Aspekty organizacyjne i finansowe

V.4.1. Koordynacja i struktury organizacyjne przeznaczone do realizacji planu

Realizacja zadań ujętych w PGN jest przypisana poszczególnym jednostkom podległym władzom gminy, a także interesariuszom zewnętrznym. Ponieważ PGN jest przekrojowym dokumentem i obejmuje wiele dziedzin funkcjonowania miasta, konieczna jest jego skuteczna koordynacja oraz monitoring realizacji, za który będzie odpowiadał Koordynator Planu gospodarki niskoemisyjnej.

Rolą Koordynatora Planu gospodarki niskoemisyjnej jest dopilnowanie, aby cele i kierunki działań wyznaczone w PGN były skutecznie realizowane (również poprzez zapewnienie odpowiednich zapisów w prawie lokalnym, dokumentach strategicznych i planistycznych oraz wewnętrznych instrukcjach). Koordynator będzie odpowiedzialny za wdrażanie zapisów Planu gospodarki niskoemisyjnej, nadzór nad realizacją zadań w nim zawartych, monitoringiem skutków, aktualizacji bazy danych i aktualizacji zapisów Planu.

W zakresie kompetencji Koordynatora powinny znajdować się następujące zadania:

 Nadzór nad realizacją zadań określonych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej;

 Weryfikacja terminowości i skuteczności realizacji zadań ujętych w Harmonogramie rzeczowo – finansowym Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (ew. Wprowadzenie mechanizmów korygujących);

 Sporządzanie corocznych raportów opisujących stan realizacji oraz monitoring skutków związanych z realizacją zadań w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wraz z inwentaryzacją emisji (tzw. Raport z Realizacji PGN);

 Aktualizacja zapisów w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej (w zależności od potrzeb);

 Sporządzanie okresowych analiz (w zależności od częstości spotkań Komisji) o stanie energetycznym Miasta i kierunkach rozwoju gospodarki niskoemisyjnej;

 Wykonywanie (lub zlecanie firmom zewnętrznym) audytów energetycznych dla placówek miejskich i obiektów użyteczności publicznej;

 Analiza audytów energetycznych i ustalanie możliwości dofinansowania dla inwestycji miejskich;

Strona

73

 Czynności administracyjno-biurowe związane z bieżącym funkcjonowaniem oraz aktualizowaniem informacji zawartych w Bazie Danych (bieżąca weryfikacja informacji o obiektach oraz rejestr wielkości wykorzystywanych paliw i energii z uwzględnieniem kosztów).

Zaleca się także ścisłą współpracę z interesariuszami zewnętrznymi: biznesem, jednostkami pozarządowymi, mieszkańcami miasta.

Raport z wdrażania PGN powinien obejmować wyniki aktualnej inwentaryzacji emisji CO2

(tzw. kontrolna inwentaryzacja emisji – MEI), informacje o zakresie wdrożonych zadań wyszczególnionych w rozdziale VIII, jak również informacje o zakresie ewentualnych zmian w PGN i harmonogramie rzeczowo-finansowym. Raport powinien zawierać informacje o charakterze ilościowym dotyczące wdrożonych środków i ich wpływu na zużycie energii oraz wielkość emisji CO2, jak również analizę procesu realizacji PGN, uwzględniającą konieczne działania korygujące i zapobiegawcze.

Do realizacji zadań ujętych w PGN koniecznym jest utworzenie nowego stanowiska lub przydział funkcji Koordynatora Planu gospodarki niskoemisyjnej do obecnie istniejącego stanowiska. Osoba ta musiałaby ściśle współpracować z Urzędem Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna. Zaleca się także ścisłą współpracę z interesariuszami zewnętrznymi na zasadzie utworzenia Komisji do spraw energii. Członkowie Komisji do spraw energii powinni mieć w zakresie swoich obowiązków następujące kwestie:

 administracyjno-biurowe – związane z bieżącym funkcjonowaniem oraz aktualizowaniem informacji zawartych w Bazie Danych;

 optymalizacja efektywności energetycznej gminy;

 nadzór nad rynkiem energii;

 rozwój rynku energii (rozszerzanie grupowych zakupów energii, propagowanie wiedzy z zakresu rynku energii, pomoc mieszkańcom przy zmianie dostawcy energii);

 monitoring eksploatacji urządzeń i instalacji (ciepło, gaz, wodociągi i kanalizacja);

 monitoring eksploatacji urządzeń i instalacji (elektryczność);

 kontrola zgodności zadań realizowanych w ramach Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z lokalnymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi;

 prowadzenie konsultacji z przedsiębiorstwami energetycznymi celem utrzymania spójności pomiędzy realizacją zadań ujętych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej a strategiami rozwoju tych przedsiębiorstw;

 opiniowanie Raportu z realizacji PGN i aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (w tym proponowanie własnych zmian/instrumentów wsparcia);

 ocena wpływu realizacji zadań ujętych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej na poprawę jakości powietrza (analiza informacji dot. jakości powietrza zawartych w Raporcie o stanie środowiska województwa Małopolskiego);

 kontrola i aktualizacja mechanizmów finansowania realizacji zadań ujętych w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej;

 konsultowanie okresowych analiz o stanie energetycznym Gminy;

 współpraca z krajowymi/zagranicznymi instytucjami wspierającymi racjonalną gospodarkę energetyczną;

Strona

74

 opiniowanie udziału w programach krajowych i międzynarodowych w celu uzyskania środków finansowych na efektywne wykorzystanie energii w placówkach miejskich i budynkach użyteczności publicznej oraz na edukację ekologiczną;

 weryfikacja wniosków o dotacje finansowe z krajowych/międzynarodowych programów środowiskowych celem uzyskania dodatkowych funduszy na działalność edukacyjno-informacyjną;

 opracowanie działań służących wdrażaniu idei budownictwa pasywnego oraz zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii;

 opracowanie i wdrażanie działań promujących edukację ekologiczną (zagadnienia energooszczędności) wśród dzieci i młodzieży z okolicznych szkół;

 propagowanie działalności informacyjnej z zakresu użytkowania energii i eksploatacji urządzeń energetycznych skierowanej do mieszkańców Miasta, a także użytkowników obiektów komunalnych i pracowników placówek miejskich wraz z zarządzającymi.

W skład Komisji do spraw energii powinny wchodzić jednostki/instytucje zainteresowane monitoringiem wykonania zadań z Planu gospodarki niskoemisyjnej, jak również dysponujące danymi do jego aktualizacji, zaliczamy do nich m.in.:

 Referat Rozwoju Lokalnego, Inwestycji, Infrastruktury Komunalnej, Rozwoju Lokalnego;

 Referat Gospodarki Nieruchomościami, Planowania, Rolnictwa i Leśnictwa;

 Referat Organizacyjno Administracyjny;

 Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z.o.o w Muszynie.

Spotkania Komisji do spraw energii powinny być zwoływane w częstotliwości zależnej od potrzeb wynikających z wdrażania i aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

V.4.2. Zasoby ludzkie

Wdrożeniem i monitoringiem realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej powinna zająć się osoba na nowopowstałym stanowisku lub osoba, której przydzielono funkcję Koordynatora realizacji Planu gospodarki niskoemisyjnej. Do realizacji PGN przewiduje się także zaangażowanie osób obecnie pracujących w Urzędzie Gminy Uzdrowiskowej Muszyna oraz innych pracowników jednostek urzędowych. Za dobór współpracowników umożliwiających sprawne wdrażanie Planu gospodarki niskoemisyjnej, nadzór i aktualizację odpowiedzialny będzie Koordynator Planu gospodarki niskoemisyjnej.

V.4.3. Zaangażowane strony - współpraca z interesariuszami

Pod pojęciem interesariuszy należy rozumieć jednostki, grupy czy też organizacje, na które PGN bezpośrednio, bądź pośrednio oddziałuje. Interesariuszami PGN są wszyscy mieszkańcy Gminy Uzdrowiskowej Muszyna, przedsiębiorstwa działające na terenie gminy oraz jednostki będące producentami lub odbiorcami energii . Dwie główne grupy interesariuszy to:

 jednostki miejskie (interesariusze wewnętrzni): Wydziały Urzędu Gminy, jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, zakłady opieki zdrowotnej, samorządowe instytucje kultury, spółki miejskie;

 interesariusze zewnętrzni: mieszkańcy gminy, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe i in. nie będące jednostkami miejskimi.

Strona

75

Wypracowanie właściwego systemu współpracy z interesariuszami jest niezwykle istotne z punktu widzenia skutecznej realizacji PGN, ponieważ:

 każde działanie realizowane w ramach PGN wpływa na otoczenie społeczne.

 otoczenie społeczne (zaangażowanie, ale także odpowiednie nastawienie społeczeństwa) wpływa na możliwości realizacji działań.

Nie da się skutecznie zrealizować PGN bez świadomości tego, kim są interesariusze, jakie kierują nimi motywy i przekonania i bez pokazania, że działanie ma przynieść im konkretne korzyści. Podstawą do odniesienia sukcesu we wdrażaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest czynne słuchanie interesariuszy, ich opinii i wątpliwości oraz współdziałanie z nimi.

W celu skutecznej realizacji zaleca się, w ramach utworzonej Komisji ds. energii, organizację cyklicznych spotkań Koordynatorów PGN z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi.

Spotkania miałyby na celu wymianę uwag, opinii, ale także wiedzy, doświadczenia i „dobrych praktyk” we wdrażaniu działań zawartych w planie, wprowadzania rozwiązań ograniczających zużycie energii i emisje z obszaru miasta. Komisja prowadziłaby również wspólne działania informacyjno-promocyjne w zakresie oszczędzania energii (np. festiwale, festyny, konkursy).

V.4.4. Budżet i przewidziane finansowanie działań

Działania przewidziane w PGN będą finansowane zarówno ze środków własnych gminy jak i środków zewnętrznych. Możliwość pozyskania środków z programów krajowych i europejskich jest kluczowym elementem planowania budżetu na zaplanowane działania. We własnym zakresie – konieczne jest uwzględnienie działań w wieloletnich prognozach finansowych oraz w budżecie miasta i budżecie jednostek podległych miastu na każdy rok.

Przewiduje się pozyskanie również zewnętrznego wsparcia finansowego dla planowanych działań w formie bezzwrotnych dotacji, pożyczek, wykorzystania formuły ESCO i kredytów.

Podstawą do wyznaczenia kosztów działań i sposobów finansowania były szacunki oparte na dotychczasowych doświadczeniach w realizacji oraz na dostępnych danych rynkowych.

Sumaryczne zestawienie kosztów przedstawia harmonogram rzeczowo-finansowy PGN.

Ponieważ nie można szczegółowo zaplanować w budżecie gminy wszystkich wydatków z wyprzedzeniem do roku 2020, stąd też kwoty przewidziane na realizację poszczególnych zadań należy traktować jako szacunkowe zapotrzebowanie na finansowanie, a nie planowane kwoty do wydatkowania. Kwoty te powinny zostać uwzględnione w Wieloletniej Prognozie Finansowej (zgodnie z wymogami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. 2013 poz. 885) oraz wymogami NFOŚiGW dla PGN.

W ramach corocznego planowania budżetu miasta i budżetu jednostek miejskich na kolejny rok, wszystkie jednostki wskazane w PGN jako odpowiedzialne za realizację działań powinny zabezpieczyć w budżecie środki na realizację odpowiedniej części przewidzianych zadań.

Pozostałe działania, dla których finansowanie nie zostanie zabezpieczone w budżecie, powinny być brane pod uwagę w ramach pozyskiwania środków z dostępnych funduszy zewnętrznych.

V.4.4.1. Przewidywane źródła finansowania działań

Dla planowanych działań określono potencjalne źródła finansowania. Możliwe do wykorzystania źródła finansowania (poza budżetem gminy), to przede wszystkim:

Strona

76

1. Środki krajowych i regionalnych programów operacyjnych na lata 2014-2020, w szczególności:

 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko;

 Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020;

25. Program LIFE;

26. Program ELENA;

27. Norweski Mechanizm Finansowy i Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego „Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii”;

28. Programy priorytetowe Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:

 SOWA energooszczędne oświetlenie uliczne;

 BOCIAN rozproszone, odnawialne źródła energii;

 LEMUR energooszczędne budynki użyteczności publicznej;

 Program PROSUMENT – dofinansowanie z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji OZE;

 Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych;

 Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach;

 dopłaty do kredytów na kolektory słoneczne;

29. Fundusz Remontów i Termomodernizacji Banku Gospodarstwa Krajowego:

 premia termomodernizacyjna;

 premia remontowa;

30. Bank BOŚ

 Eko pożyczka BOŚ banku;

 „Kredyt z klimatem”.

31. System białych certyfikatów;

32. Finansowanie w formule ESCO;

33. Partnerstwo publiczno-prywatne.

Szczegółowy opis finansowanych przedsięwzięć oraz środków przeznaczonych na poszczególne programy zawarte są w załączniku 1 do niniejszego opracowania.

V.4.5. Środki na monitoring i ocenę realizacji planu

Prowadzenie stałego monitoringu PGN jest konieczne dla śledzenia postępów we wdrażaniu działań i osiąganiu założonych celów. Monitoring realizacji PGN na poziomie miasta będzie prowadzony zgodnie z ogólnymi wytycznymi do monitoringu PGN dla Gminy Uzdrowiskowej Muszyna.

Koordynator PGN będzie odpowiedzialny za zebranie danych dla zadań realizowanych na poziomie gminy oraz za aktualizację danych bazie danych emisji, w zakresie danych energetycznych.

Poza środkami niezbędnymi na utrzymanie funkcjonowania Koordynatora PGN na poziomie Gminy nie przewiduje się przeznaczania dodatkowych, istotnych z punktu widzenia budżetu środków finansowych na monitoring i ocenę realizacji planu.

Strona

77

VI. WYNIKI BAZOWEJ INWENTARYZACJI EMISJI DWUTLENKU