2. Budowanie zasad
Aby Twoje dziecko wykonywało prośby, zaproś je do tworzenia i budowania wspólnej „instrukcji życia”. Omów zasadę, np. czas powrotu wieczorem do domu, ustal z dzieckiem konsekwencje dotyczące przestrzegania tej zasady, najlepiej niech dziecko pierwsze przedstawi swoje propozycje.
Przekonasz się, że wspólne ustalenia dużo lepiej działają. Dziecko chętniej bierze odpowiedzialność za swoje postępowanie, gdy zna wszystkie konsekwencje, te dobre, czyli smak dumy i te złe, czyli niezadowolenie.
JAK BUDOWAĆ ZASADY? - 10 wskazówek
1) w formie pozytywnej - opisujące pożądane przez nas zachowania np.
- "Ułóż zeszyty na biurku/na półce",zamiast opisywania tego, czego dzieciom nie wolno robić, np.
- "Nie rzucaj zeszytów na podłogę"2) jasne dla dziecka - dziecko powinno je rozumieć 3) w ich ustalaniu uczestniczy dziecko
4) zapisane i powieszone w widocznym miejscu
ZASADA
KONSEKWENCJE
Nagrody Kary
5) dostosowane do możliwości dziecka
6) możliwe do wyegzekwowania przez rodzica
7) elastyczne - gdy zasada nie działa, możemy ją zmienić
8) z określonymi jasno i konkretnie konsekwencjami pozytywnymi i negatywnymi
9) przypominane, jako wspólnie ustalone, dziecku
10) wprowadzane stopniowo - PAMIĘTAJ! ZBYT DUŻO ZASAD
WPROWADZA CHAOS!A. Jakie zasady najtrudniej wprowadzić w życie i jak je egzekwować?
Najtrudniej wprowadzić w życie te zasady, z którymi my rodzice mamy kłopot, lub nasz system wychowywania jest niespójny, np. coś innego mówi mama, a coś innego tata. Dlatego warto, aby rodzice wcześniej ustalili między sobą, na czym im zależy w ustalaniu zasad.
Najczęściej rodzice zgłaszają problem z:
1) punktualnymi powrotami dziecka do domu np. z placu zabaw, z imprezy, dyskoteki itp.
2) samodzielnym odrabianiem lekcji
3) sprzątaniem np. swojego pokoju lub części mieszkania 4) wynoszeniem śmieci bez przypominania
Zastanów się, czy na tym na pewno Ci zależy? Czy wszystko jest tak samo ważne? Czy rzeczywistość jest zawsze idealna?
Naturalnym efektem łamania reguł są konsekwencje - kary. Kiedy prosisz swoje dziecko, aby coś zrobiło, sam musisz już wiedzieć, co się stanie, gdy nie spełni Twojej prośby. Dziecko także powinno to wiedzieć. Bądź przewidywalny.
Nie daj się ponieść złości. A kiedy czujesz, że za moment wybuchniesz, powiedz dziecku, co się z tobą dzieje, że jesteś zły (wściekły) i musisz ochłonąć, wyjdź z pokoju albo odeślij dziecko do jego pokoju. Zadbaj o bezpieczeństwo dziecka.
A kiedy już ochłoniesz, wróć do dziecka i wyjaśnijcie problem. Warto nauczyć się mówić „przepraszam”. Zakończ sprawę i nie wracaj do niej.
Zadbaj, aby w rozmowie z dzieckiem być zrozumiałym. Dziecko potrzebuje jasnych, prostych i krótkich komunikatów. Nie gderaj. Daj dziecku czas na zastanowienie i znalezienie dobrego rozwiązania.
Pytaj często swoje dziecko o to, czego potrzebuje lub czego oczekuje?
I krótko i jasno wyjaśniaj, czy zgłoszone potrzeby i oczekiwania mogą być zaspokojone i jak dziecko może to zrealizować oraz na ile możesz mu w tym pomóc.
Dobra rada
Warto pamiętać, że ani dorośli, ani dzieci, nie zmieniają się z dnia na dzień.
B. Czego chcemy nauczyć nasze dziecko?
Chcemy nauczyć dziecko porządku. Słowo „porządek” jest pojęciem bardzo abstrakcyjnym i dla każdego z nas może oznaczać coś zupełnie innego, dlatego nadaj mu znaczenie i sens.
Aby dziecko zrozumiało sens twojego polecenia, stwórz odpowiednią INSTRUKCJĘ OBSŁUGI:
1) powiedz dziecku, co ma posprzątać; dokładnie wskaż każdą rzecz, każdy przedmiot, nazywając go "klocki, książeczki..."
2) powiedz dziecku, jak ma sprzątać, dokładnie wyjaśnij każdą czynność, pokaż jak ją wykonać – „włóż”, „poukładaj”;
3) powiedz dziecku kiedy ma to zrobić; dokładnie określamy czas np. „teraz”,
„od godziny …. od godziny …”;
4) powiedz dziecku, po co ma to zrobić, nazwij sens działań; wyjaśnij prostymi słowami znaczenie porządku, np. „będziesz miała czysty pokój”
„łatwo odszukasz swoje rzeczy”;
5) powiedz dziecku kto to ma zrobić; to szczególnie ważne, gdy jest rodzeństwo; dzięki takim wyjaśnieniom unikasz pytań: „a czemu ja”.
Zadbaj o to, aby dziecko czuło, że to jest sprawiedliwe. Podziel obowiązki tak, aby każde dziecko miało coś do zrobienia.
A gdy już to zrobiłeś, ustal KONSEKWENCJE
Zastanówcie się z dzieckiem, co się stanie, jeżeli ta czynność nie zostanie wykonana zgodnie z przyjętymi ustaleniami np. „klocki nie zostaną włożone do pudełka”? Wspólnie z dzieckiem ustalcie konsekwencje – np. „schowam klocki i jutro nie będziesz mógł się nimi bawić”.
Pamiętaj! Nagrody, to również konsekwencje! Zadbaj o pochwałę, gdy dziecko wykona polecenie.
Czyli co zrobić, aby nasze dziecko nauczyło się porządku?
Przykład:
Kasia ma dwa lata
„Kasiu posprzątaj swoje zabawki.”
„Połóż lalki i misie na półkę.”
„Klocki włóż do pudełka.”
„Proszę, zrób to teraz.”
„W posprzątanym pokoiku jest przyjemnie.”
Możemy dodać:
„Nie będziesz się przewracać o porozrzucane zabawki.”
Ważne, aby wypowiadane zdania były mówione wprost do dziecka i były stosunkowo krótkie. Następnie dajemy dziecku czas na realizacje zadania, a jeżeli nasz maluch nie wykazuje chęci, powtarzamy, co ma zrobić i dajemy przykład. Biorąc jedną lalkę i kładąc ją na półce, mówimy „zobacz, ja kładę lalkę na półkę, a teraz Ty weź misia i połóż obok”. Jak dziecko to zrobi – pochwal.
Następnie zachęć dziecko do pozbierania klocków i włożenia ich w pudełko.
Gdy dziecko nie chce się zaangażować, weź kilka klocków i włóż do pudła, opisując co robisz: „zobacz, sprzątam klocki, zbieram je i wkładam do pudełka”, dodając „proszę, pomóż mi”. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że nasze 2-letnie dziecko chętnie zaangażuje się w to zadanie. Gdyby jednak okazało się inaczej, powinniśmy czynność powtórzyć. Należy powiedzieć dziecku, że „skoro nie sprzątasz zabawek, w pokoju jest bałagan i jest mi smutno (starszemu nieco dziecku powiemy: „bardzo mi się to nie podoba”.) Proszę posprzątaj, bo schowam zabawki i nie będziesz miała się czym bawić”.
To ostrzeżenie należy wypowiedzieć w sytuacji, gdy dziecko zupełnie nie będzie się angażowało. Najmniejsze zainteresowanie dziecka, każdy pozytywny gest nagradzajmy pochwałą: np. „jak ja się cieszę”, „dobrze mi pomagasz”, ”ładnie to robisz”.
Pamiętajmy, że jesteśmy dla naszych dzieci wzorem! Dajmy dziecku dobry przykład! Nauczmy je tej trudnej ale bardzo pożytecznej czynności sprzątania. Każda czynność wymaga powtarzania i dawania dobrego wzoru.
Tylko w ten sposób nasze dziecko nabywa przydatnych umiejętności życiowych.
Rodzicu! Gdy chcesz nagrodzić dziecko, nie obiecuj dziecku rzeczy, których nie możesz spełnić, bo w ten sposób uczysz niepewności i braku zaufania do dorosłych.
Nie obiecuj gruszek na wierzbie. Nie obiecuj nagród materialnych, np.
kupna zabawek, pamiętaj, że wraz z wiekiem dziecka jego upragnione zabawki mogą stać się dla ciebie nieosiągalne finansowo, w ten sposób możesz wychować „egoistycznego materialistę”.