Publiczny transport zbiorowy pełni istotną funkcję społeczną na rzecz mieszkańców Powiatu Łukowskiego, dlatego też należy podjąć starania w celu zapewnienia dojazdu do poszczególnych miejscowości, nawet tych położonych na trasach które są nierentowane dla przewoźnika.
155
Rolą Organizatora jest zapewnienie dojazdu dla wszystkich mieszkańców. W tym celu należy wskazać potencjalne linie, które nie przynoszą wystarczającego dochodu przewoźnikowi.
Po analizie danych za rok 2012 dostarczonych przez PKS w Łukowie można zauważyć, że wśród tras na których kursuje przewoźnik nie ma linii przynoszących straty, ale są jedynie takie które przynoszą niewielkie dochody (marże). To właśnie te linie zostaną wskazane w dalszej części analizy jako linie nierentowne.
Poniższy wykres przedstawia stosunek rentowności poszczególnych linii do długości trasy. Można na nim zauważyć brak zależności pomiędzy długością trasy a rentownością linii. Wśród linii przynoszących niewielki zysk (marże) są linie krótkobieżne, jak i dalekobieżne.
Rysunek 32. Stosunek rentowności poszczególnych linii do długości trasy
Poniższy wykres przedstawia zysk (marże)i jakie przynoszą poszczególne linie przejeżdżające przez teren Powiatu Łukowskiego w zestawieniu całorocznym. Średni zysk z danej linii wynosi 0,97. W związku z tym linie przynoszące zysk poniżej średniej zostały wskazane jako linie nierentowne, które mogą wymagać dofinansowania przez Organizatora. Linii znajdujących się poniżej średniej jest aż 87 (wszystkich linii w zestawieniu jest 160).
0,0
153102 153132 153120 153056 153121 153074 153011 153007 153055 153035 153012 153016 153048 153045 153077 153091 153038 153003 153125 153029 153061 153025 153158 153090 153129 153097 153033 153157 153073 153049 153076 153167 153080 153112 153004 153149 153005 153084 153212 153220 153078 153168 153032 153053 153094 153150 153222 153122 153043 153152 153206 153135
156
157
158
159
160
161
162
153142 330 35,0 11 550 0,08
0,11 0,13 0,09 0,07 0,06 0,07 0,09 0,1 0,1 0,16 0,10
153141 319 32,0 10 208 0,08
0,07 0,04 0,08 0,06 0,11 0,11 0,1 0,09 0,11 0,16 0,09
153206 233 19,0 4 427 0,08
0,08 0,1 0,15 0,1 0,06 0,02 0,06 0,04 0,05 0,06 0,1 0,12 0,08
153147 77 27,0 2 079 0,04
0,08 0,11 0,1 0,09 0,04 0,02 0,07
153159 62 39,0 2 418 0,06
0,2 0,12 0,01 0 0 0 0,04 0,09 0,07 0,14 0,07
153135 20 16,0 320 0,03
0 0,07 0,07 0,26 0 0 0,07
153163 21 13,0 273 0,02
0,09 0 0,1 0 0 0,04
153067 48 119,0 5 712 0,02
0,01 0,02 0,06 0 0,01 0,05 0,08 0 0,02 0,01 0 0,01 0,02
153137 123 21,0 2 583 0,00
0 0 0 0 0 0,02 0 0,02 0 0 0,00
153083 16 10,0 160 0,00
0 0 0 0 0 0,00
153169 57 10,0 570 0,00
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,00
153204 77 5,0 385 0,00
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,00
Razem/średnio 75 679 42,1 3 297 747 0,89 0,97
163
16.2. Przewidywane finansowanie usług przewozowych
Źródła finansowania
Funkcjonowanie transportu publicznego w powiecie Łukowskim finansowane jest z przychodów ze sprzedaży biletów oraz refundacji, co przedstawiono w poniższej tabeli.
Przewozy realizowane przez przewoźników prywatnych finansowane są wyłącznie z przychodów ze sprzedaży biletów. Przewoźnicy prywatni z reguły dowożą pasażerów z pobliskich miejscowości do centrum Łukowa, szczególnie w okolice dworca PKP i PKS.
Tabela 41. Finansowanie transportu publicznego w powiecie Łukowskim
Okres Refundacja (zł) Sprzedaż biletów (zł) RAZEM działalność przewozowa (zł)
2012 3.271.388,33 zł 10.798.685,86 14.070.074,19
Z powyższego zestawienia widać, że ponad 23% przychodów z działalności przewozowej stanowi refundacja za ulgowe przejazdy. Świadczy to, że udział tzw. ulgowych biletów w tym szczególnie uczniów jest bardzo duży i mający bardzo duży wpływ na wyniki finansowe przewoźnika.
Głównym przewoźnikiem realizującym przewozy o charakterze użyteczności publicznej na terenie powiatu Łukowskiego jest PKS w Łukowie S.A. którego 100% właścicielem jest Starostwo Powiatowe w Łukowie.
Wyniki finansowe PKS-u Łukowskiego w ostatnich dwóch latach przedstawiały się następująco:
Tabela 42. Struktura rachunku wyników PKS w Łukowie S.A.
PLN 2011 2012
I Przychody z działalności przewozowej 13 519 756,29 14 070 074,19 II Pozostałe przychody 7 069 109,49 6 941 038,04
2011 2012
III Koszty działalności przewozowej 14 658 678,18 14 400 760,63 1 Zużycie materiałów i energii 4 980 187,60 5 021 562,13 2 Wynagrodzenia z narzutami 7 084 749,33 7 277 128,49
3 Amortyzacja 1 006 709,26 694 642,67
4 Pozostałe 1 587 031,99 1 407 427,34
IV Pozostałe koszty 6 597 473,92 6 562 906,40
2011 2012
V
Zysk (strata) na sprzedaży z działalności
przewozowej -1 138 921,89 -330 686,44
VI
Zysk (strata) na sprzedaży z pozostałej
działalności 471 635,57 378 131,64
164
2011 2012
VII Rentowność z działalności przewozowej -8,42% -2,35%
VIII Rentowność z pozostałej działalności 6,67% 5,45%
Z powyższego zestawienia widać, że spółka na działalności przewozowej traci, przy czym w 2012 roku nastąpiła poprawa, ponieważ strata na tej działalności zmniejszyła się z -8,42% w 2011 roku do -2,35%. Z uwagi na fakt, że pozostała działalność była rentowna, to pozwoliło w roku 2012 w całości pokryć stratę wygenerowaną na działalności przewozowej i w sumie przynieść zysk na sprzedaży w wysokości 47.445,74 zł (0,2% rentowności). W następnych latach należałoby utrzymać powyższą tendencję w kierunku zbilansowania działalności przewozowej.
W roku 2012 kapitały własne spółki stanowiły ponad 46% całości źródeł finansowych, co świadczy o stabilnej i bezpiecznej strukturze finansowania. Pożądana wielkość tego wskaźnika zgodnie z literaturą przedmiotu powinna mieścić się pomiędzy 40%-60%. Również fakt, że kapitał własny plus zobowiązania długoterminowe w całości finansują majątek trwały potwierdzają bezpieczną strukturę finansowania, co świadczy o małym ryzyku funkcjonowania spółki.
Źródła finansowania inwestycji
Obecnie finansowanie przede wszystkim inwestycji taborowych i infrastruktury odbywa się w dużej mierze przy współfinansowaniu funduszy unijnych. Fundusze strukturalne to podstawowe instrumenty polityki strukturalnej Unii Europejskiej. Ich celem jest wspieranie restrukturyzacji i modernizacji gospodarek krajów UE, a tym samym zmniejszenie dysproporcji pomiędzy poziomem rozwoju poszczególnych regionów krajów UE. Na lata 2007-13 Polska otrzyma z Unii Europejskiej ponad 67 mld euro, tym samym będzie największym spośród wszystkich państw członkowskich beneficjentem środków unijnych. Przygotowane przez Polskę programy operacyjne są największe nie tylko w obecnej perspektywie finansowej, ale często także w historii Unii Europejskiej.
165 Tabela 43. Programy Operacyjne w latach 2007-2013
Nazwa % całości środków Kwota w mld euro
PO Infrastruktura i Środowisko 41,90 27,9
PO Innowacyjna Gospodarka 12,40 8,3
PO Kapitał Ludzki 14,60 9,7
PO Rozwój Polski Wschodniej 3,40 2,3
PO Pomoc Techniczna 0,80 0,5
16 Regionalnych Programów Operacyjnych 24,90 16,6
Programy Celu Europejskiej Współpracy Terytorialnej - 0,7
Należy podkreślić, że większość środków wspólnotowych dla Polski wydanych ma być na infrastrukturę, w tym w bardzo dużej części na infrastrukturę transportową.
Prawdopodobnie wielkość środków unijnych w perspektywie finansowej 2014-2020 dla Polski będzie na podobnym albo większym poziomie, jaką mamy dziś, co może stanowić dużą szansę dla przewoźników takich jak PKS w Łukowie S.A., aby dokonać odnowy taboru samochodowego celem oferowania bardziej konkurencyjnej oferty dla podróżnego a zarazem zwiększenia przychodów dla przewoźnika.
Podsumowując można stwierdzić, że w okresie objętym planem transportowym należy przynajmniej utrzymać obecną sytuację finansową PKS-u w Łukowie działając w kierunku zbilansowania działalności przewozowej, czyli zrównoważeniem przychodów i kosztów tej działalności (w 2012 roku była to strata w wysokości 330.686,44 zł).
Ponadto w celu szybszego rozwoju i poprawy jakościowej oferty przewoźnika z myślą o pasażerach należy wykorzystać silne wsparcie finansowe Unii Europejskiej w perspektywie finansowej 2014-20120.