/część dziewiąta/
N
a tytułowej stronie lipco-wego numeru „Apostolstwa Chorych” z 1968 roku po raz pierwszy pojawił się dobrze znany dzisiejszym członkom wspólnoty wi-zerunek Matki Bożej Uzdrowienia Chorych. Obraz ten namalował w 1450 roku Fra Angelico i ofiarował go pa-pieżowi Mikołajowi V z okazji Roku Jubileuszowego. W 1464 roku papież Pius II nadał obrazowi tytuł Matki Bożej Uzdrowienia Chorych. W 1600 roku obraz przeniesiono z Watykanu do kościoła św. Marii Magdaleny, gdzie przebywa do dziś pod opieką ojców kamilianów. Powodem udekorowania tym obrazem okładki miesięcznika sta-ło się ogsta-łoszenie Maryi, której nadano tytuł Uzdrowienie Chorych, główną Patronką „dla całej Unii Apostolstwa Chorych i wszystkich chorych w Polsce”.Papież Paweł VI ustanowił również pra-wo obchodzenia Jej święta corocznie 6 lipca. Sekretarz Apostolstwa Chorych w Polsce, pragnąc w imieniu wszystkich chorych podziękować Ojcu świętemu
za tę wielką łaskę, 29 czerwca odpra-wił w jego intencji Mszę, zaś w inten-cji wszystkich chorych, cierpiących i niepełnosprawnych Mszę odprawił na Jasnej Górze właśnie w dniu 6 lip-ca 1968 roku.
Członków Apostolstwa Chorych ucieszyła nowina, że 2 sierpnia Prymas Polski wyraził zgodę na sprawowanie Eucharystii w domu chorego bez za-chowania warunku, aby nie odprawiać Mszy w sypialni. O wydanie takiej zgody wystąpił do prymasa biskup katowicki pod wpływem sugestii ks. Jana Szurleja.
Szczególnie wiele radości informacja ta przyniosła chorym unieruchomionym w swoich łóżkach, dla których uczest-niczenie we Mszy poza własną sypialną byłoby niemożliwe.
Chorzy się modlą
Rok 1969 był dla Apostolstwa Cho-rych w Polsce 40. rokiem pełnienia po-sługi wobec ludzi, którzy zdecydowa-li się połączyć swój krzyż z Krzyżem Chrystusa. Z tej okazji ks. Jan Szurlej
APOSTOLSTWO CHORYCH
36
S K A R B H I S T O R I I
już 1 stycznia odprawił Mszę świętą, prosząc Boga o wszelkie łaski dla cho-rych i tych, którzy pomagają im zmagać się z cierpieniem.
14 maja 1969 roku zmarła w Po-znaniu pani Kazimiera Berkan, która czynnie uczestniczyła w zakładaniu Apostolstwa Chorych w Polsce. Ksiądz sekretarz przypomniał, iż największą jej zasługą było to, że przed 40 laty swoimi artykułami w prasie polskiej zaintere-sowała chorych sprawą Apostolstwa Chorych. 30 czerwca 1969 roku, z okazji szóstej rocznicy wyboru papieża Pawła VI, ks. Jan Szurlej wezwał chorych do łączności modlitewnej podczas spra-wowanej Mszy świętej dziękczynnej za papieża, któremu Apostolstwo Chorych tak wiele zawdzięczało.
Miesięcznik łączy
Nie zaniedbując osób dojrzałych, miesięcznik „Apostolstwo Chorych”
coraz więcej uwagi zaczął poświęcać cierpieniu dzieci. W pewnym sensie wymusiły to same dzieci – niektóre osobiście, inne za pośrednictwem swo-ich opiekunów – nawiązując kontakt z Sekretariatem i prowadząc regularną korespondencję z księdzem sekreta-rzem. Coraz częściej też chorzy i nie-pełnosprawni na łamach miesięcznika wymieniali się cennymi informacjami, wzajemnie wspierając swoje wysiłki w celu odzyskania zdrowia lub radze-nia sobie z trudnościami życia. Służyli też sobie konkretną pomocą i dzielili się wrażeniami z uczestnictwa w roz-maitych uroczystościach religijnych organizowanych dla chorych: diecezjal-nych czy parafialdiecezjal-nych Dniach Chorego, z pobytów na rekolekcjach dla chorych i niepełnosprawnych oraz z uczestnic-twa w pielgrzymkach. Na przykład z re-kolekcji zamkniętych dla osób chorych i niepełnosprawnych, które miały miej-sce w Panewnikach Śląskich, relację na kartach „Apostolstwa Chorych” złożył późniejszy sekretarz tej wspólnoty – ks. Czesław Podleski, który pomagał prowadzić rekolekcje inicjatorowi tego przedsięwzięcia – ks. Janowi Szurle-jowi. Wśród uczestników było wielu
ARCHIWUM APOSTOLSTWA CHORYCH
Okładka numeru lipcowego miesięcznika z 1968 roku. Po raz pierwszy Czytelnicy mogą zobaczyć w „Apostolstwie Chorych”
wizerunek Matki Bożej Uzdrowienia Chorych, która jest Patronką wspólnoty.
37
APOSTOLSTWO CHORYCH
S K A R B H I S T O R I I
długoletnich członków Apostolstwa Chorych, ale także dzieci ze swymi opiekunami. Warto w tym miejscu wspomnieć, że podobnych rekolekcji dla osób chorych odbyło się w histo-rii wspólnoty bardzo wiele. Chorych najczęściej gościły domy rekolekcyjne w Panewnikach i Kokoszycach, ale zda-rzało się, że rekolekcje dla nich odby-wały się także w innych miejscach, np.
na Górze św. Anny.
Ksiądz sekretarz dbał również o to, aby chorzy aktywnie uczestni-czyli w dziele misyjnym Kościoła, przypominając prośbę papieża Piusa XI z 1934 roku, żeby w dniu Zesłania Ducha Świętego obchodzono Misyjny Dzień Chorych.
Na łamach „Apostolstwa Chorych”
często pojawiały się interesujące arty-kuły na temat poszczególnych prawd wiary, relacje z życia Kościoła, ale także napawające optymizmem teksty o twór-czym przeżywaniu cierpienia przez cho-rych. Czasem były to relacje samych cierpiących, ale najczęściej niezwykłe historie mężnych ludzi – prawdziwych mocarzy ducha mimo słabego ciała – opowiedziane piórem tych, którzy na co dzień mieli z nimi kontakt czy sta-rali się ich wspierać w niesieniu krzyża.
Zdarzało się, że były to również wspo-mnienia o tych, którzy po życiu w cieniu Chrystusowego Krzyża odeszli już po wieczną nagrodę.
Otucha dla cierpiących 9 lipca 1969 roku na Jasnej Górze odbył się Ogólnopolski Dzień Modlitw i Dziękczynienia Chorych. Uroczystą
Mszę świętą koncelebrowali: ks. biskup Józef Kurpas z Katowic, przybyły do Polski na obchody 40-lecia Apostolstwa Chorych ks. Jan van Winkler – nowy sekretarz generalny wspólnoty w Holan-dii i ks. Paweł van Vismans z parafii św.
Marty w den Haag w Holandii. Homilię do chorych wygłosił ks. biskup Józef Kurpas. Po Mszy świętej odtworzo-no z taśmy magnetofoodtworzo-nowej w języku polskim przemówienie Ojca świętego i jego błogosławieństwo. Powiedział on do chorych: „Wy wiecie w jak wielkiej cenie są u Boga wasze modlitwy, wasze cierpienia, wasze codzienne ofiary. Mó-dlcie się za Kościół, za całą ludzkość.
Niech Matka Boża, pod której opiekę się garniecie, wyjedna wam łaski dla duszy i ciała o jakie prosicie, a pokój Pana niech będzie zawsze w waszym sercu”.
Zrośnięci z Krzyżem Jezusa
Początek lat siedemdziesiątych był okresem organizowanych często Dni Chorego. Odbywały się one w wielu za-kątkach Polski, często przy współudzia-le krajowego sekretarza Apostolstwa Chorych. Spotkania te miały miejsce między innymi w Orzeszu czy Zabrzu i zawsze były okazją do podtrzymania na duchu osób cierpiących. Podczas jednego z takich spotkań ks. Jan Szurlej zwrócił się do chorych w następujących słowach: „Jak królową wśród kwiatów jest róża, tak królem wśród drzew jest krzyż, który niestety podobnie jak róża, zadaje rany. Księga Mądrości poucza, iż na ziemi nie ma takiego zakątka, gdzie
APOSTOLSTWO CHORYCH
38
S K A R B H I S T O R I I
nie byłoby krzyża i cierpienia, a więc krzyż jest niejako zrośnięty z życiem każdego człowieka. Chorzy mają krzyż na śniadanie, na obiad, na kolację, na zawsze. Aby człowiekowi starczyło sił do dźwigania krzyża – zdaniem św.
Franciszka Salezego – trzeba stale mieć posiłek z trzech dań. Należą do nich:
mądrość, która pomaga się wgłębiać w tajemnicę krzyża i ją rozumieć; roz-tropność, aby z krzyża nie robić tragi-farsy i ocean cierpliwości, aby na krzyżu wytrwać”.
Rok 1971 obfitował także w inne wydarzenia cenne dla ludzi chorych.
17 października Kościół w Polsce, w tym ludzie cierpiący, przeżywał uroczystość beatyfikacji polskiego męczennika ojca Maksymiliana Marii Kolbego, której echa znajdujemy w wielu numerach miesięcznika „Apostolstwo Chorych”.
Na jego łamach biskupi wzywali też chorych do modlitwy i ofiary cierpienia w konkretnych intencjach swoich lokal-nych kościołów. Chorzy nie zapominali również o wspieraniu misjonarzy, stając się w ten sposób współpracownikami apostolskiej posługi kapłanów.
Gość w dom, Bóg w dom 18 stycznia 1973 roku papież Paweł VI, wychodząc naprzeciw potrzebom ludzi cierpiących, zmienił ryt sakramen-tu namaszczenia chorych i zatwierdził jego nową formę. Było to bardzo ważne dla członków Apostolstwa Chorych.
5 marca 1973 roku papież Paweł VI wyniósł do godności kardynalskiej me-tropolitę wrocławskiego ks. arcybisku-pa Bolesława Kominka – wieloletniego
przewodniczącego komisji Episkopatu do spraw Duszpasterstwa Ogólnego i Specjalistycznego, do którego należy też działalność Apostolstwa Chorych.
Z tej okazji ks. Jan Szurlej złożył mu w imieniu własnym i wszystkich cho-rych w Polsce serdeczne gratulacje.
Od 29 czerwca do 8 lipca 1973 roku gościem Apostolstwa Chorych był Jakub Beaugé – okaleczony w wyniku działań wojennych niewidomy i pozbawiony rąk Francuz, przewodniczący liczą-cego wówczas 200 tysięcy członków Katolickiego Stowarzyszenia Chorych i Upośledzonych we Francji, o którym rok wcześniej „Apostolstwo Chorych”
wspominało na swoich łamach. Pod-czas pobytu w Polsce odwiedził on wiele miast, złożył wizytę metropoli-cie krakowskiemu kardynałowi Wojtyle, a w Katowicach biskupowi Herbertowi Bednorzowi oraz biskupowi Józefowi Kurpasowi. Z chorymi spotkał się sześć razy. Wziął udział w rekolekcjach dla chorych, w pielgrzymce chorych do Piekar, a także 6 lipca w pielgrzym-ce na Jasną Górę, gdzie podzielił się z chorymi swoimi refleksjami na temat cierpienia. Wraz z nim Apostolstwo Chorych zaprosiło również Gertrudę Pietquin – przewodniczącą Katolickiego Stowarzyszenia Chorych i Upośledzo-nych w Belgii. Kilka miesięcy później, 23 marca 1974 roku Jakub Beaugé, ojciec pięciorga dzieci, został wyświęcony na diakona.
We wrześniowym numerze z 1973 roku „Apostolstwo Chorych” zwróci-ło się do wszystkich cierpiących z go-rącym apelem o modlitwę w intencji
39
APOSTOLSTWO CHORYCH
S K A R B H I S T O R I I
beatyfikacji lwowskiego metropolity – Sługi Bożego arcybiskupa Józefa Bilczewskiego, któremu Apostolstwo Chorych wiele zawdzięcza. W tym sa-mym roku, z okazji jubileuszu 500-lecia śmierci św. Jana Kantego w parafii Kęty odbył się Dzień Chorego dla całego de-kanatu kęckiego. Wziął w nim udział i homilię wygłosił ks. Szurlej.
Rok Jubileuszowy
Już 9 maja 1973 roku papież Paweł VI zapowiedział, że rok 1975 będzie Rokiem Jubileuszowym. Jednak szkicując struk-turę tego roku postanowił, aby inaczej niż było to dotąd, najpierw –
a więc już w 1974 roku – ob-chodzony był on w Kościołach lokalnych. Tak więc, zgodnie z uchwałą Konferencji Episko-patu Polski, Rok Święty w na-szym kraju rozpoczął się już 1 stycznia 1974 roku. Ks. Jan Szurlej pragnął, aby chorzy
zjednoczeni we wspólnocie Apostolstwa Chorych wzięli w tym wydarzeniu żywy i powszechny udział, a swoje cierpienia
„przetwarzali w skarby Bożych łask dla siebie i całego Kościoła”. Zachęcał ich do tego usilnie przez kolejne miesiące Roku Świętego. Prosił, aby w sposób szczególny modlili się o zjednoczenie chrześcijan, a z okazji przypadającego również w tym roku 45-lecia Apostol-stwa Chorych w Polsce zabiegał, by cierpiący, dbając o „ducha wewnętrz-nej odnowy i pojednania z Chrystu-sem, pamiętali, że duchem wszelkiego apostolatu jest przede wszystkim duch modlitwy”.
W jedności z centralą
Rok 1974 przyniósł dwie bolesne straty. W marcu zmarł kardynał Ko-minek, którego przez lata łączyła szcze-ra przyjaźń z ks. Michałem Rękasem i który nazywał Apostolstwo Chorych
„dziełem Bożej Opatrzności”. Zmarł również inny serdeczny przyjaciel ks.
Michała Rękasa – kapelan ormiańskiego arcybiskupa Teodorowicza – ks. Roman Romaszkan. To on w heroicznej akcji zorganizował niegdyś tzw. wykup ks.
Rękasa, któremu groziło wywiezienie do obozu zagłady za zapewnienie bez-płatnej pomocy lekarskiej dla ubogich
we Lwowie, w czasach hitle-rowskiej okupacji.
W styczniu 1975 roku ks.
Szurlej przekazał chorym list generalnego sekretarza Apo-stolstwa Chorych z Holandii.
Ksiądz Jan van Winkler wspo-minał w nim swoją wizytę w Polsce w 1969 roku i ubo-lewał, że tym razem nie mógł uczest-niczyć w pielgrzymce na Jasną Górę z powodu swego wyjazdu do członków wspólnoty Apostolstwa Chorych istnie-jącej w Ugandzie. Kierując do chorych wiele ciepłych pozdrowień generalny sekretarz Apostolstwa Chorych zaprosił ks. Jana Szurleja do Holandii na złoty jubileusz Apostolstwa Chorych w tym kraju, który zbiegł się z ogólnymi ob-chodami Roku Świętego 1975.
13 kwietnia 1975 roku zakończyły się obrady III sesji plenarnej I Syno-du Katowickiego, którego tematy były niezwykle istotne zwłaszcza dla człon-ków Apostolstwa Chorych. Dotyczyły