Cel analizy wyników badań i dokumentów krajowych i zagranicznych oraz ankiety

Studium Zarządzanie w Jednostkach Samorządu Terytorialnego

Celem głównym analizy wyników badań i dokumentów, wskazanych w par. 4.1, jest zestawienie i przeanalizowanie czynników o krytycznym znaczeniu dla rozwoju e-government w Polsce za pomocą metody Desk Research. Metoda ta należy do grupy jakościowych metod badawczych i polega na analizie materia-łów zastanych (dokumentów, stron WWW i innych materiamateria-łów archiwalnych).

Cel główny wspierają dwa cele pomocnicze. Pierwszym celem pomocni-czym było pozyskanie wiarygodnych informacji i danych o skali ogólnokrajo-wej i międzynarodoogólnokrajo-wej odnośnie do informatyzacji państwa i e-government. Badania takie są przeprowadzane na zlecenie agencji rządowych przez krajowe lub międzynarodowe konsorcja firm konsultingowych, a ich wykonanie przez pojedyncze osoby, w takim zakresie, na takich próbach i w takim czasie jest mało prawdopodobne.

Na przykład Badanie wpływu informatyzacji na działanie urzędów admini-stracji publicznej w Polsce w 2011 roku. Raport z badania ilościowego realizo-wanego na zlecenie MSWiA [3] przeprowadzano w okresie miesiąca (11 czerwca

– 12 lipca 2011 r.) na grupie 1601 urzędów administracji samorządowej i rzą-dowej. Respondentami badania Wpływ informatyzacji na usprawnienie działania urzędów administracji publicznej w Polsce w 2010 r. Raport generalny z badań ilościowych dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji [56], reali-zowanego w terminie 1 września – 4 października 2010 r., było 1016 kierow-ników urzędów i 1383 urzędowych informatyków. W obydwu badaniach sko-rzystano z metody badawczej ankiet internetowych CAWI¹.

The Standish Group jest amerykańską organizacją badającą, od 1994 r., czynniki sukcesu i niepowodzeń projektów. W raporcie zatytułowanym Chaos przedstawia statystyki związane z realizacją projektów branży IT w Stanach Zjednoczonych. I tak, np. dla opracowania statystyk raportu Chaos z 2010 r. przebadano 70 000 projektów [214].

W badaniu przeprowadzonym przez firmy VirtalSmarts i The Concours Group, którego wyniki przedstawiono w raporcie The Silence Fails. The five crucial conversations for flawless execution² [211], wzięło udział ponad 1000 kierowników projektów i dyrektorów z 40 dużych firm z różnych gałęzi przemy-słu w USA i na świecie (m.in.: przemyprzemy-słu farmaceutycznego, budowlanego, lotniczego, korporacji finansowych i agencji rządowych), a analizami objęto ponad 2200 projektów o budżetach zaczynających się od dziesiątek tysięcy do miliardów dolarów.

Dobranie odpowiedniej próby badawczej w analizowanych badaniach i do-kumentach pozwala na przebadanie takiej liczby jednostek, jak urząd lub osoba, aby wyniki były reprezentatywne dla całej populacji. Drugim celem pomocni-czym jest właśnie możliwość odniesienia wyróżnionych czynników wpływają-cych pozytywnie i negatywnie na rozwój e-usług publicznych w Polsce na reprezentatywną grupę respondentów.

Analizie poddano następujące obszary tematyczne badań i dokumentów: 1) wpływ informatyzacji na sprawność świadczenia e-usług w urzędach administracji publicznej,

2) wykorzystanie platformy ePUAP,

3) zakres korzystania z dostępnych e-usług publicznych,

4) ograniczenia w korzystaniu z e-usług administracji publicznej,

5) ograniczenia w świadczeniu e-usług przez jednostki administracji pu-blicznej różnych szczebli,

6) użyteczność informacji zamieszczanych na portalach urzędów, 7) ustanawianie projektów i zarządzanie nimi w sektorze publicznym, 

1

Ankieta dostępna na stronach MSWiA do wypełnienia on-line lub w wersji papierowej i odesłania tradycyjną pocztą.

2

Raport prezentuje pięć krytycznych elementów nazwanych „obszarami krytycznymi”, które mają ogromny wpływ na sukcesy i porażki przedsięwzięć biznesowych.

8) obsługa informatyczna urzędów i wysokość nakładów na informatyzację w podziale na sprzęt, oprogramowanie, usługi zewnętrzne i audyt systemów informatycznych.

Opracowanie ankiety miało na celu pozyskanie informacji w siedmiu obsza-rach tematycznych:

1) preferencji ankietowanych w zakresie korzystania z e-usług publicznych (kierowanych do indywidualnych osób lub do firm) rekomendowanych przez KE, przy założeniu ich pełnej dostępności on-line w Polsce (pytanie 1 i 3);

2) zakresu korzystania z dostępnych e-usług publicznych (pytanie 2, 4 i 8); 3) ograniczeń w korzystaniu z elektronicznych usług administracji publicz-nej (pytanie 8, 11 i 12);

4) użyteczności informacji zamieszczanych na portalach urzędów oraz oceny poziomu dostępności usług e-government dedykowanych obywatelom i przedsiębiorcom (pytanie 5, 6, 7 i 18);

5) znajomości, wśród pracowników administracji publicznej różnych szczebli, obowiązujących przepisów prawa, w zakresie kontaktów z klientami na drodze elektronicznej (pytanie 9 i 10);

6) realizacji projektów i zarządzania nimi, z naciskiem na sposób powoły-wania kierowników projektów w administracji publicznej i zakres instrumenta-rium zarządzania projektami, którym się posługują (pytanie 13, 14 i 15);

7) obsługi informatycznej urzędów i wysokości nakładów na informatyza-cję w podziale na sprzęt, oprogramowanie, usługi zewnętrzne i audyt systemów informatycznych (pytanie 16, 17 i 19).

Respondentami ankiety (wzór ankiety zamieszczono w załączniku 4) byli słuchacze PS Zarządzanie w JST w 2010 i 2011 r., w ramach przedmiotu Pakiety i systemy informatyczne wspomagające pracę urzędów administracji publicznej.

Ankieta, w zależności od kompetencji wypełniającego, mogła mieć postać elektroniczną lub papierową. Jednak zdecydowana większość słuchaczy wypeł-niła ankietę w postaci papierowej. Celowo wybrano koniec czerwca 2010 r., na termin przeprowadzenia ankiety po raz pierwszy, ponieważ właśnie wtedy miała zacząć obowiązywać większość przepisów znowelizowanej UINF. Ankietę po-wtórzono w 2011 r. (ponieważ od czerwca 2011 r. można korzystać z profilu zaufanego ePUAP) dla kolejnej edycji studium. Planowano także jej przeprowa-dzenie w 2012 r., ale właśnie wtedy studium3

nie zostało uruchomione.

Słuchacze studium zostali poproszeni o zaznaczenie tych odpowiedzi przy pytaniach, które najbardziej odpowiadają ich odczuciom. Stąd też, wszystkie wyniki ankiety są relatywne do wiedzy posiadanej przez ankietowanych.

W 2010 r. ankietę wypełniło 22 słuchaczy, a rok później 20, tak więc jej wyniki nie są reprezentatywne i nie mogą być przedmiotem ekstrapolacji na całą populację. Czynniki przyspieszające lub spowalniające dojrzałość krajowej 

3

e-administracji, dostrzeżone dzięki przeprowadzeniu ankiety, są zbieżne z wyni-kami badań o skali ogólnopolskiej i międzynarodowej. Wyniki ankiety nie były jednak podstawą, a jedynie pomocą, przy wyodrębnieniu dwóch grup czynników krytycznych dla rozwoju e-government w Polsce.

Dla autorki priorytetem opracowania ankiety było pozyskanie informacji zwrotnej od „swoich” studentów (uczestników zajęć, w ramach których położo-no nacisk na pozyskanie przez słuchaczy wiedzy i nabycie praktycznych umie-jętności w zakresie zarządzania projektami IT, w systemie Ms Project Professio-nal 2010) odnośnie do ich preferencji i potrzeb w zakresie korzystania z e-usług publicznych, znajomości obowiązującego prawa dotyczącego funkcjonowania administracji publicznej, zdobycie informacji o sposobach powoływania kie-rowników projektów w jednostkach administracji publicznej i posiadanych przez nich kompetencjach, a przede wszystkim przekonanie się o stopniu znajomości zagadnień dotyczących e-government i zarządzania projektami.