Analiza badań własnych

4.1. CZAS WOLNY W DYSPOZYCJI OSÓB STARSZYCH I JEGO POSTRZEGANIE

Podczas wywiadu pytano seniorów jaką ilością czasu wolnego dysponują. Ankietowani wskazywali jedną z pięciu odpowiedzi: zbyt dużo, dużo, w sam raz, ani za dużo, ani za mało, mało oraz zdecydowanie zbyt mało. Najczęściej padała odpowiedź świadcząca o tym, że seniorzy wolnego czasu mają w sam raz (40%). Kolejna odpowiedź padła na poziomie 39,5%

wskazując ilość wolnego czasu na duży lub zbyt duży. Co trzeci ankietowany uważa, że ma go dużo, 33,3%. Niewiele więcej osób wskazało, że tego czasu mają zdecydowanie zbyt mało, 7%w porównaniu do liczby seniorów, którzy uważają, że mają go w nadmiarze, czyli 5,9%.

……….

4.2. SPOSOBY I FORMY SPĘDZANIA CZASU WOLNEGO PRZEZ OSOBY W STARSZYM WIEKU

Kolejne pytania ankiety dotyczyły zagadnień związanych z czynnymi oraz biernymi formami spędzania czasu wolnego, a także poruszały kwestie preferencji turystycznych osób ankietowanych. Dzięki odpowiedziom na pytania ankiety, poznano najpopularniejsze miejsca spędzania czasu wolnego poza domem.

……….

4.3. AKTYWNOŚĆ SENIORÓW W CZASIE WOLNYM - PODSUMOWANIE

Sytuację człowieka wkraczającego w fazę późnej dorosłości trudno zdefiniować w sposób jednoznaczny z uwagi na jej przeciwstawne rozumienie. Z jednej strony pod pojęciem starości wielu ludzi rozumie tylko niekorzystne stany organizmu, które są skutkiem złej kondycji psychofizycznej prowadzącej do śmierci. Po drugiej strony opowiadają się ci, którzy postrzegają starość jako bezproblemowe i wypełnione szczęściem życie w trzecim wieku²⁶.

………...

26 A. Chabior, Samokształcenie ludzi starszych – w świetle badań seniorów z rodzin kieleckich, Kraków 1999,,s.23

P

Okres starości jest tak samo istotnym etapem naszego życia jak każdy inny. Stanowi najbardziej zróżnicowaną fazę życia, niepodlegającą żadnym regułom, zależy bowiem od poprzednich okresów, a te przebiegają odmiennie u każdej jednostki. Starość stanowi coraz dłuższy okres życia i jest to problem dla każdego indywidualny - dalszy lub bliższy, dotyczący każdego z nas.

Wśród wielu czynników wpływających na występowanie niesprawności, a nawet przedwczesnej umieralności u osób w starszym wieku Bień wymienia samotność i izolację społeczną, dlatego uzasadnione wydaje się promowanie zdrowego stylu życia oraz prewencja schorzeń przewlekłych mające priorytetowe znaczenie dla utrzymania zdrowia i niezależności do późnych lat życia.

B

[1]. Bauman T., Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, ŻAK Wydawnictwo Akademickie, 2018

[2]. Bauman T., Praktyka badań pedagogicznych, Impuls, Kraków 2003

[3]. Błędowski P., Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych. SGH, Warszawa 2002 [4]. Bombol M., Dąbrowska A., Czas wolny. Konsument, rynek, marketing. Wydawnictwo

K.E. LIBER, Warszawa 2003

[5]. Brzezińska A.I., Wilowska J.A., Starość w kontekście psychologii pozytywnej, w:

Pomyślna starość, K. Wieczorowska-Tobis, D. Talarska, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego, Poznań 2010

[6]. Brzezińska A.I., Wojciechowska J., Ziółkowska B., Podstawy konstruowania projektów pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności i ich otoczenia, Polityka Społeczna – numer monograficzny Diagnoza potrzeb i podstawy interwencji społecznych na rzecz osób z ograniczeniami sprawności, 2010

[7]. Chabior A., Samokształcenie ludzi starszych – w świetle badań seniorów z rodzin kieleckich, Kraków 1999

[8]. Chabior A., Rola aktywności kulturalno-oświatowej w adaptacji do starości, Radom – Kielce 2000

[9]. Cyboran B., Problematyka popularyzacji wiedzy w kształceniu andragogicznym, Wyzwania Współczesnej Edukacji Dorosłych t. I, Mysłowice – Zakopane 2004

[10]. Czerniawska O., Wokół edukacji osób starszych, Edukacja dorosłych nr 3/2001

[11]. Czerniawska O., Aktywność edukacyjna ludzi dorosłych w różnych kręgach społecznych, w: T. Wujek Wprowadzenie do andragogiki, Warszawa 1996

[12]. Czerepaniak-Walczak M., Wychowanie do czasu wolnego: poszukiwanie miejsca dla homo ludens w świecie homo faber. [w:] M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Wychowanie. Tom 2, GWP, Gdańsk 2007

[13]. Czerepaniak-Walczak M., Gdy po nauce mamy wolny czas..., Wydawnictwo „PoNaD”, Szczecin 1997

[14]. Daszykowska J., Czas wolny a jakość życia nauczycieli studiujących, Kraków 2005 [15]. Dąbrowski Z., Czas wolny dzieci i młodzieży. PZWS, Warszawa 1978

[16]. Demel M., Repetycje. Wybrane zdania w kulturze fizycznej, o zdrowiu i wychowaniu.

Warszawa; Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, 2008

[17]. Dubas E., Drogi rozwojowe starości. Gerontologia: ludzie starsi jako jednostkowe siły społeczne. Woźnicka E (red). Zesz Nauk WSH-E, Łódź 2002, 7(27): 15

[18]. Dudkiewicz W., Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki, Wydawnictwo „Stachurski”, Kielce 2001

[19]. Dyczewski L., Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze, Wyd. KUL, Lublin 1994

[20]. Dzięgielewska M., Aktywność społeczna i edukacyjna w fazie starości, [w:] Podstawy gerontologii społecznej, red. B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewską, Warszawa 2006

[21]. Eisenstein M., Centenarians: Great expectations. Nature 2012; 492

[22]. Goban- Klas T., Społeczne i kulturowe implikacje telekomunikacji [w:] K. Gorlach, Z.

Serega, Oblicza społeczeństwa, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1996

[23]. Jarosz M., Psychologia starzenia się i starości oraz niektóre zasady postępowania z ludźmi w wieku podeszłym, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004

[24]. Kamiński A., Funkcje pedagogiki społecznej. Warszawa: PWN, 1972

[25]. Kamiński A., Aktywność jako wzmacnianie żywotności osób starszych, Encyklopedia Seniora, Warszawa 1986

[26]. Kargul J., Od upowszechniania kultury do animacji kulturalnej, Toruń 1998 [27]. Kłoskowska A., Socjologia kultury, PWN, Warszawa 2008

[28]. Kroeber A.L., Istota kultur, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973 [29]. Krupa B., Starość w percepcji młodzieży – perspektywa pedagogiczna, „Nowiny

Lekarskie” (2012), nr 1

[30]. Linton R., Kulturowe podstawy osobowości, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1975

[31]. Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań, Kraków 2003

[32]. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006

[33]. Łobocki M H.., Metody i techniki badań pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza

„Impuls”, Kraków 2003

[34]. Maszke A., Metody i techniki badań pedagogicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008

[35]. Milanowska K., Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982

[36]. Morin E., Kultura czasu wolnego [w:] Wiedza o kulturze. Antropologia kultury, (red.) A.

Mencwel, Uniwersytet, Warszawa 2005

[37]. Muszyński, Metodologiczne problemy pedagogiki, Ossolineum, Warszawa 1967 [38]. Naumowicz K., Turystyka. Wyższa Szkołą Biznesu, Piła. 1998

[39]. Nowalska-Kapuścik D., Czas wolny czy czas niewolny? O znaczeniu czasu wolnego w społeczeństwie konsumpcyjnym [w:] Czas ukoi nas? Jakość życia i czas wolny we współczesnym społeczeństwie. Adam Marszałek, Toruń 2008

[40]. Orzechowska G., Aktualne problemy gerontologii społecznej, Olsztyn 1999

[41]. Osiński W., Gerokinezjologia - nauka i praktyka aktywności fizycznej w wieku starszym.

Warszawa; PZWL, 2013

[42]. Pięta J., Pedagogika czasu wolnego. Wydawnictwo FREL, Nowy Dwór Mazowiecki 2014

[43]. Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2001

[44]. Prusiński A., Neurogeriatria. Praktyczne problemy neurobiologii w wieku podeszłym.

Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004

[45]. Przecławski K., Czas wolny dzieci i młodzieży, [w:] Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa 1993

[46]. Puchalska B.M., Starość jako faza rozwoju człowieka, [w:] Encyklopedia seniora, Warszawa 1986

[47]. Rembowski J., Psychologiczne problemy starzenia się człowieka, Poznań, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1984

[48]. Semków J., Społeczne oraz kulturowe wymiary przeżywania okresu późnej dorosłości, Wrocław 2002

[49]. Steuden S., Psychologia starzenia się i starości, Warszawa 2011

[50]. Szatur-Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006

[51]. Szatur-Jaworska B., Polityka społeczna a aktywizacja seniorów, Jesień moja ulubiona pora roku, Atlas Złotego Wieku

[52]. Trafiałek E., Człowiek stary, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, Warszawa 2003

[53]. Tryfon B., Europejskie wzory opieki nad ludźmi starszymi na wsi, w: M. Dzięgielewska Przestrzeń życiowa i społeczna ludzi starszych, Łódź 2000

[54]. Wawrzyniak J., Funkcjonowanie stereotypu starości w społeczeństwie, „Gerontologia Społeczna”, 2007, nr 1(2)

[55]. Wnuk-Lipiński E., Czas wolny - współczesność i perspektywy, PWN, Warszawa 1985 [56]. Wnuk W., Potrzeby i oczekiwania ludzi starszych, źródło: http://kk.kk.jgora.pl/kutw/

witryna1/wnuk.htm

[57]. Zaczyński W., Praca badawcza nauczyciela, Warszawa, 1994

[58]. Żołądź J.A., Majerczak J., Duda K., Starzenie się a skład ciała. Starzenie się a wydolność fizyczna człowieka, Warszawa; Wyd. Lekarskie PZWL, 2011

[59]. Obraz typowego Polaka w starszym wieku. Komunikat z badań Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2010

[60]. https://neurologia-praktyczna.pl/a3771/Starzenie-sie-i-starosc.html [61]. https://synergiczni.pl/zdrowie/kiedy-zaczyna-sie-starosc