Alpy Południowe

Alpy Południowe leżą w regionie Provence-Alpes-Côte d’Azur między intensywnie użyt­

kowanymi i zagospodarowanymi turystycznie obszarami Alp Północnych i Wybrzeża Lazurowego (ryc. 2.4).

Alpy Południowe dzielone są na:

-Alpy Kotyjskie (Font-Sancte, 3 385 m n.p.m.). Obejmują m.in. masyw Queyras z Parkiem Regionalnym,

-Alpy Nadmorskie (Pelat, 3 053 m n.p.m.). Najwyższa część zbudowana jest ze skał krystalicznych (masyw Mercantour objęty Parkiem Narodowym). W obrębie pasma znajdują się Prealpy Nicejskie ( 1 413 m n.p.m.) (fot. 2.36 i 2.37),

73

Geografia turystyczna Francji

Ryc. 2.4. Zagospodarowanie turystyczne Alp Południowych

Źródło: opracowanie na podstawie Alain Mesplier 2008, Le tourisme en France.

-Alpy Prowansalskie (Tête de 1’Estrop, 2 961 m n.p.m.) pomiędzy doliną Duran­

ce na północnym zachodzie a wybrzeżem Morza Liguryjskiego na południowym wschodzie. Od Alp Kotyjskich na północy oddziela je dolina rzeki Ubaye, zaś od Alp Nadmorskich na wschodzie przełęcz Col d’Allos. Podgrupę pasma stanowią Prealpy Prowansalskie (2 115 m n.p.m.), złożone z trzech części: Prealpy Digne, Pre- alpy Castellane, Prealpy Vaucluse. W Prealpach Prowansalskich znajduje się Park Regionalny Lubćron (ryc. 2.4, fot. 2.38 i 2.39).

Poza głównymi ciągami komunikacyjnymi obszar Alp Południowych charakteryzo­

wał się peryferyjnym położeniem oraz brakiem większych miast. Był to teren o bardzo

74

Historia turystyki we Francji

silnym odpływie ludności do innych rejonów Francji i do Ameryki. Na przełomie lat 60.

i 70. ubiegłego wieku próbowano poprawić wskaźniki demograficzne poprzez ofertę osad­

niczą skierowaną do Francuzów wracających z Algierii.

Alpy Południowe odznaczały się nie tylko niekorzystnymi wskaźnikami ekono­

micznymi, ale także słabym użytkowaniem turystycznym. Równocześnie miało miejsce przeciążenie turystyczne Alp Północnych i Wybrzeża Lazurowego. Ta sytuacja skłoniła rząd francuski do objęcia Alp Południowych planem zagospodarowania turystycznego i utworzenia tam docelowo 563 tys. miejsc turystycznych w bazie istniejącej i nowo wybudowanej.

Turyści w Alpach Południowych pochodzą głównie z miast nadmorskich. W więk­

szości miejscowości panuje dwusezonowość - sezon zimowy w Alpach Prowansalskich w rozwijających się stacjach narciarskich oraz sezon letni w postaci pieszych wędrówek górskich lub wędrówek wzdłuż licznych przełomów rzek Alpy Południowe przyciągają mieszkańców wybrzeża także warunkami klimatycznymi. W lecie powietrze jest tu znacz­

nie bardziej rześkie od nadmorskich upałów.

W Alpach Południowych pojawiło się wiele drugich domów mieszkańców Nicei, któ­

rzy zasiedlali domy opuszczone przez mieszkańców albo budowali nowe. W strefie przy­

ległej Parku Narodowego Mercantour powstało szereg stacji narciarskich: Barcelonnette, Pra-Loup (fot. 2.40), Allos, Auron, Isola 2000 (fot. 2.41), Valberg, Peîra-Cava. Głównymi stacjami spośród nich jest Isola 2000 (3,3 tys. łóżek, 22 wyciągi) oraz zespół Auron-Saint- -Etienne-de-Tinée (10 tys. łóżek, 21 wyciągów).

Prealpy Prowansalskie, mimo że niższe, mają malownicze miejsca, jak chociażby dolina rzeki Drôme, gdzie rozwijają się drugie domy budowane przez cudzoziemców. Wśród innych miejscowości wymienić należy Les Baronnies i Nyons. Ta ostatnia ma znaczenie w turystyce gastronomicznej ze względu na odbywające się w niej targi żywności (Me- splier, 2008).

Alpy Prowansalskie bywają niedostępne zimą ze względu na wysoko położone prze­

łęcze i konieczność robienia długich objazdów. Mimo to rozwinęły się m.in. stacje: Vars i Risoul (40 tys. łóżek razem) oraz Orres (11,3 tys. łóżek, 24 wyciągi). Istotną rolę odgry­

wa dolina rzeki Durance z jeziorem zaporowym Serre-Ponęon, wykorzystywanym przez uprawiających żeglarstwo i narty wodne. W dolinie tej rzeki leżą Mont Dauphin, Gap i Sisteron. Fragmentami biegnie słynna Droga Napoleona z Grenoble do Nicei. Na po­

łudniu znajduje się stacja termalna Gréoux-les-Bains, która w 2006 r. przyjęła 28,5 tys.

kuracjuszy.

W masywie Queyras znajduje się najwyżej w Europie położone miasto - Briançon (1356 m n.p.m.) - i gmina Saint-Véran. Niektóre miejscowości, takie jak Saint-Véran, Molines-en-Queyras, Abriès i Arvieux, zachowały swój lokalny charakter i tamtejsze

75

Geografia turystyczna Francji

małe hotele służą turystom latem i zimą. Powstały tu też duże stacje narciarskie: Serre Chevalier (ponad 40 tys. łóżek, 74 wyciągi), Montgenèvre działająca od 1907 r. (10 tys.

łóżek, 31 wyciągów), włączona w 2007 r. do obsługi Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Turynie (Mesplier 2008).

Patrząc na mapę Alp Południowych (ryc. 2.4) można stwierdzić, że najintensywniejsze zagospodarowanie turystyczne nastąpiło w strefie przyległej Parku Narodowego Mercan­

tour i w dolinie rzeki Durance, w powiązaniu z Parkiem Narodowym Ecrins oraz Parkiem Regionalnym Queyras. Wszystkie te parki utworzono na początku lat 70. ubiegłego wieku, a ich status sprzyjał realizacji zamierzonej przez państwo aktywizacji turystycznej.

76

Fot. 2.1. Hotel Carlton w Cannes wybudowany w latach 1909-1913. Fot. M. Baścik

Fot. 2.2. Plakat (z roku 1880) stacji kąpieliskowej Arcachon jako stacji letniej i zimowej (Akwitania). www.google.pl/search?q=arcachon

Fot. 2.3. Nicea - Promenada Angielska. Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.4. Antibes - stacja kąpieliskowa na Lazurowym Wybrzeżu, położona między Niceą a Cannes. Jeden z najpiękniejszych fragmentów wybrzeży francuskich. Miasto o wielo­

wiekowej historii z szeregiem zabytków, w tym najlepszą na świecie kolekcją dzieł Picassa.

Od 1970 r. jest tu Morski Park tematyczny największy w Europie (region Provence-Alpes- -Cóte d’Azur) .Fot. M. Baścik

Fot. 2.5. Antibes - fragment starych fortyfikacji z XVII w. Fot. M. Baścik

Fot. 2.6. Antibes - port jachtowy Vauban, największy w Europie, nazywany „nabrzeżem miliarderów” dzięki obecności najpiękniejszych jachtów, często należących do znanych osób. Ma 2 tys. miejsc postojowych, może przyjąć jachty o długości ponad 50 m. W głębi twierdza Fort Carre z połowy XVI w. Był tu więziony Napoleon Bonaparte. Fot. M. Baścik

Fot. 2.7. Deauville - stacja kąpieliskowa powstała w latach 60. XIX w. z inicjatywy Napoleona III. Na zdjęciu zabudowa z lat 90. XIX w. (region Basse-Normandie). Fot. R. Pawlusiński

Fot. 2.8. Deauville - stacja kąpieliskowa. W głębi stuletni hotel Royal Barriere z 1913 r.

Fot. R. Pawlusiński

Fot. 2.9. Granville - stacja kąpieliskową powstała w latach 50. XIX w. w regionie Basse- -Normandie. Na pierwszym planie Kasyno. Fot. J. Omylak

Fot. 2.10. Wyprawa na Mont Blanc (4810 m n.p.m.) w 1880 r. www.google.fr/

alpinisme.histoire

Fot. 2.11. Wycieczka przez lodowiec Mer de Glace koło Chamonix, re­

produkcja anonimowego rysunku powstałego w latach 1902-1904.

www.commons.wikimedia.org

Fot. 2.12. Saint Chély d’Aubrac.

Klasztor - szpital (XII w.) i wieża (XIV w.) - przeznaczone dla piel­

grzymów wędrujących Szlakiem św. Jakuba do Santiago de Com- postela (region Midi-Pyrénées) Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.13. Romański kościół Templa­

riuszy z XII w. w Luz-Saint-Sauveur (region Midi-Pyrénées).

Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.14. Port Grimaud - pierwsza we Francji marina zaprojektowana na zasadzie:

każde mieszkanie turystyczne ma obok domu miejsce przy kei na łódź lub jacht. Wy­

budowana w końcu lat 60. ubiegłego wieku (Lazurowe Wybrzeże Morza Śródziemnego).

Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.15. Marina Cogolin - plan (Lazurowe Wybrzeże Morza Śródziemnego). Marina zaplanowana na wzór Port Grimaud, w jego sąsiedztwie, na początku lat 70. ubiegłego wieku. Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.16. Budowa Mariny Cogolin na Lazurowym Wybrzeżu Morza Śródziemnego, wybudowana według modelu Port Grimaud w połowie lat 70. ubiegłego wieku.

Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.17. Pomnik Horacego Benedykta Saussure i Jacques’ a Balmat w Chamo­

nix. Fot. z 1899 r.

www.commons.wikimedia.org

Fot. 2.18. Okładka przewodnika Guide Michelin rouge z 1928r.

www.google.pl/search?q=guide+michelin

Fot. 2.19. Seria map drogowych wydana przez oficynę Michelin w latach 1929-1941.

www.acagcm.com/cartes_routiers

Fot. 2.20. La Grandę Motte - stacja kąpieliskowa powstała na przełomie lat 60. i 70. XX w., wybudowana w ramach programu zagospodarowania turystycznego wybrzeża Langwe- docja-Roussillon. Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.21. Zabudowa stacji kąpieliskowej La Grandę Motte. Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.22. Port Leucate - rejon turystyczny powstały w ramach programu zagospodarowa­

nia wybrzeża Langwedocja-Roussillon. Fot. D. Ptaszycka-Jackowska

Fot. 2.23. Las sosnowy charakterystyczny dla krajobrazu Akwitanii.

htttp://www. routard.com

Fot. 2.24. Wydmy na wybrzeżu atlantyckim koło Arcachon (region Aquitaine).

http://freemages.co.uk

Fot. 2.25. Największa w Europie ruchoma wydma Pylą („Dune du Pylą”) o wysokości 110 m, długości 2,7 km i szerokości 500 m. zawiera 60 min’ m piasku. Przemieszcza się w tempie 5m/rok. Jest jedną z 1500 wydm na wybrzeżu Akwitanii. www.arcachon.com

Fot. 2.26. Pola słoneczników w Akwitanii. http://www.alternative-aquitaine.co.uk

Fot. 2.27. Port ¿’Albert w Vieux-Boucau-les-Bains - przykład nowego zagospodarowania turystycznego na wybrzeżu Akwitanii. http://www.photos-voyage.com

Fot. 2.28. Calanche koło Piany nad zatoką Golf de Porto na Korsyce. Północna część zatoki objęta jest Parkiem Regionalnym Korsyki. Zatoka Golf de Porto została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1983 r. http://blog.zoomon.fr

Fot. 2.29. Fragment wybrzeża zbudowanego z wapienia plioceńskiego koło Ajaccio - stolicy Korsyki. Fot. M. Motyl

Fot. 2.30. Wybrzeże płd-wsch. Korsyki - ciąg niezagospodarowanych jeszcze plaż.

Fot. G. Korzeniak

Fot. 2.31. Dzika plaża w San Ciprianu na Korsyce (płd-wsch. wybrzeże koło Porto Vecchio). Fot. E.Wojtaszek-Dahan

Fot. 2.32. Charakterystyczny fragment wybrzeża Korsyki w części płd-wsch. koło Porto Vecchio. Fot. E.Wojtaszek-Dahan

Fot. 2.33. Skaliste wybrzeża Korsyki w Bonifacio. Fot. J. Korzeniak

Fot. 2.34. Bonifacio na południu Korsyki. Port promowy i jachtowy. Mury z XII w.

Fot. J. Korzeniak

Fot. 2.35. Widok na Calvi - miasto położone na północno-zachodnim wybrzeżu Korsyki.

http://www.restonsgroupes.fr

Fot. 2.36. Przełęcz Col d’Allos w Alpach Południowych w Parku Narodowym Mercantour (region Provence-Alpes-Côte d’Azur), http://pl.wikipedia.org/wiki

Fot. 2.37. Jezioro Lac d’Allos w Alpach Południowych w Parku Narodowym Mercantour (region Provence-Alpes-Côte d’Azur). http://talent.paperblog.fr

Fot. 2.38. Luberon - Park Regionalny w Alpach Południowych - pejzaż nizinny (region Provence-Alpes-Côte d’Azur). https://www.google.fr/search?q=mercantour+digne

Fot. 2.39. Park Regionalny „Luberon” - w Alpach Południowych - pola lawendy (region Provence-Alpes-Côte d’Azur), (http://www.flickr.com/photos/michalo/6053002590/

Fot. 2.40. Pra Loup - stacja narciarska w Alpach Południowych położona na wysokości 1600-2500 m n.p.m. w strefie przyległej Parku Narodowego Mercantour (region Proven­

ce-Alpes-Côte d’Azur), http://www.net-provence.com/villes/pra-loup/pra_loup-2.jpg

Fot. 2.41. Isola 2000 - stacja narciarska na wysokości 1800-2600 m n.p.m. w strefie przy­

ległej Parku Narodowego Mercantour (region Provence-Alpes-Côte d’Azur).

http://blog.dunordausud.fr