MYŚLIWCÓW F-22 I F-35. DZIŚ JEST Z POWODZENIEM WYKORZYSTYWANA W PROJEKTOWANIU I BUDOWANIU NOWOCZESNYCH JACHTÓW OCEANICZNYCH.
Przemysław Miller
K
oncepcja jachtu „A” narodziła się w stoczni Blohm+Voss Shipyards GmbH w Hamburgu, słynącej w okresie II wojny światowej z budowy okrę-tów podwodnych. Prace projektowe i budowa tego no-watorskiego, jedynego jak dotychczas na świecie, jachtu trwały nieprzerwanie pięć lat. Tę elegancką o niespotykanej linii jednostkę zaprojektowało dwóch utalentowanych twórców: architekt Philippe Starck1 i inżynier Martin Francis.Efekty ich żmudnej pracy można podziwiać, po-cząwszy od rufowego luku garażowego, który mieści trzy szybkie łodzie motorowe typu RIB, aż po
wyło-żoną specjalnymi płytkami ze skóry płaszczki sy-pialnię właścicieli. Niebywałe wyczucie projektowe Philippe’a Starcka w trakcie aranżacji 120 m2 po-wierzchni mieszkalnej prywatnego apartamentu spo-wodowało, że projektantowi udało się znaleźć tu również miejsce na trzy baseny, trzy przestronne windy osobowe, automatycznie otwieraną i opusz-czaną na specjalnych siłownikach dużą przestronną platformę kąpielową, pełniącą również rolę ze-wnętrznego trapu, oraz w części dziobowej na lądo-wisko dla śmigłowca. Charakterystyczny obły i opły-wowy, a zatem aerodynamiczny i nawiązujący do
1 Philippe Starck (ur. 18.01.1949 r.) – francuski architekt i twórca nowoczesnego wzornictwa. W 1982 roku zaprojektował komplet unikatowych mebli dla prezydenta Francji François Mitteranda do Pałacu Elizejskiego. Jego prace były prezentowane m.in. w Poznaniu podczas Światowych Dni Innowacji w październiku 2009 roku.
140
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2018technicznych zasad technologii stealth2 kadłub jachtu wykonano z najwyższej jakości specjalnie w tym celu kilkuwarstwowo laminowanej stali. Jego poszycie po-kryto najnowszej generacji podkładami i farbami, które gwarantują nie tylko ochronę antykorozyjną, lecz także zmniejszają odbijanie fal radarowych.
Dzieje się tak za sprawą użycia malutkich kulek kar-bonylowo-żelazowych lub ferrytowych. Takie malo-wanie powoduje, że docierające doń fale
elektroma-gnetyczne są przetwarzane na ciepło. Wszystko to dlatego, że materiały tego typu mają zmienne pole magnetyczne. Fale grzęzną wewnątrz kulek i wypro-mieniowują swoją energię w postaci ciepła, co jest jednym z elementów całej gamy rozwiązań kamufla-żu technicznego.
W konstrukcji jachtu zastosowano zróżnicowane rozwiązania techniczne, począwszy od użycia pier-wiastków, których atomy mają dużą liczbę
swobod-JACHT „A” MA DŁUGOŚĆ 119 M, SZEROKOŚĆ 18,87 M I ZANURZENIE 5,15 M. W JEGO WNĘTRZU ZNAJDUJE SIĘ JEDEN DUŻY APARTAMENT ORAZ SZEŚĆ
MNIEJSZYCH, LUKSUSOWYCH KABIN, KTÓRE MOGĄ POMIEŚCIĆ
14 PASAŻERÓW. ZAŁOGA JEDNOSTKI JEST STOSUNKOWO
DUŻA – LICZY 42 OSOBY.
2 Technologia stealth to różnego rodzaju techniki mające na celu szeroko rozumiane zmniejszenie możliwości wykrycia obiektu znanymi meto-dami obserwacji, począwszy od ludzkiego wzroku, na technicznych kończąc. Obecnie dotyczy ona głównie samolotów i okrętów. Stealth wyko-rzystuje specjalne materiały pochłaniające część promieniowania radarowego, kamufluje dany obiekt, zmniejszając jednocześnie jego ślad ter-miczny i turbulencję powstającą za obiektem oraz hałas, którego źródłem jest napęd obiektu. Niemniej najważniejsze jest jednak odbicie docierających fal radarowych pod innym kątem. Dlatego też obserwujemy w obiektach wykonanych w tej technologii powierzchnie proste,
pła-skie i pochylone. PRZEMYSŁAW MILLER
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2018
141
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2018
142
nych elektronów, przez warstwy interferencyjne, których zadaniem jest skuteczne „oślepianie” na-mierzającego radaru przez odbijanie we wszystkich możliwych kierunkach jego fal lub ich pochłanianie, osłabiając ich sygnał, skończywszy na warstwach o strukturze tłumiącej przez wielokrotne odbijanie fal elektromagnetycznych od tego samego celu.
Drugim ważnym elementem służącym niewykry-walności jest bryła jachtu. Jego prosty kształt po-zwala zmniejszyć skuteczną powierzchnię odbicia, gdyż wszelkie załamania konstrukcji generują znacznie czystsze i łatwiejsze do zidentyfikowania sygnały. Tego typu rozwiązania to efekt dążenia do maksymalnego zmniejszenia możliwości odbicia impulsów elektromagnetycznych, czyli uczynienia go jak najmniej widzialnym dla radarów. W tym ce-lu wszystkie urządzenia, tratwy ratunkowe, anteny i radary ukryto tak, by na zewnątrz nie wystawały żadne elementy.
Jacht „A” ma długość 119 m, szerokość 18,87 m i zanurzenie 5,15 m. W jego wnętrzu znajduje się jeden duży apartament oraz sześć mniejszych, luksusowych kabin, które mogą pomieścić 14 pasażerów. Załoga jednostki jest stosunkowo duża – liczy 42 osoby.
NAPĘD
Jednostkę wyposażono w dwa 20-cylindrowe sil-niki firmy MAN RK280 o mocy 9000 kW, które pozwalają osiągnąć maksymalną prędkość 23 w.
przy średniej rejsowej wahającej się na poziomie 19,5 w. Warto nadmienić, że od 2003 roku są one montowane m.in. na pokładach szybkich okrętów US Navy typu High Speed Military Vessels. Ich za-stosowanie powoduje, że jacht „A” przy pełnej prędkości w ciągu ośmiu dni może pokonać na otwartym morzu dystans 4250 Mm, a przy prędko-ści 15,5 w. pokona w tym samym czasie 6500 Mm.
System sterowania składa się z dwóch sprzężonych ze sobą kolumn sterowych Rolls Royce SR722-FCP, wspomaganych dodatkowo przez dwa dziobowe (2 x 330 kW) zespoły turbinowe Brunvoll FU-45- -LRA-1375, które ułatwiają płynne manewrowanie w każdych warunkach pogodowych.
W celu poprawy komfortu żeglugi, zwłaszcza przy dużym falowaniu morza, w maszynowni zamonto-wano cztery stabilizatory Quantum, znacznie zmniej-szające kołysanie jednostką nawet podczas silnego sztormu. Jej atutem są nie tylko dwa silniki, lecz rów-nież zespół trzech sprzężonych ze sobą ośmiocylin-drowych dieslowskich generatorów elektrycznych (440 V) firmy Caterpillar 3508B. Jednostkę zapaso-wą – awaryjną stanowi jeszcze czwarty dieslowski generator elektryczny (440 V), sześciocylindrowy Caterpillar C18. Maszynownia obsługuje również
pracę wszystkich wind kotwicznych, hydraulicznych żurawików, pomp zęzowych oraz urządzeń zajmują-cych się wytwarzaniem słodkiej wody. Zainstalowa-no tu ponadto sterowany komputerowo automatyczny system przeciwpożarowy, który jest przystosowany nie tylko do gaszenia pożarów urządzeń mechanicz-nych czy zbiorników paliwa, lecz także znajdujących się wewnątrz kadłuba instalacji elektrycznych.
NOWOCZESNE TWORZYWA
Wśród innowacyjnych materiałów kompozyto-wych, które znalazły zastosowanie przy budowie jachtu, należy wymienić żywice: Noryl BN, Geloy XTW, Xenoy XBM, Cycoloy CP i Visual FX. Posłu-żyły one do produkcji obudów drzwi, profili okien, kratek wywietrznikowych oraz wszelkiego rodzaju listew wykończeniowych. Żywice Xenoy XBM oraz Cycoloy CP wykorzystano do wytworzenia po-wierzchni chromowanych, takich jak: relingi, knagi, polery, klamki, osłony przejść burtowych, luki kon-trolne, progi, pokrywy wywietrzników pokładowych i wentylatorów oraz uchwytów. Natomiast Noryl GTX, ze względu na swoje wyjątkowe właściwości i parametry techniczne, został użyty przy produkcji skomplikowanego systemu paliwowego jachtu.
Zastosowanie innowacyjnych materiałów umożli-wiło wprowadzenie cieńszych ścianek działowych wewnątrz kadłuba bez pogarszania jakości konstruk-cji, zapewniając jej jeszcze lepsze wyciszenie oraz większą wytrzymałość na nacisk, uszkodzenia me-chaniczne i rozszerzalność cieplną.
Szczególnie interesującym materiałem jest żywi-ca Geloy XTW, która umożliwiła wyeliminowanie tradycyjnych kilkuskładnikowych farb, lakierów i utwardzaczy, jakże szkodliwych w procesie pro-dukcji nie tylko dla ludzi, lecz również dla środo-wiska naturalnego. Zastosowanie nowych materia-łów i żywic pozwoliło zwiększyć anizotropowość (odmienne właściwości) wszystkich użytych lami-natów, ponieważ ich wytrzymałość i sztywność za-leżała dotychczas wyłącznie od uformowania oraz kierunku ułożenia poszczególnych włókien. Ma to istotne znaczenie, ponieważ włókna konstrukcyjne przenoszą większość naprężeń – zarówno ściskają-cych, jak i rozciągających. Natomiast substancje o cechach łączących przenoszą prawie wyłącznie siły ścinające, zapewniając tym samym płynną współpracę włókien jako klej lub łącznik.
ZAMONTOWANE SYSTEMY
W arsenale systemów nawigacyjnych i łączności satelitarnej nie mogło zabraknąć urządzeń GMDSS3, takich jak: cztery transpondery radarowe SART i ra-diopława EPIRB McMurdo Smartfind E5.
3 Global Maritime Distress and Safety System – Ogólnoświatowy morski system łączności alarmowej i bezpieczeństwa – to zbiór procedur doty-czących bezpieczeństwa. Obejmuje również wyposażenie i specjalistyczne środki łączności radiowej i satelitarnej służące do zapewniania bezpie-czeństwa, przewidziane do szybkiego i skutecznego alarmowania o wypadkach na morzu, przesyłania informacji ważnych dla bezpieczeństwa jachtów i statków, a także utrzymywania łączności w czasie akcji poszukiwawczo-ratowniczych.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 2 / 2018
143
Za sprawą nowoczesnej elektroniki jacht „widzi”
nie tylko to, co znajduje się na powierzchni morza, lecz również może kontrolować to, co dzieje się w głębinach. Pokładowa echosonda zaopatrzona w funkcję Hyper Scroll umożliwia penetrację głę-bin nawet przy bardzo dużej prędkości jednostki.
Specjalna konstrukcja jej przetwornika zapobiega powstawaniu tzw. strug kawitacyjnych i gwarantuje równomierne rozchodzenie się sygnału ultradźwię-kowego w wodzie. Dodatkowym atutem jest też wykorzystanie technologii typu Wide Side, która służy do podpowierzchniowej penetracji warstwy wody w akwenie po lewej i prawej burcie jachtu za pomocą wąskiego 18° stożka. Detekcja akwenu od-bywa się wówczas do 60 m od każdej z burt jachtu.
Dodatkowo funkcja Grayline (linia zielona – kon-trastu) w echosondzie dzięki odpowiedniej skali kontrastu pozwala precyzyjnie określić twardość dna danego akwenu oraz za sprawą swoich unikato-wych właściwości umożliwia odseparowanie od dna sygnałów pochodzących od przedmiotów (np. ludzi, zwierząt lub roślin) znajdujących się w ruchu, prze-bywających bardzo blisko niego. Uzupełnieniem tych opcji jest również funkcja White Line (biała li-nia), która służy do rozgraniczenia dna od porastają-cej go roślinności.
Dopełnieniem możliwości echosondy jest „ID”
(identyfikacja), czyli funkcja, dzięki której na ekranie urządzenia zamiast mało czytelnych i czę-sto niezrozumiałych kształtów ujrzymy symbole w kształcie stylizowanych przedmiotów – ludzi, zwierząt lub ryb.
Natomiast szybki procesor echosondy pozwala na dokonywanie odczytu z przetwornika nawet do 60 razy w ciągu sekundy, dzięki czemu jej operator do-kładnie wie, co znajduje się w danej chwili w wo-dzie bez jakichkolwiek opóźnień w przekazie. Do-datkowo procesor ma wbudowany specjalny filtr Advanced Signal Processing, który automatycznie likwiduje większość niepotrzebnie odbieranych sy-gnałów, takich jak: zakłócenia termiczne i elektro-statyczne lub echa bąbli gazowych.
Wysokoczęstotliwościowa echosonda, w którą wyposażono jacht, jest pod względem rozwiązań technologicznych zbliżona do tych, które są wyko-rzystywane na pokładach amerykańskich atomo-wych okrętów podwodnych klasy Los Angeles.
BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE
Zapewnia je na pokładzie system dozoru i monito-ringu firmy Bosch CCTV, dodatkowo uzupełniony o moduł NEDAP&PVIS. System ten gwarantuje
sta-Luk garażowy mieści trzy szybkie łodzie motorowe typu RIB.
PRZEMYSŁAW MILLER