Obszary chronione

Cały teren Gminy uzdrowiskowej Muszyna jest objęty prawnymi formami ochrony przyrody.

Ponad 90% gminy wchodzi do składu obszaru siedliskowego Natura 2000 - Ostoja Popradu, ponad to gmina znajduje się w granicach administracyjnych Popradzkiego Parku Krajobrazowego.

Ostoja Popradzka, specjalny obszar ochrony siedlisk o kodzie 120019, którego całkowita powierzchnia wynosi 57 931 ha. Obszar pokrywa się w dużej mierze z Popradzkim Parkiem Krajobrazowym.

Na terenie Obszaru znajdują się także ważne siedliska:

 starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion;

 murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) ;

 górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) ;

 ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium);

 niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris);

 górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion);

 górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ;

 jaskinie nieudostępnione do zwiedzania;

 kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion);

 żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion);

 grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum);

 jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani);

 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe);

 górskie bory świerkowe (Piceion abietis część - zbiorowiska górskie) (3).

Popradzki Park Krajobrazowy został utworzony 11 września 1987 roku Uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Nowym Sączu. Park jest jednym z największych w Polsce i zajmuje teren 54 392,7 ha, z czego 70% stanowią lasy.

Park położony w dorzeczu trzech rzek Popradu, Dunajca i Kamienicy Nawojowej.

Nieocenionym bogactwom parku są wody mineralne. Do największych i najstarszych należą:

Szczawnica, Piwniczna, Żegiestów, Muszyna i Krynica. Przeważają tu szczawy, szczególnie w części południowej Parku, tj. wody mineralne zawierające wolny CO2 w ilości powyżej 1 g/dm³ oraz sporadycznie źródła siarczkowe. Flora Popradzkiego Parku Krajobrazowego jest typowa dla terenów górskich znajdujących się na podobnych wysokościach n. p. m. Wśród zbiorowisk nieleśnych polskich Karpat największe znaczenie mają zbiorowiska łąkowe. Beskid Sądecki charakteryzuje się bogatą fauną. Największym drapieżnikiem Parku jest niedźwiedź brunatny. Spośród dużych ssaków kopytnych najliczniejszy jest jeleń europejski. Na terenie

Strona

62

PPK stwierdzono występowanie ok. 165 gatunków ptaków, z których najcenniejsze to: bocian czarny, dzięcioł: trójpalczasty, białogrzbiety, zielonosiwy i czarny, muchołówka mała, puszczyk uralski, puchacz, orzeł przedni, orlik krzykliwy oraz duże kuraki leśne: jarząbek i głuszec. Na terenie Parku występują wszystkie polskie płazy ogoniaste: salamandra plamista, 4 gatunki traszek: grzebieniasta, zwyczajna, górska oraz gatunek endemiczny dla Karpat – traszka karpacka. Płazy bezogonowe reprezentowane są przez: kumaka górskiego, ropuchy i żaby.

W Parku spotkać możemy trzy gatunki jaszczurek i cztery gatunki węży. Na obszarze Parku występuje 65 gatunków motyli.

Na terenie gminy uzdrowiskowej Muszyna zlokalizowane są także następujące rezerwaty:

 Rezerwat Żebracze Otulina został utworzony w 1995 roku. Powierzchnia rezerwatu wynosi prawie 45 ha, a jego otuliny aż 149 ha. Leży we wsi Szczawnik na terenie leśnictwa Szczawnik (nadleśnictwo Piwniczna). W rezerwacie dominuje drzewostan bukowo-jodłowy. Wiele drzew ma ok. 150 lat. Największą powierzchnię zajmuje formacja żyznej buczyny karpackiej Dentario Glandulosae-Fagetum . Zdecydowanie najmniejszą część rezerwatu zajmuje świerk pospolity z domieszką modrzewia europejskiego. Krajobrazowym walorem są liczne wychodnie skalne, jary źródliskowe i wąwozy.

 Rezerwat Las Lipowy Obrożyska powstał w 1919 r., a jego powierzchnię stanowi 100,38 ha. "Obrożyska" to jeden z najcenniejszych kompleksów lasu liściastego na terenie Beskidów. Podstawowym gatunkiem jest tu lipa drobnolistna, której towarzyszą:

jodła, świerk i buk. Las ten uważany jest za relikt epoki polodowcowej (ok. 4000-2000 lat p.n.e.). Charakteryzuje go specyficzny mikroklimat. W jego poszyciu znalazły schronienie liczne gatunki zwierząt jak borsuki, dziki, sarny czy lisy. Przy większym szczęściu można tu zaobserwować nawet żbika czy niezwykle rzadkiego w Polsce motyla niepylaka mnemozynę. Ponadto znajduje się tu jedna z największych w Polsce ostoi salamandry plamistej.

 Hajnik powstał w 1947 roku. Powierzchnia rezerwatu wynosi 16,63 ha. Znajduje się na południowo-wschodnich stokach szczytu Dubne w Górach Leluchowskich. Ochronie podlega fragment jodłowej puszczy karpackiej. Osobliwością jest fragment czystego drzewostanu jodłowego naturalnego pochodzenia, w wieku 130 - 180 lat. Pojedyncze jodły osiągają tu 100 - 115 cm grubości w pierśnicy i około 40 m wysokości. (4)

V.2.6. Transport

Gmina Muszyna zajmuje ważne miejsce w strukturze drogowej, zarówno w województwie małopolskim jak i w międzynarodowych sieciach transportowych pomiędzy Polską a Słowacją.

Przez teren gminy przebiegają drogi następujących klas:

1. Drogi krajowe:

 droga krajowa nr 75: Kraków (Branice) – Niepołomice – Brzesko – Nowy Sącz – Krzyżówka – Tylicz – Muszynka – granica państwa ze Słowacją;

 droga krajowa nr 85: Nowy Sącz – Stary Sącz – Piwniczna – granica państwa ze Słowacją.

2.Droga wojewódzka nr 971 Piwniczna Zdrój – Muszyna – Krynica Zdrój.

3. Drogi powiatowe:

 nr 25331 – Powroźnik – Tylicz;

Strona

63

 nr 25332 – Muszyna – Leluchów – granica Państwa;

 nr 25333 – Muszyna – Jastrzębik – Złockie;

 nr 32334 – Złockie – Szczawnik – Żegiestów.

Istotne znaczenie w strukturze drogowej gminy Muszyna zajmują drogi gminne o łącznej długości około 100 km. Ich podział, w zależności od rodzaju nawierzchni, przedstawia Tabela . Natomiast mapa sieci dróg na terenie powiatu nowosądeckiego została przedstawiona na Rysunek 11.

Tabela V.9 Struktura dróg w Muszynie

Rodzaj drogi Długość [km]

Drogi o nawierzchni twardej 60

Drogi o nawierzchni gruntowej 40

Źródło: BDL

Rysunek 11 Mapa dróg Powiatowego Zarządu Dróg w Nowym Sączu http://www.pzd.nowy-sacz.pl/7,Mapa_drog.htm

Strona

64

V.2.6.1.1. Transport kolejowy

Gmina Muszyna stanowi istotny człon wojewódzkiego i międzynarodowego węzła kolejowego – zarówno w transporcie kolejowym osobowym jak i towarowym. Na terenie miasta ruch pasażerski oraz bagażowy obsługuje stacja Muszyna. Przez obszar miasta przebiega linia kolejowa nr 96: Tarnów – Leluchów, przez którą kursują obecnie pociągi regionalne z Krynicy do Tarnowa i Krakowa.

V.2.6.1.2. Transport publiczny

Gmina Muszyna nie posiada wewnętrznego systemu transportu publicznego. Gmina jest dość dobrze skomunikowana z innymi uzdrowiskowymi miejscowościami oraz większymi miastami, Nowy Sącz, Tarnów, Kraków. Komunikacja autobusowa należąca do PKS Nowy Sącz S.A oraz firmy Szwagropol kursuje w kierunku Nowego Sącza oraz Piwnicznej Zdrój. Prywatne firmy przewozowe takie jak Marpol sp.j. oraz PKS Kaczmarczyk z Nowego Sącza świadczą usługi przewozowe na tej samej trasie, umożliwiając dodatkowo wynajęcie pojazdów.

V.2.6.1.3. Transport prywatny samochodowy

Według danych CEPiK na terenie Gminy Uzdrowiskowej Muszyna zarejestrowano 11 747 samochodów osobowych, z czego wynika że na 1000 mieszkańców przypada 335 samochodów osobowych.

W grupie samochodów osobowych, najwięcej zarejestrowanych jest pojazdów o pojemności silnika od 1400 do 1999 cm³ – 2 103 sztuk. Spośród nich 1 037 samochodów napędzanych jest olejem napędowym, 41 - benzyną bezołowiową, 10 benzyną bezołowiową oraz gazem LPG, a 1 benzyną bezołowiową oraz gazem LNG. Pośród zarejestrowanych 1 375 samochodów o pojemności silnika do 1399 cm³: najwięcej jest samochodów napędzanych benzyną – 1 201 , benzyną uniwersalna - 55 benzyną bezołowiową – 71, olejem napędowym - 44, oraz 1 samochód pracuje na gazie LPG. Ewidencja pojazdów wskazuje, że na terenie gminy Muszyna zarejestrowanych jest 293 samochodów osobowych o pojemności silnika większej niż 2000 cm³, z czego 101 pracuje na benzynie, a 192 na oleju napędowym. Strukturę pojazdów osobowych zarejestrowanych na terenie gminy Muszyna przedstawia Rysunek 12.

Strona

65

Rysunek 12 Samochody osobowe, zarejestrowane na terenie Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna, według pojemności silnika oraz rodzaju paliwa

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych CEPiK

Na terenie Gminy Muszyna zarejestrowano 567 samochodów ciężarowych, w których grupie:

105 napędzanych jest benzyną, a 460 olejem napędowym. Bardziej szczegółowe informacje przedstawia Rysunek 13.

Rysunek 13 Samochody ciężarowe, zarejesrtowane na terenie Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna, według pojemności silnika oraz rodzaju paliwa

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych CEPiK

Pośród innych rodzajów transportu w Muszynie zarejestrowano:

 244 ciągniki rolnicze

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

benzyna bezolowiowa

benzyna benzyna uniwersalna

gaz LPG ON