Asfaltowanie wgłębne

Asfaltowanie wgłębne da się zasadniczo podzielić n a 4 grupy: makadam asfaltowany, tłuczeń asfaltowany, buton asfaltowy i asfalt piaskowy. Grupy te, różniące się wykonaniem, mają pewne wspólne -własności, odnoszące sie

«o fundamentu i materjałów . Fundam ent powinien być trw ały i skompry­

mowany tak, by nie zachodziła obawa jakichkolwiek ruchów w nim po wykonaniu nawierzchni. Typy jego jak opisano poprzednio.

Kamień użyty do jezdni powinien być pierwszej jakości i nie wykazy­

wać żadnych tendencyj do łuszczenia się lub dzielenia. Właściwości asfaltów podano w zestawieniu pod „M aterjały“. Punkt zmiokniania i przenikliwość

“edą dla poszczególnych grup różne. I tak d la :

p u n k t zm iękniania przenikliw ość

K . S. przy 25° C

makadamu asfaltowanego . ... 28°—35° C 60—150

tłucznia asfaltowanego! 50___80

betonu asfaltowego } ... 40°— 50° C 40—70

asfaltu piaskowego J 3 0___GO

Przenikliwość asfaltu p o w inna być m niejsza przy ru c h u ciężkim i dla okolic o wyższej tem p eratu rze, w iększa p rz y ru ciiu lekkim ' i w okolicach

chłodniejszych. '

ą ) M a k a d a m a s f a l t o w a n y .

Typem zbliżony do smołowania wgłębnego. W arstwę tłucznia wałuje się sucho, .doprowadzając do możliwego stężenia, a następnie rozlewa się gorący asfalt, który przesiąkając przez szczeliny winien je, o ile możności^

wjpelnie, Tłuczeń użyty tu może być o jednostajnych ziarnach lub też

? ranuIa° ji- "’arstwę uw ałow aną wylewamy asfalt w ilości 8-12 l/m , .poczem przykrywamy ją grysikiem i’ w ałujem y dalej.

Wałowa->8 to musi być forsowne, by doprowadzić do jaknajwiększego stężenia.

■ astepme polewamy nawierzchnię asfaltem ponownie w ilości cv> 2 Z/i«2, pujemy raz jeszcze miałem i wałujemy poraź , trzeci. Czas roboty ciepły i suchy. O ile tłuczeń posiada różnorodność zmarnienia,

™'e rezaltaty osiąga się z następującego sk ład u : ziarna średnie 3,5— 5,0 cm

~ b» /o, ziarna drobne 2,5—3,5 cm — 25% , miał 1,2—2,5 cm — ,10% . nowszych typach w y k o n an ia sta ra ją się oszczędzać ilość asfaltu przez poprzednie sm ołow anie tłu c z n ia do budow y użytego.

_ Ważną rzeczą jest jednostajność rozprowadzenia asfaltu. Ponieważ asfalt Ka “ n“euPję do umiejseowiania się w górnych partjach jezdni, przeto lepsze

osiąga się przy wytrysku pod ciśnieniem.

, f^snikliwość stosowanego asfaltu w zależności od ruchu i temperatury

°ncy powinna być następująca:

Rodzaj ruchu T em peratura

n isk a średnia w ysoka

lekki średni ciężki

1 2 0 — 1 5 0 9 0 — 1 2 0 8 0 — 9 0

9 0 — 1 2 0 9 0 — 1 2 0 8 0 — 9 0

00 0 1 CD O

do G%,

31

2650 Nowoczesno naw ierzchnie drogow e.

b) T ł u c z e ń a s f a l t o w a n y .

M aterjał do tej nawierzchni powstaje przez mieszanie w mieszarkacl konglomeratu tłucznia, m iału i piasku ogrzanego do tem peratury 170°— 200'C z asfaltom o tej samej temperaturze, ułożenia powstałej stad masy na funda­

mencie i zawałowania. Grubość jezdni 4 —8 cm.

Z iarna ustosunkowane rozm aicie np.:

I. 3,5—4,6 c m — 40% H . 3 ,0 - 4 ,0 cm — 40% III. 2.0 - 3 ,0 cm - 35%

2,5 - 3,5 cm — 33% 2 ,0 - 3 ,0 cw — 35% 1,0—2,0 cm - 35%

2,'t)—2,5 cm — 2 7% 0 ,5 - 2 ,0 cm — 25% 0,5—1,0 cm - 30%

Mieszaniny te nie są zupełnie szczelne i posiadają m iejsca puste, których nawet intensywne wałowanie nie jest w stanie usunąć. Z tego powodu noszą one nazwy mieszaniny luźnej lub otwartej. W obec tego nawierzchnia z nich wykonana w ymaga bezwzględnie na wierzchu powłoki asfaltowej co 0,5 cm gr., przysypania jej grysikiem oraz ponownego wałowania.

Ilość dodawanego do mieszaniny kamieiiia asfaltu leży w gramcacl 6—7"/o ciężaru, nadto na powłokę wychodzi co 1—2,5 ky/m 2 asfaltu mięk­

szego.

Przenikliwość użytego asfaltu w zależności od ruchu i temperatury oko­

licy powinna być następująca:

H odzaj rucliu T em peratura

niska średnia ■wysoka

lekki ...

ś r e d n i ...

c i ę ż k i ...

90 — 120 j 80—90

| 8 0 - 9 0 . 7 0 - 8 0

| 70-80

W Ameryce używ ają często tego typu jako podkładu pod jezdnię z asfalia piaskowego, natom iast w Europie jest on traktow any jako samoistna na­

wierzchnia.

Należyte rozpostarcie gorącej masy wymaga wielkiej zręczności robot­

nika ; narzędzia pracy winny być ogrzewane.

Nawierzchnia ta stanowi przechodnią formę do betonu asfaltowego.

c) B e t o n a s f a l t o w y .

Jest to analogiczna, jak poprzednio, m ieszauina gorącego kongloiaws1,1 kamiennego z taką ilością asfaltu, by wszystkie miejsca” puste zostały *■

kładnie asfaltem wypełnione. W tem peraturze ió 0 °—170° C zostaje wyrzucona na fundament, profilowana i w ałow ana (wał ciężki 10—15

A-Szczególnej wagi nabiera tutaj zestawienie możliwie ja k n a js z c z e ln ie j® ’

mieszaniny kruszywa (zasada minimum miejsc pustych). Pod tym dzieli się beton asfaltowy na 3 klasy. Do 1-szej klasy należy typ opi^i poprzednio, jako tłuczeń asfaltowany, 2-ga klasa m a przewagę’ materjał5- który zatrzymuje się na sicie o oczkach 2 m m , w 3-ciej klasie zaś przewa»

materjał, który przechodzi przez to samo sito. J e s tto t.z w . typ „topeka“. 0*

chodzi o pewną receptę co do uziarnieuia, to wzoru dostarczyć moga ¡if?

niemieckie. Postanaw iają one dla 2-giej klasy następujacy zeskład krusz}

25 —30 m m — 1 5 —4 5 % 0,2 — 0,6 m m — 12—18%

12 - 2 5 m m — S - 2 0 % 0,085— 0,2 m m — 5— 7%

2 — 12 m m — 7— 2 0 % 0 —0,085 mm — 4 — 67«

0 ,6 — 2 m m — 7 — 1 1 % a sfa lt — 6 - 8%

32

N aw ierzchnie asfaltowe. 2651

Dla 3-ciej klasy:

2 —12 m m — 20—40% 0,085—0,2 m m — 8 —22 % 0,6— 2 m m — 8 - 2 0 % 0 — 0,085 ww« — 7—11%

0,2— 0,6 m m — 12—38% asfalt — 7— 9%

Z uwagi, że nawierzchnia ta powinna być zupełnie szczelną (klasa 2 i 3), niema powodu do jakiejkolwiek powłoki asfaltowej po wierzchu. Po ukoń­

czeniu roboty przesypuje się jezdnię mączką wapienną, by zwiazać ewen­

tualnie wydobywający się na wierzch asfalt.

Eodzaj rucliu

K lasa 2 || K lasa 3

tem peratura

n isk a średnia w ysoka niska średnia wysoka

lekki . . . . średni . . . . ciężki . . . .

¡70—80 60 - 7 0

¡70—80 60—70

j e o —70 ¡60—70 5 0 - 60

¡60—70 50—60

Ot 0 1 Ci o

*viwierzcnnię tę wykonywa się często w dwóch warstwach, dolnej 4 —10 om grubej p nieco grubszem kruszywie, oraz górnej 3—4 cm grubej o kruszywie uroDuiejszein. Spadki poprzeczne 2 —3% .

W ostatnich czasach w ykształcają się również metody pracy na zimno

pray użyciu specjalnych sort miękkich bitumów asfaltowych.

d ) A s f a l t p i a s k o w y .

Slaterjałem kamiennym jest tu piasek kwarcytowy naturalny względnie 5 mak°wy> przemieszany z m ączką kamienną, stanowiącą m aterjał wypełnia­

my miejsca puste w piasku. Mieszanina ta jest starannie suszona, następnie temperatury — 170°C ,aw reszcieprzem ieszanaw mieszarkach

^ ”1 "ą ilością ogrzewanego do tej samej tem peratury asfaltu, by był on w stanie ypelmc istniejące w kruszywie miejsca puste. Gorąca mieszanina jest wy- jiucana na fundament, względnie na poprzednio przygotowaną na funda- wana*6 Wars*r*V' pośredniczącą (tłuczeń asfaltowany), wyrównywana i

wało-Fundamentem może tu być beton, stary bruk lub dobrze naprawiona stara ired *a ^ UC.zn^owa‘ -Dobre rezultaty daje ułożenie na fundamencie warstwy po-

■'5 c UC25^ ( ' t ~ 5 Cm ®rn^ e^ ’ a następnie dopiero w arstwa asfaltu piaskowego J, ** °rQ^;Ł)- tym wypadku ułożenie górnej warstwy powinno być uskutecz­

n i gdy dolna (pośrednicząca) jest jeszcze ciepła,

w m le.zm’eri“ e rzeczą przy tym typie jest odpowiednie ustosunkowanie nim,,aS1/e P03Z0ze&^łny c^ ziarn. W Niemczech używa sie następującego uziar-

a (/o wedle w agi):

iama 0,50—2,00 m m dla ruchu cieżkiego : 23% , dla ruchu lekkiego: 30%

2 # i , 5 0 m W! „ , „ 4 3 % , „ „ „ 43%

Rodzaj rnchu Tem peratura

nisk a średnia w ysoka

lekki

średni 50—60 1 50—60 ) 40—50

ciężki 1

4 0 - 5 0 I

40—50 1

30—40

B ry ła’ Podric m ik inżynierski. X I I . 33

N awierzchnia z asfaltu piaskowego wymaga zamocowania bocznego badi- to betonowego, bądź też z kostek kamiennych. W ałowanie powinno być przeprowadzone sukcesywnie od wałków lekkich do coraz cięższych. Te ostatnie o ilo możności typu tandemowego (jednolity ugniot, łatwa zwrot- ilość). Uważać na niebezpieczeństwo -falowania jezdni w czasie wałowania.

W tym wypadku zastosować różnokierunkowość wałowania.

ej U t r z y m a n i e n a w i e r z c h n i a s f a l t o w y c h .

Jedną z dodatnich cech nawierzchni asfaltowych jest prostota ich atrar- mania, polegająca na:

1. wycięciu uszkodzonych partyj w formie ostrokrawężnej i uzupełnienia nowym m aterjałem przy równoczesnem ubiciu względnie uwałowania łaty;

2. ponowieniu, względnie uzupełnieniu pokrycia wierzchniego wraz z przy­

sypaniem miałem lub grysikiem kamiennym.

Dobrze wykonana jezdnia zażywa się jednostajnie; niejednostajni®

zużycia występuje podówczas, gdy do m aterjału asfaltowego dostały a;

ciała obce. W tym wypadku nie pozostaje m e innego, jak tylko wycięcie uszkodzonych miejsc. Utrzymanie najlepiej oddawać firmie, która nawierzch­

nię wykonała.

7, Pokrywanie nawierzchni emulsjami.

W ostatnich czasach znajduje szerokie zastosowanie pokrywanie jezdni tłuczniowych i brukowych najrozmaitszemi e m u l s j a m i asfaltowemi W smołowemi. Ma to charakter raczej utrw alania jezdni.

N awierzchnia musi być do tego celu dobrze napraw iona i z pyłu do­

skonale oczyszczona, albowiem emulsje są na pył niezmiernie wrażh»8- Oczyszczenie z pomocą m ycia i skrapiania. N a mokrych jezdniach szyte/

rozpad emulsyj.

Rozlewanie emulsyj ręczne lub maszynowe (najlepiej pod ciśnieniem)- Czasami podgrzewa się emulsje do 40°— 50° C, by nie nastąpiło zatkanie pomp lub dysz. Po rozlaniu rozprowadza się emulsję miotłami lub graca®

gumowemi po całej powierzchni jezdni. W ydatek emulsji 1,2—2,0 t ó h z czego po rozpadzie pozostaje na naw ierzchni 0,6—1,0 ig/m* asfalta- Emulsje dadzą się nanosić w cieńszych w arstew kach niźli asfalt. Przy niejszym ruchu musi być emulsjonowanie w m iarę potrzeby powtarzane- :

: i

2652 Nowoczesno nawierzchnio drogowe.

IX, R zadziej sto so w a n e n a w ierzch n ie.