4. MATERIAŁ DOŚWIADCZALNY
4.1. Charakterystyka wykorzystywanych surowców
Woda ( Aqua)
Jako rozpuszczalnik do produkcji preparatów do czyszczenia silnie zabrudzonych powierzchni zastosowano wodę destylowaną.
Mikrosfera (Cenosphere)
Mikrosfera jest jedną z frakcji popiołów lotnych powstających w elektrowniach lub elektrociepłowniach podczas spalania węgla kamiennego lub brunatnego. Podstawowe właściwości fizyczne mikrosfery przedstawiono rozdziale 2.1.
Producent: ZUMiR
Oksyetylat alkoholu laurylowego (m=7)
Ma postać transparentnej, bezwonnej, lepkiej cieczy. Dość dobrze rozpuszczalny w wodzie. Stosowany jako związek powierzchniowo czynny, a także jako emulgator.
Producent: PCC Rokita S.A. Nazwa handlowa: Rokanol L7 Inne nazwy: Laureth – 7
SLS (Sodium Lauryl Sulfate)
Sól sodowa siarczanowanego alkoholu laurylowego. Jest to proszek barwy białej do kremowej. Anionowy związek powierzchniowo czynny służący jako półprodukt do otrzymywania środków piorących i myjących oraz jako emulgator olejów.
Nazwa handlowa: Rosulfan LP
Producent: Zakłady Chemiczne Rokita S.A.
Gliceryna
Alkohol wielowodorotlenowy, zawierający trzy grupy hydroksylowe. Jest to jasnobrązowa, syropowata ciecz o charakterystycznym smaku, rozpuszcza się w wodzie. Jej gęstość wynosi 1,26 g/cm3
57
– 290°C. Jest cieczą higroskopijną, ma właściwości nawilżające, stosowana jest jako humektant. Jako dobry rozpuszczalnik tłuszczów i innych lipidów może być stosowana w preparatach chemii gospodarczej, zapewniając odpowiednią konsystencję i zapobiegając wysychaniu preparatów.
Producent: RAFINERIA TRZEBINIA S.A
Nazwa handlowa: Gliceryna techniczna – produkt odpadowy z wytwarzania estrów
metylowych kwasów tłuszczowych z oleju rzepakowego.
Glikol propylenowy
Bezbarwna, bezwonna ciecz o słodkawym smaku, dobrze rozpuszczalna i mieszająca się z wodą w każdym stosunku. Rozpuszcza się także w alkoholu etylowym, chloroformie i oleju parafinowym. Ta higroskopijna ciecz w stężeniu powyżej 5% działa jako humektant. Zapewnia odpowiednią konsystencję preparatu. Kontroluje wymianę wilgoci między produktem a otoczeniem, przez co zapobiega wysychaniu preparatu. Nieznacznie zmniejsza lepkość, a także działa kondycjonująco na skórę rąk.
Producent: Brenntag Polska Sp. z o.o.
Nazwa handlowa: Glikol propylenowy 150073 B30
Inne nazwy: glikol propylenowy, 1,2-propanodiol, 1,2-dihydroksypropan
Alkohol izopropylowy
Bezbarwna ciecz o charakterystycznym alkoholowym zapachu o masie molowej – 60,1 g/mol, gęstości 0,785-0,787 g/cm3
, temperaturze wrzenia 82 – 83ºC i lepkości 2,43 mPa.s. Jego rozpuszczalność w wodzie jest nieograniczona, dobrze rozpuszcza się także w rozpuszczalnikach organicznych tj. w alkoholach, acetonie, eterze, gorzej w heksanie, benzenie, chloroformie. Stosowany jako łagodny rozpuszczalnik organiczny, rozpuszcza tłuszcze. Szybko paruje z czyszczonych powierzchni i nie pozostawia po sobie żadnych śladów. Stosowany także jako środek przeciwpienny – gasi pianę, a także zmniejsza lepkość preparatu.
Producent: Przedsiębiorstwo Przemysłowo Handlowe Polskie Odczynniki Chemiczne
Gliwice, Spółka Akcyjna
Nazwa handlowa: 2 – propanol
58 Eter butylowy glikolu dietylenowego
Jest to jeden z najpopularniejszych eterów glikolu. Klarowna bezbarwna ciecz o delikatnym zapachu eterowym. Stosowany głównie jako rozpuszczalnik w: tuszach, środkach do czyszczenia i cieczach specjalnego przeznaczenia, bądź też do produkcji pochodnych octanowych. Jest rozpuszczalny w wodzie. Charakteryzuje się niskim stopniem toksyczności w stosunku do organizmów żyjących w wodzie, jak również w stosunku do człowieka, chociaż może powodować podrażnienia oczu. Ulega biodegradacji. Najważniejsze właściwości fizyczne butyldiglikolu to: masa cząsteczkowa – 162,2 g/mol, temperatura wrzenia – 230˚C, temperatura topnienia – 68˚C, napięcie powierzchniowe w 25˚C – 30 mN/m, lepkość w 20˚C – 6,6 mm2/s, gęstość w 20˚C – 0,952 – 0,957 g/cm3.
Producent: Brenntag Polska Sp. z o.o. Nazwa handlowa: Butyldiglikol
Inne nazwy: Eter butylowy glikolu dietylenowego, 2 – (2-butoksyetoksy) – etanol
Acrylates/ C10 – C30 Alkyl Acrylate Crosspolymer
Należy do polimerów syntetycznych. Jest produktem polimeryzacji kwasu akrylowego. Występuje w postaci białego proszku. Maksymalną lepkość uzyskują jego wodne roztwory w środowisku zasadowym przy pH 6 – 10. W preparatach pełni funkcje stabilizatora emulsji i środka zwiększającego lepkość. Pomaga utrzymać odpowiednią konsystencję i stabilność produktu finalnego.
Producent: Noveon, Inc.
Nazwa handlowa: Carbopol 2020
Karboksymetyloceluloza sodowa
Nazwa INCI: Cellulose Gum
Surowiec ten posiada dobre właściwości koloidoochronne, zagęszczające, wiążące i błonotwórcze. Jego zastosowanie obejmuje głównie preparaty chemii gospodarczej (proszki, pasty czyszczące), ale również budownictwo, odlewnictwo, ceramika itp. KMC znajduje szerokie zastosowanie również w przemyśle spożywczym. Związek ten wykazuje aktywność powierzchniowo czynną wzmacniając działanie zastosowanych w preparacie emulgatorów, przeciwdziała krystalizacji lodu i cukrów. Dodatkowo wodne roztwory KMC posiadają strukturę żelową, dzięki temu są stosowane jako modyfikatory lepkości.
59
W wykonywanych preparatach (Tab. 21) stosowano następujące stężenia karboksymetylocelulozy:
– pasty: S1, S2 i S3 – 3% roztwór wodny, co daje w przeliczeniu na czysty składnik odpowiednio 0,83, 1,13, 1,43% wag. KMC, S4, S5, S6 – 2% roztwór wodny, a w przeliczeniu na czysty składnik – 0,55, 0,75, 0,95% wag., S7, S8, S9 – 1% roztwór wodny czyli 0,28, 0,38, 0,48% wag.
– pasty S10, S11, S12 – 3% roztwór wodny, co daje w przeliczeniu na czysty składnik: 0,77, 0,74, 0,68% wag. KMC, S13, S14, S15 – 2% roztwór wodny, w przeliczeniu na czysty składnik: 0,51, 0,49, 0,45% wag. KMC, S16, S17, S18 – 1% roztwór wodny czyli 0,26, 0,25, 0,23% wag. KMC.
Cytrynian sodu
Cytrynian sodu stanowi sól sodową hydroksykwasu trikarboksylowego (kwasu 2 – hydroksy – 1, 2, 3 – propanotrikarboksylowego). Występuje w postaci białego proszku o strukturze krystalicznej. Ma masę cząsteczkową 294,19 g/mol Jest rozpuszczalny w wodzie, a jego 10% roztwory mają pH 7,5 – 8,9. Jego temperatura topnienia wynosi 150˚C, a rozkładu 175˚C. Otrzymywany jest syntetycznie m.in. przez zobojętnienie kwasu cytrynowego wodorowęglanem sodowym. Pełni funkcję regulatora pH. W preparatach do czyszczenia stosuje się go jako sekwestrant, a także jako składnik wspomagający proces mycia i czyszczenia, ułatwiający usuwanie osadów z wody i kamienia. Posiada także właściwości konserwujące.
Producent: Firma Chempur
Nazwa handlowa: tri-Sodu cytrynian
Inne nazwy: Sodium Citrate, cytrynian sodu, tri-Sodium citrate dihydrate pure
EDTA Na
Nazwa wg INCI: Disodium EDTA
Wersenian dwusodowy (EDTA Na) jest to biały proszek, bez zapachu. Sekwestrant.
Właściwości: Ciężar nasypowy 20o
C - 0,80 g/ml, rozpuszczalny w wodzie, pH 5% roztworu – 4,0 – 5,0.
Skład wg INCI (Łącznie z substancjami czynnymi, rozpuszczalnikami, konserwantami,
antyoksydantami i innymi dodatkami): Disodium EDTA 100%
60 Pirofosforan dwusodowy
Pirofosforan dwusodowy jest to biały krystaliczny proszek, bez zapachu pełniący funkcję emulgatora, substancji chelatującej i spulchniającej, utrwalający barwę. Sekwestrant.
Właściwości: pH: 10,3 (1% r-r wodny w 20°C), temperatura topnienia: 622 – 985°C,
Gęstość: 2,53 g/cm³ (20°C), rozpuszczalność: w wodzie: 6,4g/l (25°C).
Producent: Brenntag Polska Sp.z.oo.
Glukonian sodu
Glukonian sodu (kwasu glukonowego sól sodowa) jest to białe ciało stałe prawie bez zapachu.
Właściwości: masa molowa 218,14 g/mol, pH: 6,5 - 8,0 (20°C, 10% wodny roztwór),
rozpuszczalność w wodzie: 590 g/l (25°C).
Zastosowanie: przemysł chemiczny
Wodorotlenek sodowy
Jest jedną z najpopularniejszych zasad nieorganicznych. Występuje w postaci stałej o białej barwie, wykazuje budowę krystaliczną. Ma właściwości higroskopijne. Najważniejsze właściwości fizyczne to: gęstość – 2,1 g/cm3
, temperatura topnienia 323 °C (596,15 K), temperatura wrzenia 1 390 °C (1 663,15 K). W wodzie rozpuszcza się dobrze (1,11 g/cm3 w 20°C) tworząc roztwór bardzo silnie żrącego ługu sodowego. Rozpuszczanie jest reakcją silnie egzotermiczną. Roztwory NaOH są bezbarwne, bezzapachowe, niepalne. Wodorotlenek sodu jest stosowany jako środek alkalizujący, regulator pH.
Producent: Anwil S.A.
Nazwa handlowa: Wodorotlenek sodu techniczny, soda kaustyczna granulowana Inne nazwy: wodorotlenek sodowy, zasada sodowa, soda kaustyczna.
Konserwant
Inne nazwy: Phenoxyethanol (and) Methyldibromo Glutaronitryle (and) Methylchloroisothiazolinone (and) Methylisothiazolinone (Konserwant)
Środek konserwujący na bazie 2 – fenoksyetanolu, 2 – bromo – 2 – bromometylo) pentnodinitrylu i mieszanina 5 – chloro – 2 – metylo – 2H – izotiazol – 3-onu i 2 – metylo – 2H – izotiazol – 3 – onu. Klarowna, prawie bezbarwna do ciemnożółtej ciecz o gęstości w 20˚C ok. 1,075-1,081 g/cm3. W bezpośrednim kontakcie ze skórą i oczami może
61
powodować ich podrażnienie. Konserwant ten zapewnia utrzymanie stabilności mikrobiologicznej produktu, zwiększenie trwałości i odporności na działanie bakterii i wirusów.
Producent: Brenntag Polska Sp. z o.o. Nazwa handlowa: Euxyl K 727
Kompozycja zapachowa
Kompozycja różnych związków organicznych: alkoholi, aldehydów, ketonów posiadająca zapach pomarańczy, nadająca świeży owocowy zapach produktowi końcowemu. Zawiera (R) – p – mentha – 1,8 – diene, dimethylcyclohex – 3 – ene – 1 – carboaldehyde.
Producent: Fabryka substancji zapachowych Pollena Aroma Sp. z o.o. Nazwa handlowa: Pomarańcza B459.