opracowany w ramach projektu
„Tworzenie programów nauczania oraz scenariuszy lekcji i zajęć wchodzących w skład zestawów narzędzi edukacyjnych wspierających proces kształcenia ogólnego w zakresie kompetencji kluczowych uczniów niezbędnych do poruszania się na rynku pracy”
dofinansowanego ze środków Funduszy Europejskich w ramach
Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, 2.10 Wysoka jakość systemu oświaty Warszawa 2019
SCENARIUSZ LEKCJI
Program nauczania matematyki dla szkoły podstawowej
ZOFIA
MUZYCZKA
ROZPOZNAJEMY
LICZBY PODZIELNE
PRZEZ 2
dr Anna Rybak
Agnieszka Ratajczak-Mucharska dr Beata Rola
Redakcja językowa i korekta – Editio Projekt graficzny i projekt okładki – Editio Skład i redakcja techniczna – Editio Warszawa 2019
Ośrodek Rozwoju Edukacji Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszawa www.ore.edu.pl
Publikacja jest rozpowszechniana na zasadach wolnej licencji Creative Commons – Użycie niekomercyjne 4.0 Polska (CC-BY-NC).
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.pl
3
Tytuł zajęć:
Rozpoznajemy liczby podzielne przez 2
Dział w podstawie programowej:
Działania na liczbach naturalnych
Klasa:
IV szkoły podstawowej
Czas realizacji:
45 minut
Cele
Cel główny:
Odkrywanie i formułowanie cechy podzielności przez 2.
Cele szczegółowe (w przypadku uczniów ze SPE należy uwzględnić IPET/PDW):
Uczeń:
zna własności działań i potrafi przekazać ich sens,
wykazuje biegłość w dodawaniu i odejmowaniu w pamięci oraz sposobem pisemnym,
dostrzega korzyści płynące ze stosowania własności działań przy wykonywaniu obliczeń,
rozwija umiejętność wnioskowania i uogólniania,
wyciąga wnioski dotyczące cech podzielności przez 2.
Cele wychowawcze (w przypadku uczniów ze SPE należy uwzględnić IPET/PDW):
kształtowanie poczucia konieczności precyzyjnego wypowiadania się,
wdrażanie do samodzielnej pracy,
wdrażanie do staranności podczas wykonywania zadań,
rozwijanie umiejętności formułowania uogólnień.
Metody prowadzenia lekcji:
dyskusja, metoda ćwiczeń praktycznych
Formy pracy:
jednolita, indywidualna, zbiorowa
Środki dydaktyczne:
uczniowie – pokratkowana kartka (10x10) z wpisanymi w kratki liczbami od 1 do 100; nauczyciel – plansze na tablicę (w kolejności stosowania na lekcji): tabela z wyodrębnionymi grupami zapisu pozycyjnego dziesiątkowego, arkusz z zapisanymi
w dowolnych miejscach kilkunastoma liczbami mniejszymi od 1000, tabela 10x10 z wpisanymi liczbami od 1 do 100.
Podstawę teoretyczną scenariusza stanowi konstruktywistyczna teoria uczenia się.
OPIS PRZEBIEGU LEKCJI:
CZĘŚĆ WSTĘPNA LEKCJI (8–10 minut):
powitanie,
przypomnienie znaczenia nazw: cyfra, liczba, układ pozycyjny,
chętni uczniowie odczytują kilka liczb zapisanych w tabeli systemu dziesiątkowego, nazywając cyfry (cyfra jedności, setek, etc.).
CZĘŚĆ WŁAŚCIWA LEKCJI (25–27 minut):
Nauczyciel prowadzi z uczniami dyskusję prowadzącą do określonych ćwiczeń.
Zasadnicze fragmenty przedstawione są dla przykładu poniżej:
1. Będziemy dziś rozpoznawać liczby podzielne przez 2. Czy ktoś potrafi podać przykład takiej liczby?
2. Na planszy zakreśl liczby, które Twoim zdaniem dzielą się przez 2. Jak to sprawdzisz?
(Chętni uczniowie, wskazywani przez nauczyciela, zakreślają po jednej liczbie na planszy i uzasadniają swój wybór, wykonując dzielenie).
3. W swoich tabelkach uczniowie zaznaczają kolorem pola z liczbami podzielnymi przez 2.
4. Na podstawie obserwacji planszy z zakreślonymi liczbami oraz pokolorowanej tabeli próbują przewidzieć, w której kolumnie będzie wpisana liczba … (przykłady liczb większych od 100).
Wskazywani przez nauczyciela chętni uczniowie wpisują po jednej liczbie, uzasadniając decyzję lub uczniowie dzielą się na 4-osobowe zespoły (zróżnicowane pod względem możliwości uczniów) i sami próbują wydedukować zasady podzielności przez 2, spisać te zasady i zaprezentować w dowolnej formie pozostałym uczniom (mogą to być plansze, które otrzymali, lub prezentacja zrobiona na komputerze, praca plastyczna, filmik…).
5. Po prezentacjach uczniów wspólne ustalenie, sformułowanie, nazwanie i zapisanie cechy podzielności przez 2 – nazwa: „liczba parzysta”.
CZĘŚĆ KOŃCOWA LEKCJI (podsumowanie – do 10 minut):
odczytanie przez wskazanego ucznia cechy podzielności przez 2,
chętni uczniowie podają przykłady wielocyfrowych liczb podzielnych przez 2,
uzyskanie od uczniów opinii w zakresie:
» czy dzisiejsze zajęcia były ciekawe – co było najciekawsze?
» co sprawiło największy kłopot?
pożegnanie.
5
Ocena ucznia ze SPE powinna uwzględniać jego możliwości oraz, jeżeli ma opracowany, jego indywidualny plan IPET/PDW. W przypadku pracy zespołowej i właściwie
dobranych zadań ocena będzie się pokrywała z oceną zespołu.
Komentarz metodyczny
W trakcie zajęć nauczyciel zwraca uwagę na dobór dzieci w zespołach, tak aby uczniowie tworzyli zróżnicowane pod względem możliwości grupy (dwoje uczniów o mniejszych możliwościach edukacyjnych nie powinno być razem w zespole). Należy uwzględnić (przygotować) dodatkowe zadania dla uczniów o większych możliwościach edukacyjnych.
Jeżeli w klasie znajduje się dziecko (dzieci) z niepełnosprawnością, należy przygotować dodatkowe środki dydaktyczne uwzględniające daną niepełnosprawność dziecka.
Dzieci z niższymi możliwościami edukacyjnymi mogą mieć trudność
w zauważeniu zależności – można dodatkowo przygotować dla nich klocki czy liczmany matematyczne w celu sprawdzania możliwości podzielenia danej liczby na równe części.
Tabelka i liczby wpisane w tabelce przygotowanej dla ucznia niedowidzącego powinny być większe i wyraźniejsze.
