Atrakcyjność inwestycyjna Polski. Przejawy i uwarunkowania

Konkurencyjność i atrakcyjność inwestycyjna Polski

1.3. Atrakcyjność inwestycyjna Polski. Przejawy i uwarunkowania

Atrakcyjność inwestycyjna ma istotne znaczenie dla rozwoju regionalnego. H. Godlewska-Majkowska wskazuje na istotne walory lokalizacyjne postrzegane jako „specyficzne cechy da-nego terytorium mające wpływ na nakłady inwestycyjne oraz koszty prowadzonej działalności gospodarczej, wartość produkcji oraz jej opodatkowanie. Przykładem waloru lokalizacyjnego może być równinne ukształtowanie terenu, dzięki czemu inwestor nie ponosi kosztów niwelacji terenu. Walory lokalizacyjne stają się czynnikami lokalizacji, jeśli stanowią przesłanki podjęcia

71 Z. Chojnicki, Uwarunkowania rozwoju regionu nadgranicznego–koncepcje i założenia teoretyczne, Pod-stawy metodologiczne i teoretyczne geografii, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1999, s. 158.

72A. Oleksiuk, Konkurencyjność regionów a parki technologiczne i klastry przemysłowe, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz-Warszawa 2009, s. 54

73 Ibidem, s. 66.

decyzji lokalizacyjnej inwestora. Czynniki lokalizacji mają charakter mierzalny. Jeśli zaś wa-lory lokalizacyjne nie mają charakteru mierzalnego, a wpływają na decyzje lokalizacyjne in-westorów, wówczas stają się uwarunkowaniami lokalizacji”⁷⁴.

Atrakcyjność inwestycyjna jest definiowana w literaturze jako zespół przewag danej loka-lizacji, gdyż pewne obszary wykazują relatywnie lepsze uwarunkowania dla działalności inwe-stycyjnej niż inne⁷⁵. Zgodnie z tym, atrakcyjność inwestycyjna to zdolność do skłonienia inwe-storów do wyboru danej lokalizacji w celu ulokowania inwestycji. W literaturze przedmiotu pojęcie atrakcyjności inwestycyjnej definiuje się jako zespół przewag i niedostatków lokaliza-cji inwestylokaliza-cji. Atrakcyjność gospodarki jest mierzona aktualną i przyszłą pojemnością rynków zbytu, kosztami pracy, wysokością podatków, dostępnymi ulgami podatkowymi, ochroną lo-kalnego rynku, ograniczoną konkurencją, położeniem, łatwością dostępu oraz możliwością ob-służenia sąsiednich rynków, wymaganiami klientów, warunkami finansowymi oferowanymi inwestorom zagranicznym, regulacjami prawnymi dotyczącymi funkcjonowania zagranicz-nych podmiotów gospodarczych, przywilejami dla inwestorów zagraniczzagranicz-nych oraz profilem działalności gospodarczej⁷⁶.

Kraje i regiony, które dążą do przyciągania inwestorów zagranicznych powinny zaprezen-tować lokalizacje do inwestycji jako dogodne miejsca do prowadzenia działalności gospodar-czej. Badania przeprowadzone przez Ernst&Young (2011) wskazują, że na decyzje o wyborze lokalizacji inwestycji zagranicznych mają wpływ czynniki takie jak⁷⁷:

− wejście na rynek (skala, miejsce, charakter i zróżnicowanie rynku, konkurencja, infra-struktura, bliskość rynków zbytu),

− koszty pracy i produktywność (dostępność i jakość zasobów ludzkich, koszty pracy),

− podatki i system prawny,

− region i otoczenie (dostępność kapitału, poziom innowacyjności, jakość życia, badania i rozwój).

74 H. Godlewska-Majkowska, Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2011, s. 16.

75 E. Czerwieniec, Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w środowisku lokalnym, [w:]: „Zeszyty Naukowe nr 94. Prace Katedry Mikroekonomii Akademii Ekonomicznej w Poznaniu” 2007, E. Czerwieniec (red.). Wydaw-nictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2007, s. 7.

76 M. Romanowska, Alianse strategiczne przedsiębiorstw, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 158 - 159; Cz. Glinkowski (red.), Uwarunkowania konkurencyjności restrukturyzowanych przedsię-biorstw w Europie Środkowo-Wschodniej, cz. II, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 1999, s. 483;

M. Czomik, Atrakcyjność obszaru, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu” 1999, nr 821, s. 176.

77 Ernst&Young, Otwarty świat. Badanie atrakcyjności inwestycyjnej Europy 2008, s. 12 [w:] H. Godlewska-Majkowska, Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2011, s. 226.

Zagadnienie atrakcyjności inwestycyjnej podejmowane było przez Autorów polskiej i zagra-nicznej literatury przedmiotu. Wybrane definicje zostały przedstawione w tabeli 4.

Tabela 4. Zestawienie wybranych definicji "atrakcyjność inwestycyjna"

Definicja Autor

Atrakcyjność inwestycyjna jest definiowana w literaturze przedmiotu jako zespół przewag danego miejsca (kraju, regionu) posiadającego relatywnie lepsze uwarunkowania dla dzia-łalności inwestycyjnej niż inne. Zgodnie z inną definicją atrakcyjność inwestycyjna to zdol-ność do skłonienia inwestorów do wyboru danego miejsca celem ulokowania inwestycji.

Pojęcie atrakcyjność inwestycyjna jest zatem ściśle związane z pojęciem konkurencyjności danego obszaru, co oznacza zdolność do osiągania sukcesu w rywalizacji gospodarczej.

Istotne znaczenie w kształtowaniu konkurencyjności danego obszaru mają BIZ⁷⁸. Z jednej strony są one przedmiotem walki konkurencyjnej krajów czy regionów, z drugiej zaś jej efektem, ponieważ dokonane w przeszłości inwestycje są składową struktury gospodarczej kraju lub regionu, wpływając w ten sposób na jego atrakcyjność inwestycyjną.

M. Kozłowska (2012)

Pojęcie atrakcyjność inwestycyjna może być pojmowane również jako zdolność do przy-ciągania inwestorów oraz stwarzanie dogodnych warunków rozwoju. Atrakcyjność w tym znaczeniu wskazuje więc na potencjalne możliwości uruchomienia procesów wzrostu za-równo na bazie czynników endo-, jak i egzogenicznych. Termin ten jest powszechnie sto-sowany w opracowaniach naukowych i dokumentach planistycznych, przy czym stał się on jednym z istotniejszych elementów szeregu programów rozwojowych formułowanych przez rządy poszczególnych państw.

M. Leśniak (2010)

Atrakcyjność inwestycyjna rozumiana jest jednak najczęściej jako zdolność przyciągnię-cia inwestora poprzez oferowanie kombinacji korzyści lokalizacji możliwych do osiągnięprzyciągnię-cia w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Wynikają one ze specyficznych cech ob-szaru, w którym rozwijana jest działalność gospodarcza. Korzyści te określane są mianem czynników lokalizacji, które decydują o atrakcyjności inwestycyjnej danego obszaru. Ob-szary oferujące optymalną kombinację czynników lokalizacji są atrakcyjne inwestycyjnie, gdyż pozwalają na redukcję nakładów inwestycyjnych i bieżących kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa, ułatwiając maksymalizację zysków oraz zmniejszając ryzyko niepowo-dzenia inwestycji.

M. Stawicka, L. Kwieciński, M. Wróblewski (2010)

Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna jest to zespół regionalnych walorów lokalizacyj-nych, które mają wpływ na osiąganie celów inwestora (np. w postaci kształtowania się kosz-tów prowadzonej działalności gospodarczej, przychodów ze sprzedaży, rentowności netto oraz konkurencyjności danej inwestycji).

Rzeczywista atrakcyjność inwestycyjna jest to zdolność regionu do wykreowania satys-fakcji klienta – inwestora oraz wywołania absorpcji kapitału finansowego i rzeczowego w formie inwestycji. Można ją mierzyć za pomocą efektywności poniesionych nakładów ka-pitału finansowego, rzeczowego, ludzkiego i przyrodniczego.

H. Godlewska-Majkowska (2008)

Źródło: H. Godlewska-Majkowska (red.), Atrakcyjność inwestycyjna polskich regionów. W poszukiwaniu nowych miar, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2008, s. 17-22, H. Godlewska-Majkowska, Metodyka parametryzacji atrakcyjności inwestycyjnej regionów, s. 2, http://www.caril.edu.pl/wp-content/uplo-ads/Metoda_-pomiaru_atrakcyjnosci_inwestycyjnej-_regionow.pdf [dostęp: 19.01.2019]; M. Stawicka, L. Kwie-ciński, M. Wróblewski, Analiza atrakcyjności inwestycyjnej regionu w świetle współczesnych trendów, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2010, s. 4-6; M. Leśniak, Analiza atrakcyjności inwesty-cyjnej regionu w świetle współczesnych trendów, Wrocław 2010, s. 13; M. Kozłowska, Atrakcyjność inwestycyjna – rozważania teoretyczne, Wyd. UE, Katowice 2012, s. 20.

78 BIZ – bezpośrednie inwestyczne zagraniczne.

Warto poddać także analizie czynniki, które mają bezpośredni wpływ na kształtowanie atrak-cyjności inwestycyjnej kraju. Czynniki te, zostały przedstawione w tabeli 5.

Tabela 5. Czynniki kształtujące atrakcyjność inwestycyjną kraju

Rodzaje czynników Przykłady

Lokalizacyjne

− miejsca w pobliżu trasy transportu międzynarodowego

− lokalizacja (dobra dostępność komunikacji)

− stanowiska transgraniczne

Ekonomiczne

− różnorodność sektorów struktury gospodarki

− wysoki odsetek działalności usługowej w strukturze przedsiębiorstw

− rozwój biznesu, w tym z kapitałem zagranicznym

− sytuacja na rynku pracy Demograficzne − struktura według wieku i płci

− przyrost ludności w regionie, powiecie, gminie Kapitał ludzki

− wykwalifikowani i wykształceni pracownicy

− lifelong learning

− wiedza i umiejętności kapitału ludzkiego Kapitał społeczny

− skłonność społeczeństwa do przyłączenia się do różnych organizacji

− bezpośredni udział w decyzjach wyborczych

− poczucie więzi i tożsamości regionalnej i lokalnej Innowacyjność

− nakłady na B+R, szkolnictwo wyższe

− zdolność do wytwarzania i absorpcji innowacji

− relacja podmiotów w regionie (nauka regionu)

Jakość środowiska i rozwój turystyki

− rozwój turystyki

− różnorodność krajobrazu

− dobra jakość powietrza, wody, gleby

− bogactwo lasów, obecność terenów chronionych, natura obecność infra-struktury turystycznej o wysokim standardzie

Czynniki kulturowe − kultywowanie tradycji, obyczaje, wierzenia Środowisko biznesowe − obecność otoczenia biznesu

− obecność targów, rynków, zwłaszcza międzynarodowych

Infrastruktura techniczna

− rozwój i dywersyfikacja transportu (transport multimodalny: autostrady, linie kolejowe, rzeki, lotniska) i telekomunikacji

− inwestowanie w infrastrukturę, „środowisko naturalne”

− kanalizacja, oczyszczalnie ścieków, wody

Infrastruktura społeczna

− skuteczny system edukacji, sprawna obsługa sieci z zakresu ochrony zdrowia

− współpraca w ramach miast, gmin, regionów, partnerów

− wpływ na rozwój lokalnej przedsiębiorczości, marketingu terytorialnego

− dostępność instytucji publicznych

Sytuacja w kraju − ogólny stan gospodarki, klimat polityczny i społeczny

− przyjęty model polityki regionalnej i sektorowej, finansów państwa

Międzynarodowe

− obowiązki państw członkowskich wynikające z podpisanych umów mię-dzynarodowych

− możliwość korzystania z funduszy zagranicznych

− internacjonalizacja gospodarki

Źródło: M. Byczkowska, A. Majzel, A. Kuciński, Charakterystyka atrakcyjności inwestycyjnej Europy w świetle bezpośrednich inwestycji zagranicznych, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2017, nr 127, s. 53-54.

Na atrakcyjność destynacji inwestycyjnej ma wpływ także stopa zwrotu z inwestycji, strate-giczna lokalizacja, bodźce podatkowe, dostęp do surowców naturalnych, subsydia rządowe, dostęp do nowoczesnych powierzchni biurowych a także możliwość nawiązania współpracy

z lokalnymi podmiotami nauki i administracji rządowej przy wsparciu instytucji otoczenia biz-nesu. Atrakcyjność inwestycyjna jest ściśle rozpatrywana w kontekście bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne są związane z międzynarodowym transferem kapitału, gdzie nadrzędnym celem towarzyszącym temu zjawisku jest utworzenie w innym kraju filii i sprawowania nad nią kontroli. Za inwestycję bezpośrednią uznaje się podejmowaną od pod-staw działalność gospodarczą za granicą lub też przejmowanie kierownictwa już istniejącego przed-siębiorstwa. Inwestycje zagraniczne to transakcje łączące trzy płaszczyzny: kapitał finansowy, do-świadczenie w zarządzaniu, wiedzę techniczną oraz przedsiębiorczość. Jest to transakcja, która wraz z postępującą globalizacją i liberalizacją międzynarodowych przepływów czynników produk-cji jest dodatkową strategią ekspansji na rynki zagraniczne. Rynki, które są zorientowane na przy-ciągacie inwestycji zagranicznych proponują inwestorom zachęty tworząc przyjazny klimat inwe-stycyjny. Lokalizacje inwestycyjne oczekują wartości dodanej ze współpracy w skali mikro i ma-kroekonomicznej⁷⁹.

W gospodarce obserwowany jest wzrost nasilenia oraz złożoności powiązań kooperacyjnych przedsiębiorstw prowadzących działalność na rynku międzynarodowym, zwłaszcza w grupie kor-poracji transnarodowych. Przedsiębiorstwo czerpie korzyści zarówno wykorzystując swoje umie-jętności na nowych rynkach, ale także podejmując współpracę z innymi podmiotami, tworząc wza-jemne sieci powiązań. Z punktu widzenia korporacji transnarodowych istotny jest proces wejścia na rynek kraju goszczącego. Wejście do sieci podmiotów kraju goszczącego korporacje transnaro-dowe określają czynniki, które są związane z ich podatnością na uczestnictwo w sieci i stopień umiędzynarodowienia ich otoczenia rynkowego. Intensywność powiązań w gospodarce sprawia, że przedsiębiorstwa zlecają firmom zewnętrznym świadczenia zarówno o charakterze produkcyj-nym jak i usługowym⁸⁰. Uruchamiany zostaje wtedy proces wchodzenia ich w sieć powiązań z in-nymi podmiotami, takimi jak samorządy lokalne i szkolnictwo wyższe, których problematyka związana z gotowością do nawiązywania współpracy stanowi przedmiot rozważań niniejszej dy-sertacji.

Zmieniające się warunki otoczenia, w których przedsiębiorstwa prowadzą działalność gospo-darczą powodują, że tworzą one sieć powiązań z podmiotami funkcjonującymi w ich otoczeniu.

Współczesne przedsiębiorstwa utożsamiane są z funkcjonowaniem w sieci z podmiotami na zasa-dzie partnerstwa. H. Håkansson i I. Snehota definiują działanie w sieci jako istnienie wskazanych

79 M. Byczkowska, A. Majzel, A. Kuciński, Charakterystyka atrakcyjności inwestycyjnej Europy w świetle bezpośrednich inwestycji zagranicznych, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2017, nr 127, s. 55.

80 H. Godlewska-Majkowska, Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2011, s. 189.

relacji występujących pomiędzy dwoma lub więcej podmiotami⁸¹. Relacje mogą być postrzegane przez pryzmat branży w kontekście ujęcia wąskiego oraz przez pryzmat powiązań z różnego ro-dzaju jednostkami wsparcia biznesu w dalszym i bliższym otoczeniu. G. Easton oraz B. Axelsson zaznaczają, że sieć obejmuje relacje⁸²:

− wertykalne – w ramach realizowanego łańcucha wartości, obejmującego poszczególne ele-menty produktu finalnego,

− horyzontalne – relacje z przedsiębiorcami, konkurentami z branży,

− diagonalne – z pozostałymi jednostkami wspierającymi prowadzenie działalności i specja-listami z różnych branż”.

Powiązania te bazują na przepływie dóbr, usług, wiedzy, technologii i obejmują różne sfery dzia-łalności. Podstawę relacji w gospodarczej sieci stanowi współpraca oparta na wzajemnym zaufaniu, gotowości do jej nawiązywania oraz trwałości w jej utrzymaniu. Warto przytoczyć w tym miejscu podejście sieciowe, które zostało zaprezentowane na rysunku 3.

Rysunek 3. Podejście sieciowe

Źródło: H. Godlewska-Majkowska, Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2011, s. 192.

81 H. Håkansson, I. Snehota, No business is an island: The network concept of business strategy, „Scandinavian journal of management” 1989, nr 5(3), s. 187-200.

82 G. Easton, B. Axelsson (red.), Industrial networks: a new view of reality, Routledge 1992 [w:] H. Godlew-ska-Majkowska, Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2011, s. 191.

Podmioty

Działania prowadzą do łączenia zasobów, zmie-niają postać danych zasobów przy wykorzystaniu

innych

W sieciowym modelu internacjonalizacji przedsiębiorstwa sieć traktowana jest jako sposób ko-ordynacji działań, która odbywa się poprzez różne formy więzi, od technicznych, poprzez pla-nistyczne, społeczne, ekonomiczne po prawne. Powiązania są skoncentrowane na przepływie dóbr i usług, które przyjmują charakter realny oraz na wzajemnej relacji podmiotów obejmują-cej różne sfery działalności gospodarczej⁸³.

Badania przeprowadzone przez M. Jaworek, M. Kuczmarską oraz M. Kuzela (2017) wska-zują, że w opinii przedsiębiorstw zagranicznych lokujących kapitał w województwie kujawsko-pomorskim najważniejszymi czynnikami zachęcającymi do podjęcia inwestycji w regionie były czynniki ekonomiczne, gdzie dużym znaczeniem dla inwestorów charakteryzuje się położenie geograficzne, a także czynniki efektywnościowe, takie jak ceny wynajmu nieruchomości i dzierżawy, czynniki zasobowe takie jak kwalifikacje siły roboczej, stopa bezrobocia i infra-struktura transportowa. Czynniki wspierające prowadzenie działalności gospodarczej ze strony władz samorządowych zdaniem inwestorów zagranicznych mają relatywnie niewielki wpływ na decyzje o ulokowaniu kapitału na terenie województwa kujawsko-pomorskiego⁸⁴.

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do danego kraju jest uwarunkowany poli-tyką państwa w zakresie przyciągania kapitału zagranicznego, a także działań podejmowanych przez władze lokalne. Gospodarki stosują bodźce zachęcające inwestorów do realizacji inwe-stycji. Są to⁸⁵:

− bodźce finansowe w postaci dotacji kapitałowych z funduszy państwowych, subsydiów w zakresie udzielania kredytów oraz gwarancji pożyczkowych,

− bodźce fiskalne w postaci obniżania podatku dochodowego od przedsiębiorstw, zwol-nień podatkowych, celnych lub zwrotu kosztów poniesionych na świadczenia socjalne.

M. Stawicka zaproponowała klasyfikację czynników wpływających na wybór lokalizacji inwesty-cji na zależne i niezależne od władz lokalnych. Zostały one przedstawione w tabeli 6.

83 H. Godlewska-Majkowska, Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2011, s. 191-192.

84 M. Jaworek, M. Kuczmarska, M. Kuzel, Czynniki lokalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych – per-spektywa regionalna, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Olsztyn 2017, https://www.resear- chgate.net/publication/319999101_Czynniki_lokalizacji_bezposrednich_inwestycji_zagranicznych_-_perspek-tywa_regionalna [dostęp: 17.10.2018].

85 M. Stawicka, Atrakcyjność inwestycyjna Polski, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2007, s. 194.

Tabela 6. Klasyfikacja czynników determinujących inwestycje zagraniczne

Czynniki zależne od władz lokalnych Czynniki niezależne od władz lokalnych

− spójne i przejrzyste przepisy prawne obowiązu-jące na terenie działania władz samorządowych,

− lokalne zachęty inwestycyjne,

− dobrze rozwinięta infrastruktura,

− właściwa promocja miasta zachęcająca do reali-zacji inwestycji,

− kreowanie korzystnej opinii wśród inwestorów zagranicznych na temat inwestowania w mieście,

− wsparcie inwestorów w procesie inwestycji (opieka przed, w trakcie i poinwestycyjna)

− położenie geograficzne,

− instrumenty makroekonomiczne wykorzysty-wane przez państwo,

− opinie na świecie na temat inwestowania w da-nym kraju,

− ogólnokrajowe zachęty inwestycyjne

Źródło: M. Stawicka, Atrakcyjność inwestycyjna Polski, Wyd. CeDeWu, Warszawa 2007, s. 195.

Determinanty związane z przyjmowaniem kapitału zagranicznego z perspektywy kraju przyjmują-cego i lokowaniem kapitału przez przedsiębiorstwa zagraniczne zostały przedstawione na rysunku 4.

Determinanty kraju przyjmującego Motywy bezpośrednich inwestycji zagranicznych

Ramy instytucjonalno-prawne

− ekonomiczna, polityczna i so-cjalna stabilność

− zasady dotyczące wejścia na rynek i działalności operacyj-nej

− standardy traktowania filii za-granicznych

Inwestycje ukierunkowane na rynek

− rozmiar rynku i PKB per capita

− wzrost rynku

− dostęp do globalnych i regionalnych rynków

− specyficzne preferencje klientów

− struktura rynku

Determinanty ekonomiczne

Inwestycje ukierunkowane na zasoby

− surowce

− siła robocza i jej kwalifikacje

− aktywa strategiczne(np. marka)

− infrastruktura drogowa i techniczne uzbrojenie terenów pod inwestycje

− koszty zasobów i aktywów dostoso-wane do produktywności zasobów pracy

− inne koszy wejściowe (np. koszty ko-munikacji do i z kraju przyjmującego

− udział w integracji regionalnej sprzy-jający tworzeniu sieci

Rysunek 4. Determinanty bezpośrednich inwestycji zagranicznych do kraju przyjmującego

Źródło: opracowanie własne na podstawie: J.H. Dunning, Towards a Paradigm of Development: Implication for the Determinants of International Business Activity, „Transnational Corporations” 2006, nr 15(1), s. 173-227; UNCTAD World Investment Report: Trends and Determinants, United Nations, New York and Geneva 1998 [w:] M. Jaworek, M. Kuczmarska, M. Kuzel, Czynniki lokalizacji bezpośrednich inwestycji zagranicznych – perspektywa regionalna, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Olsztyn 2017, https://www.researchgate.net/publica-tion/319999101_Czynniki_lokalizacji_bezposrednich_inwestycji_zagranicznych_-_perspektywa_regionalna [dostęp:

17.10.2018]; E. Jantoń-Drzdowska, M. Majewska, J. Grala, Atrakcyjność inwestycyjna Polski w świetle zagranicznych inwestycji bezpośrednich, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2002, nr 64, zeszyt 3, s. 133.

Warto wskazać, że władze administracyjne największy wpływ mają na czynniki lokalizacji związane z infrastrukturą, udostępnianiem trenów inwestycyjnych przedsiębiorcom oraz ich uzbrojeniem w sieci telekomunikacyjne czy elektroenergetyczne. Natomiast mniejszy wpływ mają na instrumenty makroekonomiczne i finansowe.

H. Godlewska-Majkowska zaznacza, że do oceny atrakcyjności inwestycyjnej istotne są efekty napływu kapitału z punktu widzenia gospodarowania podstawowymi strumieniami ka-pitału: ludzkiego, rzeczowego, finansowego oraz przyrodniczego. Uwzględniane są dwie grupy interesariuszy tj. inwestorów oraz władze lokalne. Autorka zaproponowała pomiar atrakcyjno-ści inwestycyjnej z wykorzystaniem wskaźników takich jak:

− wskaźnik potencjalnej atrakcyjności inwestycyjnej, który oparty jest na pięciu mikro-klimatach: zasoby pracy, infrastruktura techniczna, społeczna, rynki zbytu oraz admini-stracja.

− wskaźnik rzeczywistej atrakcyjności inwestycyjnej.

Wszystkie wskaźniki zostały oparte na metodzie korelacyjno-wagowej, która umożliwia wy-znaczenie wag zmiennych pseudojednocechowych w oparciu o cechy rozkładu statystycznego.

Obliczone wartości syntetycznego wskaźnika pseudojednocechowego są podstawą do podziału zbioru jednostek przestrzennych na klasy od A do F, których zakres został wyznaczony przez lewostronnie domknięte przedziały, gdzie:

„A – to jednostki przestrzenne o ocenach większych od średniej powiększonej o odchylenie standardowe,

B – jednostki przestrzenne o ocenach wyższych od średniej arytmetycznej, lecz mniejszej lub równej średniej arytmetycznej powiększonej o odchylenie standardowe,

C – jednostki przestrzenne, których oceny są mniejsze od średniej arytmetycznej, a większe lub równe średniej arytmetycznej pomniejszonej o ¹

2 odchylenia standardowego,

D – jednostki przestrzenne o ocenach mniejszych od średniej arytmetycznej pomniejszonej o ¹

2 odchylenia standardowego, a większych lub równych średniej arytmetycznej pomniej-szonej o odchylenie standardowe,

E – jednostki przestrzenne o ocenach poniżej średniej krajowej pomniejszonych o odchy-lenie standardowe”⁸⁶.

86 H. Godlewska-Majkowska, Lokalizacja w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Oficyna Wydawnicza WSM, Warszawa 2005, s. 18-19.

Wskaźniki wyznaczone dla gospodarki narodowej są podstawą do parametryzacji atrakcyjności inwestycyjnej dla różnych sekcji gospodarki narodowej⁸⁷. Intensyfikacja napływu inwestycji zagranicznych z branży outsourcingu procesów biznesowych skłania do rozważań na temat czynników lokalizacyjnych kluczowych dla tego rodzaju inwestycji. Przywołane badania doty-czyły inwestycji z zakresu zewnętrznych usług dla biznesu zrealizowanych przez przedsiębior-stwa na terenie 17 miast polskich. Wyniki badań wskazały, że cechą charakterystyczną miast jest ocena ich atrakcyjności w klasie A. Miasta te otrzymały tę ocenę w trzech mikroklimatach:

infrastruktury technicznej, rynku zbytu oraz administracji. Warto przytoczyć klasyfikację miast w kontekście oceny poszczególnych mikroklimatów (tabela 7).

Tabela 7. Atrakcyjność inwestycyjna miast preferowanych przez inwestorów z branży outsourcingu procesów biznesowych

Miasto Wskaźnik syntetyczny

Mikroklimat

Infrastruktura techniczna Rynkowy Administracja Infrastruktura społeczna Zasoby pracy

Rzeszów A A A A A A

Olsztyn A A A A A B

Elbląg A A A A D B

Toruń A A A A B B

Kraków A A A A B C

Warszawa A A A A B C

Bielsko-Biała A A A A A C

Wrocław A A A A A C

Gdańsk A A A A B C

Szczecin A A A A B C

Katowice A A A A A C

Poznań A A A A A C

Bydgoszcz A A A A D C

Gdynia A A A A B D

Łódź A A A A B D

Dąbrowa Górnicza A A A A D B

Lublin A A A A A C

Źródło: H. Godlewska-Majkowska (red.), Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2011, s. 231-232.

Największe zróżnicowanie dotyczy mikroklimatu związanego z infrastrukturą społeczną oraz zasobami pracy. Oceny wahają się od A do D. Zróżnicowanie to wynika z ilościowego charak-teru wskaźnika cząstkowego. Inwestorzy realizujący zewnętrzne usługi dla biznesu istotne

zna-87 H. Godlewska-Majkowska (red.), Atrakcyjność inwestycyjna a przedsiębiorczość regionalna w Polsce, Ofi-cyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2011, s. 21-23.

czenie przypisują dostępnym zasobom ludzkim, zwracając szczególną uwagę na poziom i kie-runek wykształcenia, cenę pracy przy wyborze destynacji inwestycyjnej, co sprzyja decyzjom inwestycyjnym w ośrodkach akademickich⁸⁸. Wspólną cechą dla miast jest także dogodny do-stęp do lotniska i położenie przy głównych drogowych sieciach komunikacyjnych. Większość z destynacji to miasta wojewódzkie lub ośrodki miejskie II rzędu w macierzystych regionach

W dokumencie Konkurencyjność wybranych destynacji inwestycyjnych w branży outsourcingu procesów biznesowych - Biblioteka UMCS (Stron 35-47)