Śmierć i jej nauki w przykładach - Echo Trzeciego Zakonu Św. o. Franciszka. R. 7, nr 1-12 (1889

p r z e z O. P r . K s . S c l i o u p p e ^ g o T o w . Je z.

(Z oryginału przełożył Wł. M.)

(Ciąg dalszy, patrz:j „Echo" Nr. 2 z r. b., str. 65).

§ II. Przygotow anie się do śm ierci. — P r z y  gotowanie dalsze.

Ponieważ śmierć jest najważniejszem zda

rzeniem w życiu, i że od dobrej lub złej śmierci zależy nasz szczęśliwy lub nieszczę

śliwy los na wieczność całą, doświadczenie przeto nakazuje każdemu człowiekowi wszyst

kich starań dołożyć, by się do niej przygoto

wać jak należy =i zapewnić sobie przez to zbawienie wiekuiste.

Taką jest zresztą wyraźna wola Jezusa Chrystusa, który nam każe być gotowymi i czuwać ciągle, oczekując bezustannie na przybycie Syna człowieczego.

Niezależnie od tego wyraźnego rozkazu Zbawiciela, przygotowanie się do śmierci

—

162

^—

--- -— — --- -— - * f

ł.

jest niezbędnie potrzebnem, by dobrze um

rzeć; zaniedbać go i żyć dalej w grzechu, znaczy dążyć ku śmierci grzeszników i od

rzuconych.

Biada, mówi Jezus Chrystus, słudze złe

mu, który mówi sam do siebie: „ D ł u g o p a n m ó j p r z y j ś ć o m i e s z ki wa, i po

cząłby bić towarzysze swoje." a jadłby i pił z pijanicami: przyjdzie Pan sługi onego w dzień, którego się nie spodziewa, i w go

dzinę, której nie w’ezwie: i odłączy go, — a część jego położy z obłudnikami: tam będzie płacz i zgrzytanie zębów." (Mateusz XXIV, 48-51).

Ktokolwiek, przeciwnie, przygotowuje się na śmierć po chrześcijańsku, pewien jest, że umrze dobrze, wedle słów Bożych: ..Bło

g o s ł a w i o n y s ł u g a w i e r n y , k t ó r e g o , g d y p r z y j d z i e p a n j e g o , n a j d z i e c z u w a j ą c e g o . "

Należy zauważyć, że do zapewnienia so

bie dobrej śmierci, potrzpbnemi są dwa przygotowania: przygotowanie dalsze, pole

gające na prowadzeniu życia po chrześci

jańsku i przygotowanie b l i ż s z e , mające się czynić, gdy złowrogie znaki zwiastują nam, że zbliżają się nasze ostatnie chwile.

Dwa te przygotowania konieczne są: tak jedno jak i drugie; wielkim też jest

błę-- 163 —

•r« -- :-- :--- --- ‘---- 5-i#

n >i

dem sądzić, że wystarczy przygotować się, gdy się będzie chorym, w przededniu śmierci.

Zbawiciel nie tak uczy. Nie każe nam przygotowywać się w chwili, gdyśmy cho

rzy, i gdy śmierć nas cieniem swym przy

słoni , ale gdy zdała jest, i gdy jesteśmy w pełni posiadania władz naszych. Zbawi

ciel chce, by życie całe uczniów jego było jednem przygotowaniem się do przyjścia Syna człowieczego: A wy, mówi, p o d o b n i l u d z i o m , c z e k a j ą c y m na pa

na s w e g o , k i e d y b y s i ę z g ó d n a w r ó c i ł : aby, g d y p r z y j d z i e , z a k o ł a c z e , n a t y c h m i a s t mu o t w o r z y l i . (Łuk. XII, 36).

Chrześcijanin powinien więc, by być po

słusznym Boskiemu Mistrzowi swemu, wier

nie trzymać się prawa Bożego, pozostawać w stanie łaski i być gotowym na śmierć^

wtedy nawet, gdy jest w najlepszem zdro

wiu, i gdy ani wiek, ani ułomność nie zwiastują bliskiej śmierci. Do tego, ponie

waż śmierć może nas zabrać z tego świa

ta, w każdej chwili, roztropność nakazuje każdemu człowiekowi nie tylko zawsze so

bie zdawać sprawę ze stanu sumienia, ale i załatwiać swe ziemskie sprawy, spisać te

stament jak sprawiedliwość i miłosierdzie nakazują, i w taki sposób, by, w przypadku

nagłej śmierci, żadne sprzeczki i proceśa nie wyniknęły z jego powodu.

Takie jest to przygotowanie dalsze, ja

kiego Zbawiciel żąda, a naturalna roztro

pność nakazuje.

Atoli, któż zaprzeczy, że nic nie jest bardziej zaniedbywane, jak to przygotowanie ? Po

nieważ przytem krępuje ono zmysły i na

miętności ludzkie, nie braknie więc wymó- I wek, by się od niego wywinąć. Spędza się na przyszłość, odkłada do jutra, usypia się w zdradliwej pewności, niestety! by się obudzić — w piekle, lub w największem niebezpieczeństwie dostania się doń.

Pocóż, mawiają, przygotowywać się mam do śmierci, gdy jeszcze daleko do niej. Cze

muż tak wcześnie zaczynać ? Dlaczegóż nie mogę odłożyć tęgo przygotowania do czasu choroby? Pytacie się: dlaczego? Po pierw

sze dlatego, że nie wiecie, czy przyjdzie na was czas choroby. Czyż nie umiera się na

gle ? Powtóre: chociażbyście zachorowali przed śmiercią, okoliczność ta nie jest wcale tak korzystną do uregulowania spraw su

mienia.

Pierwszy z tych powodów’ jest najgłó

wniejszym, podawanym przez samego Zba

wiciela. Zada On, by całe nasze życie było jednem przygotowaniem się na śmierć. Chce On, byśmy nie zaniedbali nawrócić się, bo

«Hg-—--- --- :

---165

w każdej chwili śmierć może nas zasko

czyć i p r z y j d z i e w t e d y , g d y n a j m n i e j o n i e j m y ś l e ć b ę d z i e m y : słowem, bo można umrzeć nagle.

Oto powód, dla którego święci i wszyscy chrześcijanie, którzy chcą zapewnić sobie zbawienie, przygotowują, się na śmierć za

wczasu, i gdy są jtszcze w pełni sił i zdro

wia.

Szlachcic pewien z Aragonii, przysłuchi

wał się naukom, na misyi, odbywanej w jego parafii. Uderzyło go zwłaszcza kazanie o śmierci, tak. iż wrócił do siebie z posta

nowieniem oczyszczenia swego sumienia i uporządkowania rachunków swych z Bo

giem, jak gdyby miał umrzeć. — E ! m ł o d y m j e s t e ś , mówiono mu, i p e ł e n z d r o w i a : b ę d z i e s z j e s z c z e m i a ł c z a s u d o ś ć p o t e m . O p r z y g o t o w a n i u si ę do ś m i e r c i i o z r o b i e n i u t e s t a m e n t u . d o ś ć b ę d z i e p o m y ś l e ć p r z e d s a m ą ś m i e r c i ą . Odł j ó ż w i ę c n a p ó ź n i e j te n a d t o p o w a ż n e i s m u t n e s p r a w y — N i e wi e m, odrzekł, c zy p ó ź n i e j b ę d ę m ó g ł je z a ł a t w i ć , a l e to p e w n a , to, że n i g d y l e p s z e j s p o s o b n o ś c i m i e ć do t e g o nie b ę d ę m i a ł : i d l a t e g o c h c ę z n i ć j s k o r z y s t a ć .

— 166 —

9<<--- — -- S~®

| ii

Szczęśliwi ci, którzy posłuszni naukom Jezusa Chrystusa, przygotowują, się codziennie do śmierci! W Żywotach pustelników wspo

minają o pewnym anachorecie, który długo służył Bogu i wypełniał różne dobre uczynki.

I Gdy zachorował, zachęcał go proboszcz, by się przygotował na śmierć, gdyż choroba jego była nieuleczalną. Mój O jcze, brzinńeła odpowiedź, p r z y g o t o w y w a ć si ę j u ż ni e potrzebuj ę. Od s z e ś ć d z i e s i ę c i u l a t , o d k ą d p o ś w i ę c i ł e m si ę Bogu, n i e p r z e s t a ł e m p r z y g o t o w y w a ć si ę n a ś m i e r ć , r o z m y ś l a j ą c , i ż k a ż d y d z i e ń m ó g ł być m o i m o s t a- t n i m.

Pewna młoda pani', obdarzona najpię- kuiejszenn cnotami, zasłabła i ujrzała, się u kresu życia, daleko wcześniej niż my

ślała. Z początku ukrywano przed nią pra

wdę ; lecz gdy się złe wzmogło, trzeba było ją ostrzedz o doniosłości grożącego jef nie

bezpieczeństwa i zapowiedzieć Ąźy potrzebę uporządkowania sumienia. Na tę wiadomość, zrazu niepokój, trwoga, rozpacz ją, ogar

nęły; ale gdy wreszcie łaska wzbudziła w jej sercu wszystkie uczucia wiary, do

browolnie poddała się Panu Bogu i zażądała sama zaopatrzenia ostatniemi Sakramentami.

Przygotowawszy się, prosiła kilka przyjació

łek, by ją od wiedzieć zechciały. Gdy wszyst-I --- x

167

-&.<s--- ---\

---T, . . . ' f

kie przybyły, w chwili, gdy miała przyjąć I Wijatyk. św., odezwała się do nich w te słowa: „Moje drogie,-rzekła umierającym

„głosem, tonem wzruszającym.-sprosiłam

„w'as, byście we mnie oglądały nicość rze

c zy ludzkich. Widzicie opłakany mój stan

„i jesteście nim wzruszone: niech to na-

„uką dla was będzie: zrozumiejcie zuikomość

„tego świata. O ! drogie moje, gdybyście

„mogły widzieć rzeczy takiemi oczyma, ja-

„kiemi ja na nie spoglądam teraz, jakże-

„byście dobrze pojęły próżności i omamie-

„nia życia! jakżebyście dobrze zrozumiały,

„że nie ma nic pewniejszego nad służenie

„ Panu Bogu! .Godzina moja wybiła, wasza

„przyjdzie:; nie czekajcie ostatniej chwili, Jty się na nią przygotować. Mówię do was

„i widzę was po raz ostatni w życiu: sło-

„wa, któremi do was przemawiam, są naj

szczerszym dowodem mej przyjaźni. W za-

„mian proszę, byście mię wspierały wasze-

„mi modłami.

Na te wzruszające i poważne słowa od

powiedziano potokiem łez. Umierająca spo

żyła Ciało Chrystusa Pana z najczulszą po

bożnością, i wkrótce potem oddała Panu Bogu ducha swego. ’

Skorzystajmy i my' z tych zbawiennych rad; wyryjmy zwłaszcza w sercach na

szych te słowa, które od wszystkich umie-

t f

— ;--- ^ l*

— 168 —

<--— --- 3»«

♦ &

rających słyszymy : G o d z i n a m o j a wy b i ł a , w a s z a p r z y j d z i e ; n i e cze

k a j c i e o s t a t n i e j c h w i l i , by si ę na n i ą p r z y g o t o w a ć .

Czcigodny 0. Henryk Morse, Anglik, z To

warzystwa Jezusowego, umarł za wiarę świętą w Tyburn, w r. 1645. Urodzony z rodziny protestanckiej, miał szczęście nawrócenia się już w młodocianych latach na wiarę katolicką. Po długiej pracy około zbawienia swych współziomków, aresztowano go i ska

zano na śmierć. Z rusztowania, jak z kazal

nicy prawdy, zaklinał widzów z boskim prawdziwie zapałem, aby nie gubili swych dusz. Wreszcię gdy szeryf zawołał nań, że już czas przygotować się na śmierć: U czy

li i ę to, odrzekł, j a k k o l w i e k j u ż od t r z y d z i e s t u l at , o d k ą d m n i e B ó g do K o ś c i o ł a s w e g o p r z y j ą ł , n i e p r z e s t a w a ł e m p r z y g o t o w y w a ć się do n i e j . I wzniósłszy oczy i ręce ku nie

bu, wymówił wielkim głosem ostatnią mo

dlitwę, błagając pokornie Boga o przeba

czenie swych grzechów, darowując z całego serca tym, którzy go obrazili, zwłaszcza swym katom, zaklinając też tych wszystkich, których kiedy obraził, by mu przebaczyć zechcieli. Zakończył. swą modlitwę osta- tniemi słowy Zbawiciela: „Pater, in manus tuas commendo spiritum meum, Ojcze,

f t

w *

---— 169 ---—

--- -— M i w ręce Twoje oddaję ducha mego." Wy* mówiwszy te słowa, oddał się w ręce kata.

16 kwietnia 1645 roku umierał w Lille budującą, śmiercią 0. Jan Heren, Jezuita, liczący lat 84. W ostatniej chorobie, towa

rzyszący mu Ojciec spytał g o : czyby nie pragnął odbyć spowiedzi gieneralnej. N i e, odparł, ~nie c z u j ę p o t r z e b y t ego, bo i l e k r o ć s i ę s p o w i a d a ł e m , c z y n i ł e m to t a k , j a k g d y b y to b y ł a o s t a t n i a s p o w i e d ź m oj a. Umarł z naj

większym spokojem.

Sw. Franciszek Borgijasz mawiał, że nąj- lepszem ćwiczeniem dla zakonnika, i co za tem idzie, doskonałego chrześcijanina, jest stawienie się dwadzieścia cztery razy dzien

nie, w położenie człowieka, mającego um

rzeć, i że sam usposabiał najlepiej swą du

szę, gdy mówił sobie często: „ D z i ś m a m u m r z e ć / Cnotliwy Job utrzymywał się w podziwu godnej swej cierpliwości, ocze

kując co dnia śmierci, jako o tem mówi w słowach: „Po w s z y s t k i e d n i , k t ó r y c h t e r a z ż a ł u j ę , c z e k a m aż p r z y j d z i e o d m i e n i e n i e mo j e . (Job.

XIV, 14).

Najlepszem przygotowaniem dalszem do śmierci jest życie, miłosierdzia pełne. 'Pa

kiem było życie cesarza Teodozego, księcia odznaczającego się tak miłosierdziem chrze-t

—

----— 170 ----—

--- i--- $*§

A ^

ścijańskiem, jak religijnem poszanowaniem, jakie żywił dla świętego biskupa Ambro

żego,, i pokorną, pokutą po smutnym upad

ku. Św. Ambroży ze łzami mówił na po

grzebie wielkiego tego księcia, (idy, po opuszczeniu tego świata, mówił, Teodozyjusz stanął przed potężnym Sędzią, i gdy usły

szał pytanie: Quid egisti in terńs? Coś zrobił na ziemi ? mógł odrzec, jako wielki uczeń Boga miłosiernego, jednem słowem:

Bilexi, miłowałem ! O szczęśliwe słowo!

0 szczęśliwy, który je mógł wymówić! N i

h il enim hoc plenius, n ih il expressius: nic pełniejszego, nic wymowniejszego nad to słowo.

Sprawiedliwy, który, wedle ducha chrze

ścijańskiego, żyje tylko, by przygotować się do dobrej śmierci, i który żyje. jakby duia każdego miał umrzeć, nie trwoży się na widok zbliżającej się śmierci, chociażby ta 1 nagle go zaskoczyła. Na wiadomość o zbli

żaniu się Jezusa Chrystusa, nie potrzebuje nawet zmieniać swych zwykłych zajęć, bo ponieważ czyni tylko to, czego Bóg żąda, Pan zadowolonym być może tylko, widząc go tak zajętym. 30 grudnia 1583 roku, zmarł w Koimbrze święty i uczony O. Ema

nuel Alvares, aulor słynnej gramatyki ła

cińskiej, która, za świadectwem nawet pro

testantów, przez trzy wieki z chlubą

słu-

--- 171 —

m u

---'żyła za podręcznik w szkołach katolickich.

T

Wszystkie słowa świętego kapłana znamio- - nowały serce pełne Boga. Wola Boża, obja

wiona w woli jego przełożonych, była je

dynym celem jego myśli i starań. „Czyż

„nie wiemy, mawiał często, że święty nasz

„Anioł-Stróż rachuje najmniejszy z naszych

„kroków, uczynionych z posłuszeństwa ?“ — Nie pojmował nawet, jak można było mieć inne pragnienia. „Mój Bóg, dusza moja i moja klasa, oto wszystko," mówił jeszcze, gdy go powołano do nauczania zasad gra

matyki.

Pytano go raz, jakby się chciał przygo

tować do świętej śmierci, gdyby miał za chwil kilka umrzeć! C z y n i ą c d a l e j , od

rzekł, to, co c z y n i ę , by b y ć p o s ł u s z n y m P a n u Bo g u .

(d. c. n.)

-5-<3S^-0—

— 172 —

m x--- 1--- i--- s-*#

Myśli św. Franciszka z Assyżu,

na każdy dzień roku rozłożone.

Miesiąc Wrzesień.

Dopókąd niebezpieczny skarb woli wła

snej ukrywa się w sercu, dopóty nie mo

żna doskonale wyrzec się świata.

Konf. zakonne, V.

II.

Prawdziwy Sługa Boży, mając zawsze w sercu żal za winy swoje, powinien je

dnak na zewnątrz okazywać wielką radość

duchową. Wyrocznie, XVIII.

III.

Nie mamy prawa chwalić się z żadnego daru nadzwyczajnego; albowiem to wszy

stko nie do nas, ale do Pana Boga należy.

« — i--- ;--- ■--- -—

i

— 173

-#•<--- ‘---Leez z krzyża smutku i utrapienia chwalićl się możemy, jest bowiem własnością naszą.

O radości doskonałej.

IV.

Błogosławiony sługa, dla którego przy

nęta nagrody nie staje się powodem mó

wienia, który nie jest gotów zawsze do wy

nurzenia tajemnic swoich, ani do rozmowy, ale zastanawia się roztropnie nad tem, co ma powiedzieć i w jaki sposób winien od

powiedzieć. Pisma rozmaite, XVIII.

Wypełniajcie obietnice wasze wiernie i z wielką a nieograniczoną wspaniałomy

ślnością. List do II kapituły giener.

YI.

Ponieważ pragniesz tego, co Tobie jest miłem, daj sługom Twoim łaskę spełnie

nia życzeń Twoich. Modlitwy, I.

V II.

Szczęśliwi, którzy w godzinę śmierci znajdą się w stanie, zgadzającym się z wolą Twoją świętą! Obudzą się bowiem do no

wego Życia. Hymn o słońcu.

<--- ---

«e--- - ---- '--- ---9-#

y Y III.

Święta Maryjo Panno, Ty nigdy nie mia

łaś niewiasty, równej Sobie; Ty jesteś Cór

ką i służebnicą Króla najwyższego. Ojca niebieskiego; Ty jesteś Matką Najświętszą Pana Naszego Jezusa Chrystusa i Oblubie

nicą Ducha świętego.

Modlitwy do Matki Najświętszej, II.

IX.

Nie możecie nic tak pięknego lub zar chwycającego posiadać na tej dolinie nie

szczęść, aby serca wasze zająć w całości

zdołało. Myśli, pi.

Gdyby nie wał obronny życia zakonnego, wiele dusz byłoby na zawsze straconych.

Pochwała reguły św. Franciszka.

XI.

Chlubić się można jedynie z oddawania chwały, należącej się Panu Bogu, z wiernej służby Jego i przyznawania Mu wszelkich darów otrzymanych.

Wyrocznie i zdania, XXI.

i

— 175 —

#-<--- — --- ?>•*

T RS ' V

X II. Y

Powinniśmy nienawidzieć serce nasze z grzechami i występkami jego, gdyż chce ono życiem cielesnem wydrzeć nam miłość Pana Naszego wraz z życiem wiecznem i wtrącić nas na zawsze do piekła.

I Reguła Braci mniejszych, XXII.

X III.

Bracia powinni umieć wyrzec się drogich szat w tem życiu, aby módz zasłużyć na szatę niebiańską w Królestwie Bożem.

I Reguła Braci mniejszych XIV.

Nie narażajmy się na widok oddalania ducha od Boga, nadzieją rozrywki, przy

jemności lub korzyści; ale proszę wszyst

kich braci moich, przez świętą miłość, któ

ra Bogiem jest, aby odrzucili, o ile mogą, wszelkie starania, troski i kłopoty doczesne, a służąc Bogu, kochali Go i chwalili ser

cem i umysłem najczystszym, bo tego prze- dewszystkiem On od nas żąda.

I R>'guła Braci mniejszych XXII.

XV.

Synu mój, kto nie doświadczył pokus i utrapienia, ten sługą Bożym nazywać

sie-i

---

— 176

---f--- ---\--- »-<£<

bie nie może. Pokusa zwalczona to jakby obrączka ślubna, którą Pan nasz łączy się z duszą sługi Swego.

Pogadanki poufne, XXVIII.

XVI.

Litera prawa jest zgubną dla tych, któ

rzy chcąc zdobyć sobie sławę większego wykształcenia od drugich, i tym sposobem, nabyć wielką dóbr obfitość, aby je rozdać krewnym i przyjaciołom swoim, jedynie do zewnętrznej przywiązują się strony.

Pisma rozmaite, 6.

XVII.

Cztery wielkie łaski wam ogłaszam: Za

kon aż do końca wieków trwać będzie; brat, złem usposobieniem ożywiony, nie wytrwa w nim długo; nieprzyjaciele Zakonu będą przedwcześnie powołani do wieczności, a prze

ciwnie życie i śmierć przyjaciół jego szczę

śliwą będzie. Poufne pogadanki, XXIII.

XVIII.

Nie powinniśmy być roztropnymi według ciała, ale zachowywać prostotę, czystość i pokorę. II. List do wiernych.

#*ś- y

— 177 —

@<«---* X IX . *

Ujrzymy wkrótce grożący nam czas utra

pienia i smutku, w którym trudności i nie

bezpieczeństwa wszelkiego rodzaju okażą się wszędzie, miłość wielu ostygnie, a niepra

wość złych panować będzie.

Proroctwa, XIII.

XX.

Jesteśmy braćmi Jezusa Chrystusa, gdy czynimy wolę Ojca, który jest w niebie.

II. List do wiernych.

XXI.

Niewdzięczność, jest tak niemiłą Panu Bogn, że zawsze wywołuje powtórną karę, stra

szniejszą od pierwszej.

Proroctwa, IX.

X X II.

Przełożony nie powinien gniewać się na podwładnego, gdy ten przewini; ale po

prawić i przestrzedz, znosząc go z wszelką cierpliwością i pokorą.

II List do Wiernych.

X X III.

Jeżeli przedmioty poświęcone nie są w na- leżnem poszanowaniu, ale, przeciwnie, w

za-— 178 za-—

©Mg-- ---

:--. • f

niedbaniu lub poniewierce, powinniśmy ze- / brać je i w miejscu przyzwoitem umieścić, oddając tym sposobem cześć Panu w sło

wie, które wymówił.

List do kapituły giener.

XXIV.

Zycie i śmierć człowieka są w mocy ję

zyka, nie tyle z powodu jedzenia, ile mowy.

Wyrocznio i zdania, 67.

XXV.

W Imię Jezusa Chrystusa namawiam usilnie wszystkich braci [naszych, aby, ile razy znajdą przedmiot, zawierający święte w7yrazy, mieli dla niego największą cześć, jaka być moze. List do kapituły gien.

XXVI.

Powinniśmy wszyscy gardzić ciałem na- szem, bo z własnej winy jesteśmy nieszczę

śliwi i skażeni. II List do Wiernych.

XXVII.

Każdy znajdzie się z próżnemi rękamj w dniu nawiedzenia, kto powodował się przynętą próżnej wiedzy.

Konf. zakonne, XV.

179

?

X X V III.

Smutek jest udziałem szatana i członków jego; my, przeciwnie, winniśmy zawsze we

selić się w Chrystusie.

Konf. zakonne, XI.

Słuchajcie głosu Syna Bożego. Zachowuj

cie całem sercem przykazania, i przestrze

gajcie z poddaniem doskonałem rady Jego.

Składamy dzięki Tobie Boże, że Syn Twój ma wrócić w chwale majestatu Swego na ziemię, aby wtrącić do piekła przeklętych, którzy pokutę odrzucili i znać Ciebie nie chcieli, a zarazem powiedzieć tym, którzy Cię znali, wielbili i Tobie w pokucie słu

żyli : Pójdźcie błogosławieni Ojca mojego!

XXIX.

List do kapłanów Zakonu.

XXX.

I. Reguła Braci Mniejszych, XXIII.

—

--ł

— 180 —

~g-§A

Kroniczka.

. R z y m . ( K o n g r e g a c y j a d e P r o p a g a n d a f i d e) w Rzymie wydała w ostatnim cza

sie rocznik katolickich misyj, który zawiera bardzo zajmujące statystyczne dane z rozkrzewiania się wiary św. na całym świecie. Od roku urządziła Propa

ganda apostolski wikaryjat w Kongo, wyniosła dy- jecezyją św. Pawła w Ameryce do godności me

tropolii, a wikary jaty w Dakocie i Minesocie za

mieniła na dyjecezyje. Misyje wikaryjatu Jamaika w Ameryce podzielono i urządzono prefekturę w Honduras. Hobart-Town w Australii zostało me- tropoliją, apostolski wikaryjat w Malakka w Indyjach otrzymał stolicę biskupią; w Chinach zaprowa

dzono misyją w 1-li, przywrócono opactwo św. Ale

ksandra w Albanii i oddano mu część dyjecezyi w Alessio, a wreszcie podzielono apostolski wika

ryjat w Melanezyi i Mikronezyi w Oceanii na dwa wikary jaty.

Kolegijai misyje, zostające pod zarządem Propa

gandy są: Kolegijum de Propaganda fi de w Rzy

mie z 136 alumnami; kolegijum św. Piotra i Pa

wła dla misyj w Rzymie z 13 alum nam i; kole

gijum angielskie w Rzymie z 19 alumnam i; irlandz

kie kolegijum w Rzymie z 30 alumnam i; szkockie kolegijum w Rzymie z 2 i alumnami; amerykań

skie kolegijum w Rzymie z 70 alumnam i; nowo założone kolegijum w Kanadzie z 13 alum nam i;

,, seminaryjum dla misyj afrykańskich wLyjonie z 05,

■ B i— --- ^

I alumnami; medyjolańskie seminaryjum dla misyj z 15 alumnami; seminaryjum Missions Etrangeres

\w Paryżu z 237 alumnami; werońskie seminaryjum dla misyj w Nigrycyi z 10 alumnam i; pontyfikalne kolegijum w Albami z 27 alumnam i; amerykań

skie kolegijum wLeodyjum z 53 alumnami: angiel

skie kolegijum w Valladolid z 32 alumnami; kole

gijum Brignole Sale w Gienui z 21 alumnam i; ir

landzkie kolegijum w Paryżu z 100 alumnami; gie- neralne kolegijum w Pulo Pinang paryskiego sto

warzyszenia z 99 alumnami; chińskie kolegijum w Neapolu z 8 alumnami: szkockie kolegijum w Val

ladolid z 23 alumnami; seminaryjum św. Józefa w Mill-Hill pod Londynem z 54- alumnam i; semi

naryjum w Steyler w Holandyi z 262 alumnami.

Oprócz tego jest jeszcze kilka seminaryjów za

konnych dla misyj Franciszkanów, Kapucynów, Augustyjanów i t. d., dwa kolegija dla wschodniego obrządku: grecko-rusińskie kolegijum w Rzymie z 23 alumnami, armeńskie kolegijum w Rzymie z 51 alumnami.

Tenże rocznik zawiera także obszerną statystykę wszystkich misyj, zależących od Propagandy.

2. D. 26 sierpnia r. b. po długich cierpieniach rozstała się z tym światem w Wiedniu Matka Meyer, przełożona domu Panien Sercanek w Wie

dniu, i przełożona prowincyjonalna tegoż Zgroma- I dzenia na całą Austryją, a więc i na.Czechy i na Galicyą. Była to zakonnica cnót niepospolitych, a przytem bardzo rozumna i przychylna nam P o

lakom. Jej to przeważnie zawdzięczamy, że po wy

pędzeniu naszych Sercanek z Poznania, założony został pensyjonat dla Polek w Pradze. R. i. p.

182

-f * - --- i---

^ _3. rt---_(Z c e l i św. S t a n i s ł a w a K o s t k i ) S--- 3 I w Rzymie rodacy nasi zdołali uratować i kazali przenieść do sławnej podobizny, wzniesionej koło samego kościoła św. Jędrzeja całą ścianę, pod naśladowanej celi. Ksiądz, mieszkający przy ko

ściele św. Jędrzeja, w charakterze strażnika, odło

żył też na stronę cały stos cegieł i okruchów ze zniszczonego przybytku, wsławionego gościnami Bogarodzicy i zgonem Stanisława. Okruchy te i ce

gły będą rozdawane pielgrzymom. Potwierdza się, że Wielki Wschód farmasonów Tybrowej Doliny, nakazując, na przekor królowi, zniszczenie tej celi i będąc — smutno to wyznać — bardziej słucha

nym przez Włochów od własnego króla, miał głó

wnie na celu zemstę i wyrządzenie osobistej obelgi Leonowi XIII, który otrzymał święcenia kapłań

skie i pierwszą mszę odprawił niegdyś w tej ka

— 183

-s k i , w tych -samych murach, gdzie -stawał po-sag I apostoła wolnej myśli. Nie mogąc zaś zburzyć Wa- | tykanu, należało koniecznie obalić i zniszczyć tę kaplicę; gdzie „przedstawiciel wielkiego nieprzy

jaciela Lucypera“ pierwszą mszę odprawił. Był to najwłaściwszy sposób dokuczenia „staremu. “ Na to obecni na walnem posiedzeniu czterej członkowie

W dokumencie Echo Trzeciego Zakonu Św. o. Franciszka. R. 7, nr 1-12 (1889/1890) (Stron 163-195)