem po województwie częstochowskim.

Dokąd w wolną sobotę,

C e n t r a l n y O ś r o d e k I n f o r m a c j i T u r y s t y c z n e j O d d z i a ł w C z ę s t o c h o w i e , C z ę s t o c h o w a .

[ 1 4 ] Z w o l i ń s k i M . , 1 9 9 3 ,

Legendy i podania ziemi częstochowskiej, część I,

C z ę ­ s t o c h o w a .

[ 1 5 ] Z w o l i ń s k i M . , 1 9 9 4 ,

Legendy i podania ziemi częstochowskiej, część II,

C z ę s t o c h o w a .

Cytaty

Powiązane dokumenty

W toku prowadzonego postępowania na podstawie art. Burmistrz Miasta i Gminy Szczekociny wystąpił do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach, Państwowego

Wykonawca winien dysponować osobą lub osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, a w szczególności osobą/osobami posiadającymi odpowiednie wykształcenie do realizacji

WYKONANIE PLANU WYDATKÓW ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ ZADAŃ Z ZAKRESU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ ZLECONYCH GMINIE USTAWAMI ZA 2005 ROK /realizowane w ramach dotacji § 2010 – dotacje

W prognozie przedstawiono uwarunkowania środowiskowe gminy oraz scharakteryzowano elementy i komponenty środowiska na terenie gminy i miasta. W dalszej części w formie

6) zabudowy produkcyjnej w terenach oznaczonych symbolami 6U i 7U. Warunkiem lokalizacji obiektów i urządzeń przeznaczenia uzupełniającego, wymienionego w ust. 2 jest dostosowanie

W trakcie prac zespołu na etapie definiowania i wdrażania nowej strategii zaplanowano 18 projektów strategicznych, poprzez które będzie realizowana Strategia Miasta i gminy

Cel przygotowania analizy ... Podstawa prawna sporządzenia analizy ... Regulacje prawne z zakresu gospodarowania odpadami ... Wskaźniki odzysku przewidziane do osiągnięcia w roku 2012

Szlak prowadzi ul. Wolności w prawo, przechodząc obok przy- stanku autobusowego Goleszów PKP. Po 700 metrach skręcamy z ul. Wolności w lewo, kierując się w stronę Chełmu