Cele systemu informatycznego powinny wynikać ze strategicz

nych, operacyjnych i taktycznych celów obiektu oraz ich po­

działu pomiędzy szczeble zarządzania i stanowiska kierowni­

c z e /7/* To jest bardzo trudne. Aktualnie można raczej li­

czyć na to, że zdefiniowane cele systemu informatycznego wy­

nikają z określenia potrzeb informacyjnych. Każdy kierownik /decydent/ potrafi określić rodzaj potrzebnych mu informacji dla kierowania swym odcinkiem pracy, jakie problemy wymagają doskonalszych metod sterowania i wykorzystania w związku z tym komputera, itd*

- 53

temu informatycznego, określające co on potrzebuje, czego wy­

maga i co może dać. Potrzeby i wymagania mogą dotyczyć uspraw­

nienia istniejącej obsługi informacyjnej zarządzania albo no­

wych, dotąd nie uzyskiwanych zasileń informacyjnych; można też przedstawić znane sobie kłopoty i "wąskie gardła”, domagające się wniosków od projektantów odnośnie tego, jak im zaradzić w przyszłości. Istotnym elementem zadania projektowego staje się ustalenie wymagań dotyczących bezpieczeństwa danych* Cho­

dzi np® o określenie zakresu informacji wymagających specjal­

nego zabezpieczenia w całokształcie spraw związanych z eksploa­

tacją systemu /np* pod względem ich pewności, uniemożliwienia przecieków i dostępu przez nieupoważnionych, itd«/• Przy for­

mułowaniu wszelkich potrzeb i wymagań konieczne jest uwzględ­

nienie ich ewolucji w związku z przyszłym rozwojem obiektu /planowanym, programowanym, prognozowanym/« Obok powyższego w zadaniu projektowym należy również sformułować kryteria oce­

ny wyników działalności projektowej /sformułowanie kryteriów oceny oraz głównych funkcji nowego systemu stanowią na ogół najtrudniejsze elementy zadania projektowego/« Wykonawca /tj«

zespół projektowy/ musi wiedzieć od samego początku prac nad systemem na podstawie jakich przesłanek wyniki jego pracy bę­

dą ocenione« Wskazane jest, o ile to możliwe, sformułowanie syntetycznego /jednego lub kilku, ale nie wielu/ i mierzalne­

go kryterium "dobroci ** zrealizowanego systemu; trzeba tu zau­

ważyć, że ocena "dobroci* systemu nie może być ewent« zaniżona na skutek nie wykorzystania przez użytkownika prawidłowych in­

formacji wynikowych systemu /np« w systemie opracowuje się doskonały optymalny plan produkcji a bez obiektywnych przyczyn plan ten nie jest przekazywany do realizacji/«

Elementy składowe i zasady formułowania zadania projekto­

wego powinny być realizowane pod kątem zabezpieczenia interesów zleceniodawcy, ale z drugiej strony należy pozostawić

projek 54 projek

-t ant owi inaksiEiura swobody dla poszukiwań ©f aktywnych rozwiązań projektowych. Zleceniodawca formułuje Bco ma być®, a ni©"*5ak to zrobić®*» zostawiając to ostatni© projektantowi*

Zadani© projektowo musi być przez wykonawcę zrozumiano*

Wykonawca musi dokonać oceny tego9 czy potrafi zrealizować za­

dani© projektowe /a punktu widzenia swoich możliwości oraz re­

alności zadania projektowego/* Przyjęci® zadania projektowego do realizacji ni© oznacza przy tyas że w trakcie prac nad asys­

tom©® wykonawcy nie wolno wysuwać umotywowanych wn&osków doty«

czących zmian w zadaniu projektowym« Wnioski o ewentualnej nie­

możliwości /nierealności/ wykonania zadania projektowego względ­

nie jego ^ulepszenia" powinny być przedstawione prz®z wykona w~

cę nie później niż na etapie opracowywania założeń systemu /j@™

żeli ton etap jest realizowany/, względnie w fasi© opracowania i zatwierdzenia szczegółowych założeń projektu technicznego /jeśli etap założeń systemu jest pominięty/» Wykonawca ostatecz­

ni© odpowiada za to, ©by wdrożony system informatyczny realizo­

wał cele i funkcje, sformułowane w zadaniu projektowym /z ©went.

później uzgodnionymi poprawkami/«

Zleceniodawca formułuj© zadani© projektowe na podstawi©

aktuąlnej wiedzy o obiekcie /dotyczącej teraźniejszości oraz mniej lub bardziej ‘’pewnych” danych © przyszłości/® Przyszły rozwój i przyszłe potrzeby informacyjne są jednak w wielu przy­

padkach niewiadome /np* nieprzewidziana zmiana profilu dzia*

łalnoścl podstawowej, zmiany otoczenia - w szerokie znaczeniu tego słowa itd*; niekiedy wpływ na to mają nawet zmiany kadry kierowniczej/*

Wymagania w tym zakresie jest znaczni© trudniej określić i sprecyzować z dużym wyprzedzeniem czasowym, aniżeli np„ rozwój konstrukcji obrabiarek czy samochodów« Zmiany dotyczące syste­

mu informatycznego, wynikające z uświadomienia sobie przez użyt­

kownika nowych potrzeb obiektuj powinny być zasygnalizowane wykonawcy w trakcie prac nad realizacją systemu* Niektóre ele­

menty /sformułowania/ zadania projektowego mogą ulec zmianom

55

-z obiektywnych w-zględów /im więka-zy -zakres systemu tym więk­

szo prawdopodobieństwo zmian/ i trzeba się liczyć z tym, ż®

przekazany do eksploatacji system może się znacznie różnić od tego, czego użytkownik wymagał w pierwszej wersji zadania pro­

jektowego, zakładając, że różnic© te wynikają z obopólnych uzgodnień między zleceniodawcą i wykonawcą« Ewentualność doko­

nywania pewnych zmian w trakcie realizacji systemu powinna być brana pod uwagę przez projektanta, co stanowi między in­

ny rai przyczynek dla stosowania elastycznych struktur zbiorów /z uwzględnieniem ts.is, odpowiedniej rezerwy/, zastosowanie modułowej struktury systemu itp» Przy wprowadzeniu do systemu

znacznych zmian niekiedy też będą musiały ulec zmianom /względ­

nie modyfikacjom/ kryteria oceny systemu« Zmiany dokonywane przez użytkownika w trakcie projektowania zwiększają na ogół pracochłonność realizacji zadania przez wykonawcę i stąd oczy­

wiste j<3319 że koszt wprowadzenia tych zmian obciąża zlecenio­

dawcę«

Zadanie projektowe, jak wyżej zaznaczono, winno być opra­

cowane przez kierownictwo obiektu zarządzania, ale w przypadku gdy nie ma po ternu realnych możliwości, opracowanie zadania /względnie części zadania/ projektowego zleca się zespołowi specjalistów spoza obiektu,którzy w tym celu muszą zapoznać się z zasadniczymi problemami organizacyjnymi, produkcyjnymi, ekonomicznymi i innymi danego obiektu« ¥ ten sposób sformuło­

wanie zadania projektowego jest poprzedzone analizą istnieją­

cego stanu w obiekcie lub przynajmniej - wstępnym rozpoznaniem obiektu« ¥ przypadku korzystania z pomocy specjalistów spoza danego obiektu zarządzania treść zadania projektowego musi być przez nich uzgodniona ze zleceniodawcą i przez zleceniodawcę zatwierdzona« Za treść sformułowanego zadania projektowego w każdym przypadku odpowiada kierownictwo obiektu«

Zadanie projektowe opracowuje się dla całości systemu i ewentualnie wyodrębnionych przez formułującego to zadanie części systemu /np« podsystemów/«

— 5 6 —

Zadanie projektowe powinno ujmować następujące główne ele­

menty /na ogół w postaci opisowej/:

• Podstawowe dane o obiekcie zarządzania1/«

/Charakter i typ produkcji względnie innej działalności pod­

stawowej, podstawowe wskaźniki techniczne, produkcyjne, eko­

nomiczne oraz inne, charakteryzujące w sposób ogólny stan ak­

tualny oraz rozwojowy danego obiektu/«