Analiza uwarunkowań postaw wobec IoT

W tej części pracy prezentowane są wyniki wnikliwej analizy statystycznej mającej na celu wyjaśnienie wpływu uwarunkowań o charakterze demograficznym, wiekowym i kompetencyjnym na postawy użytkowników wobec IoT. W analizie posłużono się zarówno testami nieparametrycznymi (test niezależności Chi² Pearsona), jak i parame-trycznymi (test t-Studenta w planie dla grup niezależnych oraz jednoczynnikowa anali-za wariancji – test F, wykorzystywany przy porównaniach średnich).

Nie, obsługa urządzeń z tej grupy wymaga często nauki. Stopień

112 Uwarunkowania demograficzne

Płeć okazała się mało znaczącym dyferencjatorem postaw użytkowników wobec IoT w odniesieniu do zagadnień ocenianych w 5-stopniowych skalach, a więc motywów decyzyjnych, wagi cech/funkcjonalności czy uwarunkowań rozwoju technologii.

W szerokiej analizie statystycznej wykazano, że kobiety przykładały większą wagę je-dynie do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa użytkownika lub jego bliskich: średnia 3,82 wobec 3,42 w przypadku mężczyzn (t = 2,380, df 140,7, p < 0,05). Warto zazna-czyć, że obydwie kategorie użytkowników przywiązywały dużą wagę do tego aspektu (powyżej wyniku średniego 3,26 na 5-stopniowej skali).

Wiek także nie różnicował ocen podstawowych wymiarów IoT. Testowanie odbywa-ło się przy skategoryzowaniu zmiennej niezależnej do dwóch grup wiekowych wg me-diany, której wartość (24 lata) dzieliła populację w proporcji 50/50. Nie potwierdzono zatem hipotezy, aby szczególnie młody wiek, w którym w sensie społecznym dopiero wchodzi się w pełni dorosłe życie, miał szczególne znaczenie dla tej grupy w porówna-niu ze starszymi użytkownikami.

Wykształcenie, jak wykazano przeprowadzając jednoczynnikową analizę wariancji (ANOVA), różnicowało badaną populację w ten sposób, że osoby ze średnim wykształ-ceniem udzielały niższych ocen znaczenia IoT niż osoby z wyższym wykształwykształ-ceniem, zwłaszcza technicznym, w odniesieniu do następujących aspektów:

• jakość wykonania (F = 3,972, df 2, p < 0,05) – najważniejsza dla osób z wyższym technicznym wykształceniem,

• automatyczna aktualizacja oprogramowania urządzenia (F = 4,146, df 2, p < 0,05)

− także najważniejsza dla osób z wyższym technicznym wykształceniem,

• zwiększenie poziomu bezpieczeństwa swojego lub bliskich (F = 3,135, df 2, p <

0,05) – szczególnie ważne dla osób z wykształceniem wyższym innym niż techniczne,

• możliwość łatwego współdzielenia informacji z innymi urządzeniami lub osobami (F = 3,735, df 2, p < 0,05) − najważniejsza dla osób z wykształceniem wyższym tech-nicznym.

Uwarunkowania związane z wiedzą

Bardzo znaczące wydaje się to, że deklarowana znajomość pojęcia Internet Rzeczy (IoT) nie miała istotnego statystycznego wpływu na oceny motywów decyzyjnych, wagi cech/funkcjonalności czy uwarunkowań rozwoju technologii (p > 0,05). Mogą być dwa tego wyjaśnienia:

113

• Znajomość/rozpoznawalność pojęcia IoT ograniczała się jedynie do identyfikacji zetknięcia się z nim, bez weryfikacji poprawności przekonań czy zasobu wiedzy. Może to oznaczać, że użytkownicy, którzy zetknęli się uprzednio z pojęciem IoT niekoniecz-nie wyróżniają się na tle ogółu specyficznym profilem czy zaawansowanym poziomem kompetencji w zakresie obsługi technologii ICT.

• Istotną różnicą postaw wobec IoT jest nie tyle nastawienie na informacje o tech-nologii/systemach IoT, ale na typ użytkowania konkretnych przedmiotów funkcjonują-cych w ramach tej technologii.

Uwarunkowania kompetencyjne

Najważniejszą różnicą postaw wobec IoT okazał się profil użytkownika technologii in-formacyjno-komunikacyjnych wynikający z samooceny w badaniu. Przy podejmowaniu decyzji zakupowych poziom kompetencji różnicował oceny w 3 aspektach (p < 0,05), w tym w jednym głównym, tj. funkcjonalności (F = 3,288, df 2, p < 0,05). Za drugorzęd-ne (z uwagi na pozycję w prezentowanym wcześniej rankingu) można uznać rekomenda-cję znajomych (F = 4,667, df 2, p < 0,05) oraz możliwości własnej konfiguracji (F = 7,266, df 2, p < 0,05). Wskazane różnice oznaczały, że w każdym prezentowanym przypadku użytkownicy zaawansowani w IoT znacznie odbiegali w ocenie IoT od osób celowo ogra-niczających do minimum wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz sieci. Jeśli chodzi o rekomendację znajomych, to była ona znacznie mniej istotna dla użyt-kowników zaawansowanych niż dla pozostałych (wykres 17).

17. Profil użytkownika a motywy decyzyjne przy zakupie urządzenia z kategorii IoT Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań

4,4

114

Analizując wpływ poziomu kompetencji, określającego profil użytkownika, na ocenę funkcjonalności urządzeń IoT, należy stwierdzić, że profil zaawansowany wyróżniał się (p < 0,05) na tle pozostałych kategorii w prawie każdej predefiniowanej funkcjonalno-ści podanej respondentom w badaniu, z wyjątkiem oczekiwania łatwofunkcjonalno-ści dostępu do rozrywki i skrócenia czasu wykonywanych czynności. Może to być związane z bardziej realistycznymi oczekiwaniami wobec technologii. Największe było oczekiwanie auto-matycznej naprawy błędów systemowych w kolejnych wersjach oprogramowania oraz posiadanie poczucia bycia na bieżąco i nadążania za rozwojem technologii (wykres 18).

Wykres 18. Profil użytkownika a pożądane funkcjonalności urządzeń z kategorii IoT Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań

3,7 Możliwość integracji np. z innymi urządzeniami mobilnymi Skrócenie czasu wykonywania czynności Urządzenie myśli za mnie, potrafi przewidzieć moje niektóre

działania, mam to z głowy

Wysyłanie błędów automatycznie w celu polepszania następnych wersji oprogramowania

Możliwość zdalnej diagnozy sprzętu, automatycznie przez serwis, bez konieczności mojego udziału

Wysyłanie informacji o lokalizacji urządzenia Automatyczne rozpoznanie zagrożenia i podejmowanie za mnie

decyzji

Łatwy dostęp do rozrywki Poczucie, że nadążam za rozwojem technologii

Jestem w tym ekspertem, mój stopień wykorzystania oceniam jako zaawansowany lub profesjonalny Wykorzystuję do codziennej pracy i rozrywki, nie wyobrażam sobie bez tego życia

Ograniczam do minimum wykorzystywanie, choć nie mam z tym problemu

115

Podobną prawidłowość (p < 0,05) zidentyfikowano w przypadku dużego oczekiwa-nia synchronizacji – im bardziej zaawansowany i obeznany z technologiami użytkow-nik, tym silniejsze przekonanie o zasadności rozwoju kierunku IoT (wykres 19).

Wykres 19. Profil użytkownika a oczekiwanie synchronizacji różnych urządzeń IoT, w tym z produktami konkurencji Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań

Poziom zaawansowania wyznaczający profil użytkownika technologii informacyjno-komunikacyjnych miał także statystycznie istotny wpływ na znajomość pojęcia Internet Rzeczy, bowiem rozpoznaje je 67% badanych wykorzystujących nowe technologie w sposób zaawansowany lub profesjonalny, 44,8% wykorzystujących te technologie codziennie do pracy i rozrywki oraz jedynie 20,7% ograniczających wykorzystanie no-wych technologii do minimum (Chi² =.13,411^, df 2, p,0,05)¹⁰.