Staszkow Halina Tamara

1

S P IS Z A W A R T O Ś C I T l C Z K ' T. ł S 1-1 j W bij...

. vv .WA s .2KQW.. ftiwa

...Vęvyy\cvy.O...

1/1. R e la cja —

I/2. D o k u m e n ty (se n su s tric to ) d o ty c z ą c e o s o b y re ia to ra —

I/3. Inne m a te ria ły d o k u m e n ta c y jn e d o ty c z ą c e o s o b y re ia to ra

II. M a te ria ły u z u p e łn ia ją c e re la cję

■ 11/1 - M a te ria ły d o ty c z ą c e ro d z in y re ia to ra

III/2 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o kre su s p rz e d 1939 r.

III/3 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o kre su o k u p a c ji (1 9 3 9 -1 9 4 5 ) III/4 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o kre su po 1 9 4 5 r. — III/5 - inne..

IV. K o re s p o n d e n c ja —

V. N a z w is k o w e ka rty in fo rm a c y jn e —

VI. F o to g ra fie -

2

3

W dniu 6 marca 2008 roku zmarła, przeżywszy 86 lat

ś . t p.

Halina Tamara Staszków

Nabożeństwo żałobne odbyło się w dniu 12 marca w kościele św.

Karola Boromeusza. Pochowana została w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim. Żegnali Ją przedstawiciele Związku Sybiraków oraz Związku

Więźniów Politycznych. Koleżanki ze Środowiska Fordonianek pełniły przy trumnie wartę honorową.

--- ---- — __ __ ___________i,... ...

Halina Staszków z domu Krasowicka urodziła się 1 marca 1922 roku w Poznaniu. We wrześniu 1939 roku wraz z m atką i 16-letnim bratem (starszy brat został zmobilizowany) przebywała u rodziny w Wilnie, później w majątku dalekich krewnych na Nowogródczyźnie (w okolicy Nieświeża). 29 czerwca 1940 r. - w ramach trzeciego etapu deportacji z Kresów Wschodnich - pani Krasowicka wraz z dziećmi została wywieziona na Syberię w głąb tajgi zauralskiej, do „spec-posiołku” pod nadzorem NKWD. Matka Hali była osobą delikatną, subtelną i niezaradną życiowo. Cały ciężar troski o rodzinę w nowych ekstremalnych warunkach przejęła 18-letnia Hala. Była pełna energii, przekonana, że wszystkim trudom podoła. Pracowała przy wyrębie tajgi w 42-stopniowym mrozie, zim ą trw ającą 10 miesięcy oraz latem, w 30-stopniowym upale, przy czym dokuczliwości upału dopełniały chmary komarów i „meszki”. Po ogłoszeniu amnestii (umowa Sikorski - M ajski) Hala z m atką i bratem opuścili syberyjską tajgę - wraz z zaprzyjaźnionymi rodzinami polskich zesłańców - i zamieszkali w jednej z azjatyckich republik sowieckich, w Uzbekistanie. Tam przez kilka miesięcy Hala pracowała jako wędrowna nauczycielka dzieci polskich zamieszkałych w kołchozach, rozrzuconych w promieniu kilkunastu kilometrów wokół miasta rejonowego Szabbas.

Przez następne lata pracowała przy plantacji bawełny. Cała rodzina, podobnie, jak i inni Polacy, chorowała na malarię i paratyfus, oczywiście przy nieustannym głodzie i braku odzieży.

4

śm ierci pa na A d a m a . C h ło p ie c ni e zd o ła ł u k o ń cz y ć sz ko ły p o d st a w o w e j, st al e by ł po d o p ie k ą p sy c h ia tr y . M im o w ie lk ie g o pr zywiązania H al i i sta łe j tro ski o nie g o , u m arł w w ie ku 35 lat. H al a zo st ał a sa m a, sc h o ro w a n a , w tr u d n y ch w ar u n k ac h m a te ri a ln y c h . W sz y stk ie te ci ęż k ie p rze ż yc ia , ci ąg łe kł op ot y z w ła sn ym zd ro w ie m n ie zm ie n ił y je j u sp o so b ie n ia , za w sz e by ła p o g o d n a , uśmiec hn ięta i sk or a do p o m o cy innym. Je d n ak n as il aj ąc e się wycień cze nie sk ło n ił o H al ę d o p o d ję cia dec yz ji o zamie szk ani u w do m u opie ki „ K o m b a ta n t” . Po 8 la ta c h w tym sw oi m no w ym „ d o m u ” , zmar ła, do ko ń ca p o g o d n a i dl a w sz y st k ic h ż y c z li w a . W sp o m in a T er es a D rz a l N as ze j k o le ża n ce Jó ze fi e K ac p u rz e w y ra ża m y sł ow a se rd e c z n e g o współczucia z p o w o d u śm ier ci C órki, M a rz e n y . Ś ro do w is ko F o rd o n ia n e k

Uzbekistan- kołchoz "Leninizm", rok 1943; odlewej:p. StanisławaPawlakz Warszawy, ZofiaSobolewskaz Białegostoku, naosiołkuHala Krasowicka(- Staszków),miejscowa Uzbeczka, Irena Drżał, Wiktor Krasowicki,bratHali

D o Po lsk i H al a z m at k ą (b ra t zo st ał zm obi lizowany do A rm ii K o śc iu sz k o w sk ie j) w ró ci ły w lu ty m 19 46 rok u. O si ad ły w e W ro c ła w iu . Ta m H al a w k ró tc e w y sz ła za m ąż za b ył eg o w ię źn ia oflagu, A d a m a S ta sz k ó w . W 19 53 r. ob oj e z m ęż em zostali a re sz to w a n i pr ze z w ła d z e b e zp iec zeń st wa za utrz ym yw an ie w la ta ch 1 9 5 0 -1 9 5 2 r. k o n ta k tó w z b . m ęż em je j ci o tk i - em is ar iu sz em S zt. N a c z . W odz a, W . O rl iń sk im . H a lę sk az an o na 10 la t poz bawienia w o ln o śc i. B ył a w ię zi o n a na M o k o to w ie i w F o rd o n ie . Z o st ał a zw oln io na w r.1 95 7, p o d o b n ie ja k je j m ąż. O b o je sta ra li się odb udo w ać ro d zin n e ży c ie . Ma rzy li o dz ie c k u . N ie st et y H al a p o p rz eb y ty ch na w y g n an iu ch o ro b ac h ni e m o g ła m ie ć w ła sn eg o d z ie c k a . P o st a n o w il i w ię c ad op to wa ć wyc how ank a do m u opi eki , ni e up rz ed zo no ic h je d n ak o możliwościach o b ci ąż eń gen et ycznych w y b ra n eg o c h ło p c z y k a (m at k a al ko holiczka i sc h iz o fr e n ic z k a ). W y st ąp ił y du że tr u d n o śc i w y c h o w a w c z e , kt ór e n as il ił y się w o k re si e d o jr z e w a n ia , a zw ła szc za p o

5

6