Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 455-459
© Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007 PL ISSN 0137-1738
DANUTA DROZD, HANNA SZAJSNER
REAKCJA NASION WYBRANYCH ODMIAN OGÓRKA NA PRZEDSIEWNĄ BIOSTYMULACJĘ LASEROWĄ
Z Katedry Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
ABSTRACT. In laboratory conditions after the application of pre-sowing, laser radiation tested sowing value and early phases of four cucumber cultivars. Significant stimulation of germination energy and germination capacity were observed. Three doses were stimulated of roots and first leaf length.
Key words: cucumber cultivars, semiconductor laser, sowing value, morphological characters
Wstęp
Spośród dotychczas stosowanych metod uszlachetniania nasion (Pabis 2000) świa- tło lasera jest czynnikiem fizycznym, który nie powoduje niekorzystnych zmian w śro- dowisku. Z badań prowadzonych nad wpływem przedsiewnej biostymulacji na rośliny uprawne wynika, że najlepsze wyniki tego zabiegu uzyskuje się w przypadku roślin warzywnych niż zbóż i roślin okopowych. Uważa się, że w warunkach doświadczeń polowych napromieniowanie nasion ma mniejszy wpływ na rozwój roślin z nich wyro- słych niż w warunkach laboratoryjnych (Podleśny 2000). Po zastosowaniu promienio- wania laserowego u pomidorów i ogórków stwierdzono istotne zwiększenie plonu, przyspieszenie dojrzewania oraz lepszą jakość owoców (Gładyszewska i in. 1998).
Wspomniane badania dotyczyły głównie faz rozwojowych roślin, terminu dojrzewania, wysokości uzyskanego plonu oraz zawartości w nim składników odżywczych i witamin (Gładyszewska i in. 1998, Gładyszewska i Koper 2000). W dostępnym piśmiennic- twie nie spotkano natomiast opracowań na temat wpływu światła lasera na parametry wartości siewnej i cechy morfologiczne roślin warzywnych we wczesnych fazach roz- woju.
Materiał i metody
Materiał do badań stanowiły odmiany ogórka dostępne obecnie na rynku: ‘Deli- cious’ odmiana sałatkowa, ‘Hela F1’ odmiana konserwowa, ‘Krak F1’ konserwowa,
‘Racibor F1’ odmiana konserwowa i do kwaszenia. Dobę przed założeniem doświad- czenia laboratoryjnego, dwuczynnikowego, w trzech powtórzeniach, nasiona wymie- nionych odmian poddano działaniu światła lasera półprzewodnikowego o mocy 200 mW. Zastosowano trzy zróżnicowane dawki (D1 – jednokrotność, D3 – trzykrotność, D5
– pięciokrotność dawki podstawowej oraz wariant kontrolny – bez naświetlania). Na- siona wysiano do plastikowych pojemników, wyłożonych bibułą nasączoną wodą desty- lowaną i umieszczono w kiełkowniku o kontrolowanej temperaturze (25°C), bez do- świetlania. Zgodnie z Polską Normą (1994) po czwartej dobie oceniano energię kiełko- wania, a po ósmej dobie – zdolność kiełkowania oraz dokonano pomiarów długości korzonków zarodkowych i części nadziemnej. Uzyskane wyniki opracowano staty- stycznie stosując test F oraz test Duncana w celu utworzenia grup jednorodnych.
Wyniki i dyskusja
Analiza wariancji dla energii kiełkowania wykazała istotne zróżnicowanie dla od- mian oraz dawek. Efekt stymulacji obserwowano po zastosowaniu dawki D3 i D5 o około 4% w stosunku do kontroli. W przypadku zdolności kiełkowania, podobnie jak dla energii, obserwowano istotne zróżnicowanie odmian i dawek. Wszystkie zastosowane dawki światła lasera spowodowały istotną stymulację. Największą wartość zdolności kiełkowania (92,1%) uzyskano dla nasion naświetlanych trzykrotnością dawki podsta- wowej (tab. 1).
Tabela 1 Grupy jednorodne dla wartości siewnej i cech morfologicznych odmian ogórka Homogenous groups for sowing value and morphological characters of cucumber cultivars
Dawki Doses
Energia kiełkowania Germination
energy (%)
Zdolność kiełkowania Germination capacity
(%)
Długość korzonków Radicals length
(mm)
Długość siewki Seedling length
(mm)
Kontrola – Control D1
D3
D5
87,50 B 87,58 B 91,25 A 89,00 B
87,75 C 89,33 B 92,08 A 89,50 B
73,98 C 75,27 C 89,06 A 78,63 B
79,38 C 82,53 B 90,71 A 89,60 A NIRα = 0,05
LSDα = 0.05
1,56 1,50 2,30 2,01
Badając taką cechę, jak długość korzonków zarodkowych – stwierdzono istotne zróżnicowanie odmian, dawek oraz interakcję obu tych czynników. Efekt wydłużenia korzonków zarodkowych obserwowano po zastosowaniu trzykrotnego i pięciokrotnego naświetlania nasion promieniami lasera (tab. 1). Reakcja badanych odmian ogórka na działanie światła lasera była zróżnicowana. U odmian ‘Delicious’ i ‘Hela F1’ stymulacja długości korzonków zarodkowych nastąpiła po zastosowaniu dawek D3 i D5, natomiast u odmiany ‘Krak F1’ tylko po użyciu dawki trzykrotnej, natomiast u odmiany ‘Racibor F1’ – po zastosowaniu wszystkich dawek promieniowania laserowego (ryc. 1).
Ryc.1. Porównanie średnich dla interakcji – długość korzonka zarodko- wego (mm)
Fig.1. Comparison of means for interaction – radicle length (mm)
Długość nadziemnej części siewki była cechą, dla której analiza statystyczna wyka- zała istotne zróżnicowanie odmian, dawek oraz interakcję odmian z dawkami. Porów- nanie średnich dla dawek świadczy o stymulującym wpływie wszystkich zastosowa- nych dawek światła lasera, ale najlepszy wynik uzyskano po zastosowaniu trzy- i pię- ciokrotnego naświetlenia (tab. 1). U odmian ‘Delicious’ i ‘Racibor F1’ zwiększenie długości nadziemnej części siewki nastąpiło po zastosowaniu dawek D5 i D3, u odmiany
‘Hela F1’ – po wszystkich dawkach, a u ‘Krak F1’ – tylko po użyciu trzykrotnego na- świetlania promieniowaniem laserowym (ryc. 2). Trzyletnie badania prowadzone przez Klimonta (2002) na dwóch odmianach pomidora oraz odmianie ogórka ‘Polan F1’ wykazały pozytywną reakcję roślin na zastosowanie promieniowania lasera He-Ne.
Stwierdzono równomierniejsze wschody oraz istotne wydłużenie hypokotylu i korzenia zarodkowego u siewek wyrosłych z nasion naświetlanych (Klimont 2002).
60 65 70 75 80 85 90 95
mm
Delicius Hela F 1 Krak F 1 Racibor F 1 K
D 1 D 3
D 5 K D 1 D 3 D 5
NIR = 4,59 dla α = 0,05 LSD = 4.59 for α = 0.05
Ryc. 2. Porównanie średnich dla interakcji – długość siewki (mm) Fig. 2. Comparison of means for interaction – seedling length (mm)
Wnioski
1. Efekt stymulacji energii kiełkowania obserwowano po zastosowaniu trzy- i pię- ciokrotnego naświetlania, natomiast istotne zwiększenie zdolności kiełkowania stwier- dzono po zastosowaniu wszystkich dawek promieniowania laserowego.
2. Obserwacja cech morfologicznych siewek wykazała, że reakcja odmian ogórka na przedsiewną biostymulację laserową zależała od zastosowanej dawki.
3. U wszystkich form trzykrotne naświetlanie powodowało stymulację długości ko- rzonków zarodkowych i nadziemnej części siewki, natomiast dawka pięciokrotna w za- leżności od genotypu wywoływała stymulację, redukcję lub obserwowano brak reakcji.
4. Przedsiewna biostymulacja laserowa może być czynnikiem powodującym pod- wyższenie parametrów wartości siewnej i przyspieszającym wzrost siewek u niektórych odmian ogórka.
Literatura
Gładyszewska B., Koper R., Kornarzyński K. (1998): Technologia i efekty przedsiewnej lase- rowej biostymulacji nasion ogórka. Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln. 454: 213-219.
Gładyszewska B., Koper R. (2002): Ocena wpływu przedsiewnej laserowej biostymulacji nasion pomidorów na proces ich kiełkowania. Acta Agrophys. 62: 5-14.
Klimont K. (2002): Badania biostymulacji laserem na wartość siewną nasion i plon roślin pomi- dora i ogórka. Biul. IHAR. 223/224: 257-265.
Pabis J. (2000): Uszlachetnianie materiału siewnego. Nasiennictwo. T. 1. Red. K.W. Duczmal, H. Tucholska. PWRiL, Poznań: 205-275.
70 75 80 85 90 95 100 105 110
mm
Delicius Hela F 1 Krak F1 Racibor F 1 K
D 1 D3
D5 K D 1 D3 D5
NIR = 4,03 dla α = 0,05 LSD = 4.03 for α = 0.05
Podleśny J. (2000): Biostymulacja nasion światłem laserowym i jej wpływ na wzrost, rozwój oraz plonowanie roślin. Post. Nauk. Roln. 472: 27-39.
Polska Norma (1994): PN-R-65 950.
THE REACTION OF SEEDS OF SOME CUCUMBER CULTIVARS TO PRE-SOWING LASER BIOSTIMULATION
S u m m a r y
The material for the investigation were four cucumber cultivars: ‘Delicious’, ‘Hela F1’, ‘Krak F1’, ‘Racibor F1’. In laboratory conditions, in two-factor experiment sowing value and early phases of seedling development were tested, after application of pre-sowing of differented laser doses. Significant stimulation of germination energy and germination capacity were observed.
Cucumber cultivars reaction were differentiated (on morphological characters). It was stated that three doses were stimulated of roots and first leaft length.
