A/ PRACE PRZYGOTOWAWCZE SYNODU (1984 – 1985)

a) P o w i a d o m i e n i e L u d u B o ż e g o K o ś c i o ł a w r o c ł a w s k i e g o o planowanym synodzie było pierwszym krokiem Księdza Kardynała. Uczynił to w liście z okazji Zmartwychwstania Pańskiego (22. 04. 1984 r.), w którym wymienił zadania postawione synodowi:

• pogłębienie wiary w wymiarze personalnym i społecznym,

• pełniejsze związanie się z Kościołem parafialnym, diecezjalnym i po-wszechnym,

• poprawienie obyczajów w życiu osobistym i społecznym,

• osobiste doskonalenie się w konkretnej rzeczywistości Dolnego Śląska, • ustanowienie jednakowych przepisów dla sprawnego spełniania posługi

przez

kapłanów i inne grupy osób lub instytucji związanych z misją Kościoła wrocławskiego³⁴⁵.

b) Następnym krokiem było p o w i a d o m i e n i e S t o l i c y A p o s t o l s k i e j o planowanym synodzie. W powiadomieniu tym Metropolita Wrocławski podkreślił, że wydarzenia, jakie dokonały się w Kościele Powszechnym, jak Sobór Watykański II, Synody Biskupów, encykliki papieskie, nowy Kodeks Prawa Kanonicznego, wizyta papieża we Wrocławiu oraz przemiany na Dolnym Śląsku skłaniają do podjęcia prac synodu dla dobra Ludu Bożego w Archidiecezji Wrocławskiej. W odpowiedzi

344

Znawca życia synodalnego w Polsce przyjmuje, że w Diecezji Wrocławskiej miało miejsce 56 synodów w latach 1244-1653. Pierwszy synod został zwołany na Ziemi Dolnośląskiej przez biskupa Tomasza I, który

rządził diecezją 34 lata (1232-1266). Synod 56 został zwołany przez biskupa Karola Fardynanda Wazę w 1653 r. Później nastąpiła długa przerwa z powodu pseudoreformacji Lutra. W wieku XX nawiązano do

tradycji wcześniejszych i zwołano 2 synody - w 1925 r. i 1935 r., przez kardynała Bertrama. Podaję za: H. Gulbinowicz, Wierni Bogu i Kościołowi (homilia mszalna podczas inauguracji Synodu), w: Biuletyn:

Synod Archidiecezji Wrocławskiej 1(1986), s. 1.

345

Podaję za: R. Drozd, Synod Archidiecezji Wrocławskiej (1985-1991), w: Patientia et Caritas (W hołdzie Księdzu Kardynałowi Henrykowi Gulbinowiczowi Arcybiskupowi Metropolicie Wrocławskiemu w 25 - lecie sakry biskupiej 8 II 1970 – 8 II 1995), red. I. Dec, Wrocław 1995, s. 306.

Stolica Apostolska za pośrednictwem Sekretariatu Stanu przesłała list z błogosławieństwem Ojca Świętego Jana Pawła II dla Księdza Kardynała

i wszystkich uczestników Synodu Wrocławskiego³⁴⁶.

c) P o w o ł a n i e K o m i s j i P r z y g o t o w a w c z e j S y n o d u (4 II 1985 r.) przez Księdza Kardynała było zasadniczym krokiem dla przyszłego

synodu. W jej skład weszło 18 osób reprezentujących Kapitułę Wrocławską, Papieski Wydział Teologiczny, Metropolitalne Wyższe Seminarium Duchowne, duchowieństwo diecezjalne i zakonne, siostry zakonne oraz katolików świeckich³⁴⁷. Główne zadanie komisji zostało określone w dekrecie nominacyjnym: „Wszechstronne przygotowanie synodu”. W szczególności komisja miała wypracować koncepcję synodu, określić jego cele i zadania oraz ustalić wstępnie metody i środki realizacji prac Synodu.

W wyniku analizy komisja stwierdziła, że synod nie powinien mieć tylko charakteru legislacyjnego, lecz także duszpasterski, angażując cały Lud Boży archidiecezji. Komisja opowiedziała się więc za synodem, który ożywiłby samoświadomość Kościoła wrocławskiego, zaktywizował religijnie i apostolsko jak

najszersze rzesze katolików, dokonał odnowy wiary, liturgii, życia wewnętrznego i postawy apostolskiej duchowieństwa i ludzi świeckich w duchu Soboru Watykańskiego II, dokonał rewizji struktur i ożywienia wspólnot religijnych³⁴⁸.

Na uwagę zasługuje d o n i o s ł a r o l a m o d l i t w y jako duchowego wsparcia synodu. Zgodnie z wolą Księdza Kardynała pierwszy rok poczynań synodalnych był rokiem modlitwy Kościoła wrocławskiego w intencjach mającego się odbyć synodu: modlitwy osób indywidualnych, zakonów, a także modlitewnych zespołów synodalnych licznie powstających w archidiecezji. W tym celu opracowano teksty modlitw w intencji synodu. Były to 3 modlitwy: 1- Modlitwa za

Kościół Wrocławski, 2 - Modlitwa do Ducha Świętego w intencjach Synodu,

346

Słowo wprowadzające Metropolity Wrocławskiego, w: Synod Archidiecezji Wrocławskiej 1985-1991, red. R. Drozd, Wrocław 1995, s. 5.

347

Przewodniczącym komisji został mianowany ks. prof. dr. hab. J. Majka, dziekan PWT i rektor MWSD, a jej wiceprzewodniczącym ks. prof. Julian Michalec. Komisja przygotowawcza pracowała od 14 II do 12 XII 1985 r. W tym czasie odbyła siedem posiedzeń plenarnych oraz kilka zebrań w grupach roboczych.

Zob. J. Majka, Sprawozdanie z działalności Komisji Przygotowawczej Synodu Archidiecezji Wrocławskiej, w: Biuletyn ..., dz. cyt., 1 (1986), s. 14.

348

3 - Modlitwy w intencji Synodu. Jedna z nich brzmi następująco: „Duchu Św.

Pocieszycielu, racz udoskonalić w nas dzieło rozpoczęte przez Jezusa ... Niech podjęte wysiłki synodalne Archidiecezji Wrocławskiej przyczynią się do osiągnięcia tych celów, jakie mu nakreślił Pasterz Archidiecezji w duchu Soboru Watykańskiego II. Rozpal w każdym z nas zapał apostolski, który by dosięgał każdego mieszkańca

Dolnego Śląska, gdyż został odkupiony Krwią Syna Bożego”.³⁴⁹ Miejsce centralne

w pracach Synodu Wrocławskiego miało sprawowanie Eucharystii. Wszystkie sesje plenarne i sesje dekanalne synodu zawsze rozpoczynały się uroczystą liturgią Mszy św. Również w programie „Niedzieli synodalnej”, przeprowadzanej we wszystkich parafiach, miejsce centralne zajmowała Msza św. z modlitwą wiernych w intencji synodu oraz tematycznym kazaniem³⁵⁰. Ponadto w komunikatach synodalnych zwracano się do księży proboszczów z prośbą, by we Mszy św., zwłaszcza niedzielnej, pamiętali w modlitwie wiernych o synodzie oraz zapraszali do modlitwy w intencji synodu różne wspólnoty i osoby prywatne, a szczególnie chorych i cierpiących. Głównym dokumentem Komisji Przygotowawczej był

„Statut Synodu Archidiecezji Wrocławskiej”³⁵¹. Został on napisany w oparciu

o normy Kodeksu Prawa_. Kanonicznego, doświadczenia innych diecezji oraz własne przemyślenia członków Komisji Przygotowawczej Synodu. W statucie zostały określone cele i zadania, uczestnicy, struktury i środki realizacji synodu.

W rozdziale pierwszym statutu sprecyzowano, że celem synodu jest doprowadzenie do odnowy i przystosowanie do współczesnych warunków życia religijnego oraz działalności duszpasterskiej i apostolskiej Kościoła wrocławskiego zgodnie z Ewangelią, nauką soborową i normami Prawa Kanonicznego³⁵². Do udziału w synodzie zostali zaproszeni przedstawiciele duchowieństwa i sióstr

349

Zostały one opublikowane w „Nowym Życiu” i „Biuletynie Synodalnym”. Por. Módlmy się wspólnie w intencji Synodu Archidiecezji Wrocławskiej, w: Biuletyn ..., dz. cyt., 2 (1986), s. 1.

350

W „Biuletynie” zostały podane propozycje Modlitwy Wiernych na Mszę św. podczas „Niedzieli synodalnej”. Jedna z nich brzmi następująco: „Panie Jezu, który jesteś Prawdą, Mądrością i Odblaskiem Ojca, ześlij Twoją światłość i Prawdę na uczestników Synodu Wrocławskiego, aby zawsze, słowem i czynem byli Twoimi wiernymi świadkami wobec Ludu Bożego Dolnego Śląska. Amen”. Tamże, s. 2.

351

Statut został przyjęty przez Zgromadzenie Plenarne Synodu i zatwierdzony przez Księdza Kardynała, zgodnie z Kodeksem, stając się w ten sposób dokumentem oficjalnym, normującym wszystkie prace Synodu Wrocławskiego. Zob. KPK, kan. 466.

352

zakonnych³⁵³ oraz przedstawiciele laikatu zamianowani lub zaproszeni do współpracy

z synodem³⁵⁴. Wszyscy inni członkowie Kościoła wrocławskiego, duchowni i świeccy, włączyli się w prace synodu przez modlitwę , udział w dyskusjach

synodalnych, a także nadsyłanie swoich propozycji do Sekretariatu Synodu³⁵⁵.