temy oświatowe, a także, fakul-tatywnie, pracę szkół i placówek oświatowo-wychowawczych. Dla podkreślenia rangi spotkań, poza wizytami w tychże szkołach i pla-cówkach oświatowych, hospitacja-mi zajęć i dyskusjahospitacja-mi, każdorazo-wo grupy podejmowane były przez przedstawicieli władz administra-cyjnych, odpowiednio wojewódz-kich i landu Schleswig-Holstein.
W Opolu niemieckich pedagogów przyjął ordynariusz opolski abp■
Alfons■Nossol.
Program pobytu uwzględniał i elementy kulturalno-poznawcze.
Polacy zwiedzali m.in. Lubekę, Bremę, Kilonię, Hamburg. Niem-com organizowano natomiast wy-jazdy m.in. do Krakowa, Często-chowy, Oświęcimia, Warszawy, gdzie odwiedzili Sejm. W ostat-nich latach do programu spotkań włączono problematykę mniejszo-ści narodowych: duńskiej w lan-dzie Schleswig-Holstein, niemiec-kiej na Śląsku Opolskim. Każde ze spotkań było inspiracją do po-dejmowania już pro domo sua, we własnych szkołach, podpatrzo-nych na wyjazdach ciekawych roz-wiązań organizacyjnych i dydak-tycznych. Efektem bezpośrednich kontaktów pracowników
nauko-nie współpracy, już nauko-nie na pozio-mie wojewódzkim, a na szczeblu pojedynczych szkół. Zadzierzgnię-te przez Zadzierzgnię-te lata przyjaźnie dopro-wadziły do wzajemnych spotkań rodzinnych, i tu, w Polsce, i tam, w Niemczech.
W 1985 roku rektorzy Wyż-szych Szkół Pedagogicznych z Opola i z Kilonii podpisali wielo-letnią umowę partnerską. Obecnie obie uczelnie szczycą się statusem uniwersyteckim. Podobnie postą-piło szesnaście szkół i placówek oświatowych z naszego wojewódz-twa, nawiązując trwałe kontakty ze szkołami niemieckimi.
Najpiękniej o znaczeniu tej trwającej od wielu lat przyjaznej, międzynarodowej wymiany peda-gogicznej, na jednej z konferen-cji powiedział dr Karl Heinz Har-beck: Niechaj szlachetna i głęboko dr hab. Stanisław Rogala: Realista- mi są tylko ci, których stać na ide-alizm i marzycielstwo, a rozwijając tę myśl, dodał, że najogólniej cho-dzi o to, aby przezwyciężyć te
ide-ludzi, kierują ich myśli na tory nie-bezpiecznego fanatyzmu. Ideolo-gie hegemonistyczne dzielą świat, zachęcając ludzi do korzystania z takiego podziału i do zajmowa-nia stanowiska nadrzędnego w sto-sunku do innych narodów. Należy wznieść się ponad poziom wąsko rozumianych interesów własnego narodu, na poziom, na którym lu-dzie utrzymują stosunki z ludźmi, niezależnie od dzielących ich gra-nic. Umiejętność dostrzeżenia tego co dobre, sprawiedliwe i słuszne – to wielka, najważniejsza sprawa2.
Ze strony niemieckiej najwięk-szy wkład w dzieło kultywowania wzajemnej współpracy, poza dr.
Karlem Heinzem Harbeckiem, jej inicjatorem, wnieśli m.in.: senato-rowie Heinz■Lund, Georg■Korn-berger,■prof.■Walter■Merineit, a także nauczyciele m.in.: Annelise■
Harbeck, Herta■Vogel, Eleono-ra■ Jansen,■ Hilda■ Cords,■ Wan-da■Schmidt-Jeż. Spośród polskich organizatorów współpracy poza prof. dr. hab. Józefem Kokotem, największy wkład wnieśli opolscy kuratorzy oświaty i wychowania:
prof. dr hab. Stanisław Rogala, mgr■
Kazimierz■Pawliszyn,■mgr■Wło-dzimierz■Malec,■mgr■Franciszek■
Minor,■mgr■Aleksander■Iszczuk,■
mgr■Halina■Bilik, a także dyrekto-rzy Wojewódzkiego Ośrodka Me-todycznego w Opolu: doc.■dr■Sta-nisław■Łukowski,■dr■Stanisław■
Szczepański,■dr■Kazimierz■Burt-ny. Znakomitymi tłumaczami byli:
mgr■Alojzy■Mayer,■mgr■Roman■
Wieczorek,■mgr■Andrzej■Popio-łek. Koniecznie trzeba też wsmnieć o znakomitym opolskim po-ecie, byłym pośle do Sejmu, Janie■
Goczole – to dzięki jego trudom w roku 1982, pomimo stanu wo-jennego, ku totalnemu zdumieniu Niemców grupa z Opolszczyzny zawitała do Schleswigu-Holsteinu, jako pierwsza i jedyna polska gru-pa w tamtym czasie.
Swoim autorytetem
polsko-nie-2 Jerzy Duda, Jeżeli zapomnimy o wojnie, nigdy nie zaznamy rozkoszy pokoju, „Oświata i Wychowanie” nr 15 (556) , 16 września 1985 r., str. 7.
Malente, k. Kilonii. Uczestnicy spotkania, byli opolscy kuratorzy oświaty i wychowa-nia (na zdjęciu od lewej): Aleksander Iszczuk, Franciszek Minor i prof. Stanisław Ro-gala
mieckie nauczycielskie spotkania wspierali profesorowie opolskich uczelni m. in.: Franciszek■Marek,■
Jerzy■Pośpiech,■Oswald■Mateja,■
Michał■Lis,■Franciszek■Hawra- nek,■Stanisław■Kochman,■Doro- ta■Simonides,■Maria■Nowakow-ska,■Andrzej■Brożek. Przez wiele lat placówką oświatową przyjmu-jącą serdecznie niemieckich go-ści była Szkoła Podstawowa nr 5 im. Karola Musioła w Opolu, którą kierowała mgr■Halina■Żyła. Ak-tywnym partnerem współpracy stał się ostatnio Urząd Marszałkowski w Opolu, przy szczególnej przy-chylności posła do Sejmu RP Ry-szarda■Galli.
W 2004 roku uroczyście – w Opolu i w Kilonii – obchodzono trzydziestolecie współpracy po-między naszymi regionami, działo się to przy ogromnym osobistym zaangażowaniu dr. Karla Heinza Harbecka, który zwrócił uwagę, że ta współpraca, pomyślana począt-kowo tylko jako wymiana przed-stawicieli środowisk oświatowych, z biegiem lat stała się ważną war-tością, na trwale wpisującą się w rytm życia społeczno-kulturalne-go obu zaprzyjaźnionych regio-nów. Zaproponował również, by obchodom jubileuszu
czterdziesto-lecia w 2014 roku nadać charak-ter szczególny, by towarzyszyło im naukowe opracowanie plonów tej niezwykłej, nawet w skali europej-skiej, współpracy.
Niestety, 2 października 2011 roku, dr Karl Heine Harbeck, wiel-ki przyjaciel Polswiel-ki i Polaków, nie-strudzony orędownik polsko-nie-mieckiego porozumienia odszedł na Wieczną Służbę.
Warto, bodaj w migawkowym zarysie, przybliżyć Jego sylwetkę.
Dr Karl Heinz Harbeck urodził się 2 marca 1937 roku w Neumun-ster (land Schleswig-Holstein). Po ukończeniu studiów historycznych i zdobyciu dyplomu doktora hi-storii podjął pracę w administra-cji państwowej landu Schleswig-Holstein, dochodząc do stanowiska dyrektora Centrali Kształcenia Po-litycznego w Kilonii, placówki na-ukowej obejmującej swoim zasię-giem land Schleswig-Holstein. Od początku swojej działalności zawo-dowej dążył do nawiązania kon-taktów ze środowiskiem oświa-towo-naukowym województwa opolskiego, do współpracy pole-gającej na wspólnym rozwiązywa-niu najtrudniejszych nawet proble-mów dotyczących obu narodów, z myślą o tym, aby dzień dzisiejszy
godności, szacunku i wzajemnego zrozumienia pomiędzy Polakami i Niemcami. Ta twórcza, wielolet-nia, owocująca znakomitymi wy-nikami działalność dr. Karla Hein-za Harbecka spotkała się z wielkim uznaniem środowiska oświatowe-go i naukoweoświatowe-go Opolszczyzny. Je-go dorobek został wysoko ocenio-ny i uhonorowaocenio-ny przez polskie władze. Za wkład w dzieło poro-zumienia między Polską i Niem-cami prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w 1993 roku odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Za-sługi Rzeczypospolitej Polskiej, a rok później Rada Miasta Opola przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Opola, uzasad-niając ten gest wybitną rolą i czyn- nym zaangażowaniem we współ-pracę niemiecko-polską, w tym
Karl Heinz Harbeck spoczął w rodzinnym Neumunsterze.
Dorobek dotychczasowej współ-pracy, wzajemny trud Polaków i Niemców, z dr. Karlem Heinzem Harbeckiem na czele, zasługuje na najwyższe uznanie i szacunek.
Wstąpienie Polski do Unii Euro-pejskiej niewątpliwie przyda no-wych impulsów przedsięwzięciom podejmowanym w ramach współ-działania obu regionów, stworzy nową ich jakość, do tej pory trud-ną do osiągnięcia. Dzisiaj jest to możliwe dzięki temu, że zarówno Polska jak i Niemcy posiadają sta-tus równorzędnych, członkowskich państw Unii Europejskiej.
Jerzy■Duda■
Franciszek■Minor■■
3 Wniosek o nadanie tytułu Honorowego Obywatela Miasta Opola drowi Karlowi He-inzowi Harbeckowi z dnia 7 września 1994 r.
Archiwum Urzędu Miasta Opola.
Dr Karl Heinz Harbeck