Diagnoza zagęszczenia podmiotów w subregionach województwa mazo-

W celu pogłębienia i poszerzenia analizy regionalnych specjalizacji warto przyjrzeć się specjalizacjom w poszczególnych subregionach Mazowsza. Procedura weryfikacji specjaliza-cji subregionalnych specjalizaspecjaliza-cji przebiegła zgodnie z metodologią wyboru specjalizaspecjaliza-cji dla województwa mazowieckiego. W celu określenia specjalizacji subregionalnej dokonane

zo-stało w pierwszym etapie prac badanie poziomu wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów (LQ ze zmienną w postaci liczby podmiotów w działach PKD), który zo-stał wyliczony dla wszystkich powiatów i subregionów województwa mazowieckiego. Do-datkowo dla każdej branży obliczona została dynamika współczynnika gęstości podmiotów.

Obszarem referencyjnym w tak liczonych wskaźnikach był obszar województwa mazowiec-kiego.

Obliczony został również współczynnik specjalizacji dla wszystkich powiatów i subre-gionów w województwie (LQ ze zmienną w postaci liczby pracujących w sekcjach PKD) oraz jego dynamika. Pozwoliło to na sprawdzenie, czy zaobserwowane skupiska podmiotów gene-rują istotne z punktu widzenia lokalnego rynku pracy zatrudnienie, a tym samym, czy mają znaczenie dla lokalnej gospodarki.

Następnie dodatkowo wzmocnioną ją dodatkowa analizą przepływów (shift-share).

Przeprowadzona analiza pokazuje, że wartości współczynnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów powyżej 1,3 wykazuje na dużą liczbe branż we wszystkich powia-tach i subregionach województwa. Jedynie w przypadku Obszaru Metropolitalnego Warsza-wy nie zaobserwowano współczynnika lokalizacji większego od przyjętej granicznej wielko-ści. Zestawienie współczynników lokalizacji w subregionach województwa mazowieckiego przedstawia Tabela 7. Rozszerzoną tabelę z zestawieniem współczynników lokalizacji w po-wiatach województwa mazowieckiego zawarto w Aneksie.

Tabela 7.

Specjalizacja branżowa subregionów województwa mazowieckiego ze względu na wskaźnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Jednostka terytorialna

Wskaźnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów w poszczególnych branżach

1,30 – 1,60 1,61 - 2,00 2,01 - 3,0 3,01

C16 Produkcja wyrobów z drewna z wyłączeniem mebli C23 Produkcja wyrobów z pozostałych surowców nie-metalicznych

F42 Budowa obiektów inży-nierii lądowej i wodnej G45 Handel detaliczny i hurtowy pojazdami samo-chodowymi

H53 Działalność pocztowa i kurierska

K65 Ubezpieczenia, reaseku-racja, fundusze emerytalne Q88 Pomoc społeczna bez zakwaterowania

R93 Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna

A02 Leśnictwo i

C23 Produkcja wyrobów z pozostałych surowców

wyrobów gotowych F42 Budowa obiektów inży-nierii lądowej i wodnej F43 Roboty budowlane G45 Handel detaliczny i hurtowy pojazdami samo-chodowymi

G47 Handel detaliczny H53 Działalność pocztowa i kurierska

C21 Produkcja leków i sub-stancji farmaceutycznych J62 Działalność związana z oprogramowaniem i doradz-twem informatycznym J63 Działalność usługowa w zakresie informacji

M72 Badania naukowe i prace rozwojowe M73 Reklama, badanie rynku i opinii publicznej

J60 Nadawanie programów

- -

N78 Pośrednictwo pracy N79 Działalność turystyczna

Subregion warszawski C16 Produkcja wyrobów z drewna z wyłączeniem mebli C17 Produkcja papieru i wyrobów z papieru C23 Produkcja wyrobów z pozostałych surowców inży-nierii lądowej i wodnej F43 Roboty budowlane specjalistyczne G45 Handel detaliczny i hurtowy pojazdami

C17 Produkcja papieru i wyrobów z papieru C20 Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych C22 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych C29 Produkcja pojazdów samochodowych E36 Pobór i uzdatnianie wody

G45 Handel detaliczny i hurtowy pojazdami

- - zjawisko nie wystąpiło

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Dodatkowo dla każdej branży obliczona została dynamika współczynnika lokalizacji od-nosząca się do liczby podmiotów (Tabela 8.).

Tabela 8.

Wskaźnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów gęstości podmiotów oraz jego dynamika w subregionach województwa mazowieckiego w latach 2009 i 2012

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Sekcja

łowiectwo i rybactwo A

3,09 0,11 3,97 0 1,86

i ubezpieczeniowa K 0,77

-z kulturą, ro-zrywką i rekreacją

0,20 0,16 0,26 0,26 0,10 0,11

Pozostała działalność

usługowa S

1,04

-0,02 1,01 0,00 0,89 0,03 0,65 -0,36 1,00

-0,06 0,93

-0,01 0,85

-0,03 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wykres 5.

Rozkład wskaźnika wskaźnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki w subregionie ciechanowsko-płockim

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Wykres 6.

Rozkład wskaźnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki w subregionie ostrołęcko-siedleckim

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wykres 7.

Rozkład wskaźnika gęstości firm i jego dynamiki w subregionie radomskim

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Wykres 8.

Rozkład wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki w Warszawie (województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS

Wykres 9.

Rozkład wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki w subregionie warszawsko wschodnim

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Wykres 10.

Rozkład wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki w subregionie warszawsko zachodnim

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

Wykres 11.

Rozkład wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki w Obszarze Metropolitalnym Warszawy

(województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.

5.1.5. Diagnoza zagęszczenia podmiotów w subregionach województwa mazowieckiego w oparciu o badanie wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracują-cych

Drugą zastosowaną metodą weryfikującą na poziomie subregionów, w jakich sektorach istnieje zagęszczenie podmiotów oraz zalążki klastrów było badanie wskaźnika lokalizacji LQ uwzględniającego liczbę pracujących.

Obliczony został tym samym współczynnik lokalizacji dla wszystkich powiatów i subre-gionów w województwie w oparciu o liczbę pracujących w sekcjach PKD. Pozwoliło to na sprawdzenie, czy zaobserwowane skupiska podmiotów generują istotne z punktu widzenia lokalnego rynku pracy zatrudnienie, a tym samym, czy mają znaczenie dla lokalnej gospodar-ki. Zestawienie współczynnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących w sek-cjach przedstawia Tabela 9. Wyróżniono w niej współczynniki lokalizacji o wartości przekra-czające 1,3.

Tabela 9.

Współczynnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących w 2011 r.

w subregionach województwa mazowieckiego w poszczególnych sekcjach PKD (województwo mazowieckie jako obszar referencyjny)

Sekcja

Działalność profe-sjonalna, naukowa i

techniczna

M 0,27 0,14 0,21 1,23 1,54 0,82 0,75

Administrowanie i działalność

wspiera-jąca

N 0,62 0,40 0,42 1,15 1,28 0,43 1,07

Administracja pu-bliczna i obrona narodowa; obo-wiązkowe

ubezpie-czenia społeczne

O 1,00 1,10 1,18 0,97 1,09 0,73 0,59

Edukacja P 1,25 1,57 1,58 0,86 0,78 1,30 0,92

Opieka zdrowotna i

pomoc społeczna Q 1,37 1,36 1,64 0,87 0,83 1,12 0,85

Działalność związa-na z kulturą, roz-rywką i rekreacją

R 0,87 0,73 0,83 1,05 1,20 0,58 0,69

Pozostała

działal-ność usługowa S 0,12 0,14 0,25 1,12 1,04 1,04 1,53

Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Warszawie

Analiza liczby pracujących wykazała, iż sekcje PKD N Administrowanie i działalność wspierająca, O Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz R Działalność związana z kulturą rozrywką i rekreacją w żadnym z subregio-nów nie są branżami wiodącymi. Podkreślenia wymaga fakt, iż w Obszarze Metropolitalnym Warszawy żadna z sekcji PKD nie wyróżnia się pod względem zatrudnienia na tle wojewódz-twa.

5.1.6. Zagęszczenie podmiotów w poszczególnych branżach w subregionach województwa