(poprzedni kwartał = 100)
4. ROLNICTWO
We wrześniu 2001 r. w województwie małopolskim skupiono (według danych meldunko
wych) 2429,8 t ziarna zbóż podstawowych, tj. o 7,6% więcej niż w poprzednim miesiącu i o 6,2% wię
cej niż przed rokiem. Pszenicy skupiono 2290,0 t (o 15,6% więcej niż we wrześniu ub. roku), a żyta -19,0 t (ponad 2 razy więcej). Skup żywca rzeźnego (w przeliczeniu na mięso) wyniósł 2771,5 t, w tym żywca drobiowego - 1556,9 t, wieprzowego - 741,5 t, a wołowego (z cielęcym) - 373,9 t. Ogó
łem skupiono o 13,1% mniej żywca rzeźnego niż w analogicznym okresie 2000 r. Podaż mleka kro
wiego spadła w stosunku do ub. roku o 6,9% i wyniosła 16,1 min I.
W październiku 2001 r. w Małopolsce przeciętne ceny uzyskane przez rolników na tar
gowiskach za ziemiopłody wykazały tendencję spadkową w porównaniu do analogicznego okresu sprzed roku (za wyjątkiem ceny ziemniaków, która wzrosła w stosunku do ub. roku o 53,6%). Przykła
dowo: za 1 dt pszenicy rolnicy uzyskiwali przeciętnie 57,06 zł, za 1 dt jęczmienia - 49,67 zł, za 1 dt żyta - 45,95 zł. Z kolei średnie ceny uzyskiwane przez rolników na targowiskach za zwierzęta gospo
darskie wykazały w październiku 2001 r. tendencję wzrostową zarówno do cen sprzed roku, jak i do poprzedniego miesiąca, za wyjątkiem cen jałówek (niewielki spadek w porównaniu do września br.
o 1,0%). Za krowę dojną płacono średnio 1596 zł, za jałówkę 1-roczną - 974 zł, za prosię na chów - 127 zł. Za 1 kg żywca rzeźnego wołowego w omawianym miesiącu rolnicy otrzymywali przeciętnie 2,28 zł (wzrost w stosunku do września br. o 2,7%), a za 1 kg żywca rzeźnego wieprzowego - 4,43 zł (wzrost w stosunku do ub. roku o 9,7%, a do poprzedniego miesiąca o 2,8%).
Budownictwo mieszkaniowe Dwelling construction
5. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
Według danych meldunkowych w październiku br. oddano do użytku 960 mieszkań (o 28,5% więcej niż przed rokiem) o łącznej powierzchni 98,3 tys. m2, w tym w budownictwie indywi
dualnym - 455 mieszkań, a w spółdzielniach mieszkaniowych - 149. W październiku 2001 r. wydano pozwolenia na budowę 995 nowych mieszkań.
Szacuje się, że w okresie I-X 2001 r. w województwie małopolskim przekazano do użytku 7932 mieszkania (o łącznej powierzchni 733,2 tys. m2), z czego 47,3% stanowiły mieszkania oddane przez inwestorów indywidualnych (o łącznej powierzchni 494,9 tys. m2), 24,4% mieszkania na sprze
daż lub wynajem (114,1 tys. m2), 20,0% spółdzielcze (92,6 tys. m2), a 8,1% mieszkania społeczne czynszowe (29,1 tys. m2). Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania przekazanego do użytku w omawianym okresie wyniosła: w budownictwie indywidualnym - 131,9 m2, w mieszkaniach na sprzedaż lub wynajem - 58,9 m2, w budownictwie spółdzielczym - 58,3 m2, a w społecznym czynszo
wym - 45,3 m2. Od początku br. wydano 8778 pozwoleń na budowę mieszkań (czyli o 19,1% mniej niż w analogicznym okresie 2000 r.), w tym 5980 inwestorom indywidualnym.
6. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW
6.1. Przemysł
W październiku br. podmioty gospodarcze (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) prowadzące działalność związaną z przemysłem, a więc zaliczane do sekcji PKD: Górnictwo i kopalnictwo, Prze
twórstwo przemysłowe oraz Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę uzyskały przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w wysokości 2753,5 min zł (w bieżących cenach bazo
wych), tj. o 2,1% więcej niż przed rokiem i o 9,1% niż przed miesiącem. Do osiągnięcia takiego po
ziomu w przeważającej mierze przyczyniły się przedsiębiorstwa zajmujące się Przetwórstwem prze
mysłowym, które wypracowały 92,2% ogółu przychodów.
Wśród sekcji należących do Przemysłu niższy od ubiegłorocznego poziom produkcji sprzeda
nej odnotowano w Wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, wodę (o 18,2%), zaś w Górnictwie i kopalnictwie, a także w Przetwórstwie przemysłowym wystąpił wzrost (odpowiednio 0 8,3% i 3,6%). Największy spadek sprzedaży wyrobów i usług (liczonej w cenach stałych) w stosunku do października 2000 r. wystąpił w działach, takich jak: produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep 1 naczep (o 23,5%), wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 19,6%) oraz produkcja pozostałego sprzętu transportowego (o 19,0%). Natomiast odpowied
nio największy wzrost miał miejsce w działach produkujących: maszyny i aparaturę elektryczną (o 37,9%), wyroby z surowców niemetalicznych pozostałych (o 19,2%), skóry wyprawione i wyroby z nich (o 11,6%).
W porównaniu z poprzednim miesiącem najwyższy wzrost sprzedaży wyrobów i usług miał miejsce w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów i zegarków (o 24,5%), a najbardziej znaczący spadek wystąpił w dziale włó
kiennictwo (o 11,7%).
W okresie I X br. wartość produkcji sprzedanej przemysłu (liczonej w cenach stałych) była wyższa o 1,0% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku i wyniosła 25780,0 min zł (w bieżą
cych cenach bazowych). Największy wzrost sprzedaży odnotowano w przedsiębiorstwach zajmują
cych się produkcją: maszyn i aparatury elektrycznej (o 58,1%), wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych (o 18,4%) oraz odzieży i wyrobów futrzarskich (o 11,5%). Poziomu sprzed roku nie uzy
skano m.in. w działach: produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep (spadek o 30,0%), włókiennictwo (spadek o 14,7%) oraz produkcja metali (spadek o 14,3%).
Przychód ze sprzedaży w Przemyśle przypadający na jednego zatrudnionego wyniósł w październiku br. 15,7 tys. zł (w bieżących cenach bazowych) i od uzyskanego w analogicznym mie
siącu ub. roku był wyższy o 7,3°ó (w cenach stałych).
Budownictwo Construction 23
Przeciętne zatrudnienie w Przemyśle w okresie I-X br. osiągnęło poziom 179,9 tys. osób i tym samym obniżyło się o 4,9% w stosunku do analogicznego okresu ub. roku, a przeciętne mie
sięczne wynagrodzenie brutto wyniosło 2065,04 zł i wzrosło odpowiednio o 6,9%.
6.2. Budownictwo
W październiku 2001 r. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług uzyskane przez przed
siębiorstwa budowlane (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) wyniosły 524,7 min zł (w cenach bie
żących), czyli były niższe w stosunku do października ub. roku o 15,8%, ale wyższe w porównaniu z wrześniem br. o 7,3%. Przedsiębiorstwa prywatne wypracowały 89,1% ogólnej wartości przychodów sekcji Budownictwo, tj. 467,4 min zł.
Od początku roku przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w przedsiębiorstwach budowla
nych osiągnęły poziom 4237,2 min zł (w cenach bieżących) i były niższe o 15,1% w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku.
Produkcja budowlano-montażowa (obejmująca roboty o charakterze inwestycyjnym i remontowym), zrealizowana w październiku br. przez przedsiębiorstwa budowlane (o liczbie pracują
cych powyżej 9 osób) wyniosła 349,3 min zł i była niższa o 7,8% niż w październiku ub. roku, ale 0 9,8% wyższa niż we wrześniu br.
W ciągu 10 miesięcy br. przychód z działalności budowlano-montażowej wyniósł 2588,9 min zł 1 był o 14,7% niższy aniżeli w analogicznym okresie ub. roku.
Przychód ze sprzedaży przypadający na jednego zatrudnionego w Budownictwie w paździer
niku br. wyniósł 13,7 tys. zł i był o 2,7% niższy niż przed rokiem, ale o 7,4% wyższy niż przed
miesią-W okresie styczeń - październik br. przeciętne zatrudnienie w Budownictwie wyniosło 39,1 tys.
osób i tym samym było niższe o 11,5% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto osiągnęło poziom 1842,42 zł, tj. o 1,6% wyższy niż przed rokiem.
6.3. Transport
W październiku 2001 r. przychody ze sprzedaży usług w przedsiębiorstwach z terenu woje
wództwa małopolskiego należących do sekcji Transport, gospodarka magazynowa i łączność (o licz
bie pracujących powyżej 9 osób) osiągnęły wartość 126,2 min zł (w bieżących cenach bazowych).
Na sektor prywatny przypadało 57,4% ogółu przychodów.
W okresie I-X br. przedsiębiorstwa transportowe sprzedały usługi o łącznej wartości 1221,5 min zł, tj. o 6,6% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. W sektorze publicznym i prywatnym przychody wzrosły odpowiednio o 1,7% i o 10,6%.
Taborem jednostek transportowych sektora publicznego i prywatnego w omawianym miesiącu przewieziono 189,1 tys. ton ładunków, tj. mniej niż w październiku ub. roku i we wrześniu br. odpo
wiednio o 42,5% i 30,1%. Przewozy pasażerów w październiku br. wyniosły ogółem 62,1 min osób i były wyższe niż przed rokiem i przed miesiącem odpowiednio o 1,9% i o 14,9%.
Od początku roku przewieziono 2,6 min ton ładunków, tj. o 1,9% mniej niż przed rokiem oraz o 7,4% mniej pasażerów, czyli 487,7 min osób.
Poza komunikacją miejską, taborem transportu zarobkowego, w październiku br. przewieziono 189,0 tys. ton ładunków i 6,7 min osób. Transportem samochodowym zarobkowym przewieziono 176,6 tys. ton ładunków. Ładowność taboru samochodowego wyniosła 11,9 tys. ton.
Przeciętne zatrudnienie w sekcji Transport, gospodarka magazynowa i łączność w okresie I-X br. ukształtowało się na poziomie 14,4 tys. osób i było o 4,8% niższe niż przed rokiem, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto wyniosło 2093,84 zł, tj. o 9,6% więcej w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku.
Handel
6.4. Handel
W październiku 2001 r. sprzedaż detaliczna zrealizowana przez przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) wyniosła 1441,1 min zł (w cenach bieżących), tj. o 1,4% więcej niż przed rokiem i o 6,2% - niż przed miesiącem.
Największy wzrost sprzedaży w porównaniu do października ub. roku wystąpił w przedsiębior
stwach sprzedających: włókno, odzież, obuwie (o 53,0%), żywność; napoje alkoholowe i bezalkoholo
we oraz wyroby tytoniowe (o 15,1%) oraz w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych (o 9,4%). Jednocześnie najbardziej dotkliwy spadek wolumenu sprze
daży odnotowano w przedsiębiorstwach sprzedających farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny (o 27,5%).
W okresie styczeń - październik br. sprzedaż detaliczna zamknęła się kwotą 13,4 mld zł i tym samym była o 6,9% wyższa niż przed rokiem.
Sprzedaż hurtowa zrealizowana przez przedsiębiorstwa handlowe (o liczbie pracujących powyżej 9 osób) osiągnęła w omawianym miesiącu wartość 2441,0 min zł (w cenach bieżących), co oznacza wzrost o 17,8% w porównaniu z październikiem ub. roku i o 33,4% w odniesieniu do wrze
śnia br. W jednostkach sektora prywatnego zrealizowano 99,1% ogólnej wartości sprzedaży hurtowej.
Od początku 2001 r. sprzedaż hurtowa jednostek handlowych była o 8,8% wyższa niż przed rokiem i wyniosła 19,7 mld zł.
W październiku 2001 r. przedsiębiorstwa handlu hurtowego uzyskały sprzedaż hurtową w wy
sokości 2245,2 min zł, tj. wyższą niż we wrześniu br. o 35,4%.
Przeciętne zatrudnienie w okresie styczeń - październik br. w sekcji Handel i naprawy wynio
sło 71,4 tys. osób i było wyższe o 4,1% niż przed rokiem, natomiast przeciętne miesięczne wynagro
dzenie brutto wzrosło o 4,3% i osiągnęło poziom 1753,68 zł.
7. FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW
W okresie I-IX 2001 r. kwartalnym badaniem finansowym zostały objęte 1363 podmioty go
spodarcze (z wyjątkiem rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybołówstwa i rybactwa, pośrednictwa finan
sowego oraz szkół wyższych) prowadzące księgi rachunkowe, w których liczba pracujących przekra
cza 49 osób. Dynamika przychodów z całokształtu działalności nadal była niższa od kosztów ich uzy
skania, wskutek czego wskaźnik poziomu kosztów uległ zwiększeniu. Niekorzystnie ukształtował się wynik finansowy netto wskazując na pogłębienie się straty netto poniesionej już w okresie I-VI br.
Podstawowe wskaźniki dotyczące sytuacji finansowej badanych podmiotów odznaczały się pogorsze
niem poziomu w porównaniu z analogicznym okresem 2000 r.
Przychody z całokształtu działalności uzyskane przez wyżej wymienione podmioty gospo
darcze za trzy kwartały br. były o 2,9% wyższe niż w analogicznym okresie 2000 r.
i wyniosły 49732,7 min zł. Przychody osiągnięte przez jednostki sektora prywatnego stanowiły nadal ponad 80% przychodów ogółem. Sektor prywatny odznaczał się wzrostem przychodów (o 8,8% w stosunku do ub. roku), podczas gdy podmioty sektora publicznego odnotowały spadek po
ziomu przychodów o 19,0%. W strukturze przychodów z całokształtu działalności nadal największy, bo ponad 57 procentowy udzał stanowiły przychody ze sprzedaży produktów, a ich wartość wynosiła 28475,2 min zł. Największą dynamiką, w odniesieniu do analogicznego okresu 2000 r. charakteryzo
wały się przychody finanscwe (wzrost o 85,7%).
Wśród sekcji PKD przychody podmiotów należących do Przemysłu stanowiły 55,1% ogólnej wartości przychodów z całokształtu działalności, ale w porównaniu do ub. roku ich wartość spadła o 0,2%. Re
latywnie największy wzrost przychodów w pozostałych sekcjach PKD miał miejsce w: Ochronie zdro
wia i opiece społecznej (o 34,6%), Handlu i naprawach (o 12,4%) oraz Transporcie, gospodarce
Finanse przedsiębiorstw Finance of enterprises 25
magazynowej i łączności (o 10,2%), natomiast najwyższy spadek odnotowano w: Budownictwie (o 17,0%), Górnictwie i kopalnictwie (o 11,4%) oraz w Pozostałej działalności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej (o 10,3%).
Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności w okresie I-IX 2001 r., w odniesieniu do ub. roku wzrosły o 5,0% i wyniosły 49495,6 min zł, przy czym w sektorze prywatnym koszty wzrosły o 10,0%, a ich wartość (40806,5 min zł) stanowiła 82,5% ogólnego poziomu kosztów.
Natomiast w sektorze publicznym koszty spadły o 13,4%. W strukturze kosztów uzyskania przycho
dów z całokształtu działalności dominowały koszty poniesione na sprzedaży produktów (prawie 61 procentowy udział w kosztach ogółem), które w stosunku do wielkości sprzed roku wzrosły o 2,7%.
Na ogólną wartość kosztów uzyskania przychodów największy wpływ miał ponad 50 procentowy wzrost wartości kosztów finansowych do poziomu 2028,1 min zł.
Analizując sytuację przedsiębiorstw według rodzaju prowadzonej działalności najwyższy wzrost kosz
tów w porównaniu do ub. roku odnotowały te sekcje PKD, które charakteryzowały się najwyższym wzrostem ogólnej wartości przychodów, czyli: Ochrona zdrowia i opieka społeczna (o 31,4%), Trans
port, gospodarka magazynowa i łączność (o 13,3%) oraz Handel i naprawy (o 12,2%), a spadek po
ziomu kosztów wystąpił m.in. w Budownictwie (o 14,6%) i Pozostałej działalności usługowej komunal
nej, społecznej i indywidualnej (o 8,0%).
Po trzech kwartałach 2001 r. omawiane przedsiębiorstwa osiągnęły wynik finansowy ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w wysokości 652,9 min zł, co w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku oznacza spadek zysku o 57,1%. Zmniejszenie poziomu wypraco
wanego zysku dotyczyło obydwu sektorów własności; sektor publiczny pogłębił notowaną już stratę (minus 149,8 min zł), sektor prywatny - dalszy spadek zysku o 32,0% do kwoty 802,8 min zł.
Wynik finansowy na działalności gospodarczej ogółu badanych przedsiębiorstw ukształtował się na poziomie o 80,4% niższym od ubiegłorocznego i wyniósł 237,1 min zł. Po uwzględnieniu salda strat i zysków nadzwyczajnych w kwocie 0,7 min zł, wynik finansowy brutto zamknął się kwotą 237,8 min zł. W odniesieniu do analogicznego okresu ub. roku wynik finansowy brutto zmniejszył się o 80,4%; w sektorze prywatnym odnotowano spadek o 39,2% do kwoty 558,3 min zł, a w sektorze publicznym nadal był ujemny (minus 320,5 min zł). Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto w porównaniu z okresem I-IX 2000 r. zmniejszyły się o 30,6% i wyniosły 344,9 min zł (46,5 min zł w sektorze publicznym i 298,4 min zł w sektorze prywatnym). Wskutek obciążeń (głównie podatkiem dochodowym od osób prawnych i fizycznych stanowiącym 97,5%) wynik finansowy netto ukształtował się na poziomie minus 107,1 min zł (w analogicznym okresie ub. roku był dodatni).
Przedsiębiorstwa sektora publicznego odnotowały stratę netto w wysokości minus 367,0 min zł, a sektora prywatnego - zysk 259,8 min zł (spadek zysku netto o ponad 53%).
W podziale ze względu na rodzaj prowadzonej działalności największą stratę netto poniosły przedsię
biorstwa zajmujące się: Handlem i naprawami (minus 50,1 min zł), Budownictwem (minus 38,6 min zł), Transportem, gospodarką magazynową i łącznością (minus 36,7 min zł). Zysk netto odnotowały pod
mioty zaliczane do sekcji PKD: Przemysł (15,0 min zł), Obsługa nieruchomości i firm; nauka (11,9 min zł) oraz Hotele i restauracje (3,1 min zł).
Koszty bieżącej działalności poniesione przez ogół badanych podmiotów w okresie trzech kwartałów br. wyniosły 30537,3 min zł. W strukturze rodzajowej kosztów dominowały koszty zużycia materiałów i energii (42,8%), ponadto znaczny udział przypadał na wynagrodzenia brutto (16,2%), usługi obce (16,2%) oraz na podatki i opłaty (11,5%). W sektorze publicznym udział kosztów związa
nych ze zużyciem materiałów i energii wynosił 46,9%, z wynagrodzeniami brutto 18,5%, a z usługami obcymi 16,2%, podczas gdy w sektorze prywatnym większy był udział usług obcych (16,2%) niż wy
nagrodzeń (15,5%), zaś koszty zużycia materiałów i energii stanowiły 41,5% poniesionych kosztów.
26 Finanse przedsiębiorstw Finance of enterprises