Np. system o szerokim zakresie tematycznym dla przedsiębior

stwa przemysłowego, system o wąskim zakresie tematycznym ale o zasięgu resortowym, branżowym, terytorialnym, itd.

2/ Charakterystyka obu metod ujęta jest w rozdziale "Założenia systemu - informatycznego".

32

-Projekt techniczny wykonuje się na podstawie założeń systemu /przy dużych systemach/ albo zadania projektowego /przy ma­

łych systemach/; w drugim przypadku projekt techniczny jest zazwyczaj poprzedzony analizą /patrz rys* 3 - alternatywa ^{h /} - o ile sformułowanie zadania nie jest poprzedzone analizą.

Programowanie - realizuje się w fazach:

- opracowanie programów i ich testowanie /szczegółowe założe­

nia do programów ujęte są w projekcie technicznym/, - opracowanie dokumentacji programów,

- sprawdzenie współdziałania programów /na ogół w module lub jednostce funkcjonalnej; w większych fragmentach systemu - w ramach próbnej eksploatacji/.

Programy opracowuje się w oparciu o projekt techniczny. Do pro­

gramowania na ogół przystępuje się nie po całkowitym ukończeniu projektu technicznego, ale już po opracowaniu tej jego części, która zawiera dokumentację wyjściową do programowania /patrz - Projekt techniczny, część Ii/. Programowanie stanowi zazwyczaj najdłuższy czasowo etap; chodzi o tojaby programowanie rozpo­

cząć jak najprędzej i aby cykl przygotowania systemu skrócić.

¥ wyniku opracowania, testowania i sprawdzenia współdziałania programów dokonuje się korekty elementów projektu technicznego /1 zw. pierwsza weryfikacja, patrz rys. 3 - blok "I weryfikacja, kompletowanie dokumentacji eksploatacyjnej”/»

Po zakończeniu programowania i po pierwszej weryfikacji projek­

tu technicznego, dokonuje się kompletacji dokumentacji eksploa­

tacyjnej systemu /głównie z dokumentów zawartych w dokumenta­

cji projektu technicznego i programów/.

¥drożenie systemu - realizuje się w fazach:

- przygotowanie obiektu do wdrożenia systemu informatycznego;

faza ta jest rozciągnięta w czasie, na ogół od sformułowania zadania projektowego do wdrożenia systemu, realizowana jest więc równolegle z projektowaniem systemu /patrz rys. 4/, - próbna eksploatacja oraz badanie i ocena systemu.

33

-Dokumentację wdrożenia opracowuje użytkownik /patrz rys. 3 *"

bloki: "Plan kadrowego i organizacyjnego oraz technicznego przygotowania do wdrożenia systemu informatycznego” i ”Plan przygotowania i przeprowadzenia próbnej eksploatacji”/, głów­

nie na podstawie danych ujętych w założeniach systemu i pro­

jekcie technicznym systemu. Wykonawcy systemu, tj. projektanci i programiści, sprawują nadzór autorski przy wdrażaniu systemu /głównie dotyczy to próbnej eksploatacji/. W wyniku próbnej eksploatacji systemu następuje poprawienie programów i ich do­

kumentacji, projektu technicznego i dokumentacji eksploatacyj­

nej /tzw. druga weryfikacja dokumentacji/, po czym zatwierdze­

nie i przekazanie systemu do użytkowej eksploatacji /patrz rys•

3 , blok ” 1 1 weryfikacja dokumentacji i przekazanie systemu do użytkowej eksploatacji”/. W czasie użytkowej eksploatacji nadal prowadzi się badania eksploatacyjne i kontrolę działania syste­

mu oraz zapewnia się jego doskonalenie /merytoryczne i techniczne, Ujęty wyżej opis etapów i faz przygotowania systemu infor­

matycznego stanowi ogólny model zagadnienia. Cechą charakterys­

tyczną tego modelu jest m.in. to że każdy kolejny etap, od za­

łożeń systemu po programowanie, obejmuje mniejszy zakres z pun­

ktu widzenia struktury systemu /założenia systemu -'całość pro­

jektowanego systemu, projekt techniczny - jednostkę funkcjonal­

ną względni&nnoduł, program - przebieg/ ś wyrażany w coraz więk­

szym stopniu szczegółowości. Realizuje się więc zasadę stopnio­

wego przechodzenia od koncepcji i problemów ogólnych do rozwią­

zań szczegółowych. W miarę postępu realizacji systemu coraz większą wagę przywiązuje się do szczegółów, chodzi jednak przy tym,o to, aby nie tracić z oczu głównego celu, głównych zadań i funkcji systemu, ujętych w zadaniu projektowym i wyrażonych w koncepcji systemu. To ważne zadanie spoczywa na wszystkich uczestnikach procesu projektowania, ale szczególnie na głównym projektancie systemu. W 'każdym konkretnym przypadku projektowa­

nia należy dobrać taką metodę i taki sposób organizacji proce­

su aby zrealizować postawione zadanie i uzyskać największy

efekt — przy zastosowaniu optymalnych w danych warunkach rozwią­

zań techniczno-organizacyjnych i możliwie najniższych nakładach sił, środków i zaabsorbowania użytkownika. Dobór metody i orga­

3*ł

-nizacja procesu projektowania są w ogólnym przypadku zależne od takich, czynników, jaki

- charakter i zakres projektowanego systemu /system typowy, pow­

tarzalny czy indywidualny; o dużym czy małym zakresie tematy­

cznym; adaptacja systemu typowego względnie innego gotowego opracowania czy od nowa projektowany i programowany; rozwią­

zujący zagadnienia nowatorskie czy często powtarzające się i posiadający już licznych ''przodków”; przeznaczony dla istnie­

jącego obiektu zarządzania czy dla nowotworzonego, dla które­

go są czy też nie ma wzorców, itd./;

- poziom kadry realizującej, głównie kwalifikacje i doświadcze­

nia informatyczne i organizacyjne projektantów i programistów;

- organizacyjne i informatyczne zaawansowanie użytkowników.

I tak, dla przykładu można przyjąć, że projektując indywidualny odcinkowy system informatyczny o nienowatorskiej tematyce zas­

tosuje się diagnostyczną metodę projektowania; uwzględniając wy­

konanie tego przez doświadczony zespół projektantów posiadający już w swym dorobku wdrożenie systemów o tej samej lub zbliżonej tematyce pominie się etap założeń systemu.

Projektując system duży, o nowatorskiej tematyce, zastosuje się raczej prognostyczną metodę projektowania i zrealizowane będą wszystkie etapy, a podjąć się tego zadania można tylko wtedy, gdy dysponuje się wysoko-kwalifikowaną kadrą projektantów. Nie zrealizuje się typowego, powtarzalnego systemu /z natury swej opartego o paramętryzowane, względnie generowane programy/, nie dysponując wysokokwalifikowaną kadrą projektantów i programis­

tów, itd*

Szczegółowość opracowania dokumentacji systemu i opisu je­

go elementów składowych może być różna i jest zależna głów­

nie od charakteru i zakresu systemu /system duży i powtarzalny musi być udokumentowany bardziej szczegółowo aniżeli mały i in­

dywidualny/, ale zawsze musi być wystarczająca dla użytkowników tej dokumentacji.

Projektowanie systemu informatycznego może dotyczyć takich ogólnych przypadków, jak:

- 35

-- tworzenie systemu informatycznego zastępującego dotychczaso­

wy tradycyjny /"ręczny"/ system przetwarzania danych,

- tworzenie nowego na miejsce starego systemu informatycznego, - modyfikacja działającego systemu informatycznego.

W przedsiębiorstwach krajowych, najczęściej jeszcze występuje przypadek pierwszy, to też w kolejnych rozdziałach, w których omawiane są poszczególne etapy /i niektóre fazy/ realizacji systemu informatycznego ten przypadek jest uwzględniony.