polSkich Serii literackich XiX wieku
58. BIBLIOTECZKA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY
Ku rozrywce i nauce
Ozjasz później syn Wilhelm Zuckerkandel Lwów–Złoczów 1884–1900 i później.
160; objętość: 20–100 s.; cena: ok. 50 hal (40–80 hal), 25 kop
Redaktor i kierownik literacki serii Albert Zipper. Portrety, ryciny w tekście
Seria wydawana aż do 1918 r.; szczególnie zasłużona dla popularyza-cji literatury polskiej wśród dzieci i młodzieży. Seria patriotyczna zawiera-jąca głównie opowiadania z życia sławnych ludzi, bohaterów narodowych, przeróbki dla młodzieży dzieł wybitnych pisarzy oraz książki geograficzne, przyrodnicze i in. Były to książeczki w kieszonkowym formacie w sztywnej,
graficznie jednolitej kolorowej okładce z symboliczną ilustracją zwykle na-wiązującą do treści serii.
Kontynuacja po 1900 r.22
1. Sokalski Bronisław, O Janie Kochanowskim, jego życiu i dziełach. Z portretem, 1884.
2. Boberski Władysław, Zjawiska wulkaniczne. Obrazek geologiczny, 1884. 3. Poeche Izydor, Dawne czasy, drobne powiastki i opowiadania osnute na tle
dziejowym, 1884.
4. Satke Władysław, O wodzie, urywek z geologii, 1885.
5. Poeche Izydor, Złota książeczka, drobne powiastki i opowiadania, 1885. 6. Poeche Izydor, Widoki świata, zajmujące obrazy i opisy osobliwych krajów,
ludów, zwierząt roślin oraz rzadkich zjawisk przyrody, 1885.
7. Poeche Izydor, Wieniec grobowy. Obyczajowo-historyczne powiastki, 1885. 8. Zorian Edward, Z krzyżackich bojów. Powieść z XIV w., 1885.
9. Poeche Izydor, Zwierzęta i płody Afryki. Obrazki i opisy, 1886. 10. Zipper Albert, Siedem cudów świata, opowiadania, 1886.
11. Poeche Izydor, Pierwsza morska podróż Krzysztofa Kolumba w celu odkrycia
przyszłej Ameryki, 1886.
12. Poeche Izydor, Na dalekim Oceanie, późniejsze wyprawy i odkrycia Kolumba, 1886.
13. Bełza Władysław, Podarek noworoczny dla dzieci, zbiór wierszyków i
baje-czek, 1887.
14. Bełza Władysław, Dawni królowie tej ziemi. Z 39 wizerunkami, 1887. 15. Zipper Albert, Cesarz i król Franciszek Józef I. Dzieje jego żywota i rządów, 1988. 15. Zahajkiewicz Szczęsny, Zbiór powinszowań.
16. Sokalski Bronisław, Tomek, opowiadanie z czasów króla Władysława
Łokiet-ka, 1888.
17. Sedlaczkówna Janina, O życiu i czynach Tadeusza Kościuszki, 1888. 18. Zahajkiewicz Szczęsny, Pamiętniki mądrej muchy, z 9 rycinami, 1888. 19. Zahajkiewicz Szczęsny, Wśród Indian, z 3 rycinami, 1889.
20. Zahajkiewicz Szczęsny, O Janie Karolu Chodkiewiczu, 1890.
21. Marzec Franciszek, Wianuszek złożony z wierszyków dla dzieci, 1890. 22. X.Y.Z., Kościuszko w Ameryce, z portretem. 1890/91.
23. Sedlaczkówna Janina, Dwaj mistrze. Opowiadanie o życiu Artura Grottgera
i Fryderyka Szopena, z 2 rycinami, 1891.
24. Zahajkiewicz Szczęsny, Sassacus, wódz Pequodsów. Opowiadanie prawdziwe
z czasów wojen Indian z Białymi, 1891.
25. Sienkiewicz Henryk, Ogniem i mieczem. Powieść historyczna przerobiona dla
młodzieży przez Janinę Sedlaczkównę, 1896.
26. Sienkiewicz Henryk, Potop. Powieść historyczna przerobiona dla młodzieży
przez Janinę Sedlaczkównę.
27. Sienkiewicz Henryk, Pan Wołodyjowski. Powieść historyczna przerobiona dla
młodzieży przez Janinę Sedlaczkównę.
28. Mickiewicz Adam, Powrót taty. Ballada scenizowana dla dzieci, z portretem poety.
29. Barański Franciszek, Monologi dla młodzieży, t. 1, 1897.
30. Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Poemat
po-dany w streszczeniu prozą przez Janinę S. Aleksotę (Sedlaczkównę), z podobizną
i życiorysem poety.
31. Pniowerówna Regina, Zbiór komedyjek dla dzieci, z muzyką, 1899. 32. Domańska Antonina, Sześćdziesiąt szarad i zagadek dla dzieci, [1900].
59. BIBLIOTEKA TANICH KSIąŻECZEK DLA LUDU I MŁODZIEŻY Edward Feitzinger syn
Cieszyn 1884–1886
160; objętość: 30–150 s.; cena: tomik po 40–80 hal
Ryciny, ilustracje, obrazki, portrety.
Seria książek przygodowych i sensacyjno-rozrywkowych W wysokich na-kładach, na niskim poziomie edytorskim i literackim, chętnie czytane wśród ger-manizowanej ludności Śląska; przeznaczona głównie dla mało wyrobionego lub próbującego samodzielnie czytać odbiorcy. Książki tej serii, rzeczywiście bardzo tanie i bardzo rozpowszechnione, zostały niemal kompletnie zaczytane i
znisz-czone, czemu sprzyjały miękkie okładki i lichy papier23. W większości są to
prze-róbki, wydania skrócone znanych utworów jak Robinson Kruzoe Defoe i in.; au-torem tych adaptacji był przeważnie Aleksander Borucki.
Kontynuacją tej tradycji wydawniczej jest ukazująca się w Warszawie seria
Michała Arcta „Zajmujące Czytanki dla Dzieci i Młodzieży” (1902–1938)24.
Seria I – 1884 r.
1. Abelino straszny bandyta. Powieść z dziejów Wenecji.
2. Córka sybirskiego wygnańca. Powieść z niedalekiej przeszłości.
3. Jadwiga, oblubienica bandyty. Powieść osnuta na tle dramatu Kőrnera. 4. Jan Okpiświat (zwany Sowizdrzałem) słynny swego czasu trefniś, jego figle
i awantury. Powieść komiczna ku rozweseleniu czytelników.
5. Krzysztof Kolumb czyli okrycie Ameryki. Opowiadanie dla ludu.
23 R. Waskmund, Biblioteka Tanich Książeczek Dla Ludu i Młodzieży, w: Słownik literatury
popularnej, s. 27–28, 434.
6. Losy Genowefy. Ciekawa i wzruszająca historia, dla dojrzałej młodzieży i dla
wszystkich osobliwie nieszczęśliwych i zasmuconych, jako źródło pociechy i wzór, godny naśladowania.
7. Młynarz i jego dziecko, czyli wędrówka duchów nocy Bożego Narodzenia, oprac. Izydor Poeche.
8. Przygody Robinsona Kruzoe na morzu i na lądzie, przerobił w skróceniu Alek-sander Borucki.
9. Piękna Meluzyna, cudowna historia o pannie morskiej i jej walecznym,
potom-stwie.
10. Trzy piękne młynareczki w rękach krwawego rabusia. Zdarzenie prawdziwe
z przeszłego stulecia.
11. Zamurowana dziewczyna. Powieść osnuta na tle akt sądowych bieżącego
stu-lecia.
12. Życie i czyny Rinalda Rinaldiniego., słynnego dowódcy opryszków.
Roman-tyczne opowiadanie z przeszłego stulecia.
13. Straszny niewiastobójca Hugo Schenk i jego wspólnicy. Dokładna historia ich
życia i wszystkich morderstw jako też ostatecznego losu i stracenia, z obrazkami.
14 a. Łukaszkiewicz Julian Antoni: Ofiara intrygi cioci. Obrazek z życia
oficjali-stów w Galicji.
14 b. Łukaszkiewicz Julian Antoni, Rabin cudotwórca. Nowela. Praktyczni i
nie-praktyczni. Obrazek z życia kolonistów.
15. Łukaszkiewicz Julian Antoni, Kochaj swój obrządek! Obrazek z życia ludu we
wschodniej Galicji; Kozdraś Franciszek, Krzyżacy i ich następcy.
16. Mistrz Twardowski. Bardzo ciekawa, zajmująca i wesoła historia o sławnym
polskim czarnoksiężniku, spisana wiernie podług podań ludowych i starych zabyt-ków piśmiennych.
17. Książę Aleksander Menżykow albo przygody paszteciarza. Zajmująca i
po-uczająca powieść.
18. Aleksander książę bułgarski, bohater i obrońca wolności. Dokładna historia
jego życia i działalności, z dodatkiem wiernego obrazu Bułgarii i Bułgarów.
19. Doktor Jan Faust, słynny czarnoksiężnik i humorysta, jego życie, sprawy i
wę-drówka do piekła.
20. Turcy pod Wiedniem. Opowiadanie historyczne z czasów oblężenia Wiednia
przez Turków w r. 1863.
21. Piękna Magelona i hrabia Piotr z Prowansji z srebrnymi kluczami.
22. Historia o siedmiu mędrcach. Bardzo zajmująca i powabna powieść dla
mło-dych i starych.
23. Robert Diabeł. Nie tylko straszna, ale także zabawiająca i pouczająca
histo-ria. Powiastka z przeszłości podług starych dokumentów na nowo przerobiona i wydana.
24. Wilhelm Tell i jego sprzymierzency albo oswobodzenie Szwajcarii.
25. Dziewica Orleańska. Opowieść historyczna z zamierzchłych dziejów Francji. 26. Książę Eugeniusz prawy rycerz. Opowieść historyczna.
27. Młyn diabelski na górze Wiedeńskiej czyli rycerz Ginter z Szwarcenau.
Cieka-wa powieść dla młodych i starszych.
28. Echo z Afryki, pamiętnik wędrowca.
29. Szkice z życia zwierzęcego, skreślił dla młodzieży i ludu Aleksander Borucki, [1888].
30. Bliźnięta. Historia wyjęta z życia ludowego.
31. Dwie nowe powiastki dla dzieci, przełożone z niemieckiego. 1. Wolny
strze-lec. 2. Białe widmo na zamku Avenel.
32–33. Borucki Aleksander, Józef Ignacy Kraszewski. Jego życie i zasługi, z por-tretem Kraszewskiego.
34–35. Borucki Aleksander, Nasze góry. Malownicze opisanie Karpat i Tatr oraz
ich mieszkańców 34, Karpaty, t. 35, Tatry.
36. Borucki Aleksander, Ondraszek, słynny dowódca zbójców w Szląskim
Beski-dzie. Opowiadanie prawdziwe z zeszłego wieku, opracowane podług najlepszych źródeł historycznych.
37. Zły duch Lumpacjusz Vagabundus czyli trójka hultajska. Bajka wielce
poucza-jąca.
38. Klemensiewicz Józef, Kara za grzechy. Opowiadanie osnute na tle
prawdzi-wym.
39. Rybak, duch i król czarnych wysp. Bajka. 40. Krawiec czarnoksiężnik. Ciekawe opowiadanie.
41. Houwald Ernest, Duch gór i jego siostry. Powiastka dla dzieci wyższych stanów. 42. Historia o niezwyciężonym rycerzu Zygfrydzie. Ciekawe i zajmujące
opowia-danie z przeszłości.
43. Klemensiewicz Józef, Tajemniczy duch. Obrazek z Afryki południowej. 44. Reinhold Józef, Cudowne dziecię. Bajka.
45. Wendelin z Hőllensteinu czyli dzwon umarłych o północy. Bajka. 46. Hauff Wilhelm, Gnom. Ciekawa bajka z niem.
47–48. Schmid Krzysztof, Róża z Tannenburga czyli zwycięstwo dziecięcej miłości.
Powieść bardzo zajmująca i rzewna, dla młodzieży i ludu, z niemiec. przełożona.
49–50. Cesarz Oktawian. Bardzo ciekawa i zajmująca powieść z wieków średnich. 51–53. Fortunat i jego synowie. Ciekawe i zajmujące opowiadanie ich przygód
i życia.
54. Borucki Aleksander, Kazimierz Skaza. Powiastka na tle historycznym, [1890]. 55. Trzy ciekawe opowiadania czarodziejskie dla młodych i starych. 1. Zaklęta
księżniczka. 2. Czterej muzykanci z gór Karkonoszy. 3. Książka czarodziejska.
56. Zaczarowana sroka. Oryginalna i ciekawa powiastka dla młodzieży.
57. Bruns, Poczciwy Antoś. Książka dla dzieci, które chcą być poczciwymi,[1890]. 58. Dwie piękne historie o księciu Bruncwiku i Sztylfrydzie.
60. Schmid Christoph, Jaskinia Beatusa czyli lepiej krzywdę cierpieć niż krzywdę
wyrządzać.
61. Pindór Jan, Wspomnienia z podróży do Londynu. 62. Kozdraś Franciszek, Gwiazda narodu polskiego. 63. Hoff Bogumił, Imko zwany Wisełka. Opowiadanie. 64. Kozdraś Franciszek, Z naszej wsi.
65. Czarownica Szegedynu.
66. Pindór Jan, Wspomnienia z podróży do Ameryki. 67. Borucki Aleksander, Za oceany. Opowieść ludowa. 68. Na rodzinnej ziemi. Powieść dla ludu.
69. Wierny do śmierci. Powieść historyczna z dziejów Śląska. 70. Antoni Nienasytek. Powiastka z prawdziwego zdarzenia. 71. Giacomo, wódz bandytów w górach Kalabryjskich. 72. Baśni z 1001 nocy.
73–74. Bechstein Ludwik, Bajki i powieści, t. 1–2.
75. Piękna Kazimiera i człowiek potwór. Powieść hiszpańska. 76. Marta. Maria. Dwie powieści wiejskie.
77. Ojciec, syn i wnuk. Powieść wiejska. 78. Zamek w jaskini Xa Xa. Opowiadanie.
79. Zbrodnia i kara. Obrazek historyczny z r. 1846. 80. Chociszewski Józef, Komedyjki dla dzieci i młodzieży.
Seria II – 1885 i 1886; w okładkach z kolorowymi obrazkami, tomik po hal 40 200. Śnieżny grób w Sierra czyli zagłodzenie w srebrnej minie. Opowiadanie z Ameryki. 201. Porwane dziecko. Opowiadanie z Turcji.
202. Kama Samojedka. Opowiadanie.
203. Jeniec Szykitów. Opowiadanie z życia indiańskiego.
204. Mareipotama, córa Pampasów. Opowiadanie z życia Indian. 205. Wielkie skarby złota w Sierra Newada.
206. Na granicy Indian czyli bezpieczna ręka. Powieść meksykańska.
207. Koloniści u źródeł rzeki Susquehannach czyli pazury padra i płomień pożaru
leśnego. Opowiadanie z południowej Ameryki.
208. Harold, król cyganów czyli skrzypce edeleńskie.
209. Skalpierze południowej Ameryki, czyli na wyspach rzeki Urugwaj.
Opowia-danie z kraju Indian.
210. Schmid Krzysztof, Bogufał, młody pustelnik, z niem. tłum. S.G.
211. Dobromił czyli cudowne są drogi Pańskie. Opowiadanie z Meksyku i z życia
Indian Amerykańskich.
212. Pomiędzy Batakami, ludożercami z Sumatry. Podług opowiadania oficera
holenderskiego.
213. Dziwne podróże na lądzie i morzu, wyprawy i wesołe przygody łgacza nad
łgacze, pana Kłamkiewicza jak je sam zwykł był opowiadać przy butelce wina w gronie przyjaciół i znajomych.
305. Ks. Placydy, stróż Przenajświętszego Sakramentu. Powieść historyczna
z czasów prześladowania wiary katolickiej w Anglii.
306. Krzyż drewniany. Powiastka dla dorosłych i młodzieży. 307. Pielgrzymka przez Ziemię św.
308. Podanie o wiecznym Żydzie. Dziwne przygody Izraelity Ahaswerusa, który
był obecny przy ukrzyżowaniu Pana naszego Jezusa Chrystusa i po dziś dzień ma być przy życiu.
309. Korsarz czyli rozbójnik morski. Powiastka wschodnia o zaklętym okręcie. 310. Na krach czyli odważny rybak. Powiastka z nadbrzeży morskich.
311. Podrzutek albo nagroda wierności. Pouczająca powiastka.
312. Anioł pokoju czyli wszystko dobrze, co Bóg czyni. Powiastka dla ludu. 60. TANIE ZBIOROWE WYDANIE DZIEŁ ELIZY ORZESZKOWEJ Samuel Lewental
Warszawa 1884–1888
80; s. 220–440; cena: tom po rb 1, zniżono po kop 35
1. Ostatnia miłość, 1884. 2. Z życia realisty, 1884. 3. W klatce, 1884. 4–5. Na prowincji, t. 1–2, 1884. 6–9. Pamiętniki Wacławy, t. 1–4, 1884. 10–12. Pan Graba, t. 1–3, 884. 13. Cnotliwi, 1885.
14. Wesoła teoria i smutna praktyka, 1885. 15–18. Na dnie sumienia, t. 1–4, 1885. 19. Marta, 1885. 20–22. Eli Makower, t. 1–3, 1885. 23–24. Rodzina Brochwiczów, t. 1–2, 1885. 25–26. Pompalińscy, t. 1–2, 1886. 27. Maria, 1886. 28–29. Meir Ezofowicz, t. 1–2, 1886. 30. Sylwek Cmentarnik, 1882. 31. Zygmunt Ławicz, 1886
32–36. Nowele i obrazki z różnych sfer, t. 1–5, 1886. 37. Niziny. Powieść z ilustracjami Andriollego, 1885–1886. 38. Dziurdziowie, 1888.
39. Drobiazgi, 1888. 40. Stare obrazki, 1888. 41. O kobiecie.
42. Kilka słów o kobietach, 1888. 43. Patriotyzm i kosmopolityzm, 1888. 44. Cham, 1888. 45–47. Nad Niemnem, t. 1–3, 1888. 61. BIBLIOTEKA „WIEKU”