opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania matematyki dla szkoły podstawowej
ZOFIA
MUZYCZKA JAK SKRÓCIĆ
OGON?
dr Anna Rybak
Agnieszka Ratajczak-Mucharska dr Beata Rola
Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Tytuł zajęć:
Jak skrócić ogon?
Dział w podstawie programowej:
Ułamki zwykłe i dziesiętne
Klasa:
VI szkoły podstawowej
Czas realizacji:
45 minut
Cele
Cel główny: Zaokrąglanie ułamków dziesiętnych.
Cele szczegółowe (w przypadku uczniów ze SPE należy uwzględnić IPET/PDW):
Uczeń:
rozpoznaje ułamki zwykłe, które można zapisać w postaci ułamka dziesiętnego skończonego,
zapisuje ułamki dziesiętne nieskończone, używając wielokropka oraz zapisując okres rozwinięcia,
stosuje reguły zaokrąglania,
dostrzega ryzyko narastania błędu w przypadku działań na liczbach zaokrąglonych,
zauważa sytuacje, w których przydatna jest umiejętność zaokrąglania ułamków,
wyciąga wnioski dotyczące zamiany ułamka zwykłego na dziesiętny,
formułuje uogólnienia.
Cele wychowawcze (w przypadku uczniów ze SPE należy uwzględnić IPET/PDW):
wdrażanie do uważnej i krytycznej obserwacji,
wdrażanie do rzetelności przy wykonywaniu obliczeń,
rozwijanie umiejętności pracy w zespole,
rozwijanie aktywności poznawczej uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnych potrzeb,
rozwijanie odpowiedzialności za własne uczenie się.
Metody prowadzenia lekcji:
dyskusja, metoda ćwiczeń praktycznych
Formy pracy:
jednolita, indywidualna, binarna
Środki dydaktyczne:
nauczyciel – slajd z regułami zaokrąglania
Podstawę teoretyczną scenariusza stanowi konstruktywistyczna teoria uczenia się.
OPIS PRZEBIEGU LEKCJI:
CZĘŚĆ WSTĘPNA LEKCJI (8–10 minut):
zamiana ułamka zwykłego na dziesiętny skończony poprzez dokonanie rozszerzenia ułamka,
przypomnienie na przykładach zamiany zapisu ułamków (zwykły – dziesiętny skończony) poprzez wykonanie dzielenia oraz zamiany ułamka dziesiętnego skończonego na zwykły.
CZĘŚĆ WŁAŚCIWA LEKCJI (20–25 minut):
1. Zamiana ułamka zwykłego na ułamek dziesiętny nieskończony:
a) obserwacja mianownika – przewidywania,
b) dzielenie – dostrzeganie grupy powtarzających się cyfr,
c) obserwacja wyników dzielenia na kalkulatorze – także w sytuacji, gdy drugie powtórzenie okresu nie mieści się na wyświetlaczu,
d) zapis z wielokropkiem lub z okresem w nawiasie.
2. Nauczyciel wyświetla slajd z regułami zaokrąglania; dalsza część lekcji może przebiegać następująco:
a) chętni uczniowie zapisują na tablicy ułamki dziesiętne skończone i nieskończone oraz ich zaokrąglenia do określonej liczby miejsc po przecinku (kilka przykładów), b) uczniowie pracują w parach:
Zadaniem każdego z uczniów jest przygotowanie dwóch podobnych zadań dla kolegi z ławki, dokładne sprawdzenie rozwiązania i ewentualne wyjaśnienie błędu,
c) wskazani uczniowie referują jedno ćwiczenie: podają zadanie, jakie ułożyli, i jego rozwiązanie (zgodnie z projektowaniem uniwersalnym, nauczyciel może ustalić z uczniami różne formy prezentacji pracy z zastrzeżeniem, że wszystkie formy są dostępne dla każdego ucznia – odpowiedzi ustne i pisemne, nagranie filmiku, przygotowanie pracy plastycznej lub prezentacji, stworzenie programu lub aplikacji, wykonanie pracy w odpowiednim programie graficznym).
3. Wspólne rozważania nad konsekwencjami zaokrąglania:
a) odtwarzanie możliwej faktycznej wartości ułamka, który miał wiele cyfr po przecinku i został zaokrąglony do części setnych,
b) porównanie wyników działań (np. mnożenia) wykonanych na liczbach bez zaokrąglenia i po zaokrągleniu.
CZĘŚĆ KOŃCOWA LEKCJI (10 minut):
przypomnienie sposobów przedstawiania ułamków dziesiętnych nieskończonych,
powtórzenie reguł zaokrąglania – ilustracja na przykładach,
5
koniecznie zadać uczniom pytanie:
» czy coś sprawiało Wam kłopot na dzisiejszej lekcji?
pożegnanie.
Ocena ucznia ze SPE powinna uwzględniać jego możliwości oraz, jeżeli ma opracowany, jego indywidualny plan IPET/PDW. W przypadku pracy zespołowej i właściwie dobranych zadań ocena będzie się pokrywała z oceną zespołu.
Komentarz metodyczny
Przewidywanie postaci ułamka dziesiętnego na podstawie mianownika ułamka zwykłego było sednem rozważań na lekcji „Co skrywa mianownik?” prowadzonej w klasie V – można nawiązać do tych obserwacji.
Trudność może wystąpić przy układaniu określonych przykładów do rozwiązania dla kolegi. Nauczyciel powinien pilnie monitorować pracę tej pary/par, w których członkiem jest uczeń ze SPE, aby szybko udzielić pomocy.
W trakcie zajęć nauczyciel zwraca uwagę na dobór dzieci w zespołach, tak aby uczniowie tworzyli zróżnicowane pod względem możliwości pary (dwoje uczniów o mniejszych możliwościach edukacyjnych nie powinno być razem w parze).
Należy uwzględnić (przygotować) dodatkowe zadania dla uczniów o większych możliwościach edukacyjnych.
Jeżeli w klasie znajduje się dziecko (dzieci) z niepełnosprawnością, należy przygotować dodatkowe środki dydaktyczne uwzględniające daną niepełnosprawność dziecka.
Warto lekcję skoordynować z zajęciami informatyki, gdzie uczniowie mogą zebrać wszystkie pomysły zadań i ułożyć z nich interaktywny test.
