5. Określenie specjalizacji regionalnych pod kątem obecnego nasycenia klastra-
5.1. Zdiagnozowanie w jakich sektorach istnieje zagęszczenie podmiotów oraz za-
5.1.3. Zagęszczenie podmiotów w poszczególnych branżach w województwie ma-
wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących
Należy przyjąć, iż wiodącą branżą (w rozumieniu działu PKD) w województwie jest ta, która spełnia następujące kryteria:
wskaźnik lokalizacji kształtuje się powyżej 1,3 (LQ ze zmienną w postaci liczby pod-miotów według działów PKD),
dynamika wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów jest dodatnia, a wartość tego wskaźnika jest wysoka – „Grupa I”(I ćwiartka),
badany dział PKD, który spełnia powyższa dwa warunki zawiera się w sekcji, w której wskaźnik lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących kształtował się na po-ziomie powyżej 1,3 (LQ ze zmienną w postaci liczby pracujących według sekcji PKD),
dynamika tego wskaźnika jest dodatnia, a wartość wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących jest wysoka – „Grupa I” (I ćwiartka).
Zestawienie branż, które charakteryzują się opisanymi powyżej cechami przedstawia Ta-bela 5. Wyróżniono w niej te branże, które spełniają przedstawione powyżej warunki.
Tabela 5.
Specjalizacja branżowa województwa mazowieckiego wg wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów oraz wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci
liczby pracujących (kraj jako obszar referencyjny)
Województwo mazowieckie Badanie wskaźnika
lokali-zacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów lokali-zacji ze zmienną w postaci
liczby pracujących
C20 Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych C21 Produkcja leków i sub-stancji farmaceutycznych C26 Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych
E39 Działalność związana z rekultywacją i pozostała działalność usługowa zwią-zana z gospodarką odpadami H51 Transport lotniczy H53 Działalność pocztowa i kurierska
J58 Działalność wydawnicza J59 Produkcja filmowa J60 Nadawanie programów J62 Działalność związana z oprogramowaniem i doradz-twem informatycznym J63 Działalność usługowa w zakresie informacji M72 Badania naukowe i prace rozwojowe
M73 Reklama, badanie rynku i opinii publicznej C17 Produkcja papieru i wyrobów z papieru D35 Wytwarzanie i zaopa-trywanie w energię elek-tryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę
E37 Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków E39 Działalność związana z rekultywacją i pozostała działalność usługowa zwią-zana z gospodarką odpadami J59 Działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo, programów telewizyj-nych, nagrań dźwiękowych i muzycznych
J60 Nadawanie programów ogólnodostępnych i abona-mentowych
J61 Telekomunikacja J62 Działalność związana z oprogramowaniem i doradz-twem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana J63 Działalność usługowa w zakresie informacji
N77 Wynajem i dzierżawa N82 Działalność związana z administracyjną obsługą
J Informacja i komunikacja, K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, L Obsługa rynku nierucho-mości,
M Działalność profesjonalna naukowa i techniczna S Pozostała działalność usłu-gowa
G Handel; naprawa pojazdów samochodowych
H Transport i gospodarka magazynowa
I Zakwaterowanie i gastro-nomia
K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
L Obsługa rynku nierucho-mości
M Działalność profesjonalna naukowa i techniczna N Administrowanie i działal-ność wspierająca
O Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiąz-kowe ubezpieczenia społecz-ne
R Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją S Pozostała działalność usłu-gowa
styczna i ochroniarska N82 Działalność związana z administracyjną obsługą biura
biura
R90 Działalność twórcza związana z kulturą i rozryw-ką
* - nie jest możliwe określenie specjalizacji regionalnej ze względu na brak danych dotyczących pracujących z sekcji B i D
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
W oparciu o przeprowadzoną analizę statystyczną dla województwa mazowieckiego z wykorzystaniem wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dyna-miki oraz wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących i jego dynadyna-miki należy uznać, że specjalizacjami regionalnymi województwa mazowieckiego są: K64 Finan-sowa działalność usługowa, M69 Działalność prawnicza, finansowo-księgowa i doradztwo podatkowe, M70 Działalność firm centralnych; doradztwo związane z zarządzaniem. Można je określić mianem: specjalizacji regionu I stopnia.
Rysunek 8. prezentuje interpretację graficzną specjalizacji branżowej województwa ma-zowieckiego wg wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów oraz wskaźni-ka lowskaźni-kalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących.
Rysunek 4.
Mapa wojewódzka mazowieckiego ze wskazaniem specjalizacji branżowych
Źródło: opracowanie własne
Jednakże zawężenie specjalizacji regionu do wskazanych trzech branż, które należy przypisać z dużym prawdopodobieństwem w szczególności miastu Warszawa, a w mniejszym stopniu całemu regionowi – może budzić duże wątpliwości.
W związku z powyższym zasadnym jest uzupełnić katalog regionalnych specjalizacji również o te branże, które w drodze analiz statystycznych zostały zaliczone do „Grupy I”
regionu (I ćwiartka). Oznacza to, iż branże te w skali kraju charakteryzuje istotne zagęszcze-nie podmiotów (LQ ze zmienną w postaci liczby podmiotów >1) oraz znaczna dynamika zmian liczby tychże podmiotów w badanym okresie przyjęła wartości dodatnie (Δ LQ ze zmienną w postaci liczby podmiotów>0).Można określić je mianem specjalizacjami regionu II stopnia.
Tabela 6. prezentuje katalog specjalizacji regionu Mazowsza I. i II. stopnia.
Tabela 6.
Specjalizacje województwa mazowieckiego I. i II. stopnia
Specjalizacje regionu I stopnia 1. K64 Finansowa działalność usługowa
2. M69 Działalność prawnicza, finansowo-księgowa i doradztwo podatkowe, 3. M70 Działalność firm centralnych; doradztwo związane z zarządzaniem
II stopnia 1. B 06 Górnictwo ropy naftowej
2. C 11 Produkcja napojów
3. C 17 Produkcja papieru i wyrobów z papieru
4. D35 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę 5. E 37 Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
6. E 39 Działalność związana z rekultywacją i pozostała działalność usługowa związana z gospodarką odpa-dami
7. J 59 Działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo, programów telewizyjnych, nagrań dźwię-kowych i muzycznych
8. J 60 Nadawanie programów ogólnodostępnych i abonamentowych 9. J 61 Telekomunikacja
10. J 62 Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana
11. J 63 Działalność usługowa w zakresie informacji
12. M 74 Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 13. M 75 Działalność weterynaryjna
14. N 77 Wynajem i dzierżawa
15. N 82 Działalność związana z administracyjną obsługą biura 16. R 90 Działalność twórcza związana z kulturą i rozrywką
Źródło: opracowanie własne.
Analiza statystyczna wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby podmiotów i jego dynamiki oraz wskaźnika lokalizacji ze zmienną w postaci liczby pracujących i jego dynamiki (w obu przypadkach liczonych dla kraju jako obszaru referencyjnego) pozwoliła na wyzna-czenie 3 specjalizacji I stopnia oraz 16 specjalizacji II stopnia.
5.1.4. Diagnoza zagęszczenia podmiotów w subregionach województwa mazowieckiego