tćwlrtnrft P. K . O. P o m a d nr. 200 O n a p o j e d y ń c z e g o e g z e m p l a r z a 1 0 g r o g g y ,
Z D O D A T K A M I: „O P IE K U N M Ł O D Z IE Ż Y “, „N A SZ P R Z Y J A C IE L “ 1 „R O L N IK “
»Drwęca* wychodzi 3 razy tygodn. we wtorek, czwartek i sobotę rano. — Przedpłat! wynosi dla abonentów miesięcznie z doręczeniem 1,20 ii,
Kwartalni« wynosi z doręczeniem 3,59 zL __________ Przyjmuje się ogłoszenia do wszystkich gazet
Cena ogłoszeń: Wiersz w wysokości 1 milimetra na stronie 6-łamowej 15 gr, na stronie 3-łamowej 50 gr, na 1 stronie 60 gr. — Ogłoszenia drobne: Napisowe słowo (tłuste) 30 gr katde dalsze słowo 15 gr. Ogłoszenia zagrań. 100% więcej.
Numer t e l e f o n u : N o w e r a ia s i o 8.
Druk i wydawnictwo »Spółka Wydawnicza* Sp. z o. odp. w Nowemmieście. Adres telegr. i .Spółka Wydawnicza* Nowemiasto-Pomorze.
ROK XVIII NOWE MIASTO LUBAWSKIE, SOBOTA, DNIA 29 STYCZNIA 1938. L Nr. 13
Zawsze ta sama połowlczność i niekonsekwencja w stosunku do Żydów ze strony obecnego
reżimu.
W całym postępowania obecnego reżimu wi
dzimy dziwne jakieś n iezd ecy d o w a n ie, chwiej- ność, kierowanie się raz w prawo, raz w lewo, krok naprzód, krok wstecz, brak konsekwencji i stanowczości. Mlel śtny tego dowody znów ostat
nio podczas obrad komisji budżetowej nad bud
żetem Ministerstwa spraw wewn. w k w e s tjl żydow sk iej. Referent poseł Wojciechowski zajął bardzo wyraźne stanowisko w kwestji żydowskiej.
Ośw adczył on:
„— Z a b ierzcie z P o ls k i Ż ydów , k tó r z y t a p rzy s z li z R o sji ja k o c z a so w i g o ś c ie , a k tó r y c h m y d łu ż e j ż y w ić n ie m o ż e m y !
— O b y w a te lstw o p o ls k ie , ja k ie Ż ydom n a p ły w o w y m nadano — u z u p e łn ia — tr z e b a tr a k to w a ć ja k o c z a s o w e . D ziś, k ie d y d u sim y s i ę sa m i w e w ła sn y m k rają, m u sim y ty m Ż ydom g o śc in n o ść w yp o w ie d z ie ć .u
Powiedzenie to stanowcze ze strony posła obozu rządowego zdawało by się nie pozostawiać żadnej wątpliwości, jsk postąpić, żeby się pozbyć Żydów. A jak na to zareagował p. premier Składkow ski? Otóż powiedział on ta k :
„Zachodzą w P o ls c e p r z em ia n y s p o łe c z n e i e k o n o m ic z n e — m ó w ił p r e m ie r — k tó r e d o k o n y w a ły b y s ię r ó w n ie ż , g d y b y Ż ydów n ie b y ło w P o ls c e . To z n a c z y p o d w y ż sz e n ie p o zio m u życia c h ło p a p o l
s k ie g o d ro g ą p rzejścia do m ia st T e w y ż s z e w a r t o ś c i e k o n o m ic z n e m u szą b yć n ie ty lk o n ie p o w s tr z y m y w a n e p rz e z rząd p o lsk i, ale p o p ie r a n e , bo t o są w a r to ś c i w y ż s z e , e k o n o m ic z n e n arod u p o l
s k ie g o . D alej Żydzi m u szą z r o z u m ie ć t ę s y tu a c ję , m u szą zro z u m ie ć , ż e w a lk a e k o n o m ic z n a z n im i n ie j e s t n a r u sz e n ie m ich praw a n i t e ż n ie j e s t a ta k o w a n ie m ich, ja k o o b y w a te li p ań stw a*.
Muszą to — wywodził premier — zrozumieć nie tylko Żydzi polscy, ale i zagraniczni, którzy mieszają się do naszych wewnętrznych spraw.
„To m ie s z a n ie s i ę — s tw ie r d z a p r e m ie r — j e s t
r
[ę sto r o b io n e w duchu a g r e s y w n y m i a r o g a n c k im w c a le n ie p rz y c z y n ia s ię , by u s p o k o ić d ą ż e n ia s p o łe c z e ń s tw a i rząd u p o ls k ie g o . D la te g o u w a ża m t e g o ro d za ju m ie s z a n ie s ię za o b r a ż a ją c e p o c z u c ie p a ń s tw o w o ś c i p o ls k ie j w s z y s tk ic h o b y w a te li — I P o la k ó w i Ż ydów — a za s z k o d liw e d la s p o ł e c z e ń s tw a ż y d o w sk ie g o * .Z oświadczenia powyższego premiera wy
nika, że
1. u z n a je on w a lk ę ek onom iczną z Żydami;
2. b ę d z ie p o p ie ra ł proces p olszczen ia m ia st przez przesiedlanie mas chłopskich do ośrodków miejskich i przemysłowych;
3. p rzeciw sta w i się in ter w e n c ji Żydów zagranicznych i ich przyjaciół w tych sprawach, 4. n a to m ia st s t o i na sta n o w isk u je d n a k o w ych praw d la w szy stk ich o b y w a teli pań
stw a , a w ię c jest p rzeciw n y za sto so w a n iu sp ecjaln ych u sta w w stosunku do Żydów.
Aby pod tym względem nie było żadnych wątpliwości, p. premier oświadczył dosłownie :
„ S tw ie r d z a m k a t e g o r y c z n ie n ie z ło m n ą w o lę rzą d u p o ls k ie g o p ó jś c ia d a lsz ą d r o g ą J y c illw o śc t,
" J e d n a k o w y c h praw dla w s z y s tk ic h o b y w a te li p ań -
& atw a o r a z d r o g ą o tr z y m a n ia s p o k o ju ”.
Jak z powyższego widać, rząd premiera Skład- kowskiego postawił : krok naprzód w spra
wie żydowskiej, ale i ta tego kroku „naprzód* nie dokonał. Bo cóż znaczy walka z takim zalewem żydowskim jak w Polsce w ramach równości praw d la |w s z y s tk ic h obywateli państwa, a więc i dla z.ydów, a jedynie na drodze walki ekonomicznej ? W N iem czech przy pół mil. Żydów w stosunku do 70 m ili ludności H itler mimo tak rygorystycz
nych zarządzeń administracyjnych i przy pomocy u sta w w y ją tk o w y c h jeszcze się nie zdołał cał
kiem nporać z niebezpieczeństwem żydowskim, a jak my w P o lsce, mając na 34 mil. ludności — 5 mil. Żydów, na tyle ich bowiem trzeba liczyć, eoprawda statystyka podaje tylko 3 i pół mil., ale trzeba wiedzieć, że dnżo Żydów w Polsce przy spisie podaje^się za Polaków — chcemy się ich pozbyć b e z użycia środków u sta w o w y ch ?
Pewno, że nie,może ta chodzić o środki gwał-.
tów wobec Ż ydów ,„|,bo tego zakazuje nam etyka.
chrześcijańska, ale koniecznem jest zm usić Żydów poza walką ekonomiczną i drogą nstaw wyjątko
wych do em ig ra cji z P olsk i. Sama welka eko
nomiczna nie wystarczy, a nawet wątpliwe jest, czy w ogóle doprowadzi do celu. W tej walce ekonomicznej Żydzi z zagranicy, najwięksi kapita liś d świata, będą hojnie w spierać sw y c h złom ków w Polsce, — celem zniszczenia polskiej kon
kurencji — a element polski, jak wiadomo, pod względem zasobów pieniężnych jest b. słaby w stosunku do Żydów. I tu więc znów widzimy połowiczncść, brak konsekwencji. Nie widzimy bo
wiem najmniejszej racji, dlaczego, jeżeli się już dopuszcza walkę ekonomiczną, cofać się przed uży
ciem ustawowych praw wyjątkowych przeciw Ży
dom, jak to np. obecnie czyni Rumunia. To też po takiej polityce obecnego reżimu w stosunku do Żydów nie możemy się absolutnie spodziewać sku
tecznego rozwiązania kwestii żydowskiej w Polsce i musimy iść własnymi drogami celem doprowa
dzenia w Polsce do u stro ju n arodow ego, który jedynie gwarantuje pomyślne rozwiązanie sprawy
żydowskiej.“; ___
Żydzi ni« chcą e m ig ro w a ć z Polski
—' chcą „przetrw ać'*.
Przeciw wywodom referenta w komisji budź.
o emigracji żyd. wystąDił pos. Żyd Sommerstein.
Oświadczył on, że Żydzi przymusowo Polski nie opuszczą. Czują się tu na własnej ziemi i w swej masie mieszkają w Polsce dłużej od wielu rodów w polskich. Madagaskar, twierdzi poseł żydowski, w ogóle ni© n a d a je się dla Żydów.
Zapewne dlatego, że tam trzeba ciężko pracować, do czego nie nad: ją s ę z.ydki, tylko »goje*. Ra
dzi p03eł Sommerstein bezczelnie, aby M adrgaskar otworzyć dla chłopa polskiego, bo chodzi tam o osadnictwo. Żyd bowiem może, mówi Żydek, emigrować tylko do takich krajów, gdzie istnieje zapotrzebowanie na kupca i rzemieślnika. A ku piec i rzemieślnik żydowski w Polsce wcale ni©
m y śli op u szcza ć Polski po to, by ją ć s ię plugą.
To nie byłoby zgodne z tradycją żydowską. Prze
cież już w Starym Testamencie Żydzi eoprawda posiadali ziemię, lecz obrabiali ją sprowadzani cudzoziemcy.
Oświadczenie posła Sommersfeina dowodzi, że Żydzi polscy się jeszcze łudzą. Nie chcą się w żrden sposób pogodzić, że wysiedlenie ich z Pol
ski jest koniecznością dziejową. Trzeba im będzie pokazać, i© się łu d z ą .
O piekun k sięcia R adziw iłła.
Opiekunem księcia Radziwiłła mianowany został z ramienia sądu p. Kazimierz Beunig. W zakresie jego uprawnień leży odmówienie zgody na małżeństwo ks. Michała z p. Suchestow.
i to się dzieje w folsce?
I n s p e k to r s z k o ln y z a m k n ą ł na K re sa c h p o ls k ą s z k o łę .
Dubno. Na Wołyniu dzieją się w dalszym ciągu rzeczy zgoła niezwykłe.
W powiecie dubieńskim w p o b liż u g ra n ic y so w ie c k ie j, istnieje pclska wioseczka Komaszów- ka, otoczona dookoła wsiami ruskimi. Wioska ta
— istniejąca jeszcze od czasów przedrozbiorowych
— złożyła już wiełe dowodów przywiązania do polskości i zdołała pomyślnie przetrwać i utrzy
mać swoją narodowość pomimo długiej niewoli.
W r. 1922 mieszkańcy wsi Komaszówka w ła s n y m kosztem, kosztem wiele w ysiłki, z a ł o żyli w K om aszów ce p o lsk ą s z k o łę . W r. 1928 zbudowali dla tej szkółki nowy budynek o dw óch salach i mieszkanie dla nauczyciela. Szkółka ta is tn ia ła do k o ń c a r o k u szkolnego 1936 37. u,
L’stem z dnia 1 września 1937 r. in s p e k to r szkolny w D u b n le zarząd ził z a m k n ię c ie t e j sz k ó łsl z tym, że dzieci, które do niej uczęszcza
ły, będą odtąd u c zę szc za ły do szk tły u tr a k w i- sty c z n e j w ruskiej wsi Trośeianie. To znaczy, że nie tylko zamiast e zy sto p o ls k ie j szk o ły otrzy
mują one naukę mieszaną, polsko-ruską, ale co więcej, u czy ć się b ę d ą w śro d o w isk u , w którym ton nadaje miejscowa dziatwa ruska czyli w któ
rym dzieciom polskim z Komaszówki grozić będzie uleganie wpływom atmosfery ruskiej.
Rekurs do Kuratorium Okręgu Szkolnego nie odniósł skutku.
Ale oto rzecz najciekawsza. Aby utrzymać szkołę polską w Komaszówce przy życiu, M a c ie rz S z k o ln a w y ra z iła z g o d ę wzięcia tej szkoły na swój etat. Innymi słowy, po zamknięciu publicz
nej polskiej szkoły w Komaszówce zjawiła się możliwość otwarcia tam p o ls k ie j s z k o ły p ry w a t
n e j. Otóż władze oświadczyły, że na otwarcie szkoły Macierzy Szkolnej w Komaszówce nie ze
zwalają !
,1 mówić tu — stwierdza słusznie .W arsz.
Dziennik Narodowy* — że w P o ls c e ^rządzi d u c h p o ls k i \ Gdzie, w jakim innym państwie na świecie byłoby możliwe, by rodzice dzieci, należących do narodu, w państwie tym panującego, byli pozbawieni możności posyłania tych dzieei — jak sobie tego życzą — do szkoły publicznej, mającej charakter czysto ojczysty ?*
Na to w a lc zy ł pod W arszawą, b y czerw o n e sztandary n ie p o w ie w a ły nad P o lsk ą . Przed sądem grodzkim toczyła się sprawa 46-letniego kupca Zdzisława Witkowskiego. Os
karżony, widząc w dniu 11 listopadn na Placu Wolności czerwony sztandar, doskoczył do cho
rążego i obdarł czerwone snkno od drzewca.
Oskarżony tłumaczył się, że walczył jako oficer wojsk polskich pod Warszawą na to, by nie d o
p u ścić k o m u n istó w do Warszawy i by czerwone sztandary nie powiewały w Polsce.
Sąd skazał Witkowskiego na tydzień aresztu z zawieszeniem na 2 lata. ■ __ __
fff** V f Ż ydow ska b e z c z e ln o ś ć % _Żydowski »Nasz Przegląd*, tak s ię |ż s li:
„W dnia wczorajszym Polskie radio nadało s łu c h o w is k a o k o lic z n o ś c io w e z powoda rocznicy P o w s ta n ia L istop a»
d o w e g o pn „M anifest*. W słuchowisku tym w szeregu scen przedstawiano udział w powstaniu różnych warstw ów
czesnego społeczeństwa: ziemian, chłopów i mieszczan.
„W tym s łu c h o w is k u o charakterze syntetycznym p o m in ię to t y lk o żyd ów p o lsk ich , Jakby ich wcale w pow
staniu styczniowym nie było. Tak oto płynąca z teraźniej
szości fala Polskiego Radia nis przyniosła tego, co należy do najwspanialszych kart historii.
„Przemilczenie Polskiego Radia nie usunie z dziejów faktu bohaterskiego uczestnictwa Żydów w Powstaniu Styczniowym.*
1 B ezczeln o ść ży d o w sk a n ie zna granic, gdy piszą oni o tym, że udział Żydów w Powstaniu Styczniowym należy do .najwspanialszych kart hi
storii*. Wyraźnie prowokują tu, aby przypomnieć im ż y d o w sk ie s z p ie g o s tw o i d en u n cja to rslw o w tym okresie. Byłby to temat dla Polskiego Ra
dia, którego jednak nie podejmie się. Radio pol
skie jest bowiem bardzo zażydzone.
Ordynacja wyborcza dla 6 wielkich miast.
D aje ona korayścl sa n a cji, Żydom 1 le w ic y , szk odę przynosi narodow com .
Uchwalony został w sobotę przez Radę Mi
n istró w projekt o rd y n a eji w yborczej do rad miejskich 6 ciu wielkich miast: Warszawy, Lwowa, Poznania, Krakowa, Łodzi i Wilna.
Według tego projektu w ybory do rad m ie j
skich w 6-ciu miastach mają się odbywać w trzech kuriach: 1. powszechnej, 2. samorządu go
spodarczego i zawodowego I ,3. pracowniczych or- ganizacyj zawodowych. Podział m andatów prze
sądzony jest w projekcie ustawy w ten sposób, że 6 0 proc. pochodzi z kurii powszechnej, 20 proc.
z kurii samorządu gospodarczego i 20 proc. z kurii pracowniczej.
Ilość mandatów nie jest równa. Warszawa będzie mieć 100 radnych. Łódź 81, Kraków, Lwów i.Poznaó po 76, Wilno 70.
K uria pow szechna.
Wybory z kurii powszechnej mają być 5-przy
miotnikowe, z systemem głosowania takim, jak w roku 1933 i 1934.
ggs Nowością w obecnym systemie jest zakaz ko mutowania głosów, to znaczy głosowania zamiast np. na 5 ciu kandydatów, przypadających na daay Okręg, tylko na jednego, dwóch, trzech itd- Przy poprzednich wyborach zdarzało się, że wybór« a oddawał jednemu kandydatowi wszystkie głosy, system ten spowodował takie wyniki, że poprze- padali wybitni przywódcy obozu rządowego, a man
daty uzyskali jacyś „szaracy" z końca listy, któ rzy umiejętnie potrafili kumulować głosy na swoją korzyść.
Kuria gospodarcza.
W kurii gospodarczo-zawodowej większą il^ść mandatów otrzymują Izby P rzem y sło w o Han
d low e 1 Izby Rolni. z e. Tak np. pierwsze otrzy
mują w Warszawie 7, drugie 4 mandaty. Ponadto z jednym lub dwu mandatami uwzględnione są Izby: adwokackie, notarialne, a p tek a rsk ie , In
żynierskie i le k a r sk o -d e n ty sty c z n e . Do tej kategorii należą także zw iązki w ła ścicieli nie- ru chom ości.
Tutaj wybory są także w pewnym sensie pow- szechne i proporcjonalne. Uprawnieni do głoso wania są wszyscy członkowie odnośnych izb. Jed nakże prawa ich będą w rzeczywistości ograniczo
ne, ponieważ każda z izb może zgłosić tylko jedną listę kandydatów, wobec czego wyborca będzie zmuszony głosować tylko na nazwiska, umieszczo
ne na tej liście. Jest to coś podobnego, jak wy
bory do obecnego Sejmu.
Kuria zaw odow a.
Ponieważ związki zawodowe są organizacja
m i p u b liczn o -p ra w n y m ’, więc projt-kt przyznaje tutaj ad m in istracji r zą d o w ej d a lek o idącą in g ere n c ję. Mianowicie władze administracyjne (komisarz rządu, w ojew oda) ustalą, które or
g a n iz a c je z a w o d o w e b ę d ą miały prawo z g ła szania list kandydatów. I tutaj zatsm prawo wy
borcze jest tylko ograniczone.
K to z y s k a i k to tr a c i ?
W prowad enle pow yższego system u w y
szło b y jed n y m na korzyść, innym na stratę.
Bj nie ulega wątpliwości, że jest to system g ło so w a n ia pluralaego, to znaczy d a ,ą c e g o n ie k tó ry m w yborcom po k lik a g łosów . Tak więc każdy właściciel domu, członek robotniczego zwią
zku zawodowego, adwokat, lekarz czy inżynier będzie miał po d w a głosy. Mogą się zdarzyć wypadki poczwórnej lub nawet 5 krotnej plural- ności. Adwokat mający własny dom i będący współwłaścicielem paru przedsiębiorstw przemysło- wycjj _ c0 gję może zdarzyć — będzie miał 4, 5 albo i więcej głosów.
P r o je c t daje więc przywileje z Jednej s t r o n y tew . feLsim posiadającym , a z drugiej zor ganlzow attym pracow nikom . J e d e n ty lk o głos bedzie miała ogromna w ię k s z o ś ć k o b iet 1 m łod zież, n ie należąca do zw iązk ów zaw o
dow ych, więc np m łodzież akadem icka,
W ten sposób projekt daje korzyści przede wszystkim obozow i rząd ow em u , mającemu w swym ręku s a m o rz ą d gospodarczy i zawodowy oraz s o c ja lis ty c z n e j lew icy , przeważającej w p racow niczym ru cb u zaw odow ym . Z jednego 1 drugiego źródła odniosą również znaczne k o r z y ści Żydzi. Przecież oni są poza Poznaniem głównymi właścicielami nieruchomości, oni górują w handlu, przemyśle i wolnych zawodach. N ato
m ia st czyn n ik i narodow e, wyłączone z kierow
nictwa samorządu gospodarczo zawodowego, po niosłyby w razie wejś ia w życie tego projektu p o w a żn e straty. Tu wskażemy tylko, że przy s y ste m ie jed n ej listy w grupach, należących do kurii gospodarczo-zaw odow ej, w szczególno
ści w grupie adwokackiej, in teligen cja narodowa m oże p ozostać z u p ełn ie b ez m andatu.
T aka to Jest ta p o lity k a sanacyjna. N by ło walka ekonomiczna z Żydami, a z drugiej stro
ny ułatwia im się ich przewagę w Polsce. I gdy tak Ż ydzi na tej u sta w ie w y ch o d zą dob z e całe ostrze szkody sk ierow an e Jest przeciw na
ro d o w co m
N arada na Zam ka.
Warszawa. Pan Prezydent R? przyjął w środę w obecności p. Marszałka Rydz Śmigłego prezesa Rady ministrów gen. Suładkowskiego i wicepremie- . ra inż. Kwiatkowskiego, którzy referowali o bież.
pracach rządu.
P r o je k t zm ian y o rd yn acji w y b o r c ze j.
Jak donoszą, ogłoszony przez prasę projekt pos. Du ba w sprawie zmiany ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu uległ gruntownej przeróbce.
W obecnej, ostatecznej redakcji projekt ten różni się w wielu punktach od pierwotnego, dlatego pode my go dopiero, gdy znany będzie w tej prze
róbce. . _
2 lu t e g o zjazd Z. N. P.
Warszawa. Termin walnego zjazdu Związku Nauczycielstwa Polskiego został ustalony na 2 lu
tego rb. w Krakowie.
P rz y ja c ie le płk. Koca ró w n ie ż od ch o d zą.
Ustąoił ze stanowiska redaktora naczelnego
„Polski Zbrojaej* płk. Adam Rudnicki, a wraz z nim jego zastępca, red. Drzewiecki.
Nieoczekiwane ustąpienie pułk. Rudnickiego wywołało duże wrażenie w sferach politycznych i dziennikarskich. Płk. Rudnicki należał od daw
na.do bliskiego otoczenia płk. Koca.
O dznaczenie d u weteranów z 1865 r.
zam ieszkałych na Pom orzu.
Zamieszkali na Pomorzu dwaj weterani pow
stania 1863 roku: January Januszewski z Wiąga, pow. Swieeie oraz Stanisław Walter z Chełmży, odznaczeni zostali Oficerskim Krzyżem , Odrodze
nia Polski*.
.B a le t P olski* na rzecz .W in terh ilfe*. — A czy N iem cy nam s ię odw d zięczą rów nym
'gestem ?
Z »Völkicher Beobachter*, organu partii Naro- dowo-Socjalistycznej, dowiadujemy się, że odbywa
jący zagraniczne tu ro ea „ B a le t Polski* zatań :zy pod protektor* tam ambasadora L'pskiego i min.
propagandy Gö-belsa, w operze państwowej w Ber
linie na rzecz narcdowo-socjalistycznej .W interhil
fe* (P «moc Zimowa).
W prasie polskiej głośne były zarzuty, że kosztem milionów zł, z pieniędzy polskich podat
ników, urządzono turnee dla b iletu p. Niżyńskiej, bardziej zresztą znanej pod nie polskim nazwis
kiem de Nizinskaja.
Wartość tej imprezy tanecznej spotyka się w fachowej krytyce z nierówną oceoą.
Do wianka chwały subwencjonowanego t. zw.
.B aletu PoLkifga* przybywa teraz inauguracja występów w Niemczech na rzecz .Winterhilfe*.
Czy łudzą się w Warszawie wzajemnością nie
miecką dla polskiej .Pomocy Zimowej?*
Ż y d rządzi sa lą p a ń stw , k o n se rw a to riu m m u zy czn eg o .
Od 12 lat sa la p ań stw o w eg o k o n s e r w a to riu m m u z y c z n e g o wydzierżawiona jest żydow i, Markiewiczowi, który wraz ze swą żoną urzęduje w pokoju obok sali koncertowej w t. zw. dyrekcji I
koncertów. I
Nie n deży się więc dziwić, że każdy żyd, który przyjeżdża z koncertem do Warszawy, każdy Honlgbaum, Rosenbaum czy inoy Ursztein — znaj
duje w Sili konserwatorium życzliwe przyjęcie, a dla Polaków nie ma miejsca.
o
DZISIEJSZY NUMER
jest ostatnim w miesiącu stycznia.
Kto nie zdążył jeszcze dotychczas usku
tecznić zapisania gazety n a l u t y niech to uczyni bezzwłocznie, gdyż potem będzie zamówienie utrudnione.
Prosimy również o werbowanie n ow ych a b o n en tó w l
Nowi w lutym abonenci otrzymają bezpłatnie kalendarz na r. 1938 po nadesłaniu kwitu abona
mentowego za luty. Nowi abonenci agentur otrzymają kalendarz przez agentury.
Spadek franka
Paryż. Po zamknięciu giełdy zaznaczył się spadek franka, który osiągnął 153 25 fr. za ft szt.
i 30 75 fr. za dolara, podczas gdy w poniedziałek transakcje rozpoczęły się od kursu 149 60 *a ft szt.
Koła giełdowe tłumaczą to decyzją rządu na
dania frankowi charakteru waluty niestałej, zależ
nie od wahań giełdowych i porzucenia obrony franka przez francuski fundusz wyrównawczy, co spowodowało zwyżkę walut obcych. Reporty w stosunku do ft szt. i dolara pozostają nadal bar
dzo wysokie.
S tra szn y w ybuch przy badaniu g ra n a tó w Csar.
Paryż. 26 I. Dziś rsno w laboratorium piro
technicznym we Ville Juif nastąpił wybuch, wsku
tek którego zginęło 12 osób.
Ersplozja nastąpiła w chwili badania granatów, znalezionych podczas rewizji, dokonanych w loka
lach, należący« h do terrorystycznej organizacji .Csar*. W chwili wybuchu w laboratorium znajdo
wało się 2 policyjnych fjtografów, kierownik la
boratorium, chemik wojskowy oraz 10 żołnierzy.
12 osób zginęło _____
Zatarg w O z o n ie w ile ń sk im . — D y m is ja inż. P e rz a n o w s k ie g o .
W związku z oświadczeniem na korzyść gen.
Żeligowskiego przewodniczący wileńskiego Ozona inż. Perzanowski został zawieszony w swych czyn
nościach przez szefa Ozonu, gen. Skwarczyńskiego.
Na jego miejsce powołany został p. profesor Staniewicz.
Była nie w ym ó w ić.
O dezw a profesorów P o lite ch n ik i L w ow sk iej.
Zebranie ogólne profesorów Politechniki lwow
skiej wydało odezwę do młodzieży, w której pisze.
„Nie motamy przemiłe*««? I dostatecznie n sp lętoow il metod, Jekiml pewna część młodziety posługuje się w osią
ganiu swych zamierzeń l celów. Wypadki dzikich, gro
madnych napadów na oojedyńctyc.h studentów na terenie ezkoiy b u d zą o d r a z ę ”.; , .
W całej tej odezwie nie ma wzmianki, ze ta chodzi o napady na żydów. Poprostu profesoro
wie w odezwie swej słowa „żyd* unikają jak za- razy.
W I A D O M O Ś C I .
O hydny m orderca przew ieziony ze L w ow a do sto licy . — Mordu dokonał Dod B rodnicą.
We wtorek wlecz. aresztowano we Lwowie mordercę szofera Sdendaka, niejakiego Skwieraw- skiego, który dnia l l bm. pod B ro d o ie ą na Pomorzu zamordował śp. Jana S lendaka, kierowcę taksówki. Skierawski po dokonanym mordzie zawiózł zwłoki swej ofiary samochodem do lasku w odległości 700 m od szosy pod War szawą, gdzie je zaaleziono. Dlatego pozbawił szo
fera Szendlaka życia, aby wejść w posiadanie samochodu. Bliższe szczegóły podamy w n a
stępnym numerze.
E k s p e d y c ja film o w a ,F o x a ‘ sfilm u je p o lsk ą — zim ę.
Przybyła do W trszawy ek-pedyęja filmowa wytwórni amerykańskiej „Foks*, która zamierza wykoaać zdjęcia, ilustrujące piękno polskiej zimy w Tatrach i na Huculszczyźaie. Ekspedycja przy
była w składzie 5 osób. Po dwudniowym pobycie w W irszawie Amerykanie wyjechali do Zako
panego.
Po 23 latach p o w ró cił z n iew o li. ’ Bydgoszcz. Do Nakła przybył w odwiedziły do rodziny Feliks Rybarczyk, uważany od 23 lat za zmarłego.
Z g nął on w rokn 1915, walcząc w szeregach armii niemieckiej na froncie rosyjskim.
Rybarczyk, wzięty do niewoli, osiadł na Syberii, zajął się handlem i ożenił. Obecnie wydalono go jako niemieckiego obywatela. Rybarczyk z ro dziną wyjechał do Berlina.
G roźny w ylew W arty.
Pod Śremem nastąpił groźny wylew Warty.
W powiecie śremskim na skutek tego około 2000 ha pól uprawnych i łąk znajduje alę pod
wodą. —
Nowe Miasto Lubawskie, dnia 28 stycznia 938 r.
kalendarzyk. 28 stycznia, piątek, Karola ces.
29 styczni*, sobota, Franciszka Sal.
80 stycznia, niedziela, 4 po 3 Król.
Wschód ełoftoa g 7 — 23 n . Zachód słońca, g, 16 — 14 w.
Wschód księżyca g 3 — 34 na. Zachód księżyca g. 13 —■* 54 m«
N iezw y k ła z ja w a na n ieb ie to zo rza p o ltrn a
Niezwykłe zjawisko na niebie, o czym donosiliśmy w ostatnim numerze, nic Innego, jak zorza polarna, < bser- wowane było nie tylko w naszej okolicy, ale niemal w ca
łej Polsce, a poza tym i w innych krajach Europy. Zorza po
larne w takiej okazałości jest bardzo dawno nie notowanym zjawiskiem na ziemiao» Rzeczypospolitej. Zorza robiła wra- źenie czerwonawej, przeźroczystej mgławicy, Jasoa ta krwi- sta czerwień, zalewająca niebo na znacznej przestrzeni, po
częła się zwijać w fantastyczne kształty. Zjawisko to, nil- słycbanie efektowne i piękne, trwało a nas od godz. pól 9 wieczorem do mniej więc-j i w nocy.
Z aoczkow ana Ikra sielaw y, pstrąga, szczupaka
i sandacza. _
Ch-ąe przyczynić się do podniesienie, rybołóstw jezioro
wych l rzecznych Wielkopol kle i Pomorskie Tow. Rybackie w Bydgoszczy rozpoczyna w r.kn 1938 wzorem Ut ubiegłych wielką ak«ję zarybieniową, umożliwiając nabycie najszerszym rzeszom rybackim Ikry zaoczkowanej szlachetnych gatiink. ryb -
a) zaoezkowaną ikrę elelawy, b) zaoozkowaną Ikrę siei Jeziorowe]
c) zaoezkowaną ikrę pstrąga potokowego d) zaoezkowaną ikrę szczupaka,
e) zapłodnioną ikrę sandacza.
Zamówienia na ikrę sielawy, siei 1 pstrąga przyjmuje Towarzystwo; do dnia 1 lu t e g o 1988 r., na ikrę ezczupaka
sandacza dj dnia 1 m a rca 1988 r.
Nabywcom odziała alę dogodnych warunków spłaty na- 1*illCaonkom Tow Rybackiego udziela alę rabata w wysokoś
ci 20 proc. od cen ustalonych. , . . Wysyłkę ikry uskutecznia »1» w skrzyniach własnych
W Y c h |
Po wszelkie inforir acje I po blankiety zamówieniowe uprą-
•ze się zgłaszać pod adresem:
Wielkopol kie i Pomorskie Tow. Rybackie w Bydgoszczy
■1. Zygmoata Augusta Nr 4 , dełąezająo znaezek poeztowy w wys kości 25 gr. na odpowłedś.
Z m iasta i 5
0 Fundusz Sikolnictwa P o lsk ieg o Zagranice.
N o w e M iasto. W dniu 27 bm. ukonstytuował się Ko mitet Miesiąca Propagandy i Zbiórki na Fandasz Szkolnictwa Polskiego Zagranicą który się odbywa w cale] Polsce od 15
«tycznia do 15 latego rb.
W ramach tego miesiąca postanowi! Komitet przepro
wadzić w niedzie ę, dnia 30 bm. zb órkę uliczną do puszek przy pomocy pp. Członkiń i Członków Chóru K ośielnego.
Z uwagi ns to, Ze potrzeby szkolnictwa polskiego zagra
nicą są bardzo wielkie, ześ udzielenie Polonii zagranicznej odpowiedniej pomocy finansowej na ten cel jestnaszem obo
wiązkiem narodowym, zwracam się do Obywateli Nowego Miasta Lubawskiego z prośbą o łaskawe materialne poparcie poszczególnych imprez w ramach Miesiąca Propagandy t Zbiórki na Fundusz Szkolnictwa Polskiego Zagranicą, a w szczególności zbiorki ulicznej w niedzielę, dnia 30 bm.
(—) Wachowiak, burmistrz, przewodu. Kornet; to.
W yjaśnienie.
N o w e M iasto. W sprawie zapodanych w ostatnim na*
merze nazwisk «ydofilów nazwisko Kazimiery Wejoerówny prostujemy o tyle, źe nazywa się ona Kazimiera Karczewska N >we Miasto Jeżeli podajemy przy żydofdach bliższe okre
ślenie, jak np« służąca tego a tego, to rzecz chyba zrozumiała, ii ma to jedynie służyć do bliższego określenia danej osoby, a nie dotyczy to zgoła osoby pracodawcy, który oczywiście za postępowanie swej pracow nlcy odpowiedzialny nie jest, chyba, żeby się okazało, że z jego polecenia tam poszła, co jednak musiało by być dopiero stwierdzone« P. Stienss nas zapewnił, że jego słu
żąca Zarańska bez jego wiedzy i woli kupowała u Żyda towar i to dla siebie, co ze zadowoleniem notujemy.
Z aproszenie na W entę.
N o w e M iasto. Wzorem lat ubiegłych urządzamy w święto M. Boskiej Gromnicznej dnia 2 lutego na sali H »telu Centralnego »Bazar* na rzecz naszych ubogich« Program będzie bardzo urozmaicony. Prócz licznych niespodzianek koncert doborowej orkiestry wojskowej w Brodnicy, loteria fantowa i równ eź bogato zaopatrzone w różne smakołyki bufety. I chociaż w karnawale duto jest z*baw I innych rozrywek, to jednak obowiązkiem każdego, kto ma wrażliwe serce na niedolę bliźniego, jest właśnie zabawić się tam, gdzie zabawę opromienia szlachetność celu i gdzie połączyć można przyjemne z pożytecznym Przeto zapraszamy jak najserdeczniej Sza o Obywatelst o miasta 1 ckolicy na nasz Bazar 1 nie wątpimy, że, j&k corocznie, zapełai fjsię sala sympatycznymi gośćmi, którzy swo m udziałem poprą ze wszech miar zbożną imprezę. Początek o godz. 18 tej,
S an^wne ZLm aóstwo uprzejmie prosimy o łaskaw«
dery do bufetu.
Stów* Pań Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo.
Z Sądu G rodzkiego.
N o w e M iasto. Dnia 20 bm. przez Sąd Grodzki skazani zostali t Keibora Adam z Ostrowitego za kradzież zboża 1 roweru na 7 mieś. aresztu; za usunięcie spod zajęcia Zu- chowfcki Piotr re Skarlina na 1 mieś. aresztu, a Wojoowski Ant, z Br*tiaua na 2 tyg aresztu z iaw, na 2 lata; Czerwiń
ski Alfred i Sowa Miecz, za kradzież żyta po 1 mieś. aresztu
* zaw. na 2 lata; Lenszert Jan z Mleczkowa pow. Inowrocław za przywłaszczenie na 1 mieś. aresztu z zaw na 2 lata; za usunięcie spod zajęcia: Piotrowski Al« z Łąkorza na 1 ty
dzień areszta — darowano karę na mocy amnestji, zaś Kle
szczy ński Edm. z Buczka na 1 mieś. aresztu z zaw. na 2 lata.
Czyż by zn ó w n iem iecka p la c ó w k a ?
Lubaw a. Ostatnio rozeszła się w naszym mieście nie
pokojąca wieść, iż o skład po p. Ksawerym Śmigielskim przy ul. Warszawskiej ubiega aię jakiś nie Polak z Brodnicy.
Wiemy, iż o ten skład stara się kilku Polaków, przeto są
dzimy, iż zarząd tego domu przyzna lokal ten tutejszemu Polakowi.
S k o n fisk o w a n ie chleba nie p e łn e j w agi.
Lubaw a, Niedawno pisaliśmy o chytrym piekarzu p. R.
W tych dniach został u niego skonfiskowany cbleo przez komis ę miejską, który nie posiadał pełń j wagi, Chleb ten został po niższej cenie rozprzedany. Również jako do
wód rzeczowy została zajęta waga, na której chleb ten odważano.
Powyższy fakt niech będzie przestrogą dla innych pie
karzy, bo za takie przekroczenie przepisów grozi dość poważna kara.
Walne zeb ran ie „ S o k o la ”.
L ubaw a. Dala 26 bm. w lokalu p. Piotrowicz odbyło się walne zebrania tut. gn. »Sokołs*. Prezes dh Roszczak zagaił zebranie, przywitał delegata Okręgu VI dh dr Brasse go, po czym uczczono zmarłych druhów przez powstanie I chwilę milczenia. Również Prezes poświęcił kilka słów Powstaniu Styczniowemu w r. 1863 Na przewodn powołano em. burm. aha Patera, na asesorów dh. Potrykusa i Mali nowskiego, na sekr. dh. Grzymowijza i Thima. Druh sekre tarz odczytał protokół z ostatniego w. zebrania. Następnie poszczególni członkowie Zarządu zdawali sprawozdania.
D 1* prezes dr Roszczak zaznaczył, źe gniazdo pomyślnie się rozwija Po sprawozdania dh sekretarza -karbnik dh Brauer wykazał w dochodach 1807,88 zł, w rozchodach 1784,(9 zł, saldo 23.59 zł. Naczelnik dh Eicbler przedstawił prze cictny udział 80 proc. druhów ćwiczących na ćwiczni. Go- apodarz dh Neuman Fr. wykazał, ź© sprzęty wszelkie za»j- du?ą się w należytym uorządku ! przedstawiają wartość 1477.50 zł, co też potwierdziła komisja rew. sprzętów w oso
bach dh Ruszkowskiego, Fnf óskiego i Błaszkowskiego. Ko
misja rew. kfcsy w osobach dh em burm. Patera l Schmidta uznała książki kasowe za wzorowo prowadzone wnosząc 0 udzielenie Zarządowi pokwitowania, co też jednogłośnie uchwalono« Nastąpiła dyskusja, w której zabierali głos : dh Brauer, Pater, dr. Brasse, Grzymowicz, Hini, Neuman i inni Przystąpiono do wyboru uzupełniającego w miejsce ustępu
jących przez losowanie 3 czł. Zarządu, do ktorego zostali ponownie jednogłośnie wybrani dh dr. Brasse, Grzymowtcz 1 Thim, a w miejsce dh Brzozowskiego dh Blaszkowski.
Komisje rew kasy, sprzętów 1 sąd honorowy pozostały w tym samym sMadzie Chorążym został dh Pastalski Alojzy, zastępcą dh Kuczyński Br. Delegatów do Dzielnicy 1 Okręgu wybierze Ząrząd.
Preliminarz budżetowy n i rok blat. uchwalono w do
chodach 1 rozchodach na zł. 1,1< 0.
Na wniosek Zarządu zgromadzenie jednogłośnie uchwaliło gn wierną słnżbę w Sokole, już za czasów zaborczych nadać godność honorowego członka gniazda następującym drh:
Litz Piotr, Hmz J , Mroczek J„ Pływaczyk A ut, Błaszkow- eki A u t, Jankowki Franc. i Cetkowski W.
Na wniosek grono Technicznego uchwalono wyasygno
wać 5 nagród w naturze z listem pochwalnym dla druków, regularnie uczęszczających ne ćwiczenie 1 to dle starszych w wartości 20 zł., a dla młodocianych 10-zł. na rok bież., ma to być bodźcem do gremialnego udziału w ćwiczeniach.
W wolnych głosach drh Prezee wyraził w Imieniu goiezde
•znanie 1 podziękowanie drh Siemiątkowskiemu Janowi I Wieczorkowi Romanowi se bezinteresowne wykonanie ozdobnego godle sokolego dle gniazda« Zebranie zakończono pleśnią sokolą.
Z S ądu.
Ł ab ow a. Wyrokiem Sądu Grodzkiego dnia 24 bm. ska
zani zostali t Kamiński Jan z Dębienia 1 Binkowski Bolesław z Ostaszewa za kradzież po 1 mieś. aresztu — Jach Marta z Sampławy na 2 tyg aresztu.
Z Pomorza,
Kilka u w a g pod « d re se m n a sz y c h b e z r o b o t
n y c h , k tó r z y s ta li się p o m a g ra m i ży d ó w .
K iełp in y k o lo L idzbarka. Proszę, o ile się znajdzie miejsce w gazecie, o umieszczenie kilka uwag, które za
obserwowałem! »Do naszych k o ch a n y ch b e z r o b o tn y c h , a dziś p o m a g ró w żydów w Nowym Mieście, a może 1 gdzie indziej %
»Byłem raz w Nowym Mieście 1 z wielkim bólem widzia
łem, jtk nasi biedni bezrobotni z a c ią g n ę li w ar ę p rzed sk ła d em ż y d o w sk im I to , ż e b y b ron ić żyda przed p i
k ie to w a n ie m i g ło ś n o k łó c ili s ię z * ik iecia rza m l i w ogóle z ludźmi, którzy byli innego zdania, tj. głośno i otwarcie p o m a g a li i bronili żyda, aby naszych biednych Polaków najwięcej mogło kupować n żyda Naprawdę nie chciałem wierzyć, żeby tak dale o jut doszło, aby p o lsk i b e z r o b o tn y bron ił I w e r b o w a ł k lie n tó w Żydom . Cay ty, Bracie Polaka, wiesz naorawdę, k o m o t y sła źy sz. dla k o g o b yś s ię z a p r z e d a ł? Wiedz, że Zyd cię tylko opła ca, o ile c ię p otrzeb u je, skoro hez ciebie się może ob \ć, to na c ie b ie ani sp o jrzy , a le c ię o b e d r z e z wszy
stkiego i gotów cl ostatnią k r o p lę k rw i wycisnąć, byle sonie d( g >diić. To są pij w ki n a jg o r s z e g o gatunku, na dowód kilka przykładów:
Byłeaa na wojoie światowej na rosyjskim froncie w oko licach Lidy, Bogdanów, Wiśniew, Iwie itd., a źe iam była ok ro p n a b ied a z t go powoda, źe w r. 1916 nie sprzątoię to zboża i nie wykopaoo kert< fil z powodu działań wojen
nych, więc p r z e d n ó w e k w 1917 r. był str a sz n y , ludzie tamtejsi, a p r z e w a ż n ie kobiety i dzieci, u m ie r a li z gloria z powoda niedożywienia, N ie b y ło ch leb a an i k a r to fli ani m lek a , a najgorzej to już cierpiały m a łe d z ie c i, n i e m ow lęta i ich matki, bo z braku mleka posługiwały się c u k rem , a źe żołoterze niemieccy mieli cukru pod dostat
kiem, więc p ro w a d zo n o h a n d el wymienny, tj. za jajka, za
jące, które chwytał«, płótno itd. lud tamtejsi dostawał od żołnierza tak upragniony cukier. Trwało to tak drugo, do- i óki się Zydkl o tym n ie d o w ie d z ie li, a trzeba wiedzieć, źe tam tego p lu g a stw a p ełn o, więc rzucili się oni zaraz na okolicę, gdzie stało w oj § k o, urządzili t. zw. h e r b a e ia r n ie (Teestubc) I m ło d e Ż ydów ki z w a b ia ły źołuiervy 1 wy kupi w ały w sz y ste k c u k ie r , jaki tylko mogły dostać, płacąc z góry po 2 marki za 1 ft, tj, pół kg. Lud tamtej
szy przez to był zm u sz o n y k a p o w a ć Jnż ty lk o a Ży
dów , bo żołnierz niemiecki wstydził s ę wz ąć 2 mk za ft., podczas gdy mógł go dostać po 35 femgó* ft. w kantynie wojskowej, ile chciał« Więc dał ws&yetko Żydom , bo oni sami odebrali od żołnierza ten c u k ie r 1 płacili z góry 2 mk.
bez handlu. L udność cywilna, o iie chciała kupić n Żyda, musiała płacić 2 ru b le, tj. 4 m ark i za 1 fu n t rosyjski tj.
400 g ra m ó w czyli z zarodk em przeszło 100 proc. Gdy z tś komendantura niemiecka przydzieliła dla m ia s te c z k a Iwie niedaleko Lidy 10 w o r k ó w tj. 20 ctr. cu k ru dla d z ie c i poniżej roku po pół fr. na tyd leń, ij dla tych dzieci, gdzie rodziny nie miały krowy, wtedy żydy w strach, źe in teres im się zepsuje, odbyli narady, jak temu za ra d zić Zaczęli obskakiwać tego oficera który tam był komeodaotsm gospo a reżym i jak wyczuli jego sła b ą s tr o n ę więc pohła- li n a jp ię k n ie js z ą m ło d ą ż y d ó w k ę z ładnymi rybami do niego, a ta została już zaraz na noc u niego, a jak na drugi dzi ń wróciła, to juz m ia ła w k e s z e n i p ism o od niego na o d b ió r t e g o cu k ru i tak kolejką konno przywieziono ten cukier ze stacji kolejowej w Juraczyszkach do lw ia , tak, że te 20 ctr. cukru od brali żydki, a te biedne d z ie c ia k i t e g o b e z p ła tn e g o cukru do d ziś n ie w id zia ły . O ile rodzice chcieli mieć cukier, usieli kupować, jak wspomnia
łem, po 2 ruble, t,* 4 mrk za 400 gramów, tj. i funt rosyjski.
Tak s ię »opiekow ali* żydzi b ied n y m i, głodnymi w czasach tej wiełk ej wojny dziećmi ludności chrześcijańskiej. Trze
ba wiedzieć, źe tylko Bóg się opiekował tymi biednymi w Polsce w tych czasach. Bo w Innych krajach, np. w Belgii, bjły komitety amerykańskie, gdzie ludność cywilna była za opatrywana we wszystko, naszymi biedakami polskimi nikt się nie opiekował, a źydostwo eszcze i tych biedaków ob dzterało do ostatniej kropli krwi To też du^o ludzi z głodu umierał >. I d ziś te n b ied n y polaki b ezro b o tn y t e g o żyda broni i goto w bodaj k r e w polską p r z e la ć za nich!
Czy to m e s m u tn e , źe tak postępujesz ty Bracie Rodaku, bezrobotny i oszukiw any p rzez ż y d ó w ? Skl
P o lo w an ie n a d zik i.
K iełp in y . W dnia 22 bm. nr ą1z ł zierźawca polowa
nia w lasach państwowych w Kiełpinach, p. Kawęczyński z Linówca, polowanie na dziki, które tu się bardzo rozmno
żyły i wyrządzaj dużo szkód miejscowym rolnikom. Uoito 2 daźe dziki, l łań I 2 sarny. Spodziewać się należy, ź* p.
Kawęczyński częściej urządzi takie polowaoie, bo roiuicy już teraz mają kłopot, te gdy nastanie wiosna, jak po inne lata, całe zasiewy zniszczą zwłaszcza, gdzie po kartoflach posieje się jare zboże. I jeleni tu dużo, zdarzają się wypadki, że rozwalają kojce z kartoflami.
W o jty ra z n o w u p rz e d sąd em .
B rod n ica. Słynny ze swych oszustw socjalista Wojtyra, obecnie przebywający w więzieniu broda, stanął znowu przed sądem, oskarżony o przywłaszczenie sobie około 150 zł na szkodę rob. Sadowskiego z Wólki, pow. lubaw. Rozprawę odroczono celem powołania świadków.
W alne ze b ra n ie Stron. N arod o w eg o Koło S a m p ła w a
odbędzie się w niedzielę, d a l« 3 0 bm . po głównym nabożeństwie w s&loe part-fiulnej.
Uprasza o liczny u lział członków Zarząd.
Z e b ra n ie S tro n . **arod.
B y szw a łd . Zebranie tut. koła stron. Narodowego od
będzie się w sobotę, 29 bm o godz, 18 w lokalu p. Mosal*
sklego. Przybycie wszystkich członków jest obowiązkowe.
Zarząd.
ZEBRANIA KOŁEK ROLNICZYCH
S w ln iaro. Walne zebranie Kółka Roiaiczego w Swlnier- cu odbędzie się w niedzielę, 30 bm. o godz. 15 po południa w zwykłym lokalu zebiań.
Na tebranle przybędzie zamiejscowy prelegent, wobee tego prosi się o liczny udział. Zatząd.
Ty lic e . Zebranie Kółka Rolniczego odbędzie elę w śro
dę, dnia 2. II. 1938 r. o godz. 9,30 zaraz po nabożeństwie.
Na zebranie przybędzie Ia«t uktor TRP., wobec tego prośl się o liczne przybycie_______________________Zarząd.
£> redakcję odpow iedzialny - W ładysław Sao w Nowym Mieście«
Za offiosseola redakcja niewód pow iada.
W razie wypadków, spowodowanych atłą wyśezą, przeszkód m zakładzie, strajków itp„ wydawnictwo nie odpowiada sa dostarczeni!
plama, a abonenci nie mają «prawa domagania się niedoetaresonyeł a mm er ć w łab odszkodowania
Czujemy się w miłym obowiązku najserdeczniejsze staropolskie
„Bóg z a p ła ć “
Wielebn. Ki. rad^y Duo*j«ki*mu za śliczne przemó
wienie podczas uroczystości ślubu jak i podczas uczty weselnej, Chórowi Koś ieloema »CecylU* za piękne pienia podczas ślubu oraz tym wszystkim, którzy na
desłali nam życzenia z okazji ślubu naszego
J ó z e fo stw o K aczyń scy
fe Łąkorz* Lubawa, w stycznia 1938 r.
I
Wszystkim, którzy nam nadesłali swe iżyczenla w j dzień ślubu naszego składamy serdeczne £„Bóg z a p ła ć ” |
Jan K o w a lk o w sk i z żoną 4
z domu Kłosowska £
Lubawa, w stycznia 1938 r. 1
t l
D o b rze p ie lę g n o w a n e i te m p e r o w a n e
ring dubeltowe z aparatu » i P O Ł N A P O Ł
sz k la n k a 20 g r o s z y polce«
J u r k i e w i c z L e o n Restauracja S t. R o s t .
N ow . Miasto, Rynek 23,
Tran lecznicz*;
Mączki odżywcze
«E m nisję*
dla dzieci
poleca
Józef C ieszyń ski
Drogeria i skład farb N o w e M iasto L u b a w sk ie
Rynek 7 Telefon 62
Rok załóż. 1909.
WsKlkie artykuły karnawałowe
jak:
czap k i p a p ie r o w e s e r p e n ty n y
c o n fe tti b a lo n ik i
k o ty lio n y p a r a so lk i
w a c h la r z e la m p io n y
g ir la n d y m a sk i itd poleca w wielkim wyborze
ksfęg. „ D r w ę c a “
N o w e M iasto Lab.
S a rd y n k i
francuskie portugalskie
Ł o s o ś
wędź. w plastrach
W ę g o r z
w galarecie
R s-
S zp ro ty w o liw ie S k o m b n a I w «osi«
B y c z k i ] p°mldor-
Ś le d z ie opiekana i, za w ija n e M inogi
W ęg o rz w ędzony
POLECA
Stanisław Rost
Nowe Miasto, tel. 34.
Kupuj© stare
Z Ł O T O
połamane przedmioty itp.
K. M Ó W K A ,
zegarmistrz-złotnik L u b aw a, Rynek 10.
2 lub I pokój
z utrzymaniem lub bez do wy
najęcia«
Gdzie? wskaże eksp» »Drwęca*
Nowe Miasto.
4 m o r g o w e z z a b u d o w a n ie m w wiosce sprzedam.
Cena wedłag ugody.
K ałw a A lfo n s, M ro czen k o p. Mroczno Potrzebna jest
służąca
z dobrym gotowaniem od zaraz Zgłaszać się:
L n b aw a, Kuppnera 19, kancelaria w godzinach od 9 z rana do 15 tej
C hłopaka
do koni oraz p a s te r z a po
szukuje
S t e e g e , P a c ó ito w o , Sprzedam
maneż
I w ó z ro b o czy
w dobrym stenie.
F. M a r c h le w sk i, G ro d ziczn o , pow. Lubawa Sprzedam
aparat radiowy
I Jazz-band
B a rw ik , P a e ó lto w *
